[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 5385 bajtówChaerophyllum aromaticum L. - Świerząbek aromatyczny
Rodzina: Umbelliferae - Baldaszkowate
Niem.: Aromatischer Kalberkropf

Morfologia: Wieloletnia roślina zielna, o grubym, walcowatym, ciemno zabarwionym kłączu, dorastająca do 2 m wysokości (średnio osiąga wysokość 70-80 cm). Łodyga obła, w dolnej części szczeciniasto owłosiona i ciemno plamista. Łodyga w górnej części gałęzista, zgrubiała pod węzłami. Liście duże, w zarysie trójkątne, trawiasto-zielone, od górnej strony przylegająco owłosione, od spodu owłosione wyłącznie wzdłuż nerwów, na obrzeżu szczeciniasto owłosione. Liście podwójnie lub potrójnie pierzaste, o listkach jajowatych, zaostrzonych i na obrzeżu ząbkowanych. Kwiaty - drobne, białe zebrane w 15-20 szypułowe, nieco wypukłe baldachy. Szypułki nierówne, gładkie, pokrywki wielolistkowe, jajowato-lancetowate, obłonione i na obrzeżu orzęsione. Owoc - rozłupka, podłużnie walcowata, 8-12 mm długości, podłużnie prążkowana, brunatnożółta lub brunatnopurpurowa..

Biologia: Kwitnie od czerwca do sierpnia. Zapylany przez owady: chrząszcze i muchówki.

Ekologia: Rośnie w cienistych, żyznych, wilgotnych lasach liściastych, szczególnie w lasach łęgowych i w wilgotnych partiach lasów dębowo-grabowych - w grądach niskich. Spotykany w nitrofilnych zaroślach na obrzeżach lasów i nad brzegami wód oraz na siedliskach zmienionych - w rowach, ogrodach i na przydrożach. Preferuje siedliska żyzne, z umiarkowaną domieszką wapnia - na glebach próchnicznych, o odczynie obojętnym. Jest rośliną nitrofilną.

Rozmieszczenie: Jest gatunkiem o zasięgu wschodnioeuropejskim, kontynentalnym, wykazującym tendencje do rozprzestrzeniania się w Europie środkowej. Północna i zachodnia granica występowania tego gatunku przebiega przez północną część Polski i Niemiec.
Rodzaj świerząbek (Chaerophyllum) reprezentowany jest na świecie przez 35 gatunków. W Europie występuje 12 gatunków, w Polsce 5 gatunków.
W Polsce występuje w rozproszeniu na całym obszarze na niżu i na pogórzu. Na Pomorzu Zachodnim przebiega północno-zachodnia granica zasięgu. W górach głównie w reglu dolnym. Na terenie RDLP Zielona Góra był notowany w rejonie Zielonej Góry i Wschowy oraz w dolinie Nysy Łużyckiej.

Uwagi: Roślina trująca.
Roślina podobna do podagrycznika pospolitego (Aegopodium podagraria), od którego różni się sztywnym owłosieniem , wielolistkowymi pokrywkami oraz cechami owoców.

(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.