[Opisy gatunków]
[Strona główna programu]
[Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]
Digitalis purpurea L. - Napastnica purpurowa
Rodzina: Scrophulariaceae - Trędownikowate
Niem.: Roter Fingerhut
Morfologia: Wieloletnia roślina zielna dorastająca od 30 cm do 1,5 m wys. Łodyga wzniesiona, rozgałęziona, szaro omszona. Liście duże do 30 cm długości, jajowato-lancetowate, od spodu gęsto omszone, karbowane, osadzone na oskrzydlonym ogonku liściowym. Liście od zewnętrznej strony zielone, od spodniej strony szaro omszone. Kwiaty duże, do 4-6 cm długości, dzwonkowate, zebrane w jednostronny kwiatostan. Kwiaty koloru od purpurowoczerwonego do jasnoróżowego, z ciemnoczerwonymi , biało obrzeżonymi plamami wewnątrz. Owocem jest podłużnie pękająca torebka zawierająca dużo drobnych nasion.
Biologia: Kwitnie od maja do sierpnia. Zapylana przez trzmiele.
Ekologia: Rośnie w widnych lasach liściastych, lasach mieszanych, borach świerkowych, zaroślach, na polanach śródleśnych oraz porębach. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zbiorowisk porębowych z klasy Epilobietea angustifolii. Preferuje siedliska widne i półcieniste, umiarkowanie wilgotne i świeże, średnio żyzne, gleby piaszczysto-gliniaste o odczynie kwaśnym i obojętnym, unika wapnia w glebie.
Rozmieszczenie: Naparstnica purpurowa jest gatunkiem subatlantyckim. Zasięg tego gatunku obejmuje południowo-zachodnią, zachodnią i środkową Europę i rozciąga się od południowo-zachodniej Skandynawii przez Wielką Brytanię, Irlandię, Pireneje, Korsykę po Bałkany. W Polsce występuje wyłącznie w zachodniej części kraju, a i tam uważana jest za zawleczoną przez człowieka. Centrum obecnego występowania naparstnicy purpurowej znajduje się w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach. Nowe, liczne stanowiska naparstnicy purpurowej w niżowej części na terenie Polski Zachodniej świadczą o silnej ekspansywności tego gatunku.
Na terenie RDLP Zielona Góra notowana jeszcze rzadko, spotykana m.in. w rejonie Szprotawy i Świebodzina.
Uwagi: Podlega częściowej ochronie gatunkowej. Roślina trująca i lecznicza. Zawiera liczne trujące glikozydy - digitalinę stosowaną w chorobach serca.
(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.