[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 5146 bajtówLinnaea borealis L. - Zimoziół północny
Rodzina: Caprifoliaceae - Przewiertniowate
Niem.: Moosglockchen

Morfologia: Delikatna, płożąca, zimozielona krzewinka dorastająca do 1m długości i 15 cm wysokości. Łodyga płożaca, nitkowata, wydająca wzniesione w górę, delikatnie owłosione pędy kwiatostanowe. Liście osadzone na krótkich, orzęsionych ogonkach, naprzeciwległe, okrągławe lub jajowate, z wierzchłu ciemnozielone, od spodniej strony sino- lub niebieskozielone. Liście są zimozielone, nagie, na obrzeżu karbowane. Kwiaty zwykle po 2, zwisłe, dzwonkowate, różowe lub biało-różowe, długości 5-9 mm. Kwiaty pachnące wanilią. Owocem jest sucha niełupka, zawierająca 1 nasienie.

Biologia: Kwitnie od lipca do sierpnia. W zapyleniu uczestniczą owady - muchy i motyle. Nasiona rozsiewane sa przez ptaki.

Ekologia: Rośnie w borach sosnowych, borach świerkowych i lasach mieszanych. Preferuje siedliska półcieniste, świeże, gleby ubogie i umiarkowanie żyzne, piaszczysto-gliniaste, mineralno-próchniczne, o kwaśnym odczynie, z bogatą warstwą mszystą.

Rozmieszczenie: Gatunek o zasięgu okołobiegunowym, obejmującym Europę i Azję. Występuje w północnej części Europy, obejmując zwartym zasięgiem całą Skandynawię, północną część Rosji, północną Polskę, Niemcy, Danię na zachód sięgając po Szkocję. W Polsce występuje rzadko, na rozproszonych stanowiskach głównie w północnej i zachodniej części kraju. Na terenie RDLP Zielona Góra występuje sporadycznie, na rozproszonych stanowiskach. W literaturze podawane są stanowiska tego gatunku m.in. z rejonu Świebodzina.

Uwagi: Zimoziół był ulubioną rośliną słynnego szwedzkiego botanika Karola Linneusza. Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwiska Linneusza, a roślina ta znajduje się w jego herbie.
Stanowiska zimoziołu w polskich lasach wykazują dużą dynamikę: jedne zanikają, a pojawiają się nowe, stąd gatunek ten bywa określany jako "relikt wędrujący". Podlega ścisłej ochronie gatunkowej.


(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.