ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA
z dnia 6 kwietnia 1995 r.

w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
(Dz. U. z dnia 18 kwietnia 1995 r.)

Na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie 
przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i z 1994 r. Nr 89, 
poz. 415) zarządza się, co następuje:

§ 1. Uznaje się za podlegające ochronie ścisłej następujące dziko występujące 
gatunki roślin:

drzewa:

1)cis pospolity (Taxus baccata),

2)limba (Pinus cembra),

3)brzoza ojcowska (Betula oycoviensis),

4)jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) i jarząb brekinia (Sorbus torminalis),

krzewy i krzewinki:

5)kosodrzewina (Pinus mughus = Pinus mugo),

6)sosna błotna (Pinus uliginosa = Pinus mugo subspecies rotundata),

7)brzoza niska (Betula humilis) i brzoza karłowata (Betula nana),

8)woskownica europejska (Myrica gale),

9)wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides) i wierzba lapońska (Salix Lapponum 
= Salix lapponum),

10)malina moroszka (Rubus chamaemorus),

11)wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa = Prunus fruticosa),

12)szczodrzeniec zmienny (Cytisus albus = Chamaecytisus albus),

13)wawrzynek wilcze łyko (Daphne mezereum) i wawrzynek główkowy (Daphne cneorum),

14)rokitnik zwyczajny (Hippopha‰ rhamnoides = Hippophae rhamnoides),

15)kłokoczka południowa (Staphylea pinnata),

16)bluszcz pospolity (Hedera helix),

17)różanecznik żółty (Rhododendron flavum = Rhododendron luteum),

18)chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata),

19)wrzosiec bagienny (Erica tetralix),

20)barwinek pospolity (Vinca minor),

21)wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum),

22)zimoziół północny (Linnaea borealis),

rośliny zielne:

23)długosz królewski (Osmunda regalis),

24)pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris),

25)podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant),

26)języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium),

27)salwinia pływająca (Salvinia natans),

28)skrzyp olbrzymi (Equisetum maximum = Equisetum telmateia),

29)widłakowate (Lycopodiaceae) - wszystkie gatunki,

30)poryblin jeziorny (Iso‰tes lacustris = Isoetes lacustris) i poryblin 
kolczasty (Iso‰tes setacea = Isoetes echinospora),

31)goździki (Dianthus) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goździka kartuzka 
(Dianthus carthusianorum) i goździka kropkowanego (Dianthus deltoides),

32)łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata),

33)lepnica litewska (Silene lithuanica),

34)pełnik europejski (Trollius europaeus),

35)pluskwica europejska (Cimicifuga europaea),

36)orlik pospolity (Aquilegia vulgaris),

37)tojady (Aconitum) - wszystkie gatunki,

38)powojnik prosty (Clematis recta),

39)sasanki (Pulsatilla) - wszystkie gatunki,

40)zawilec narcyzowy (Anemone narcissiflora) i zawilec wielkokwiatowy (Anemone 
sylvestris = Anemone silvestris),

41)miłek wiosenny (Adonis vernalis),

42)grzybienie białe (Nymphaea alba) i grzybienie północne (Nyhphaea candida),

43)grążel żółty (Nuphar luteum = Nuphar lutea) i grążel drobny (Nuphar pumilum = 
Nuphar pumila),

44)warzucha polska (Cochlearia polonica),

45)rosiczki (Drosera) - wszystkie gatunki,

46)rojniki (Sempervivum i Jovibarba) - wszystkie gatunki,

47)parzydło leśne (Aruncus silvester = Aruncus dioicus),

48)ostrołódka kosmata (Oxytropis pilosa),

49)groszek wschodniokarpacki (Lathyrus laevigatus) i groszek szerokolistny 
(Lathyrus latifolius),

50)kotewka - orzech wodny (Trapa natans),

51)len złocisty (Linum flavum) i len włochaty (Linum hirsutum),

52)dyptam jesionolistny (Dictamnus albus),

53)mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum),

54)arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis = Angelica archangelica),

55)mlecznik nadmorski (Glaux maritima),

56)pierwiosnka omączona (Primula farinosa),

57)pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata),

58)wielosił błękitny (Polemonium coeruleum = Polemonium caeruleum),

59)żmijowiec czerwony (Echium rubrum = Echium russicum),

60)pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna = Atropa belladonna),

61)lulecznica kraińska (Scopolia carniolica),

62)naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora) i naparstnica purpurowa 
(Digitalis purpurea),

63)gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum-Carolinum = Pedicularis sceptrum 
carolinum) i gnidosz rozesłany (Pedicularis silvatica = Pedicularis sylvatica),

64)goryczki (Gentiana i Gentianella) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem goryczki 
trojeściowej (Gentiana asclepiadea),

65)niebielistka trwała (Sweertia perennis),

66)grzybieńczyk wodny (Limnanthemum nymphoides = Nymphoides peltata),

67)zerwa kulista (Phyteuma orbiculare),

68)lobelia jeziorna (Lobelia Dortmanna = Lobelia dortmanna),

69)ożota zwyczajna (Linosyris vulgaris = Aster linosyris),

70)szarotka alpejska (Leontopodium alpinum),

71)arnika górska (Arnica montana),

72)omieg górski (Doronicum austriacum),

73)dziewięćsił popłocholistny (Carlina onopordifolia), i dziewięćsił bezłodygowy 
(Carlina acaulis),

74)ostrożeń pannoński (Cirsium pannonicum),

75)wężymord stepowy (Scorzonera purpurea),

76)kosatka kielichowa (Tofieldia calyculata),

77)ciemiężyca (Veratrum) - wszystkie gatunki,

78)zimowit jesienny (Colchicum autumnale),

79)pajęcznica liliowata (Anthericum liliago),

80)lilia złotogłów (Lilium martagon),

81)szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris),

82)śniedek cienkolistny (Ornithogalum Gussonei = Ornithogalum gussonei) i 
śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum umbellatum),

83)szafirek miękkolistny (Muscari comosum) i szafirek drobnokwiatowy (Muscari 
botryoides),

84)śnieżyca wiosenna (Leucoium wernum),

85)śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),

86)mieczyk błotny (Gladiolus paluster = Gladiolus palustris) i mieczyk 
dachówkowaty (Gladiolus imbricatus),

87)szafran spiski (Crocus scepusiensis = Crocus vernus subspecies vernus)

88)kosaćce (Iris) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem kosaćca żółtego (Iris 
pseudoacorus = Iris pseudacorus),

89)turówka wonna (Hierochloe odorata = Hierochlo‰ odorata),

90)ostnice (Stipa) - wszystkie gatunki,

91)storczykowate (Orchidaceae) - wszystkie gatunki,

grzyby:

92)smardzowate (Morchellaceae) - wszystkie gatunki,

93)szmaciak (Sparassis) - wszystkie gatunki,

94)soplówka (Hericium) - wszystkie gatunki,

95)modrzewnik lekarski (Laricifomes officinalis),

96)flagowiec olbrzymi (Meripilus giganteus),

97)żagiew okółkowa (Polyporus umbellatus),

98)żagwica listkowata (Grifola frondosa),

99)szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces floccopus),

100)podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus),

101)purchawica olbrzymia (Langermannia gigantea = Calvatia gigantea),

102)sromotnikowate (Phallaceae) - wszystkie gatunki,

porosty:

103)brodaczkowate (Usneaceae) - wszystkie gatunki,

104)granicznikowate (Stictaceae) - wszystkie gatunki,

105)pawężnicowate (Peltigeraceae) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem pawężnicy 
rudawej (Peltigera rufescens) i pawężnicy drobnej (Peltigera spuria),

106)tarczownicowate (Parmeliaceae sensu lato) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem 
pustułki pęcherzykowatej (Hypogymnia physodes), tarczownicy bruzdkowanej 
(Parmelia sulcata) i płucnicy islandzkiej (Cetraria islandica),

107)obrostnica (Anaptychia) - wszystkie gatunki,

108)błyskotka (Fulgensia) - wszystkie gatunki,

109)czasznik modrozielony (Icmadophila ericetorum),

110)chruścik (Stereocaulon) - wszystkie gatunki,

111)chrobotek (Cladina) - wszystkie gatunki.


§ 2. 1. W odniesieniu do dziko występujących roślin podlegających ochronie 
ścisłej, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3, zabrania się:

1)umyślnego niszczenia, zrywania, ścinania w całości lub części oraz pozyskiwania 
i wyrywania z naturalnych stanowisk,

2)zbywania, nabywania, przenoszenia oraz wywożenia za granicę w całości lub 
części w stanie świeżym lub przetworzonym.

2. Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczą wykonywanych czynności 
związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki człowieka, a szczególnie: rolnej, 
leśnej i rybackiej.

3. Dopuszczalne jest ścinanie kłosów zarodnikowych roślin widłakowatych.


§ 3. 1. Jeżeli zmiany środowiska wywołane działalnością człowieka spowodują 
zagrożenie roślin podlegających ochronie ścisłej, wojewoda jest obowiązany, po 
zasięgnięciu opinii wojewódzkiej komisji ochrony przyrody, podjąć stosowne 
działania w celu zapewnienia trwałego zachowania danego gatunku i jego stanowisk 
bądź zapobieżenia lub ograniczenia szkód.

2. Podejmowanie działań, o których mowa w ust. 1, może w szczególności dotyczyć:

1)utrzymywania tradycyjnych form użytkowania obszaru, na którym występuje 
zagrożony gatunek roślin,

2)kształtowania biotopu dla ochrony zagrożonego gatunku roślin,

3)zabiegów związanych z reprodukcją roślin.


§ 4. Uznaje się za podlegające ochronie częściowej następujące dziko występujące 
gatunki roślin leczniczych i przemysłowych:

porosty:

1)płucnica islandzka (Cetraria islandica)

krzewy i krzewinki:

2)porzeczka czarna (Ribes nigrum),

3)wilżyna ciernista (Ononis spinoza),

4)kruszyna pospolita (Frangula alnus),

5)bagno zwyczajne (Ledum palustre),

6)mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi),

7)kalina koralowa (Viburnum opulus),

rośliny zielne:

8)paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),

9)kopytnik pospolity (Asarum europaeum),

10)pierwiosnka wyniosła (Primula elatior) i pierwiosnka lekarska (Primula 
officinalis = Primula veris),

11)marzanna wonna (Asperula odorata = Galium odoratum),

12)centuria pospolita (Centaurium umbellatum = Centaurium erythraea subspecies 
erythraea),

13)goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea),

14)kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium),

15)konwalia majowa (Convallaria maialis = Convalaria majalis),

16)turzyca piaskowa (Carex arenaria),

17)turówka leśna (Hierochlo‰ australis),

grzyby:

18)wszystkie gatunki, z wyjątkiem określonych w § 1 pkt 92-102.



§ 5. 1. Pozyskiwanie roślin dziko występujących lub ich części objętych ochroną 
częściową może odbywać się tylko na obszarach i w ilościach uzgodnionych przez 
zainteresowane zbiorem podmioty gospodarcze z Ministrem Ochrony Środowiska, 
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

2. Podmioty gospodarcze, które uzyskały zgodę na pozyskiwanie i obrót roślinami 
lub ich częściami, mogą dokonywać tych czynności wyłącznie przez osoby imiennie 
przez nie upoważnione.



§ 6. 1. Ograniczeń, o których mowa w § 5, nie stosuje się do:

1)zbioru grzybów w celach konsumpcyjnych,

2)usuwania grzybów niszczących materiały, budynki lub uniemożliwiających 
prowadzenie racjonalnej gospodarki,

3)zwalczania grzybów zagrażających zdrowiu lub życiu człowieka.

2. Przy zbiorze grzybów zabrania się rozgrzebywania ściółki leśnej.



§ 7. Traci moc rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 
30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz. U. 
Nr 27, poz. 134).


§ 8. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.