[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 6284 bajtówPolystichum aculeatum (L.) Roth - Paprotnik kolczysty
Rodzina: Aspidiaceae - Paprotnikowate
Synonimy: Polystichum lobatum (Hudson) Cov., Aspidium lobatum Sw., Polypodium aculeatum L., Aspidium aculeatum (L.) Sw.
Niem.: Dorniger Schildfarn, Gelappter Schildgfarn

Morfologia: Trwała paproć dorastająca do 90 cm wysokości. Liście zimozielone, skórzaste, sztywne, z wierzchu lśniące. Liście podwójnie pierzaste, w zarysie lancetowate, ku nasadzie wyraźnie zwężają się, osadzone na ogonkach i pokryte ciemnobrązowymi, błyszczącymi łuskami. Listki 2-rzędu na obrzeżu skośnie trapeziodalne i kolczasto (ościsto) ząbkowane. Pierwszy odcinek listkówe 2-rzędu zawsze jest większy od pozostałych. Kupki zarodników rozmieszczone są w dwóch szeregach po spodniej stronie liści.

Biologia: Zarodniki dojrzewają od lipca do sierpnia.

Ekologia: Rośnie w cienistych, żyznych lasach liściastych - buczynach. Spotykany w podgórskich żyznych, wilgotnych lasach zboczowych. Preferuje siedliska cieniste i umiarkowanie cieniste, świeże, żyzne (zasobne), na glebach gliniastych i gliniasto-piaszczystych, mineralno-próchnicznych o odczynie zasadowym, bogate w węglan wapnia.

Rozmieszczenie: Gatunek o zasięgu europejskim, obejmujący środkową i południową część Europy. Na rozproszonych stanowiskach w północnej Afryce, Małej Azji aż po Kaukaz. Zwarty zasięg występowania rozociąga się w Europie - od zachodniej Skandynawii, przez Wielką Brytanię i Irlandię na zachodzie, poprzez półwysep Iberysjki, południowe Włochy i Grecję na południu. W Polsce przebiega północna granica zasięgu występowania tego gatunku.
Gatunek górski. W Polsce występuje rzadko - głównie w południowej części kraju i w górach - w Karpatach i Sudetach. Na pojedynczych rozproszonych stanowiskach spotykany w zachodniej i północnej części kraju. Na terenie RDLP Zielona Góra występuje bardzo rzadko, na pojedynczych rozproszonych stanowiskach.

(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.