czyli jak zdoby waliśmy Twierdzę Wrocław

W maju Wrocław zazielenił się za sprawą połączonych sił odradzającej się wiosennej przyrody i "Pierwszych Wrocławskich Spotkań Ekologicznych". Dwutygodniowy festiwal wypełniły zarówno sesje naukowe, wykłady na wrocławskich uczelniach jak i wystawy, pokazy filmowe czy koncerty sceny niezależnej.

Uczestnicy festiwalu pierwszy "szturm" przypuścili na Muzeum Etnograficzne. Jego dziedziniec opanował barwny tłum. Pojawili się bębniarze, miotacze ognia ze squatu "Rejon 69", ktoś grał na dideridu, graficiarze malowali wielkie graffiti. Tłum szturmujący wejście zostawił... tagi na ścianach Muzeum. A więc ulica dosłownie wtargnęła do instytucji. W atmosferze święta upłynął wernisaż wystawy "Graffiti sztuka ulicy", rozpoczynający "Zieloną Strefę".

ekologia w sprayu

Atomowy grzyb nad Żarnowcem, uśmiech Marylin Monroe, krasnal z Pomarańczowej Alternatywy, wolność dla dwóch kółek... setki szablonów z ekspozycji "Graffiti..." (przygotowanej przez Klub Gaja) prezentowało niezależny obieg kultury.

Festiwalowa "Galeria Zielonej Kultury" zagościła we wrocławskich placówkach kulturalnych (m.in. Galeria BWA Awangarda, "Pod Plafonem", Biblioteka Uniwersytecka) z szeregiem innych wystaw. Warto wymienić chociażby "Ścieżki rowerowe w Holandii i Wrocławiu" - wystawa składała się z części przygotowanej przez warszawską Federację Zielonych ( patrz: s.22 - 23), nieco surrealistycznego fotoreportażu z Groningen gdzie ok. połowa (!) wszystkich podróży jego mieszkańców odbywa się na rowerze. Druga część to zdjęcia nasze i te odnalezione w bibliotecznych archiwach. Tak! Rower we Wrocławiu ma swoją "archeologię"; przygotowaliśmy zdjęcia archiwalne miasta z rowerzystami, parkingami rowerowymi (duże, zadaszone stojaki w Rynku!), dokumenty przedwojennych towarzystw rowerowych, reklamy, plany tras, zdjęcia z imprez kolarskich itp. Niestety skromnie wypadła część ekspozycji poświęcona współczesnemu Wrocławiowi...

Na wystawie i kiermaszu wydawnictw ekologicznych zaprezentowaliśmy dorobek sporej części polskiego ruchu pozarządowego, także grup nieformalnych i głównych instytucji związanych z ochroną środowiska. W tematyce związanej z naszym regionem znalazła się ekspozycja autorstwa pracowników Katedry Botaniki i Fizjologii Roślin Akademii Rolniczej. Wystawa nosiła tytuł ,,Zagrożenia bioróżnorodności w Sudetach: lasy i torfowiska Gór Izerskich, Ślężański Park Krajobrazowy". Część z sudeckich torfowisk to kompleksy bagienne o międzynarodowym znaczeniu.

dzika przyroda

Duże zainteresowanie wzbudził cykl spotkań ,,Ochrona dzikiej przyrody w Polsce", którego gośćmi byli: J. Bożek z tematem "Wisła - ostatnia duża, dzika rzeka Europy’’, Dr W. Byrcyn (Tatrzański Park Narodowy) i dr A. Raj (Karkonoski Park Narodowy), którzy wskazywali na zagrożenia dla przyrody Parków. Wśród wielu zagadnień mówiono o presji, jaką wywierają grupy nacisku (często związane z lokalnymi władzami) na tworzenie nowych inwestycji turystycznych, głównie narciarskich. Janusz Korbel wskazywał na rolę obywatelskiego nieposłuszeństwa jako jednej ze skutecznych dróg ochrony dzikiej przyrody. Spotkaniom towarzyszyło zbieranie podpisów pod petycjami (w obronie TPN) oraz kolportaż wydawnictw.

ekosztuka?

Kultura, natura, sztuka, ekologia - przewodnim tematem tego cyklu były pogranicza ekologii. Jego gośćmi byli: polonista prof. Jacek Kolbuszewski (Uniwersytet Wrocławski), pisarz i malarz - Henryk Waniek, który mówił o zbieżnościach między kryzysem duchowym współczesnej kultury a zagładą środowiska naturalnego oraz teoretyk sztuki - prof. Grzegorz Dziamski (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu), poszukujący w swoim wykładzie definicji "sztuki ekologicznej".

autostrada i ptaki

Ekologia i miasto - tą nazwą firmowaliśmy sesje naukowe. Jedną z sesji pt "Środowisko przyrodniczo-kulturowe Wrocławia: wartości, zagrożenia, ochrona. Las Osobowicki, Pola Irygacyjne, Las Rędziński", poświęciliśmy terenom, należącym do korytarza ekologicznego Odry, na których planowana jest budowa odcinka obwodnicy autostradowej A-4. W pobliżu będzie też przebiegała obwodnica miejska. Miejsca te są warte szczególnej uwagi i ochrony ze względu na występowanie tam wielu gatunków ptaków, m.in. kilku z ,,Czerwonej Księgi", jak i ze względu na walory kulturowe. Co ciekawe Pola Irygacyjne są tworem sztucznym, wtórnie pełniącym rolę "mokradeł" dla dziesiątków gatunków ptaków szukających tu miejsca do życia (wobec wciąż kurczącej się przestrzeni "naturalnej"). Obszar ten w przyszłości ma być miejscem chronionego krajobrazu, póki co przetnie go autostrada (niszcząc także fragment innego cennego terenu – Lasu Pilczyckiego). Na sesji dużo mówiono o współistnieniu kultury i natury. Las Osobowicki jest niezwykłą przestrzenią, w której można odczytać wątki sięgające odległej przeszłości (jak np. "Święte Wzgórze", przypuszczalne miejsce prehistorycznego kultu, które i dzisiaj jest miejscem sakralnym). Sesji towarzyszyła ekspozycja, na którą składały się fotografie przyrodnicze, oryginalne mapy, zabytki archeologiczne.

W ramach sesji "Jak rozwiązać problem odpadów: spalarnie? Recykling?... ?" podjęliśmy raz jeszcze kontrowersyjną kwestię spalarni. które według jednych opinii są określane jako proekologiczne inwestycje, inni natomiast widzą w nich zagrożenie środowiskowe. Do rozmów zaprosiliśmy zarówno przeciwników spalarni (OTZO, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Recyklingu) oraz zwolenników tego rozwiązania (Zarząd Gospodarki Odpadami, Politechnika Wrocławska).

Punktem wyjścia debaty "Jak skutecznie promować komunikację rowerową w mieście?" było wystąpienie konsula honorowego Królestwa Niderlandów we Wrocławiu, w którym przedstawił on zagadnienia związane z kulturą jazdy na rowerze w Holandii. Wzięli w niej udział także przedstawiciele Ministerstwa Środowiska (R. Gawlik) i ZDIK-u. Zebrani zastanawiali się jak przeszczepiać rozwiązania holenderskie na grunt polski.

krzywe zwierciadło cyrku

Dzień Obrony Praw Zwierząt został zorganizowany we współpracy z RWZ. Był on poświęcony prawnym możliwościom zakazu pokazywania tresury dzikich zwierząt w cyrkach przyjeżdżających do naszego miasta. W burzliwym spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Urzędu Miejskiego, Centrum Prawa Ekologicznego, Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Zwolennikiem takiego zakazu był obecny na spotkaniu dr A. Gucwiński, Dyrektor wrocławskiego ZOO.

Zielony Partyzant...

...z gitarą i doktoratem był jednym z wykonawców na koncertach festiwalowych. Janusz Reichel, na co dzień pracownik Politechniki Łódzkiej, autor prac ekofilozoficznych, jest bowiem także bardem. Na koncercie "Zieloni Partyzanci" zagrał również znany zespół "La Affera", od lat związany z ruchem ekologicznym oraz kapele wrocławskie: Klinika i Infekcja. Koncerty wspierały kampanię "Zwierzę nie jest rzeczą" – dla wprowadzenia zakazu eksportu z Polski koni na rzeź i ogólnopolskie pismo ekologiczne "Zielone Brygady", zagrożone likwidacją wobec odmowy dalszych dotacji z NFOŚ. Stoisko z wydawnictwami prowadził naczelny "ZB" - A. Żwawa.

"Miejsce na Ziemi"

Taki tytuł nosił przegląd filmów fabularnych towarzyszący festiwalowi. Cała "Zielona Strefa" była próbą odpowiedzi na pytanie jak przemienić Twierdzę, w której zamykamy się na przyrodę i własną naturę, w nasze własne miejsce na Ziemi. Czy posiane na "Strefie" ziarna naruszą jej mury - pokaże czas. Tymczasem zapraszamy na stronę internetową organizatora, gdzie będzie można znaleźć teksty festiwalowych wystąpień jej uczestników.