[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 7644 bajtówChrysosplenium oppositifolium L. - Śledziennica naprzeciwlistna
Rodzina: Saxifragaceae - Skalnicowate
Niem.:Gegenblattriges Milzkraut, Paarblattriges Milzkraut

Morfologia: Niska roślina zielna tworząca luźne darnie, dorastająca do 15 cm wysokości. Pędy płonne owłosione. Liście naprzeciwległe, ciemozielone, grube, 9-18 mm długości. Liście w zarysie okrągławe lub okrągławojajowate, o nasadzie klinowatej, na obrzeżu falisto karbowane, pokryte grubymi szczeciniastymi włoskami. Ogonki liściowe równie długie jak blaszki. Łodyga kwiatostanowa czterograniasta, dołem owłosiona, górą naga. Kwiaty bez płatków, o działkach trójkątnie jajowatych, żółtych, zebrane w gęste, spłaszczone na szczycie kwiatostany. Liście podkwiatostanowe okrągławe lub jajowato-rombowe, żółtozielone. Nasiona małe, do 0,6 mm długie, pokryte maleńkimi włoskami.

Biologia: Śledziennica naprzeciwlistna kwitnie od marca do maja. W zapyleniu uczestniczą owady, ale możliwe jest również samozapylenie. Możliwe jest również rozmnażanie wegetatywne w wyniku podziału łodyg.

Ekologia: Rośnie w wilgotnych, zacienionych lasach liściastych - w olsach źródliskowych oraz nad brzegami potoków. Jest gatunkiem charakterystycznym dla atlantycko-podgórskiego łęgu jesionowego - Carici remotae-Fraxinetum. Preferuje siedliska półcieniste, wilgotne, gleby żyzne, zasobne w węglan wapnia.

Rozmieszczenie: Gatunek subatlantycki, o zasięgu obejmującym zachodnią i środkową Europę. Zasięg występowania gatunku rozciąga się od Wielkiej Brytanii poprzez północną Hiszpanię do Czech i zachodniej Polski na wschodzie. W Polsce występuje rzadko, wyłącznie w zachodniej części kraju, potwierdzone stanowiska znane są tylko z Dolnego Śląska i Pomorza.
Rodzaj Śledziennica (Chrysosplenium) reprezentowany jest na świecie przez 55 gatunków. W Europie występuje 5 gatunków, w Polsce 2 gatunki.
Na terenie RDLP Zielona Góra był notowany bardzo rzadko, w rejonie Lubska, Zielonej Góry i Żar.

Uwagi: Śledziennica naprzeciwlistna (Chrysosplenium oppositifolium) jest podobna do innego, bardzo pospolitego w kraju gatunku - śledziennicy skrętolistnej (Chrysosplenium alternifolium). Głównymi cechami wyróżniającymi te dwa gatunki: liście naprzeciwległe, łodyga czterograniasta, dolna część łodygi i blaszka liściowa owłosione.

(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.