[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 3985 bajtówErica tetralix L. - Wrzosiec bagienny
Rodzina: Ericaceae - Wrzosowate
Niem.: Moor Glockenheide

Morfologia: Zimozielona krzewinka dorastająca do 15-50 cm wysokości. Łodygi cienkie, rozgałęzione. Łodyga i liście gruczołowato orzęsione. Liście drobne, igiełkowate, osadzone po 3-4 w gęstych okółkach, na brzegach są lekko podwinięte. Kwiaty jasnoróżowe lub czerwone, beczułkowate, 8-9 mm, zebrane w szczytowe 5-15 kwiatowe baldachogrona. Owocem jest owłosiona torebka, zawierająca liczne jasnobrunatne, jajowate nasiona.

Biologia: Kwitnie w lipcu i sierpniu. Kwiaty są zapylane przez trzmiele, motyle dzienne i pszczolinki. Nasiona są rozsiewane przez wiatr.

Ekologia: Rośnie w nadmorskich borach bażynowych, na torfowiskach wysokich, w borach bagiennych i moliniowych, na wilgotnych wrzosowiskach, na siedliskach kwaśnych, na glebach torfowych i na wilgotnych piaskach. Spotykany na wilgotnych wrzosowiskach o charakterze atlantyckim, gdzie tworzy własny zespół Ericetum tetralicis. Występowaniu wrzośca bagiennego sprzyja lekkie przesuszenie torfowiska lub boru bagiennego oraz prześwietlenie drzewostanu. Preferuje siedliska widne, świetliste, okresowo ocienione, wilgotne, ubogie (oligotroficzne), na glebach torfowych i organiczno-mineralnych, o odczynie kwaśnym.

Rozmieszczenie: Gatunek atlantycki, o zasięgu obejmującym zachodnią i środkową Europę oraz południową Skandynawię. W Polsce przebiega południowo-wschodnia granica zasięgu tego gatunku. Na terenie kraju gatunek ma dwa główne skupienia: w szerokim pasie nadmorskim i na Pomorzu oraz na terenie zachodniej Polski i w Borach Dolnośląskich.
Na świecie rodzaj wrzosiec (Erica) reprezentowany jest przez około 600 gatunków. Na terenie Europy zachodniej i południowej występuje 16 gatunków wrzośców. W Polsce występuje tylko jeden - wrzosiec bagienny (Erica tetralix).
Na terenie RDLP Zielona Góra wrzosiec bagienny może występować stosunkowo często. W południowej części, w Nadleśnictwie Wymiarki powołano rezerwat "Wrzosiec" dla ochrony stanowiska tego gatunku. W literaturze podawane są stanowiska z rejonu Lubska, Szprotawy, Żagania, Żar i Zielonej Góry.

Uwagi: Roślina nieco podobna od pospolitego wrzosu, od którego odróżnia go zupełnie inny sposób osadzenia i kształt kwiatów oraz liści. Także po przekwitnięciu charakterystyczne są skupione na szczytach pędów suche, przekwitnięte kwiaty, owoce lub ich pozostałości. Pędy wrzośca są wyższe, smuklejsze niż pędy wrzosu. Gdy widziało się w naturze oba te gatunki, nie ma obawy ich pomylenia.
Kwiaty wrzośca były wykorzystywane w medycynie ludowej jako środek przeciwzapalny i moczopędny.


(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.