[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 9303 bajtówMatteuccia struthiopteris (L.) Tod. - Pióropusznik strusi
Rodzina: Athyriaceae - Wietlicowate
Synonimy:Osmunda struthiopteris L., Struthiopteris filicastrum All., Struthiopteris germanica Willd., Onoclea struthiopteris (L.) Roth
Niem.: Deutscher Straussenfarn

Morfologia: Okazała paproć dorastająca do 1,5 m wysokości. Wytwarza dwa rodzaje liści - liście płonne i zarodnionośne. Liście płonne tworzą charakterystyczny lejek, wewnątrz którego wyrastają krótsze liście zarodnionośnie. Liście płonne są jasnozielone, podłużnie lancetowate, zwężające się ku nasadzie i ku wierzchołkowi, podwójnie pierzaste. Liście płonne zamierają na zimę. Liście zarodnionośne zimotrwałe, brunatne, sztywne, równowąskolancetowate, z zawiniętymi brzegami listków.

Biologia: Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Liście zarodnionośnie zimozielone.

Ekologia: Rośnie w cienistych, wilgotnych lasach liściastych, głównie w dolinach rzek, w lasach łęgowych w dolinach niewielkich i szybko płynących rzek i potoków. Spotykany w olszynach i olsach źródliskowych. Preferuje siedliska półcieniste i cieniste, wilgotne, żyzne, na glebach gliniasto-piaszczystych, mineralno-próchniczne, o odczynie obojętnym lub słabo zasadowym, bez zawartości węglanu wapnia w podłożu.

Rozmieszczenie: Pióropusznik strusi jest gatunkiem o dwóch centrach występowania. Występuje w obszarach okołobiegunowych, obejmujących Skandynawię i północną część Rosji i Syberię oraz na obszarach górskich w środkowej części Europy. Gatunek górski.
W Polsce występuje często na obszarach górskich - w Karpatach i Sudetach Zachodnich oraz w południowej części niżu - w Małopolsce. Na niżu rzadko, na rozproszonych stanowiskach, głównie w zachodniej i północno-zachodniej części kraju. W północnej części kraju przebiega północna granica zasięgu występowania tego gatunku.
Na terenie RDLP Zielona Góra występuje dość często w lasach łęgowych w rejonie Lubska. W literaturze podawane są stanowiska tego gatunku z rejonu Szprotawy i Żar.

Uwagi: Podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Często spotykany jest w ogrodach przydomowych, ze względu na trwałość i atrakcyjny wygląd. Nazwa pochodzi od wyglądu liści zarodnionośnych zbliżonych wyglądem do piór strusia.


(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.