[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 4505 bajtówAntennaria dioica - Ukwap dwupienny
Rodzina: Compositae - Złożone
Synonimy: Gnaphalium dioicum L.
Niem.: Katzenpfotchen.

Morfologia: Trwała, płożąca się roślina zielna dorastająca do 25 cm wysokości. Pędy płożące, z ulistnionymi rozłogami i rozetkami liści, biało filcowato owłosione. Łodyga prosta, wzniesiona, u nasady zdrewniała, z lancetowatymi, przylegającymi owłosionymi liśćmi. Liście długości 20-35 mm, szerokości 5-8 mm, z wierzchu nagie, spodem biało filcowato owłosione. Liście dolne zebrane w rozetkę, łopatkowate. Kwiatostany - koszyczki 3-12 kwiatowe, biało filcowato owłosione, różowe, zebrane w wierzchołkowym gronie. Roślina dwupienna. Kwiaty żeńskie - większe, z różowymi listkami okrywy, kwiaty męskie - mniejsze, z białymi listkami okrywy.

Biologia: Kwitnie od maja do lipca. Rozmnaża się głównie wegetatywnie.

Ekologia: Rośnie w widnych, suchych borach sosnowych. Spotykany na wrzosowiskach, na murawach, w suchych zaroślach i zbiorowiskach okrajkowych na obrzeżach widnych lasów sosnowych. Preferuje siedliska widne i okresowo zacienione, suche i świeże, umiarkowanie żyzne, na glebach lekkich, piaszczystych, mineralno-próchnicznych, o kwaśnym odczynie.

Rozmieszczenie: Gatunek o zasięgu eurosyberyjskim. Występuje w środkowej i północnej Europie. W Europie południowej wyłącznie w górach. W Azji występuje od Turcji przez Kaukaz aż do Japonii. Zwary zasięg występownia tego gatunku w Europie obejmuje cały obszar Skandynawii, Wielką Brytanię i Irlandię na północy, zachodnia granica zasięgu przebiega przez Masyw Centralny we Francji i Pireneje. Na południu występuje wyłącznie w górach - od środkowych Włoch, przez Jugosławię po Bałkany i Karpaty.
W Polsce występuje dość często, na rozproszonych stanowiskach na niżu i w górach, gdzie jest spotykany po piętro kosodrzewiny. Na terenie RDLP Zielona Góra występuje dość często, w widnych borach sosnowych na całym obszarze.

Uwagi: Roślina lecznicza. Często wykorzystywana jako roślina ozdobna - w wyniku czego w ostatnich lasach obserwowane jest znaczne zmniejszane się liczby stanowisk tego gatunku w kraju.


(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.