Usytuowanie budynku względem stron świata

W każdym budynku oprócz strat ciepła występują również różnego rodzaju zyski cieplne zewnętrzne i wewnętrzne. Zdarza się, choć bardzo rzadko, że straty ciepła w budynku są mniejsze niż zyski. Budynku takie nie potrzebują ogrzewania. Sytuacja taka teoretycznie występuje w budynkach pasywnych. Co jest źródłem zysków ciepła? W budynkach mieszkalnych źródłem wewnętrznych zysków ciepła są głównie: urządzenia elektryczne, oświetlenie, ciepło powstające w procesie gotowania, prania, a także zyski od  mieszkańców. Znaczący udział w zyskach ciepła stanowi również promieniowanie słoneczne, które dociera do pomieszczeń przez przegrody przeszklone, czyli zyski słoneczne. Ważną rolę w bilansie cieplnym budynku, zwłaszcza w budynkach energooszczędnych i pasywnych, odgrywa usytuowanie budynku względem stron świata (Rys. 11.1.) oraz poprawne wyeksponowanie przegród przeszklonych na działanie słońca (Rys. 11.2.). Uwzględnienie wpływu promieniowania słonecznego pozwala na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło nawet o 7%. Jest to pasywny sposób wykorzystania energii słonecznej do celów grzewczych. Zastosowanie dodatkowych rozwiązań, takich jak: okiennice, rolety lub refleksole mogące działać okresowo (np. w nocy), dodatkowo może korzystnie wpłynąć na bilans zysków i strat ciepła w budynku w całym okresie eksploatacji.

Zobacz budynek wyeksponowany na południe w celu maksymalnego wykorzystania energii słonecznej do celów grzewczych i do produkcji energii elektrycznej (Fot. 11.3.)