[Opisy gatunków]
[Strona główna programu]
[Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]
Strzęplice (Koeleria spp.)
(1) Koeleria grandis Besser ex Gorski - Strzęplica polska,
(2) Koeleria macrantha (Ledeb) Schultes - Strzęplica nadobna,
(3) Koeleria pyramidata (Lam.) P.B. - Strzęplica piramidalna
Rodzina: Gramineae - Trawy
Synonimy:(1) Koeleria polonica Domin; (2) Koeleria cristata Pers., Koeleria gracilis Pers., Koeleria parviflora Bertol. in Roemer.& Schultes, Aira macrantha Ledeb.; (3) Poa pyramidata Lam.
Niem.: (2) Zierliches Schillergras, Zierliche Kammschmiele; (3) Grosses Schillergras, Pyramiden-Schillergras, Wiesen Kammschmiele
Morfologia: Grupa trwałych, kępowych, często sinozielonych lub niebieskawo zabarwionych traw dorastających od 30 cm do 1 m wysokości.
Strzęplica polska jest trawą luźnokępową, tworząca rozłogi. Źdźbło pod wiechą owłosione. Liście płonne owłosione, zwinięte, do 2,5 mm szerokie. Pochwy liściowe gęsto, odstająco owłosione. Wiecha w dole porozrywana, 6-15 cm długości.
Strzęplica nadobna jest trawą gęstokępową, nie tworzącą rozłogów. Liście płonne owłosione, przeważnie zwinięte, na brzegach odstająco orzęsione, wąskie ok. 1mm szerokie. Wiecha ścieśniona, podłużnie owalna od 1 do 10 cm długości.
Strzęplica piramidalna jest trawą kępową, tworzącą zwarte płaty. Liście płonne płaskie, na brzegu orzęsione, szerokości do 2 mm. Pochwy liściowe zielone, orzęsione, luźno obejmujace źdźbło. Wiecha duża, lśniąca, porozrywana do 20 cm długości.
Biologia: Strzęplica polska kwitnie w czerwcu. Strzęplica nadobna kwitnie od maja do sierpnia. Strzęplica piramidalna kwitnie od czerwca do lipca.
Ekologia: Wszystkie gatunki z rodzaju strzęplica (Koeleria sp.) występują w miejscach suchych, w widnych borach sosnowych, na piaszczystych i trawiastych skarpach oraz na murawach kserotermicznych.
Strzęplica polska rośnie na suchych, ciepłolubnych murawach napiaskowych i na piaszczystych obrzeżach widnych lasów sosnowych. Spotykana na murawach kserotermicznych i ciepłolubnych trawiastych skarpach. Preferuje siedliska słoneczne (pełnego światła), suche, ubogie gleby piaszczyste, z głębokim poziomem wody gruntowej, o odczynie zasadowym, bogate w węglan wapnia.
Strzęplica nadobna i strzęplica piramidalna rośną głównie w murawach kserotermicznych. Preferują siedliska słoneczne (pełne światło), bardzo suche (skrajnie suche), ubogie, gleby gliniaste, ilaste (na murawach kserotermicznych wytwarzają się gleby cynamonowe i szarocynamonowe), o odczynie zasadowym, z dużą zawartością węglanu wapnia w podłożu.
Rozmieszczenie: Strzęplica polska jest gatunkiem o zasięgu środkowo-wschodnioeuropejskim. Zwarty zasięg występowania tego gatunku obejmuje zachodnią i północną Polskę oraz kraje nadbałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia). Pojedyncze skupienia spotykane są w środkowej Szwecji i na Ukraine. W Polsce występuje rzadko, na rozproszonych stanowiskach.
Strzęplica nadobna jest gatunkiem o zasięgu europejsko-azjatyckim, obejmującym również Amerykę Północną. Występuje w prawie całej Europie, z wyjątkiem obszarów północnych - Skandynawii i niektórych południowych - nie występuje na półwyspie Iberyjskim oraz w Grecji. W Polsce występuje rzadko, na rozproszonych stanowiskach na niżu i w niższych położeniach górskich.
Strzęplica piramidalna jest gatunkiem o zasięgu środkowo-południowoeuropejskim. Zwarty zasięg występowania tego gatunku rozciąga się od południowej Skandynawii na północy, przez Danię, północne Niemcy, Holandię po Francję na zachodzie. Na południu granica przebiega od Pirenejów, przez kraje basenu Morza Śródziemnego po Bałkany. W Polsce występuje rzadko, na rozproszonych stanowiskach na niżu i w niższych położeniach górskich.
Na terenie RDLP Zielona Góra wszystkie trzy gatunki występują rzadko, na rozproszonych stanowiskach.
(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.