MONITORING OCHRONY PRZYRODY W PARKACH NARODOWYCH, REZERWATACH PRZYRODY I LASACH PAŃSTWOWYCH
Ochrona przyrody jest celem działania administracji państwowej - parków narodowych i wojewódzkich konserwatorów przyrody, a także jednym z celów działania deklarowanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W praktyce spotykane są jednak sytuacje, gdy państwowa administracja odpowiedzialna za ochronę przyrody, pod wpływem doraźnych interesów gospodarczych lub z innych motywów, działa wbrew interesom przyrody. Sytuacje takie stają się społeczeństwu wiadome z reguły post factum (np. z ostatnich kilku lat - nagłośnione w prasie: przykłady wycięcia dębów w rezerwacie przyrody w Puszczy Białowieskiej, przykłady cięć w lasach Pogórza Przemyskiego, nieuzasadnionych wyrębów w lasach Drawieńskiego i Magurskiego Parku Narodowego, kontrowersyjne decyzje w sprawie lokalizacji wyciągów w Karkonoskim Parku Narodowym i rozbudowy kolejki linowej w Tatrzańskim Parku Narodowym, kontrowersyjne decyzje o wyłączeniu części Tatrzańskiego Parku Narodowego spod ochrony częściowej). Wiele podobnych przykładów pozostaje ukrytych.
Także w działalności gospodarczej Lasów Państwowych, pomimo generalnej "ekologizacji" leśnictwa polskiego, wciąż na szczeblu lokalnym potrzeby ochrony przyrody często nie są w pełni uwzględniane.
Istnieją obecnie procedury formalne, które pozwalają społeczeństwu - i wszystkim zainteresowanym - udział w procesie decyzyjnym, a więc teoretycznie umożliwiłyby zapobieganie sytuacjom takim, jak wskazane wyżej. Działania w rezerwatach i parkach narodowych prowadzone są na podstawie - podlegających konsultacjom społecznym - aktów prawnych, albo na podstawie decyzji administracyjnych. Sposób wykonywania ochrony przyrody jest informacją publiczną. Decyzje dotyczące planowania gospodarki leśnej, a więc i uwzględnienia w nich potrzeb ochrony przyrody, są dyskutowane na tzw. Komisjach Techniczno-Gospodarczych, poprzedzających przygotowanie 10-letniego planu urządzania lasu, a zainteresowane. Możliwy jest udział w nich społeczeństwa - wszystkich podmiotów zainteresowanych zagadnieniem.