Witnica. Miasteczko nad Witną o bogatych tradycjach przemysłowych. Po raz pierwszy wzmiankowano o niej w 1261 r. Była własnością templariuszy, a w latach 1300-1540 cystersów z Mironic. W XVIII w. przez ponad 50 lat mieszkańcy sprzeciwiali się kolonizacji Błot Warciańskich i toczyli spór z administracją pruską, zmuszano ich bowiem do prac przy konserwacji wałów i kanałów, z których nie korzystali, a nowe wsie ulokowano na ich łąkach. W konsekwencji mieszkańcy nie cieszyli się sympatią władz pruskich: Fryderyk Wielki określił Witniczan jako "gromadę leni i pijaków, których należałoby ukarać przykładną egzekucją".
Miasteczko znane jest między innymi z tego, że w 1795 r. powstał tu pierwszy sklep wiejski na Ziemi Gorzowskiej: kiedy nikt nie chciał zostać tu sołtysem, zarząd pruskiej domeny królewskiej skusił do objęcia tego urzędu Gottlieba Pade, przyznając mu koncesję na handel: kawą, cukrem, syropem, ryżem, olejem z oliwek, tranem, siarką, tytoniem w paczkach, tabaką, dorszami, flądrami, solą, miodem, masłem, serem, mydłem, świecami, jajkami, smalcem, kaszą jaglaną, nasionami lnu, konopi, koniczyny i zbóż, produktami ogrodniczymi, miotłami, łuczywem i grzybami. Dziś, mimo znacznie bardziej rozbudowanego handlu, dostępny asortyment może okazać się bardziej ograniczony. Od XVIII w. datuje się gwałtowny rozwój przemysłu i całej osady, a fakty nie potwierdzają opinii Fryderyka. W 1753 r. powstała huta żelaza (jedna z pierwszych w Prusach), odlewnia armat i kul, a wkrótce także papiernia, położona na terenie obecnego ośrodka Ustronie Leśne. Później rozwinęły się cegielnie, kaflarnia, tartak i liczne młyny. W XIX w. pracowity strumień Witna napędzał turbiny kilkunastu zakładów. W 1847 r. do przystani nad Wartą dobił pierwszy parowiec "Stanislaus", w 1857 r. zbudowano linię kolejową i dojechał tu pierwszy parowóz, w 1906 r. w ciągu 5 miesięcy zbudowano gazownię. W 1935 r. Witnica otrzymała prawa miejskie.
W miasteczku jest znany na Ziemi Lubuskiej browar, o tradycjach sięgających średniowiecza. Obecny zakład zbudowano w XIX wieku.
Zachował się XIX-wieczny układ ulic i pozostałości secesyjnej zabudowy. Ładny jest eklektyczny kościół z 1875 r. i budynek ratusza. Interesująca i bogata jest też zieleń miejska z wieloma gatunkami egzotycznymi.
W parku miejskim oryginalna kolekcja historycznych drogowskazów, słupów milowych oraz elementów zabytków techniki, połączona z prezentacją najważniejszych dat z historii Witnicy, jedyna tego typu w Polsce. Zgromadzono tu między innymi: kopie tzw. słupa konińskiego, oryginalne kamienie milowe i drogowskazowe z dróg regionu, fragmenty maszyn przemysłowych z dawnej Witnicy. Jest to tzw. Park Drogowskazów Cywilizacji. Planowane jest uzupełnienie go o część prezentującą zabawne nazwy miejscowości. Rosną tu ładne wiązy.
Przy ul. Sikorskiego 35 mieści się prywatne Muzeum Chwały Oręża Polskiego, a przy ul. Rybackiej nr 6 - Izba Regionalna. Miasteczko znane jest na Ziemi Lubuskiej z zainteresowania swoją historią i z działaczy lokalnych ją zgłębiających.

Ta strona jest fragmentem przewodnika turystycznego po Parku Krajobrazowym Ujście Warty [Ujście Warty - przewodnik turystyczny; strona główna] [Ujście Warty - strona główna serwisu] [Lubuski Klub Przyrodników - strona główna]