Ustawa z 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody
Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880
1. Przepisy ogólne.
2. |
Formy ochrony przyrody.
|
3. |
Ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji zwierząt.
|
4. |
Ochrona terenów zieleni i zadrzewień.
|
5. |
Organy ochrony przyrody.
|
6. |
Służby ochrony przyrody.
|
7. |
Zwalczanie przestępstw i wykroczeń na obszarach chronionych.
|
8. |
Wykonywanie ochrony przyrody.
|
9. |
Gospodarowanie zasobami i składnikami przyrody.
|
10. |
Skutki prawne objęcia ochroną.
|
11. |
Przepisy karne.
|
12. |
Zmiany w przepisach obowiązujących.
|
13. |
Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe.
|
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu.
Art. 2. 1. Ochrona
przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody:
1) dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów;
2) roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową;
3) zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia;
4) siedlisk przyrodniczych;
5) siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin,
zwierząt i grzybów;
6) tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i
zwierząt;
7) krajobrazu;
8) zieleni w miastach i wsiach;
9) zadrzewień.
2. Celem ochrony przyrody jest:
1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;
2) zachowanie różnorodności biologicznej;
3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z
ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;
5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień;
6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych,
a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;
7) kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację,
informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody.
Art. 3. Cele ochrony przyrody są realizowane
przez:
1) uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej państwa,
programach ochrony środowiska przyjmowanych przez organy jednostek samorządu
terytorialnego, koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategiach rozwoju
województw, planach zagospodarowania przestrzennego województw, strategiach rozwoju
gmin, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego i planach zagospodarowania przestrzennego morskich
wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz w
działalności gospodarczej i inwestycyjnej;
2) obejmowanie zasobów, tworów i składników przyrody formami ochrony przyrody;
3) opracowywanie i realizację ustaleń planów ochrony dla obszarów podlegających
ochronie prawnej, programów ochrony gatunków, siedlisk i szlaków migracji gatunków
chronionych;
4) realizację krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania
różnorodności biologicznej wraz z programem działań;
5) prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie
ochrony przyrody;
6) prowadzenie badań naukowych nad problemami związanymi z ochroną przyrody.
Art. 4. 1. Obowiązkiem
organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz
osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.
2. Organy administracji publicznej są
obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony
przyrody.
3. Obowiązkiem organów administracji
publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także publicznych środków masowego
przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w
dziedzinie ochrony przyrody.
Art. 5. Użyte w ustawie określenia
oznaczają:
1) gatunek - zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą niższą od
gatunku biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a także mieszańce tego
gatunku w pierwszym lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem form, ras i odmian udomowionych,
hodowlanych lub uprawnych;
2) korytarz ekologiczny - obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub
grzybów;
3) obszar specjalnej ochrony ptaków - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa
Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu
gatunków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego
życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju;
4) ochrona częściowa - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów
dopuszczającą możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników
tych gatunków lub ich części;
5) ochrona czynna - stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu
przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania
siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów;
6) ochrona ex situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich
naturalnego występowania oraz ochronę skat, skamieniałości i minerałów w miejscach
ich przechowywania;
7) ochrona in situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także
elementów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowania;
8) ochrona krajobrazowa - zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu;
9) ochrona ścisła - całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji
człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów
przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków - całoroczną
ochronę należących do nich osobników i stadiów ich rozwoju;
10) ogród botaniczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą
techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem ochrony ex
situ, uprawy roślin różnych stref klimatycznych i siedlisk, uprawy roślin określonego
gatunku oraz prowadzenia badań naukowych i edukacji;
11) ogród zoologiczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą
techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie zwierzęta gatunków dziko
występujących są hodowane i utrzymywane w celu ochrony ex situ, prowadzenia badań
naukowych i edukacji oraz w celu ich publicznej ekspozycji nie mniej niż 7 dni w roku;
12) ostoja - miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub
grzybów zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;
13) ośrodek rehabilitacji zwierząt - miejsce, w którym jest prowadzone leczenie i
rehabilitacja zwierząt dziko występujących, wymagających okresowej opieki człowieka w
celu przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;
14) otulina - strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną
indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami
zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka;
15) pozyskiwanie:
a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze stanowisk
naturalnych do celów gospodarczych,
b) chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich części
i produktów pochodnych do celów gospodarczych,
c) eksploatację lub wydobywanie skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin
lub zwierząt;
16) różnorodność biologiczna - zróżnicowanie żywych organizmów występujących
w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżnicowanie ekosystemów;
17) siedlisko przyrodnicze - obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub
antropogeniczny, wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne;
18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko grzybów - obszar
występowania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnym stadium
ich rozwoju;
19) specjalny obszar ochrony siedlisk - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa
Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji
zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia
właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych
gatunków;
20) środowisko przyrodnicze - krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej oraz
naturalnymi i przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występującymi na nich
roślinami, zwierzętami i grzybami;
21) tereny zieleni - tereny wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami
funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, znajdujące się w granicach
wsi o zwartej zabudowie lub miast, pełniące funkcje estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne
lub osłonowe, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody
botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe oraz cmentarze, a także zieleń
towarzyszącą ulicom, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom,
lotniskom oraz obiektom kolejowym i przemysłowym;
22) udostępnianie - umożliwianie fotografowania lub filmowania w celach zarobkowych
oraz korzystania z zasobów, tworów i składników przyrody w celach naukowych,
edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych;
23) walory krajobrazowe - wartości ekologiczne, estetyczne lub kulturowe obszaru oraz
związane z nim rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody, ukształtowane przez siły
przyrody lub działalność człowieka;
24) właściwy stan ochrony gatunku - stan, w którym dane o dynamice liczebności
populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest trwałym składnikiem właściwego dla
niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani nie ulegnie zmniejszeniu
w dającej się przewidzieć przyszłości oraz odpowiednio duże siedlisko dla utrzymania
się populacji tego gatunku istnieje i prawdopodobnie nadal będzie istniało;
25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego - stan, w którym naturalny
zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez to siedlisko w obrębie jego
zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają się, struktura i funkcje, które są
konieczne do długotrwałego utrzymania się siedliska, istnieją i prawdopodobnie nadal
będą istniały oraz typowe dla tego siedliska gatunki znajdują się we właściwym
stanie ochrony;
26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody - wejście lub wjazd na obszar
objęty ochroną ścisłą lub czynną w celu naukowym, edukacyjnym, turystycznym lub
rekreacyjnym;
27) zadrzewienie - drzewa i krzewy w granicach pasa drogowego, pojedyncze drzewa lub
krzewy albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 28 września
1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późn. zm.1), wraz z
terenem, na którym występują, i pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego terenu,
spełniające cele ochronne, produkcyjne lub społeczno-kulturowe;
28) zagrożenie wewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech
fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej
przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z
przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka w granicach obszarów lub obiektów
podlegających ochronie prawnej;
29) zagrożenie zewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech
fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej
przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający z
przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka, mający swoje źródło poza
granicami obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej.
Rozdział 2
Formy ochrony przyrody
Art. 6. 1. Formami
ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary Natura 2000;
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska dokumentacyjne;
8) użytki ekologiczne;
9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
2. W drodze porozumienia z sąsiednimi
państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary cenne pod względem przyrodniczym w
celu ich wspólnej ochrony.
Art. 7. 1. Utworzenie
lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody jest celem publicznym w
rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000
r. Nr 46, poz. 543, z późn. zm.2).
2. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku
narodowego lub rezerwatu przyrody obejmujące obszary, które stanowią nieruchomości
niebędące własnością Skarbu Państwa, następuje za zgodą właściciela, a w razie
braku jego zgody - w trybie wywłaszczenia określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997
r. o gospodarce nieruchomościami.
Art. 8. 1. Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1 000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.
2. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk
zwierząt lub siedlisk grzybów.
3. Park narodowy jest państwową jednostką budżetową w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, w
drodze zarządzenia, nadaje parkowi narodowemu statut określający jego strukturę
organizacyjną.
Art. 9. 1. Nadzór nad
parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:
1) zatwierdzanie planów finansowych oraz sporządzanie sprawozdań zbiorczych z
działalności parków narodowych;
2) zatwierdzanie rocznych zadań rzeczowych wynikających z planu ochrony lub zadań
ochronnych;
3) koordynowanie działalności naukowej i edukacyjnej;
4) kontrolę funkcjonowania parków narodowych;
5) funkcjonowanie Służb Parków Narodowych.
Art. 10. 1. Utworzenie
parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia
Rady Ministrów, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę i
nieruchomości Skarbu Państwa nieprzechodzące w trwały zarząd parku narodowego. Rada
Ministrów, wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem wartości
przyrodniczych obszaru. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje
wyłącznie w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego
obszaru.
2. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja może nastąpić po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo organami uchwałodawczymi jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze działania planuje się powyższe zmiany, oraz po zaopiniowaniu, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia tych zmian, przez zainteresowane organizacje pozarządowe. Niezłożenie opinii w przewidzianym terminie uznaje się za brak uwag.
3. Nieruchomości Skarbu Państwa położone w
granicach parku narodowego i służące realizacji jego celów zostają oddane w trwały
zarząd parku narodowego, na zasadach określonych w rozdziale 5 działu II ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
4. Administrowanie obszarami morskimi
położonymi w granicach parku narodowego odbywa się na podstawie działu III ustawy z
dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji
morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm.3).
5. Parkowi narodowemu przysługuje prawo
pierwokupu nieruchomości położonej w granicach parku narodowego na rzecz Skarbu
Państwa.
6. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej w części dotyczącej parku narodowego i jego otuliny wymagają uzgodnienia
z dyrektorem parku narodowego w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć negatywny
wpływ na ochronę przyrody parku narodowego.
Art. 11. 1. Na obszarach
graniczących z parkiem narodowym wyznacza się otulinę parku narodowego.
2. W otulinie może być utworzona strefa
ochronna zwierząt łownych ze względu na potrzebę ochrony zwierząt w parku narodowym.
3. Strefa ochronna zwierząt łownych nie
podlega włączeniu w granice obwodów łowieckich.
4. Minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze rozporządzenia, strefę ochronną zwierząt łownych, określając obszary wchodzące w jej skład oraz kryteria i sposoby utrzymania właściwej
liczebności i struktury populacji poszczególnych gatunków zwierząt łownych, kierując się potrzebą:
1) ochrony gatunków zwierząt łownych w parkach narodowych;
2) tworzenia strefy bezpieczeństwa dla gatunków zwierząt łownych wychodzących na
żerowiska poza obszar parku narodowego;
3) utrzymywania właściwej liczebności i struktury populacji poszczególnych
gatunków zwierząt łownych na obszarze parku narodowego w celu zachowania równowagi
przyrodniczej.
5. Ochrona zwierząt łownych w strefie
ochronnej zwierząt łownych należy do zadań dyrektora parku narodowego.
Art. 12. 1. Obszar parku
narodowego jest udostępniany w celach naukowych, edukacyjnych, kulturowych,
turystycznych, rekreacyjnych i sportowych w sposób, który nie wpłynie negatywnie na
przyrodę w parku narodowym.
2. W planie ochrony parku narodowego, a do
czasu jego sporządzenia - w zadaniach ochronnych ustala się miejsca, które mogą być
udostępniane, oraz maksymalną liczbę osób mogących przebywać jednocześnie w tych
miejscach.
3. Za wstęp do parku narodowego lub na
niektóre jego obszary oraz za udostępnianie parku narodowego lub niektórych jego
obszarów mogą być pobierane opłaty.
4. Wysokość opłat, o których mowa w ust.
3, ustala dyrektor parku narodowego.
5. Opłata za jednorazowy wstęp do parku nie
może przekraczać kwoty 6 zł waloryzowanej o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen
towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których mowa w ust. 3, uiszcza
się w formie wykupu biletu wstępu jednorazowego lub wstępu wielokrotnego w miejscach
pobierania opłat lub wnosi się na rachunek bankowy parku narodowego.
7. Opłat za wstęp do parku narodowego lub na
niektóre jego obszary nie pobiera się od:
1) dzieci w wieku do 7 lat;
2) osób, które posiadają zezwolenie dyrektora parku narodowego na prowadzenie badań
naukowych w zakresie ochrony przyrody;
3) uczniów szkół i studentów odbywających zajęcia dydaktyczne w parku narodowym w
zakresie uzgodnionym z dyrektorem parku narodowego;
4) mieszkańców gmin położonych w granicach parku narodowego i gmin graniczących z
parkiem narodowym;
5) osób udających się do wyznaczonych w parku narodowym plaż;
6) osób udających się do miejsc kultu religijnego.
8. Opłatę za wstęp do parku narodowego lub
na niektóre jego obszary w wysokości 50% stawki opłaty ustalonej przez dyrektora parku
narodowego pobiera się od:
1) uczniów szkół i studentów;
2) emerytów i rencistów;
3) osób niepełnosprawnych;
4) żołnierzy służby czynnej.
9. Opłaty, o których mowa w ust. 3, są
przychodami gospodarstw pomocniczych przy parkach narodowych w rozumieniu art. 20 ustawy z
dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z
późn. zm.4) i są przeznaczone na tworzenie i utrzymanie infrastruktury
turystycznej i edukacyjnej parku narodowego oraz na ochronę przyrody. Opłaty pobierane
za wstęp do parku narodowego, w wysokości 15% wpływów za każdy kwartał, przeznacza
się na dofinansowanie działalności ratowniczej specjalistycznych organizacji
ratowniczych - Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Tatrzańskiego
Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, działających na terenie danego parku narodowego.
10. Minister właściwy do spraw środowiska,
uwzględniając zróżnicowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych parków
narodowych, nasilenie ruchu turystycznego i jego oddziaływanie na przyrodę parków
narodowych, określi, w drodze rozporządzenia, parki narodowe lub niektóre ich obszary,
gdzie za wstęp pobiera się opłaty.
Art. 13. 1. Rezerwat
przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy,
ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i
siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się
szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami
krajobrazowymi.
2. Na obszarach graniczących z rezerwatem
przyrody może być wyznaczona otulina.
3. Uznanie za rezerwat przyrody obszarów, o
których mowa w ust. 1, następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego
nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele
ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad
rezerwatem. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, za zgodą ministra właściwego do spraw
środowiska i po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody, może
zmniejszyć lub zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony, a w razie
bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat został powołany -
zlikwidować rezerwat przyrody.
4. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, może
wprowadzić opłaty za wstęp na obszar rezerwatu przyrody, kierując się potrzebą
ochrony przyrody.
5. Wojewoda ustala stawki opłat, o których
mowa w ust. 4, przy czym opłata za jednorazowy wstęp do rezerwatu nie może przekraczać
kwoty 6 zł waloryzowanej o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których mowa w ust. 4, są
przeznaczane na ochronę przyrody.
Art. 14. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje, typy i podtypy rezerwatów
przyrody, kierując się potrzebą zapewnienia na obszarach cennych przyrodniczo,
zróżnicowanych pod względem wartości przyrodniczych, ochrony rezerwatowej oraz
wytypowania reprezentatywnej liczby rezerwatów przyrody ze względu na dominujący
przedmiot ochrony i główny typ ekosystemu.
Art. 15. 1. W parkach
narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się:
1) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem
obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
2) rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach
ochronnych;
3) chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia
jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt
kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień
zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;
4) polowania, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach
ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody;
5) pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
6) użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania
zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
7) zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeżeli zmiany te nie służą
ochronie przyrody;
8) pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków
roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu;
9) niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i użytkowania gruntów;
10) palenia ognisk i wyrobów tytoniowych oraz używania źródeł światła o otwartym
płomieniu, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
11) prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych w planie ochrony;
12) stosowania chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów;
13) zbioru dziko występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem
miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez
organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
14) amatorskiego połowu ryb, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony lub
zadaniach ochronnych;
15) ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem
szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie
przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
16) wprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem
miejsc wyznaczonych w planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary
objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają
wypas;
17) wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ
uznający obszar za rezerwat przyrody;
18) ruchu pojazdów poza drogami publicznymi oraz poza drogami położonymi na
nieruchomościach będących w trwałym zarządzie parku narodowego, wskazanymi przez
dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za
rezerwat przyrody;
19) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków
niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku albo rezerwatu przyrody,
edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z
ochroną bezpieczeństwa i porządku powszechnego;
20) zakłócania ciszy;
21) używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów
wodnych i motorowych, pływania i żeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ
uznający obszar za rezerwat przyrody;
22) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
23) biwakowania, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
24) prowadzenia badań naukowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku, a w
rezerwacie przyrody - bez zgody organu uznającego obszar za rezerwat przyrody;
25) wprowadzania gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, bez zgody ministra
właściwego do spraw środowiska;
26) wprowadzania organizmów genetycznie zmodyfikowanych;
27) organizacji imprez rekreacyjno-sportowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora
parku narodowego, a w rezerwacie przyrody bez zgody organu uznającego obszar za rezerwat
przyrody.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) wykonywania zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych;
2) likwidacji nagłych zagrożeń oraz wykonywania czynności nieujętych w planie
ochrony lub zadaniach ochronnych, za zgodą organu ustanawiającego plan ochrony lub
zadania ochronne;
3) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem
powszechnym;
4) wykonywania zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia
bezpieczeństwa państwa;
5) obszarów objętych ochroną krajobrazową w trakcie ich gospodarczego
wykorzystywania przez jednostki organizacyjne, osoby prawne lub fizyczne oraz wykonywania
prawa własności, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
może zezwolić na odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, jeżeli jest to
uzasadnione potrzebą ochrony przyrody, wykonywaniem badań naukowych, celami
edukacyjnymi, kulturowymi, turystycznymi, rekreacyjnymi i sportowymi, celami kultu
religijnego lub realizacją inwestycji liniowych celu publicznego w przypadku braku
rozwiązań alternatywnych, pod warunkiem przeprowadzenia przez inwestora działań
kompensujących utratę wartości przyrodniczych danego obszaru.
Art. 16. 1. Park
krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne
i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w
warunkach zrównoważonego rozwoju.
2. Na obszarach graniczących z parkiem
krajobrazowym może być wyznaczona otulina.
3. Utworzenie parku krajobrazowego lub
powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa
jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne
cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części
wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1, wynikające z potrzeb jego
ochrony. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku krajobrazowego następuje w drodze
rozporządzenia wojewody, po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin, z powodu
bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów
krajobrazowych na obszarach projektowanych do wyłączenia spod ochrony.
4. Projekt rozporządzenia w sprawie
utworzenia, zmiany granic lub likwidacji parku krajobrazowego wymaga uzgodnienia z
właściwą miejscowo radą gminy.
5. Statut parku krajobrazowego lub zespołu
parków krajobrazowych określający strukturę organizacyjną parku lub zespołu parków
nadaje wojewoda, w drodze zarządzenia.
6. Grunty rolne i leśne oraz inne
nieruchomości znajdujące się w granicach parku krajobrazowego pozostawia się w
gospodarczym wykorzystaniu.
7. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej w części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny wymagają
uzgodnienia z właściwym miejscowo wojewodą.
Art. 17. 1. W parku
krajobrazowym mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w
rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U.
Nr 62, poz. 627, z późn. zm.5>);
2) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk,
innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem
amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki
rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej;
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych,
jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów
lub naprawy urządzeń wodnych;
4) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w
tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń
wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie
przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów
rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce
wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 200 m od krawędzi brzegów
klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego;
9) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz
obszarów wodno-błotnych;
10) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych;
11) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową;
12) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych;
13) organizowania rajdów motorowych i samochodowych;
14) używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach
wodnych.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) wykonywania zadań wynikających z planu ochrony;
2) wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa;
3) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem
powszechnym;
4) realizacji inwestycji celu publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27
marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 oraz z
2004 r. Nr 6, poz. 41), zwanej dalej "inwestycją celu publicznego".
3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie
dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla
których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obowiązkowe i
przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego
wpływu na przyrodę parku krajobrazowego.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 14, nie
dotyczy statków jednostek ratowniczych, jednostek organizacyjnych właściciela wód lub
urządzeń wodnych zlokalizowanych na wodach, inspektorów żeglugi śródlądowej.
Państwowej i Społecznej Straży Rybackiej, promów w ciągu dróg publicznych,
prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej oraz wykonywania zadań z zakresu ochrony
przyrody przez Służbę Parku Krajobrazowego.
Art. 18. 1. Dla parków
narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych sporządza się i realizuje plan
ochrony.
2. Plan ochrony, o którym mowa w ust. 1,
ustanawia się w terminie 5 lat od dnia utworzenia parku narodowego, uznania obszaru za
rezerwat przyrody albo utworzenia parku krajobrazowego.
Art. 19. 1. Projekt
planu ochrony sporządza dla:
1) parku narodowego - dyrektor parku narodowego;
2) rezerwatu przyrody - organ, który uznał dany obszar za rezerwat przyrody lub po
uzgodnieniu z tym organem - zarządzający rezerwatem albo sprawujący nadzór nad
rezerwatem;
3) parku krajobrazowego - dyrektor parku krajobrazowego lub dyrektor zespołu parków
krajobrazowych.
2. Projekt planu ochrony, o którym mowa w
ust. 1, wymaga:
1) zaopiniowania przez właściwe miejscowo rady gmin, z zastrzeżeniem pkt. 2;
2) uzgodnienia z właściwymi miejscowo radami gmin ustaleń dotyczących
infrastruktury technicznej, zagospodarowania turystycznego, sposobu użytkowania gruntów,
eliminacji lub ograniczania zagrożeń zewnętrznych oraz ustaleń do studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, w odniesieniu do nieruchomości niebędących
własnością Skarbu Państwa.
3. Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio w
przypadku dokonywania zmiany planu ochrony.
4. Projekt planu ochrony dla rezerwatu
przyrody wymaga uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw środowiska.
5. Minister właściwy do spraw środowiska
ustanawia, w drodze rozporządzenia, plan ochrony dla parku narodowego w terminie 6
miesięcy od dnia otrzymania projektu planu lub odmawia jego ustanowienia, jeżeli projekt
planu jest niezgodny z celami ochrony przyrody, uwzględniając konieczność dostosowania
działań ochronnych do celów ochrony parku narodowego. Plan ochrony może być
zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony przyrody.
6. Wojewoda ustanawia, w drodze
rozporządzenia, plan ochrony dla rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego w terminie 6
miesięcy od dnia otrzymania projektu planu lub odmawia jego ustanowienia, jeżeli projekt
planu jest niezgodny z celami ochrony przyrody. Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli
wynika to z potrzeb ochrony przyrody.
7. Plan ochrony dla rezerwatu przyrody
położonego na terenie kilku województw ustanawia wojewoda, na którego terenie znajduje
się największa powierzchnia tego rezerwatu, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
8. Plan ochrony dla parku krajobrazowego
położonego na terenie kilku województw ustanawia wojewoda właściwy ze względu na
siedzibę dyrekcji parku, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
Art. 20. 1. Plan ochrony
dla parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego sporządza się na
okres 20 lat, z uwzględnieniem:
1) charakterystyki i oceny stanu przyrody;
2) identyfikacji i oceny istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych;
3) charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i gospodarczych;
4) analizy skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony;
5) charakterystyki i oceny stanu zagospodarowania przestrzennego.
2. Prace przy sporządzaniu planów ochrony, o
których mowa w ust. 1, polegają na:
1) ocenie stanu zasobów, tworów i składników przyrody, walorów krajobrazowych,
wartości kulturowych oraz istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych, która może być wykonana w formie szczegółowych opisów;
2) opracowaniu koncepcji ochrony zasobów, tworów i składników przyrody oraz
wartości kulturowych, a także eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych
zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych;
3) wskazaniu zadań ochronnych, z podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji.
3. Plan ochrony dla parku narodowego oraz
rezerwatu przyrody zawiera:
1) cele ochrony przyrody oraz wskazanie przyrodniczych i społecznych uwarunkowań ich
realizacji;
2) identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących
i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków;
3) wskazanie obszarów ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej;
4) określenie działań ochronnych na obszarach ochrony ścisłej, czynnej i
krajobrazowej, z podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji tych działań;
5) wskazanie obszarów i miejsc udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych,
turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, amatorskiego połowu ryb i rybactwa oraz
określenie sposobów ich udostępniania;
6) wskazanie miejsc, w których może być prowadzona działalność wytwórcza,
handlowa i rolnicza;
7) ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania
przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące
eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych.
4. Plan ochrony dla parku krajobrazowego
zawiera:
1) cele ochrony przyrody oraz przyrodnicze, społeczne i gospodarcze uwarunkowania ich
realizacji;
2) identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących
i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków;
3) wskazanie obszarów realizacji działań ochronnych;
4) określenie zakresu prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem
krajobrazu;
5) wskazanie obszarów udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych,
turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i dla innych form gospodarowania
oraz określenie sposobów korzystania z tych obszarów;
6) ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania
przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące
eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych.
Art. 21. Minister właściwy do spraw
środowiska określi dla parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, w
drodze rozporządzenia:
1) tryb sporządzania projektu planu ochrony,
2) zakres prac na potrzeby sporządzenia projektu planu ochrony,
3) tryb dokonywania zmian w planie ochrony,
4) zakres i sposoby ochrony zasobów, tworów i składników przyrody
- kierując się potrzebą ochrony zasobów, tworów i składników przyrody żywej i
nieożywionej w parkach narodowych, rezerwatach przyrody oraz parkach krajobrazowych, z
uwzględnieniem możliwości technicznych, organizacyjnych i finansowych oraz poziomu
wiedzy i nauki w zakresie ochrony przyrody.
Art. 22. 1. Dla parku
narodowego lub rezerwatu przyrody, do czasu ustanowienia planu ochrony, sprawujący
nadzór sporządza projekt zadań ochronnych.
2. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1,
ustanawia, w drodze zarządzenia:
1) minister właściwy do spraw środowiska - dla parku narodowego;
2) wojewoda, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw środowiska - dla
rezerwatu przyrody.
3. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1,
uwzględniają:
1) identyfikację i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych oraz sposoby eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków;
2) opis sposobów ochrony czynnej ekosystemów, z podaniem rodzaju, rozmiaru i
lokalizacji poszczególnych zadań;
3) opis sposobów czynnej ochrony gatunków roślin, zwierząt lub grzybów;
4) wskazanie obszarów objętych ochroną ścisłą, czynną oraz krajobrazową.
4. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1,
mogą być ustanawiane na rok lub równocześnie na kolejne lata, nie dłużej jednak niż
na 5 lat.
Art. 23. 1. Obszar
chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się
krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość
zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją
korytarzy ekologicznych.
2. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu
następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie,
obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz
zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane
spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony.
Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze
rozporządzenia wojewody, po zaopiniowaniu przez wojewódzką radę ochrony przyrody oraz
właściwe miejscowo rady gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wyróżniającego się
krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach i możliwości zaspokajania potrzeb związanych
z turystyką i wypoczynkiem.
3. Projekt rozporządzenia w sprawie
wyznaczenia lub powiększenia obszaru chronionego krajobrazu wymaga uzgodnienia z
właściwą miejscowo radą gminy.
4. Jeżeli wojewoda nie wyznaczył obszaru
chronionego krajobrazu, obszar ten może być wyznaczony przez radę gminy, w drodze
uchwały, która określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór,
ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego
obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w
art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru
chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały rady gminy.
5. Projekty studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
planów zagospodarowania przestrzennego województw i planów zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej, w części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu, wymagają uzgodnienia
z właściwym wojewodą.
Art. 24. 1. Na obszarze
chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych
schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego
połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną,
leśną, rybacką i łowiecką;
2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w
rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych,
jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów
lub naprawy urządzeń wodnych;
4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym
kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń
wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona
przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna
gospodarka wodna lub rybacka;
7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów
wodno-błotnych;
8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów
rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów
służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej;
9) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 200 m od linii brzegów
klifowych oraz w pasie technicznym brzegu morskiego.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa;
2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem
powszechnym;
3) realizacji inwestycji celu publicznego.
Art. 25. 1. Sieć
obszarów Natura 2000 obejmuje:
1) obszary specjalnej ochrony ptaków;
2) specjalne obszary ochrony siedlisk.
2. Obszar Natura 2000 może obejmować
część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-9.
Art. 26. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki
roślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu
priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także
kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych
oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura 2000,
mając na uwadze zachowanie szczególnie cennych i zagrożonych składników
różnorodności biologicznej.
Art. 27. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska opracowuje projekt listy obszarów Natura 2000, zgodnie z
przepisami prawa Unii Europejskiej.
2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, wymaga
zasięgnięcia opinii właściwych miejscowo rad gmin. Nie-złożenie opinii w terminie 30
dni od dnia otrzymania projektu uznaje się za brak uwag.
3. Minister właściwy do spraw środowiska,
po uzyskaniu zgody Rady Ministrów, przekazuje Komisji Europejskiej:
1) projekt listy specjalnych obszarów ochrony siedlisk;
2) szacunek dotyczący współfinansowania przez Wspólnotę Europejską ochrony
obszarów wyznaczonych ze względu na typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i
zwierząt o znaczeniu priorytetowym.
Art. 28. 1. Wyznaczenie
obszaru Natura 2000, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa, ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi i z
ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej, w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw środowiska, które określa nazwę, położenie administracyjne,
obszar i mapę obszaru, cel i przedmiot ochrony oraz sprawującego nadzór nad obszarem.
Minister właściwy do spraw środowiska, wydając rozporządzenie, kieruje się
rzeczywistym stanem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Po wyznaczeniu obszarów specjalnej ochrony
ptaków minister właściwy do spraw środowiska przekazuje listę tych obszarów Komisji
Europejskiej.
3. Specjalne obszary ochrony siedlisk minister
właściwy do spraw środowiska wyznacza po uzgodnieniu z Komisją Europejską.
Art. 29. 1. Dla obszaru
Natura 2000 minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze rozporządzenia,
plan ochrony na okres 20 lat, uwzględniający ekologiczne właściwości siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony obszar ten został
wyznaczony, wykorzystując, obejmujące obszar Natura 2000, plany ochrony ustanowione dla
parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego oraz plany urządzenia lasu.
Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Projekt planu ochrony obszaru Natura 2000
sporządza sprawujący nadzór nad obszarem w terminie 5 lat od dnia wyznaczenia tego
obszaru, w uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin.
3. Plan ochrony obszaru Natura 2000 zawiera:
1) opis i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych
oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków;
2) opis warunków zachowania lub przywrócenia właściwego stanu ochrony siedlisk i
gatunków, o których mowa w ust. 1;
3) wykaz zadań ochronnych, z określeniem sposobu ich wykonywania, rodzaju, zakresu i
lokalizacji, na okres stosowny do potrzeb;
4) określenie zakresu monitoringu przyrodniczego;
5) opis przebiegu granic obszaru Natura 2000.
Art. 30. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, tryb i zakres
opracowania projektu planu ochrony, o którym mowa w art. 29 ust. 1, w tym sposoby ochrony
siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznacza
się obszary Natura 2000, kierując się potrzebą ochrony tych obszarów.
2. Plan ochrony ustanowiony dla parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego oraz plan urządzenia lasu powinny
być zgodne z planem ochrony ustanowionym dla obszaru Natura 2000, jeżeli obszar ten
obejmuje teren parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego lub obszar
objęty planem urządzenia lasów.
Art. 31. Sprawujący nadzór nad obszarem
Natura 2000 sporządza i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska, co 6 lat
w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w odniesieniu do
obszaru specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony tego obszaru, zawierającą
informacje dotyczące podejmowanych działań ochronnych oraz wpływu tych działań na
stan ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których
ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, a także wyniki monitorowania i nadzoru
tych działań.
Art. 32. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska nadzoruje funkcjonowanie obszarów Natura 2000, prowadząc
ewidencję danych niezbędnych do podejmowania działań w zakresie ich ochrony.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega
na:
1) wydawaniu zaleceń i wytycznych w zakresie ochrony i funkcjonowania obszarów Natura
2000;
2) określaniu zakresu i żądaniu informacji dotyczących ochrony i funkcjonowania
obszarów Natura 2000;
3) kontroli realizacji ustaleń planów ochrony obszarów Natura 2000.
3. Wojewoda koordynuje funkcjonowanie
obszarów Natura 2000 na obszarze swojego działania.
4. Na terenie zarządzanym przez Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe znajdującym się na obszarze Natura 2000 zadania w
zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z
ustaleniami planu ochrony obszaru Natura 2000 uwzględnionym w planie urządzenia lasu.
Art. 33. 1. Zabrania
się podejmowania działań mogących w istotny sposób pogorszyć stan siedlisk
przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w istotny sposób
wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura
2000.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do
projektowanych obszarów Natura 2000, znajdujących się na liście, o której mowa w art.
27 ust. 1, do czasu zatwierdzenia tej listy przez Komisję Europejską albo odmowy jej
zatwierdzenia.
3. Plan lub projekt przedsięwzięcia o
potencjalnym bezpośrednim lub pośrednim wpływie na stan obszaru Natura 2000 podlega
ocenie dokonywanej na podstawie tytułu l działu VI ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -
Prawo ochrony środowiska pod względem ewentualnych skutków planu lub przedsięwzięcia
w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których
ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Plan lub projekt przedsięwzięcia
związany bezpośrednio z ochroną obszaru Natura 2000 lub wynikający z tej ochrony nie
podlega ocenie, o której mowa w ust. 3.
5. Koszt wykonania oceny, o której mowa w
ust. 3, ponosi podmiot zamierzający zrealizować plan lub projekt przedsięwzięcia.
6. Na podstawie oceny, o której mowa w ust.
3, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu
morskiego, zezwala na realizację planu lub projektu przedsięwzięcia w razie
stwierdzenia braku negatywnego wpływu tego planu lub przedsięwzięcia na siedliska
przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony
obszar Natura 2000, oraz po uzyskaniu opinii właściwych miejscowo rad gmin.
Niezłożenie opinii w terminie 30 dni uznaje się za brak uwag.
Art. 34. 1. Jeżeli
przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o
charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych,
właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu
morskiego, może zezwolić na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć
negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których
ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji
przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci
obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje
siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
może zostać udzielone wyłącznie w celu:
1) ochrony zdrowia i życia ludzi;
2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego;
3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska
przyrodniczego;
4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu
opinii Komisji Europejskiej.
Art. 35. 1. Wydając
zezwolenie, o którym mowa w art. 34 ust. 1, wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego
ustala zakres, miejsce, termin i sposób wykonania kompensacji przyrodniczej.
2. Koszty kompensacji przyrodniczej ponosi
podmiot realizujący plan lub przedsięwzięcie.
3. Wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego
nadzoruje wykonanie kompensacji przyrodniczej.
4. Wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego
informuje ministra właściwego do spraw środowiska o zezwoleniach, o których mowa w
art. 34, o ich wykorzystaniu oraz o skutkach realizacji planu lub przedsięwzięcia i
wykonanej kompensacji przyrodniczej.
Art. 36. 1. Na obszarach
Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2, nie podlega ograniczeniu działalność związana z
utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz
działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów
ryb, jeżeli nie zagrażają one zachowaniu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin
lub zwierząt ani nie wpływają w sposób istotny negatywnie na gatunki roślin i
zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
2. Prowadzenie działalności, o której mowa
w ust. 1, na obszarach Natura 2000 wchodzących w skład parków narodowych i rezerwatów
przyrody, jest dozwolone wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów
obowiązujących na tych obszarach.
3. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna,
leśna, łowiecka lub rybacka wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura 2000,
na którym nie mają zastosowania programy wsparcia z tytułu obniżenia dochodowości,
wojewoda może zawrzeć umowę z właścicielem lub posiadaczem obszaru, z wyjątkiem
zarządców nieruchomości Skarbu Państwa, która zawiera wykaz niezbędnych działań,
sposoby i terminy ich wykonania oraz warunki i terminy rozliczenia należności za
wykonane czynności, a także wartość rekompensaty za utracone dochody wynikające z
wprowadzonych ograniczeń.
Art. 37. Jeżeli działania na obszarze Natura
2000 zostały podjęte bez zezwolenia, o którym mowa w art. 33 ust. 6, lub bez
przeprowadzenia oceny, o której mowa w art. 33 ust. 3, wojewoda nakazuje ich
natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w
celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, jego części lub chronionych na nim
gatunków.
Art. 38. Minister właściwy do spraw
środowiska składa do Komisji Europejskiej raporty i notyfikacje dotyczące obszarów
Natura 2000 oraz występuje o opinie w sprawie tych obszarów.
Art. 39. Koszty związane z wdrożeniem i
funkcjonowaniem sieci obszarów Natura 2000 w zakresie nieobjętym finansowaniem przez
Wspólnotę Europejską są finansowane z budżetu państwa z części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska, oraz z funduszy celowych.
Art. 40. 1. Pomnikami
przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o
szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej
oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych
tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła,
wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
2. Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie
stanowi to zagrożenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody
podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
może określić, w drodze rozporządzenia, kryteria uznawania tworów przyrody żywej i
nieożywionej za pomniki przyrody, kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze
względu na ich wielkość, wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów
przyrody nieożywionej - ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe.
Art. 41. 1. Stanowiskami
dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do
wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania
formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie
lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych
wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.
2. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być
także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.
Art. 42. Użytkami ekologicznymi są
zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania
różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne
oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej
roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze
oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich
ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Art. 43. Zespołami
przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego
zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.
Art. 44. 1. Ustanowienie
pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody albo uchwały
rady gminy, jeżeli wojewoda nie ustanowił tych form ochrony przyrody.
2. Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady
gminy, o których mowa w ust. 1, określają nazwę danego obiektu lub obszaru, jego
położenie, sprawującego nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia
dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego
części, wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 45 ust. 1.
3. Zniesienia formy ochrony przyrody, o
której mowa w ust. 1, dokonuje organ, który ustanowił daną formę ochrony przyrody;
wojewoda - w drodze rozporządzenia, rada gminy - w drodze uchwały.
4. Zniesienie formy ochrony przyrody, o
której mowa w ust. 1, następuje w razie utraty wartości przyrodniczych, ze względu na
które ustanowiono formę ochrony przyrody, lub w razie konieczności realizacji
inwestycji celu publicznego lub zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego.
Art. 45. 1. W stosunku
do pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;
2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową,
odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
4) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie
przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych,
starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
6) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych;
7) zmiany sposobu użytkowania ziemi;
8) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym
kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
9) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk
zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz
wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i
łowiecką;
10) zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków
ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów
chronionych;
11) umieszczania tablic reklamowych.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z organem
ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;
2) realizacji inwestycji celu publicznego po uzgodnieniu z organem ustanawiającym
daną formę ochrony przyrody;
3) zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;
4) likwidowania nagłych zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji
ratowniczych.
Art. 46. 1. Ochrona
gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko
występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko
występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz
objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie
różnorodności gatunkowej i genetycznej.
2. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin
lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego
przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony.
Art. 47. 1. Rośliny,
zwierzęta i grzyby gatunków zagrożonych wyginięciem w środowisku przyrodniczym
podlegają ochronie ex situ w ogrodach zoologicznych, ogrodach botanicznych lub bankach
genów.
2. Ochrona ex situ gatunków, o których mowa
w ust. 1, powinna zmierzać do przywrócenia osobników tych gatunków do środowiska
przyrodniczego.
Art. 48. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze
rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących roślin:
a) objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony
czynnej,
b) objętych ochroną częściową,
c) objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich
pozyskiwania,
d) wymagających ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk,
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin, wybrane
spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1, i odstępstwa od zakazów, wybrane
spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,
3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony
- kierując się potrzebą ochrony dziko występujących roślin, ich siedlisk, ostoi
lub stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także biorąc
pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 49. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze
rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących:
a) zwierząt objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających
ochrony czynnej,
b) zwierząt objętych ochroną częściową,
c) zwierząt objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz
sposoby ich pozyskiwania,
d) ptaków, które mogą być sprzedawane, transportowane i przetrzymywane w celach
handlowych, jeżeli zostały legalnie upolowane,
e) zwierząt wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub
regularnego przebywania,
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt,
wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1, i odstępstwa od zakazów,
wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 52 ust. 2,
3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony
- kierując się potrzebą ochrony dziko występujących zwierząt, ich siedlisk, ostoi
lub stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także biorąc
pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 50. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze
rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących grzybów:
a) objętych ochroną ścisłą,
b) objętych ochroną częściową,
c) objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich
pozyskiwania,
d) wymagających ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk,
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów, wybrane
spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1, i odstępstwa od zakazów, wybrane
spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,
3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony
- kierując się potrzebą ochrony dziko występujących grzybów, ich siedlisk, ostoi
lub stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także biorąc
pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 51. 1. W stosunku
do dziko występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być
wprowadzone następujące zakazy:
1) zrywania, niszczenia i uszkadzania;
2) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia
ściółki leśnej i gleby w ostojach;
4) pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania, preparowania i przetwarzania
całych roślin oraz grzybów i ich części;
5) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny roślin i
grzybów żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i
produktów pochodnych;
6) wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa roślin i grzybów
żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów
pochodnych.
2. W stosunku do dziko występujących roślin
i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o
których mowa w ust. 1, dotyczące:
1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej,
leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;
2) usuwania roślin oraz grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane;
3) pozyskiwania gatunków roślin, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c, oraz
grzybów, o których mowa w art. 50 pkt 1 lit. c, lub ich części i produktów pochodnych
przez podmioty, które uzyskały zezwolenie wojewody na ich pozyskiwanie;
4) przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny,
a także wywożenia poza granicę państwa żywych, martwych, przetworzonych i
spreparowanych roślin, o których mowa w pkt 3, oraz ich części i produktów
pochodnych.
Art. 52. 1. W stosunku
do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone
następujące zakazy:
1) zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, a
także posiadania żywych zwierząt;
2) zbierania, przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych, w tym spreparowanych, a
także ich części i produktów pochodnych;
3) niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych;
4) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
5) niszczenia ich gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk i
innych schronień;
6) wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj;
7) wyrabiania, posiadania i przechowywania wydmuszek;
8) preparowania martwych zwierząt lub ich części, w tym znalezionych;
9) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny zwierząt
żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów
pochodnych;
10) wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa zwierząt żywych,
martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
11) umyślnego płoszenia i niepokojenia;
12) fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub
niepokojenie;
13) przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
14) przemieszczania urodzonych i hodowanych w niewoli do stanowisk naturalnych.
2. W stosunku do dziko występujących
zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o
których mowa w ust. 1, dotyczące:
1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i
ssaków;
2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów
budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub
sanitarne;
3) chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez wojewodę
zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania;
4) chwytania zwierząt rannych i osłabionych w celu udzielenia im pomocy
weterynaryjnej i przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt oraz
przetrzymywania w tych ośrodkach na czas odzyskania zdolności samodzielnego życia i
przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;
5) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej,
leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;
6) pozyskiwania gatunków zwierząt, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. c, lub ich
części i produktów pochodnych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie wojewody na
to pozyskiwanie;
7) przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny,
a także wywożenia poza granicę państwa żywych, martwych i spreparowanych zwierząt, o
których mowa w pkt 6, oraz ich części i produktów pochodnych.
Art. 53. Wojewoda, w drodze rozporządzenia,
może wprowadzić na terenie województwa, na czas określony, ochronę gatunków roślin,
zwierząt lub grzybów nieobjętych ochroną określoną w przepisach, o których mowa w
art. 48-50, a także właściwe dla nich zakazy wybrane spośród zakazów, o których
mowa w art. 51 ust. 1 oraz art. 52 ust. 1, a także odstępstwa od zakazów, o których
mowa w art. 51 ust. 2 oraz art. 52 ust. 2.
Art. 54. Chwytanie lub zabijanie dziko
występujących zwierząt, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. b, nie może być
wykonywane przy użyciu:
1) oślepionych lub okaleczonych zwierząt jako wabików;
2) urządzeń odtwarzających nagrania głosów zwierząt;
3) urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, mogących zabijać lub ogłuszać;
4) sztucznych źródeł światła;
5) luster i innych urządzeń oślepiających;
6) urządzeń wizyjnych ułatwiających strzelanie w nocy, w tym powiększających lub
przetwarzających obraz oraz oświetlających cel;
7) materiałów wybuchowych;
8) sieci działających niewybiórczo;
9) pułapek działających niewybiórczo;
10) kusz;
11) trucizn lub przynęt zatrutych albo zawierających środki usypiające;
12) gazów i dymów stosowanych do wypłaszania;
13) automatycznej lub półautomatycznej broni z magazynkiem mieszczącym więcej niż
2 naboje;
14) statków powietrznych;
15) pojazdów silnikowych w ruchu;
16) sideł, lepów i haków;
17) łodzi prowadzonych z prędkością większą niż 5 kilometrów na godzinę.
Art. 55. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, sposoby obrączkowania ptaków, wzory
obrączek oraz materiały, z jakich mogą być wykonane obrączki, kierując się
potrzebą ochrony ptaków przed niekontrolowanym i niewłaściwym obrączkowaniem.
Art. 56. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska może zezwolić na zbiór roślin i grzybów objętych
ochroną gatunkową , chwytanie, odławianie lub zabijanie zwierząt objętych ochroną
gatunkową oraz na inne czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom w stosunku do
gatunków:
1) objętych ochroną ścisłą;
2) objętych ochroną częściową, jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego
poza granice jednego województwa lub jeżeli ma to związek z działaniami podejmowanymi
przez ministra właściwego do spraw środowiska, w tym dotyczącymi realizacji krajowej
strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej,
programów ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem lub realizacji umów
międzynarodowych.
2. Wojewoda na obszarze swojego działania
może zezwolić:
1) w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową - na pozyskiwanie lub zbiór
roślin lub grzybów, ich części i produktów pochodnych oraz pozyskiwanie, chwytanie
lub zabijanie zwierząt, a także na inne czynności podlegające zakazom lub
ograniczeniom;
2) w stosunku do gatunków objętych ochroną ścisłą - na zbieranie, przetrzymywanie
i posiadanie martwych, w tym spreparowanych zwierząt, ich części i produktów
pochodnych, a także na fotografowanie i filmowanie mogące powodować niepokojenie lub
płoszenie.
3. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin,
zwierząt i grzybów w lasach wydaje się w porozumieniu z właścicielem lub zarządcą
lasu.
4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, z
zastrzeżeniem ust. 5, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i
jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych
gatunków roślin, zwierząt lub grzybów oraz:
1) wynikają z potrzeby ochrony innych dziko występujących gatunków roślin,
zwierząt, grzybów oraz ochrony siedlisk przyrodniczych lub
2) wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w gospodarce, w
szczególności rolnej, leśnej lub rybackiej, lub
3) leżą w interesie zdrowia i bezpieczeństwa powszechnego, lub
4) wynikają z innych koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym
wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów związanych z korzystnymi
skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska, lub
5) są niezbędne w realizacji badań naukowych i programów edukacyjnych lub w
realizacji celów związanych z odbudową populacji, reintrodukcją gatunków roślin,
zwierząt lub grzybów, albo do celów działań reprodukcyjnych, w tym do sztucznego
rozmnażania roślin, lub
6) umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym
stopniu, zbiór lub przetrzymywanie roślin i grzybów oraz chwytanie lub przetrzymywanie
zwierząt gatunków objętych ochroną ścisłą w liczbie określonej przez wydającego
zezwolenie.
5. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin i
zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wydane, jeżeli nie spowodują
zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt
lub grzybów.
6. Zezwolenie może być wydane na wniosek,
który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) cel wykonania wnioskowanych czynności;
3) opis czynności, na którą może być wydane zezwolenie;
4) nazwę gatunku lub gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
5) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy wniosek;
6) sposób, miejsce i czas wykonania czynności;
7) wskazanie podmiotu, który będzie uśmiercał zwierzęta.
7. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2,
zawierają:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku lub gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
3) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy zezwolenie;
4) opis czynności, na które wydaje się zezwolenie;
5) wskazanie dozwolonych środków i sposobów chwytania, odławiania lub zabijania
zwierząt albo sposobów zbioru roślin i grzybów lub sposobów wykonania innych
czynności, na które wydaje się zezwolenie;
6) określenie czasu i miejsca wykonania czynności, których dotyczy zezwolenie;
7) wskazanie podmiotu, który będzie uśmiercał zwierzęta;
8) określenie terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.
8. Wojewoda do dnia 31 stycznia każdego roku
składa ministrowi właściwemu do spraw środowiska raport o wydanych zezwoleniach w roku
poprzednim, zawierający informacje, o których mowa w ust. 7 pkt 2-7, oraz informację o
wykorzystaniu zezwoleń.
9. Minister właściwy do spraw środowiska
przygotowuje i przedstawia Komisji Europejskiej raporty dotyczące ochrony gatunkowej,
których obowiązek sporządzania wynika z przepisów prawa Unii Europejskiej.
Art. 57. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska opracowuje programy ochrony zagrożonych wyginięciem
gatunków roślin, zwierząt i grzybów.
2. Programy, o których mowa w ust. 1,
zawierają:
1) opis sposobów prowadzenia działań ochronnych zmierzających do odbudowy populacji
zagrożonych wyginięciem gatunków;
2) określenie czasu i miejsca wykonania działań ochronnych;
3) wskazanie odpowiedzialnego za wykonanie działań ochronnych;
4) informacje o kosztach i źródłach finansowania.
Art. 58. 1. Wojewoda, do
dnia 31 marca każdego roku, przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska
informację za rok poprzedni w sprawie przypadkowego schwytania lub zabicia zwierząt
gatunków objętych ochroną ścisłą.
2. Na podstawie informacji, o której mowa w
ust. 1, minister właściwy do spraw środowiska może podjąć badania lub działania
ochronne, zapobiegające przypadkowemu chwytaniu lub zabijaniu zwierząt.
Art. 59. Organy ochrony przyrody są
obowiązane do inicjowania i wspierania badań naukowych w zakresie:
1) ochrony siedlisk przyrodniczych;
2) ochrony siedlisk roślin i siedlisk zwierząt objętych ochroną gatunkową;
3) ochrony zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia oraz ich siedlisk położonych
na trasach wędrówek, a także miejsc ich zimowania lub gniazdowania;
4) ustalania zmienności liczebności populacji gatunków roślin i zwierząt;
5) opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania szkodom powodowanym przez
zwierzęta objęte ochroną gatunkową;
6) opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania przypadkowemu chwytaniu lub
zabijaniu zwierząt objętych ochroną gatunkową.
7) określania wpływu niekorzystnych skutków zanieczyszczania chemicznego na
liczebność populacji roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową.
Art. 60. 1. Organy
ochrony przyrody podejmują działania w celu ratowania zagrożonych wyginięciem
gatunków roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, polegające na
przenoszeniu tych gatunków do innych miejsc, eliminowaniu przyczyn ich zagrożenia,
podejmowaniu ochrony ex situ oraz tworzeniu warunków do ich rozmnażania.
2. Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany
w środowisku zagrażają lub mogą zagrażać roślinom, zwierzętom lub grzybom
objętych ochroną gatunkową, wojewoda, a na obszarach morskich minister właściwy do
spraw środowiska, jest obowiązany, po zasięgnięciu opinii właściwej wojewódzkiej
rady ochrony przyrody oraz zarządcy lub właściciela terenu, podjąć działania w celu
zapewnienia trwałego zachowania gatunku, jego siedliska lub ostoi, eliminowania przyczyn
powstawania zagrożeń oraz poprawy stanu ochrony jego siedliska lub ostoi.
3. Wojewoda może ustalać i likwidować, w
drodze decyzji administracyjnej:
1) strefy ochrony ostoi oraz stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, o
których mowa w art. 48 pkt 1 lit. d;
2) strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych
ochroną gatunkową, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. e;
3) strefy ochrony ostoi oraz stanowisk grzybów objętych ochroną gatunkową, o
których mowa w art. 50 pkt 1 lit. d.
4. Granice stref ochrony, o których mowa w
ust. 3, oznacza się tablicami z napisem, odpowiednio: "ostoja roślin",
"ostoja zwierząt" albo "ostoja grzybów" i informacją: "osobom
nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
5. Wojewoda prowadzi rejestr stref ochrony, o
których mowa w ust. 3.
6. W strefach ochrony, o których mowa w ust.
3, zabrania się:
1) przebywania osób, z wyjątkiem właściciela nieruchomości objętej strefą
ochrony oraz osób sprawujących zarząd i nadzór nad obszarami objętymi strefą
ochronną;
2) wycinania drzew lub krzewów bez zezwolenia wojewody;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane z potrzebą
ochrony poszczególnych gatunków;
4) wznoszenia obiektów, urządzeń i instalacji.
Art. 61. 1. Przewożenie
przez granicę państwa roślin i zwierząt należących do gatunków, podlegających
ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej, a także ich
rozpoznawalnych części i produktów pochodnych, wymaga uzyskania zezwolenia ministra
właściwego do spraw środowiska, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Wywóz żywych roślin należących do
gatunków, o których mowa w ust. 1, pochodzących z uprawy jest dozwolony na podstawie
świadectw fitosanitarnych.
3. Do wniosku o wydanie zezwolenia na import
żywych zwierząt lub jaj gatunków, o których mowa w ust. 1, dołącza się opinię lub
orzeczenie lekarsko-weterynaryjne powiatowego lekarza weterynarii stwierdzające
spełnienie przez importera warunków przetrzymywania tych gatunków, odpowiadających ich
potrzebom biologicznym.
4. Do wniosku o wydanie zezwolenia na eksport
gatunków, o których mowa w ust. 1, dołącza się:
1) zezwolenie na pozyskiwanie ze środowiska gatunków wymienionych we wniosku albo
2) wypis z dokumentacji hodowlanej lub orzeczenie lekarsko-weterynaryjne powiatowego
lekarza weterynarii potwierdzające urodzenie w hodowli okazów i ich rodziców - w
przypadku zwierząt, albo
3) oświadczenie wnioskodawcy o pochodzeniu roślin z uprawy.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest
wydawane na wniosek, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody, w
przypadkach określonych przepisami prawa Unii Europejskiej.
6. Opinię, o której mowa w ust. 5,
Państwowa Rada Ochrony Przyrody wyraża w ciągu 14 dni od dnia wystąpienia o opinię.
7. Minister właściwy do spraw środowiska
może odmówić wydania zezwolenia, jeżeli importer, eksporter lub reeksporter, podany we
wniosku o wydanie zezwolenia, był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo
mające związek z przewożeniem przez granicę państwa roślin lub zwierząt gatunków,
o których mowa w ust. 1, w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia się wyroku.
8. Minister właściwy do spraw środowiska
cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli:
1) po wydaniu zezwolenia zostaną ujawnione okoliczności, o których mowa w ust. 7,
uzasadniające odmowę wydania zezwolenia;
2) zezwolenie zostało użyte niezgodnie z warunkami w nim zawartymi.
Art. 62. 1. Koszty
transportu oraz utrzymywania roślin lub zwierząt, o których mowa w art. 61 ust. 1,
przewożonych przez granicę państwa bez zezwolenia i zatrzymanych przez organy celne,
ponosi Skarb Państwa, a ich rozliczenia dokonuje wojewoda właściwy ze względu na
położenie podmiotu, któremu zostały przekazane zatrzymane rośliny lub zwierzęta.
2. Zatrzymane żywe rośliny lub zwierzęta
mogą być przekazywane do ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych lub ośrodków
rehabilitacji zwierząt.
3. Minister właściwy do spraw środowiska w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób postępowania z żywymi roślinami lub zwierzętami, o których
mowa w ust. 1, oraz rozliczania kosztów, o których mowa w ust. 1, kierując się
potrzebą zapewnienia właściwych warunków przetrzymania roślin i zwierząt.
Art. 63. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska prowadzi rejestr instytucji naukowych uprawnionych do
przewożenia w celach naukowych przez granicę państwa bez zezwolenia, o którym mowa w
art. 61 ust. 1, okazów zielnikowych lub okazów muzealnych zakonserwowanych, zasuszonych
albo w inny sposób utrwalonych lub żywego materiału roślinnego, w celu nieodpłatnej
wymiany, użyczenia lub darowizny.
2. Instytucja naukowa ubiegająca się o wpis
do rejestru powinna spełniać następujące warunki:
1) okazy, o których mowa w ust. 1, są gromadzone w kolekcje;
2) kolekcja jest wykorzystywana jedynie w celach naukowych i dydaktycznych;
3) kolekcję stanowią jedynie okazy, których pozyskiwanie nastąpiło zgodnie z
przepisami ustawy;
4) kolekcja jest przechowywana pod opieką osoby wyznaczonej przez kierownika
instytucji naukowej w warunkach uniemożliwiających jej zniszczenie;
5) okazy w kolekcji są oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację;
6) posiadają katalog przetrzymywanych w kolekcji okazów, z wyszczególnieniem
okazów, które mogą być udostępniane w drodze nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub
darowizny;
7) katalog, o którym mowa w pkt 6, jest udostępniany zainteresowanym instytucjom
naukowym.
3. Wpisanie do rejestru, o którym mowa w ust.
1, następuje na wniosek zainteresowanej instytucji naukowej. Do wniosku dołącza się
kopię katalogu okazów, o którym mowa w ust. 2 pkt 6, oraz oświadczenia: o zgodności
kopii katalogu okazów z oryginałem oraz o spełnieniu warunków, o których mowa w ust.
2.
4. Minister właściwy do spraw środowiska,
po wpisaniu instytucji naukowej do rejestru, o którym mowa w ust. 1, wydaje
zaświadczenie.
5. Instytucja naukowa wpisana do rejestru, o
którym mowa w ust. 1, jest obowiązana do:
1) aktualizacji katalogu okazów, o których mowa w ust. 1:
a) stanowiących kolekcję,
b) przekazanych innym, uprawnionym na podstawie umów międzynarodowych, instytucjom
naukowym;
2) składania ministrowi właściwemu do spraw środowiska, do dnia 31 stycznia
każdego roku, raportu za rok ubiegły z działalności w zakresie nieodpłatnej wymiany,
użyczenia lub darowizny okazów, o których mowa w ust. 1, oraz informacji o celu
wykorzystania otrzymanych okazów.
6. Wykreślenie instytucji naukowej z rejestru
może nastąpić, jeżeli instytucja naukowa przestała spełniać warunki, o których
mowa w ust. 2, lub nie aktualizuje katalogu.
7. Przewożenie przez granicę państwa
okazów, o których mowa w ust. 1, wymaga oznakowania etykietą opakowania, w którym
okazy są przewożone, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej.
8. Wojewoda właściwy ze względu na miejsce
siedziby instytucji naukowej dokonuje kontroli aktualizacji katalogu oraz spełnienia
warunków, o których mowa w ust. 2.
9. O wynikach kontroli wojewoda powiadamia
ministra właściwego do spraw środowiska w terminie 30 dni od dnia zakończenia
kontroli.
Art. 64. 1. Posiadacz
zwierząt, o których mowa w art. 61 ust. 1, zaliczonych do płazów, gadów, ptaków lub
ssaków, a także prowadzący ich hodowlę, jest obowiązany do pisemnego zgłoszenia ich
do rejestru.
2. Obowiązek zgłoszenia do rejestru, o
którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1) ogrodów zoologicznych;
2) podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie handlu zwierzętami,
o których mowa w art. 61 ust. 1;
3) czasowego przetrzymywania zwierząt w celu leczenia i rehabilitacji.
3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, prowadzi
starosta właściwy ze względu na miejsce przetrzymywania zwierząt lub prowadzenia ich
hodowli.
4. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, powinien
zawierać następujące dane:
1) datę:
a) dokonania wpisu,
b) dokonania zmiany danych wpisanych do rejestru,
c) wykreślenia z rejestru;
2) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza lub prowadzącego
hodowlę;
3) adres miejsca przetrzymywania zwierząt lub prowadzenia hodowli;
4) liczbę zwierząt posiadanych lub hodowanych;
5) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
6) datę, miejsce urodzenia lub wyklucia zwierzęcia;
7) datę wejścia w posiadanie zwierzęcia oraz źródło jego pochodzenia;
8) płeć zwierzęcia, jeżeli jest możliwa do ustalenia;
9) opis trwałego oznakowania zwierzęcia, jeżeli jest oznakowane;
10) cel przetrzymywania lub prowadzenia hodowli zwierzęcia;
11) numer i datę wydania:
a) zezwolenia na import zwierzęcia do kraju albo
b) zezwolenia na schwytanie zwierzęcia w środowisku, albo
c) dokumentu wydanego przez powiatowego lekarza weterynarii, potwierdzającego
urodzenie zwierzęcia w hodowli, albo
d) innego dokumentu stwierdzającego legalność pochodzenia zwierzęcia.
5. Obowiązek zgłoszenia do rejestru lub
wykreślenia z rejestru powstaje z dniem nabycia lub zbycia, wwozu do kraju lub wywozu za
granicę państwa, wejścia w posiadanie zwierzęcia, jego utraty lub śmierci. Wniosek o
dokonanie wpisu lub wykreślenia z rejestru powinien być złożony właściwemu
staroście w terminie 14 dni od dnia powstania tego obowiązku.
6. Do wniosku o dokonanie wpisu do rejestru
załącza się kopię dokumentu, o którym mowa w ust. 4 pkt 11.
7. W razie zmiany danych, o których mowa w
ust. 4 pkt 2-11, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.
8. Wpisanie do rejestru starosta potwierdza
wydaniem zaświadczenia.
9. Podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 2,
są obowiązane do posiadania i przekazania wraz ze sprzedawanym zwierzęciem oryginału
lub kopii dokumentu, o którym mowa w ust. 4 pkt 11. Kopia ta powinna być, przez podmiot
sprzedający zwierzę, zaopatrzona w numer nadawany według numeracji ciągłej, datę
wystawienia, pieczęć i podpis osoby sprzedającej, informację o liczbie zwierząt, dla
których została wystawiona, a jeżeli kopiowany dokument dotyczy więcej niż jednego
gatunku, także o ich przynależności gatunkowej.
10. Koszty związane ze znakowaniem, zgodnym z
przepisami prawa Unii Europejskiej, zwierząt, o których mowa w ust. 1, pokrywa posiadacz
zwierzęcia lub prowadzący hodowlę.
Rozdział 3
Ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji
zwierząt
Art. 65. 1. Ogrody
botaniczne, ogrody zoologiczne oraz tereny przewidziane w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego na rozbudowę istniejących lub budowę nowych ogrodów
podlegają ochronie w celu zapewnienia ich prawidłowej działalności i rozwoju.
2. Ochrona, o której mowa w ust. 1, polega na
zakazie:
1) wznoszenia na terenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego obiektów budowlanych i
urządzeń niezwiązanych z ich działalnością;
2) zmniejszenia obszaru ogrodu botanicznego lub zoologicznego na rzecz działalności
niezwiązanej z ich rolą i przeznaczeniem;
3) zmiany na terenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego lub w ich sąsiedztwie
stosunków wodnych, w tym obniżenia poziomu wód gruntowych;
4) zanieczyszczania na terenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego lub w ich
sąsiedztwie powierzchni ziemi, wód i powietrza;
5) wznoszenia w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub zoologicznego obiektów
budowlanych lub urządzeń przeznaczonych do prowadzenia działalności produkcyjnej lub
usługowej, wpływających szkodliwie na warunki przyrodnicze niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania ogrodów.
3. Sposoby korzystania z ogrodu botanicznego
lub zoologicznego ustala w regulaminie zarządzający ogrodem.
Art. 66. 1. W studiach
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się potrzeby funkcjonowania i rozwoju
istniejących lub projektowanych ogrodów botanicznych lub zoologicznych.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta
przed wydaniem decyzji w sprawie ustalenia warunków zabudowy lub decyzji o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu publicznego w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub
zoologicznego informuje o planowanej inwestycji zarządzającego ogrodem, który w
terminie 30 dni może zgłosić zastrzeżenia i wnioski.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio
przy rozpatrywaniu wniosku o wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania obiektu
budowlanego znajdującego się w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub zoologicznego,
jeżeli zmiana ta mogłaby mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie ogrodu.
Art. 67. 1. Utworzenie i
prowadzenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego wymaga uzyskania zezwolenia ministra
właściwego do spraw środowiska.
2. Zezwolenie wydaje się po zasięgnięciu
opinii wojewody właściwego ze względu na miejsce położenia ogrodu botanicznego lub
zoologicznego, a także opinii organizacji zrzeszającej przedstawicieli ogrodów
botanicznych lub zoologicznych.
3. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym
mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) wskazanie podmiotu zarządzającego ogrodem botanicznym lub zoologicznym,
odpowiedzialnego za jego funkcjonowanie;
3) projekt zagospodarowania terenu ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
4) wskazanie położenia i obszaru ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
5) opis zakresu działalności ogrodu botanicznego lub zoologicznego.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3,
należy dołączyć:
1) wyrys z mapy ewidencji gruntów, na których ma być utworzony ogród botaniczny lub
zoologiczny;
2) wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub informację na temat
warunków zabudowy terenu projektowanej lokalizacji ogrodu botanicznego lub zoologicznego.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia i obszaru ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
3) opis zakresu działalności ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
4) warunki prowadzenia działalności ogrodu botanicznego lub zoologicznego oraz
termin, w którym mają one być spełnione.
6. Zezwolenie wydaje się na czas
nieokreślony. Sprawdzenie warunków, o których mowa w ust. 5 pkt 4, następuje po
upływie wyznaczonego terminu.
Art. 68. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska może cofnąć lub zmienić zezwolenie, o którym mowa w
art. 67 ust. 1, jeżeli podmiot, który uzyskał to zezwolenie:
1) nie spełnia warunków prowadzenia działalności ogrodu botanicznego lub
zoologicznego;
2) nie przestrzega zakresu działalności ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
3) nie spełnia obowiązków, o których mowa w art. 69 ust. 1;
4) nie zapewnia warunków określonych w przepisach, o których mowa w art. 70;
5) nie usunie w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 2 lata, nieprawidłowości
stwierdzonych w wyniku kontroli przeprowadzonej przez wojewodę i inne organy uprawnione
na podstawie odrębnych przepisów.
2. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w art.
67 ust. 1, zostanie cofnięte, ogród botaniczny lub zoologiczny podlega likwidacji.
3. W razie likwidacji ogrodu zoologicznego
podmiot zarządzający tym ogrodem jest obowiązany zapewnić utrzymywanym zwierzętom
warunki odpowiadające ich potrzebom biologicznym.
4. W decyzji o cofnięciu zezwolenia podaje
się termin jej wykonania oraz wskazuje organ nadzorujący likwidację ogrodu botanicznego
lub zoologicznego.
Art. 69. 1. Do
obowiązków podmiotów, które uzyskały zezwolenie, o którym mowa w art. 67 ust. 1,
należy:
1) uczestnictwo w badaniach naukowych, które mają na celu ochronę gatunków
zagrożonych wyginięciem w stanie wolnym;
2) edukacja w zakresie ochrony gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów, z
uwzględnieniem ochrony różnorodności biologicznej;
3) prowadzenie upraw roślin oraz hodowli zwierząt gatunków zagrożonych
wyginięciem, w celu ich ochrony ex situ, a następnie wprowadzenie do środowiska
przyrodniczego w ramach programów ochrony tych gatunków;
4) przetrzymywanie roślin lub zwierząt w warunkach odpowiadających ich potrzebom
biologicznym;
5) prowadzenie dokumentacji hodowlanej.
2. Dokumentacja hodowlana, o której mowa w
ust. 1 pkt 5, powinna zawierać następujące dane:
1) datę:
a) dokonania wpisu,
b) dokonania zmiany danych,
c) wykreślenia z dokumentacji hodowlanej;
2) liczbę posiadanych zwierząt;
3) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
4) datę i miejsce urodzenia lub wyklucia zwierzęcia;
5) datę wejścia w posiadanie zwierzęcia oraz źródło jego pochodzenia;
6) płeć zwierzęcia, jeżeli jest możliwa do ustalenia;
7) opis trwałego oznakowania zwierzęcia, jeżeli jest oznakowane;
8) numer i datę wydania zezwolenia na import zwierzęcia do kraju lub zezwolenia na
jego pozyskanie albo innego dokumentu stwierdzającego legalność jego pochodzenia.
Art. 70. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, warunki hodowli i utrzymywania
poszczególnych grup gatunków zwierząt w ogrodzie zoologicznym, w tym:
1) niezbędne pomieszczenia i wyposażenie w urządzenia techniczne miejsc przebywania
zwierząt poszczególnych gatunków lub grup gatunków,
2) minimalne warunki przestrzenne dla hodowli i utrzymywania zwierząt poszczególnych
gatunków lub grup gatunków,
3) niezbędne warunki do prowadzenia reprodukcji zwierząt poszczególnych gatunków
lub grup gatunków
- kierując się potrzebą zapewnienia zwierzętom hodowanym i utrzymywanym w ogrodach
zoologicznych warunków odpowiadających potrzebom biologicznym poszczególnych gatunków
lub grup gatunków.
Art. 71. W ogrodach zoologicznych hoduje się
i utrzymuje zwierzęta:
1) urodzone i wychowane poza środowiskiem przyrodniczym;
2) które poza ogrodem nie mają szansy przeżycia;
3) jeżeli wymaga tego ochrona populacji lub gatunku albo realizacja celów naukowych.
Art. 72. 1. Do ogrodów
zoologicznych sprowadza się tylko te zwierzęta, którym w ogrodzie można zapewnić
warunki odpowiadające potrzebom biologicznym danego gatunku.
2. Zwierzęta w ogrodach zoologicznych nie
mogą być rozmnażane, jeżeli ich potomstwu nie zapewni się właściwych warunków
hodowli i utrzymywania.
Art. 73. 1. Zabrania
się hodowli i utrzymywania, poza ogrodami zoologicznymi i placówkami naukowymi
prowadzącymi badania nad zwierzętami, a także cyrkami, zwierząt niebezpiecznych dla
życia i zdrowia ludzi, w tym drapieżnych i jadowitych.
2. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, gatunki lub grupy gatunków zwierząt, o których mowa
w ust. 1, wskazując kategorie zwierząt według stopnia zagrożenia dla człowieka,
kierując się potrzebą przeciwdziałania sprowadzaniu, oferowaniu, nabywaniu i
przetrzymywaniu zwierząt gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w celu
ochrony ludzi przed tymi zwierzętami.
Art. 74. 1.
Przeniesienie z ogrodu botanicznego lub ogrodu zoologicznego do środowiska przyrodniczego
roślin lub zwierząt gatunków zagrożonych wyginięciem następuje po uzyskaniu
zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje
się na wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
3) sposób realizacji i oceny planowanego przedsięwzięcia;
4) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy wniosek;
5) termin, miejsce i sposób przeniesienia roślin lub zwierząt do środowiska
przyrodniczego.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
zawiera:
1) imię, nazwisko, adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
3) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy zezwolenie;
4) termin, miejsce i sposób przeniesienia roślin lub zwierząt do środowiska
przyrodniczego;
5) termin złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.
Art. 75. 1. Utworzenie i
prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt, zwanego dalej "ośrodkiem", wymaga
uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje
się na wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia ośrodka;
3) opis pomieszczeń do leczenia i rehabilitacji zwierząt;
4) wykaz gatunków lub grup gatunków zwierząt, które mogą być leczone i
rehabilitowane w ośrodku, zawierający nazwę gatunków lub wyższych jednostek
systematycznych grup gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
5) wskazanie osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ośrodka;
6) informację o możliwości zapewnienia opieki lekarsko-weterynaryjnej;
7) opinię właściwej miejscowo rady gminy.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia ośrodka;
3) wykaz gatunków lub grup gatunków zwierząt, które mogą być leczone i
rehabilitowane w ośrodku, zawierający nazwę gatunków lub wyższych jednostek
systematycznych grup gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje.
4. Minister właściwy do spraw środowiska
odmawia wydania zezwolenia, jeżeli wnioskodawca nie spełnia warunków leczenia i
rehabilitacji zwierząt odpowiadających potrzebom biologicznym danego gatunku.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może
być cofnięte przez ministra właściwego do spraw środowiska w przypadku niespełnienia
warunków leczenia i rehabilitacji zwierząt odpowiadających potrzebom biologicznym
danego gatunku albo nieusunięcia, w wyznaczonym przez ministra właściwego do spraw
środowiska terminie, nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli przeprowadzonej
przez wojewodę.
6. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w ust.
1, zostanie cofnięte, ośrodek podlega likwidacji.
7. W razie likwidacji ośrodka osoba
odpowiedzialna za prowadzenie ośrodka jest obowiązana zapewnić leczonym i
rehabilitowanym tam zwierzętom warunki odpowiadające ich potrzebom biologicznym.
Art. 76. 1. Zwierzęta
objęte leczeniem i rehabilitacją w ośrodku nie mogą być sprzedawane.
2. Warunki przebywania zwierząt w ośrodku
powinny odpowiadać potrzebom biologicznym zwierząt w okresie ich leczenia i
rehabilitacji.
3. Wojewoda może dofinansowywać z własnych
środków budżetowych leczenie i rehabilitację zwierząt w ośrodkach.
Art. 77. 1. Wojewoda
właściwy ze względu na miejsce położenia ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego
lub ośrodka przeprowadza kontrole ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych i
ośrodków w zakresie ich działalności.
2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, nie
rzadziej niż raz na 3 lata, dokonuje wojewoda z własnej inicjatywy lub na wniosek
ministra właściwego do spraw środowiska.
3. Czynności kontrolne są wykonywane przez
osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez wojewodę.
4. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 3,
zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności, wskazanie ogrodu
botanicznego, ogrodu zoologicznego lub ośrodka, który ma być kontrolowany, zakresu
kontroli oraz podstawy prawnej do jej wykonywania.
5. Przed przystąpieniem do czynności
kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie,
o którym mowa w ust. 3.
6. Osoby upoważnione do wykonywania
czynności kontrolnych mają prawo do:
1) wstępu na teren ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego lub ośrodka;
2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli;
3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich
odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów.
7. Osoba wykonująca czynności kontrolne
sporządza z tych czynności protokół.
8. Protokół podpisuje osoba wykonująca
czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany.
9. W przypadku odmowy podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany, protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności
kontrolne, dokonując w protokole stosownej adnotacji o odmowie podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany.
10. Protokół, o którym mowa w ust. 7, wraz
z zaleceniami pokontrolnymi, wojewoda przekazuje podmiotowi kontrolowanemu oraz ministrowi
właściwemu do spraw środowiska w terminie 14 dni od dnia zakończenia kontroli.
11. Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje
prawo do wniesienia umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w wynikach
kontroli oraz zaleceniach pokontrolnych do ministra właściwego do spraw środowiska.
12. Umotywowane zastrzeżenia należy
zgłosić na piśmie w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyników kontroli i zaleceń
pokontrolnych.
13. Minister właściwy do spraw środowiska,
w terminie 14 dni od dnia otrzymania umotywowanych zastrzeżeń, uwzględnia je albo
odmawia ich uwzględnienia.
Rozdział 4
Ochrona terenów zieleni i zadrzewień
Art. 78. Rada gminy jest obowiązana
zakładać i utrzymywać w należytym stanie tereny zieleni i zadrzewienia.
Art. 79. Zadrzewienia mogą być zakładane
poza obszarami o zwartej zabudowie za zgodą właściciela gruntu.
Art. 80. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczno-przyrodnicze zakładania
zadrzewień, sposoby ich ochrony oraz dobór gatunków i odmian drzew i krzewów dla
poszczególnych rodzajów gleb, a także określi wskaźniki powierzchniowe tych
zadrzewień, kierując się potrzebą zapewnienia ochrony krajobrazu, różnorodności
biologicznej, tworzenia korytarzy ekologicznych oraz potrzebą zapewnienia racjonalnej
gospodarki rolnej.
2. Minister właściwy do spraw transportu w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, warunki techniczno-przyrodnicze zakładania zadrzewień w granicach pasa
drogowego, sposoby ich ochrony oraz dobór gatunków drzew i krzewów, kierując się
potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ochrony krajobrazu i
różnorodności biologicznej oraz odpowiednich warunków utrzymania dróg i
bezpieczeństwa korzystania z dróg.
Art. 81. Teren położony poza obrębem miast
i wsi o zwartej zabudowie, pokryty drzewostanem i nieobjęty ochroną na podstawie ustawy
z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz.
1568), rada gminy może uznać za park gminny, jeżeli stanowi własność gminy, a
jeżeli stanowi własność innego podmiotu - za zgodą właściciela.
Art. 82. 1. Prace ziemne
oraz inne prace związane z wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń
technicznych, prowadzone w obrębie bryły korzeniowej drzew lub krzewów na terenach
zieleni lub zadrzewieniach powinny być wykonywane w sposób najmniej szkodzący drzewom
lub krzewom.
2. Na drogach publicznych oraz ulicach i
placach środki chemiczne powinny być stosowane w sposób najmniej szkodzący terenom
zieleni oraz zadrzewieniem.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje środków, jakie mogą być używane w
miejscach, o których mowa w ust. 2, a także warunki ich stosowania, kierując się
potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ochrony krajobrazu i
różnorodności biologicznej oraz odpowiednich warunków utrzymania dróg i
bezpieczeństwa korzystania z dróg.
Art. 83. 1. Usunięcie
drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2, po
uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek
posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem - do
wniosku dołącza się zgodę jej właściciela.
2. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów
z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator
zabytków.
3. Wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1
i 2, może być uzależnione od przesadzenia drzew lub krzewów w miejsce wskazane przez
wydającego zezwolenie albo zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami, w liczbie nie
mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub krzewów.
4. Wniosek o wydanie zezwolenia powinien
zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela
nieruchomości;
2) tytuł prawny władania nieruchomością;
3) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
4) obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;
5) przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;
6) przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;
7) wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy.
5. Wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub
krzewów na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo
rezerwatu przyrody wymaga uzyskania zgody odpowiednio dyrektora parku narodowego albo
organu uznającego obszar za rezerwat przyrody.
6. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do
drzew lub krzewów:
1) w lasach;
2) owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru
zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody - na obszarach
nieobjętych ochroną krajobrazową;
3) na plantacjach drzew i krzewów;
4) których wiek nie przekracza 5 lat;
5) usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
6) niszczących nawierzchnię i infrastrukturę drogową, ograniczających widoczność
na łukach i skrzyżowaniach, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości
wpisanej do rejestru zabytków;
7) usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z wałów przeciwpowodziowych i
terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału;
8) które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają
eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp
śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;
9) stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego
organu.
Art. 84. 1. Posiadacz
nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzew lub krzewów.
2. Opłaty nalicza i pobiera organ właściwy
do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów.
3. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów
ustala się w wydanym zezwoleniu.
4. Organ właściwy do wydania zezwolenia na
usunięcie drzew lub krzewów odracza, na okres 3 lat od dnia wydania zezwolenia, termin
uiszczenia opłaty za ich usunięcie, jeżeli zezwolenie przewiduje przesadzenie ich w
inne miejsce lub zastąpienie innymi drzewami lub krzewami.
5. Jeżeli przesadzone albo posadzone w zamian
drzewa lub krzewy zachowały żywotność po upływie 3 lat od dnia ich przesadzenia albo
posadzenia lub nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza
nieruchomości, należność z tytułu ustalonej opłaty za usunięcie drzew lub krzewów
podlega umorzeniu przez organ właściwy do naliczania i pobierania opłat.
6. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów,
związane z budową dróg publicznych, pomniejsza się o koszty poniesione na tworzenie
zadrzewień w miejsce usuniętych drzew lub krzewów, w granicach pasa drogowego.
Art. 85. 1. Opłatę za
usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i
gatunku drzewa.
2. Stawki opłat za usuwanie drzew nie mogą
przekraczać za jeden centymetr obwodu pnia mierzonego na wysokości 130 cm:
1) 270 zł - przy obwodzie do 25 cm;
2) 410 zł - przy obwodzie od 26 do 50 cm;
3) 640 zł - przy obwodzie od 51 do 100 cm;
4) 1 000 zł - przy obwodzie od 101 do 200 cm;
5) 1 500 zł - przy obwodzie od 201 do 300 cm;
6) 2 100 zł - przy obwodzie od 301 do 500 cm;
7) 2 700 zł - przy obwodzie od 501 do 700 cm;
8) 3 500 zł - przy obwodzie powyżej 700 cm.
3. Jeżeli drzewo rozwidla się na wysokości
poniżej 130 cm, każdy pień traktuje się jako odrębne drzewo.
4. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia:
1) stawki dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew,
2) współczynniki różnicujące stawki w zależności od obwodu pnia
- kierując się zróżnicowanymi kosztami produkcji poszczególnych rodzajów i
gatunków drzew oraz wielkościami przyrostu obwodu pni drzew.
5. Stawkę za usunięcie jednego metra
kwadratowego powierzchni pokrytej krzewami ustala się w wysokości 200 zł.
6. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z
terenu uzdrowisk, obszaru ochrony uzdrowiskowej, terenu nieruchomości wpisanej do
rejestru zabytków oraz terenów zieleni są o 100% wyższe od opłat ustalonych na
podstawie stawek, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust. 5.
7. Stawki, o których mowa w ust. 2, ust. 4
pkt 1 i ust. 5, podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany
średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w
ustawie budżetowej.
8. Minister właściwy do spraw środowiska, w
terminie do dnia 31 października każdego roku, ogłasza, w drodze obwieszczenia w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość
stawek, o których mowa w ust. 7 i art. 89 ust. 8.
Art. 86. 1. Nie pobiera
się opłat za usunięcie drzew:
1) na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
2) na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z
prowadzeniem działalności gospodarczej;
3) jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na
terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
4) które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach
budowlanych;
5) które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo
bezpieczeństwu żeglugi;
6) w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych;
7) które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane;
8) z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z
zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów;
9) które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od
posiadacza nieruchomości;
10) topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm,
nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym
sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;
11) jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych
ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;
12) z grobli stawów rybnych;
13) jeżeli usunięcie było związane z wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych
służących kształtowaniu stosunków wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie
niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń.
2. Przepisy ust. 1 pkt 1-9 i 11-13 stosuje
się odpowiednio do usuwania krzewów.
Art. 87. 1. Obowiązek
uiszczenia opłat, o których mowa w art. 84 ust. 1, przedawnia się z upływem 5 lat,
licząc od końca roku, w którym upłynął termin uiszczenia opłaty.
2. Nie można wydać decyzji w sprawie
ustalenia wysokości opłaty, jeżeli od końca roku, w którym usunięto drzewa lub
krzewy, upłynęło 5 lat.
3. Uiszczenie opłaty następuje w terminie 14
dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość opłaty stała się ostateczna.
4. W razie nieterminowego uiszczenia opłaty
pobiera się odsetki za zwłokę w wysokości odsetek pobieranych za nieterminowe
regulowanie zobowiązań podatkowych.
5. Opłaty nieuiszczone w terminie, o którym
mowa w ust. 3, podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w
trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od
dnia, w którym decyzja, o której mowa w ust. 2, stała się ostateczna, opłatę można
rozłożyć na raty lub przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3
lata, jeżeli przemawia za tym sytuacja materialna wnioskodawcy.
7. Decyzje w sprawach rozłożenia opłaty na
raty lub przesunięcia terminu płatności podejmuje organ wydający zezwolenie na
usunięcie drzew lub krzewów.
8. Jeżeli zaległości płatności rat
wyniosą równowartość trzech kolejnych rat, uiszczenie opłaty staje się wymagane w
całości.
Art. 88. 1. Wójt,
burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
1) zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym
wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń
technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla
roślinności;
2) usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia;
3) zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień,
drzew lub krzewów.
2. Uiszczenie kary następuje w terminie 14
dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość kary stała się ostateczna.
3. Termin płatności kar wymierzonych na
podstawie ust. 1 odracza się na okres 3 lat, jeżeli stopień uszkodzenia drzew lub
krzewów nie wyklucza zachowania ich żywotności oraz możliwości odtworzenia korony
drzewa i jeżeli posiadacz nieruchomości podjął działania w celu zachowania
żywotności tych drzew lub krzewów.
4. Kara jest umarzana po upływie 3 lat od
dnia wydania decyzji o odroczeniu kary i po stwierdzeniu zachowania żywotności drzewa
lub krzewu albo odtworzeniu korony drzewa.
5. W razie stwierdzenia braku żywotności
drzewa lub krzewu albo nieodtworzenia korony drzewa karę uiszcza się w pełnej
wysokości, chyba że drzewa lub krzewy nie zachowały żywotności z przyczyn
niezależnych od posiadacza nieruchomości.
6. Karę nałożoną za zniszczenie terenów
zieleni umarza się w całości, jeżeli posiadacz nieruchomości odtworzył w
najbliższym sezonie wegetacyjnym zniszczony teren zieleni.
7. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od
dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary, o której mowa w ust. 1, stała się
ostateczna, karę można rozłożyć na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat.
8. Decyzje w sprawach, o których mowa w ust.
3- 7, podejmuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Art. 89. 1.
Administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1, ustala się, z
zastrzeżeniem ust. 5, w wysokości trzykrotnej opłaty za usunięcie drzew lub krzewów
ustalonej na podstawie stawek, o których mowa w art. 85 ust. 4 pkt 1, ust. 5 i 6.
2. Jeżeli ustalenie obwodu lub gatunku
zniszczonego lub usuniętego bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu
wykarczowania pnia i braku kłody, dane do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej
ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego,
powiększając ją o 50%.
3. Jeżeli ustalenie obwodu zniszczonego lub
usuniętego bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu braku kłody, obwód do
wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując najmniejszy
promień pnia i pomniejszając wyliczony obwód o 10%.
4. Jeżeli ustalenie wielkości powierzchni
zniszczonych lub usuniętych bez zezwolenia krzewów nie jest możliwe, z powodu
usunięcia gałęzi i korzeni, wielkość tę przyjmuje się na podstawie informacji
zebranych w toku postępowania administracyjnego.
5. Stawki kar za zniszczenie jednego metra
kwadratowego terenu zieleni wynoszą:
1) dla trawników - 46 zł;
2) dla kwietników - 395 zł.
6. Kary ustalone, nieuiszczone w wyznaczonym
terminie, podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w trybie
określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
7. Kary nie uiszcza się po upływie 5 lat od
końca roku, w którym upłynął termin jej wniesienia.
8. Stawki kar, o których mowa w ust. 5,
podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
9. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, tryb nakładania administracyjnych kar pieniężnych,
o których mowa w art. 88 ust. 1, kierując się potrzebą przeciwdziałania niszczeniu
terenów zieleni, drzew i krzewów oraz usuwaniu drzew i krzewów bez wymaganego
zezwolenia.
Art. 90. Czynności, o których mowa w art.
83-89, w zakresie, w jakim wykonywane są one przez wójta, burmistrza albo prezydenta
miasta, w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy, wykonuje starosta.
Rozdział 5
Organy ochrony przyrody
Art. 91. Organami w zakresie ochrony przyrody
są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2) wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Art. 92. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska wykonuje zadania organu administracji rządowej w zakresie
ochrony przyrody przy pomocy Głównego Konserwatora Przyrody, będącego sekretarzem lub
podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego ministra.
2. Głównego Konserwatora Przyrody powołuje
i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 93. Wojewoda wykonuje zadania organu
administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy wojewódzkiego
konserwatora przyrody.
Art. 94. Zadania wojewody w zakresie ochrony
przyrody na terenie parku narodowego wykonuje dyrektor tego parku.
Art. 95. Organami opiniodawczo-doradczymi w
zakresie ochrony przyrody są:
1) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, działająca przy ministrze właściwym do spraw
środowiska;
2) wojewódzka rada ochrony przyrody, działająca przy wojewodzie;
3) rada naukowa parku narodowego, działająca przy dyrektorze parku narodowego;
4) rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych, działająca
przy dyrektorze parku krajobrazowego lub dyrektorze zespołu parków krajobrazowych.
Art. 96. 1. Członków
Państwowej Rady Ochrony Przyrody w liczbie 40 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w
drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród działających na
rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych.
2. Państwowa Rada Ochrony Przyrody wybiera ze
swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań Państwowej Rady Ochrony Przyrody
należy w szczególności:
1) ocena realizacji ustawy;
2) opiniowanie strategii, planów i programów dotyczących ochrony przyrody;
3) ocena realizacji krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania
różnorodności biologicznej;
4) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony przyrody;
5) przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;
6) popularyzowanie ochrony przyrody.
4. Wydatki związane z działalnością
Państwowej Rady Ochrony Przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska.
Art. 97. 1. Członków
wojewódzkiej rady ochrony przyrody w liczbie od 20 do 30 na kadencję trwającą 5 lat
powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony
przyrody przedstawicieli nauki, praktyki, organizacji ekologicznych i Państwowego
Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz sejmiku województwa.
2. Wojewódzka rada ochrony przyrody wybiera
ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań wojewódzkiej rady ochrony
przyrody należy w szczególności:
1) ocena realizacji zadań w zakresie ochrony przyrody;
2) opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie ochrony przyrody wydawanych przez
wojewodę;
3) przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;
4) opiniowanie planów rozwoju i strategii wojewódzkich w zakresie ochrony przyrody.
4. Wydatki związane z działalnością
wojewódzkiej rady ochrony przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części, której
dysponentem jest wojewoda.
Art. 98. 1. Członków
rady naukowej parku narodowego w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat
powołuje, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród
działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji
ekologicznych oraz właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich i samorządów
gminnych.
2. Rada naukowa parku narodowego wybiera ze
swojego grona przewodniczącego i zastępcę oraz uchwala regulamin działania.
3. Do zadań rady naukowej parku narodowego
należy w szczególności:
1) ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody;
2) opiniowanie projektu planu ochrony i zadań ochronnych;
3) ocena realizacji ustaleń planu ochrony, rocznych zadań ochronnych i skuteczności
zabiegów ochronnych;
4) opiniowanie programów badawczych i naukowych w zakresie ochrony przyrody;
5) przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody i funkcjonowania parku
narodowego.
4. Wydatki związane z działalnością rady
naukowej parku narodowego są pokrywane z budżetu państwa, z części przeznaczonej na
działalność parków narodowych.
Art. 99. 1. Członków
rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych w liczbie od 10 do 20
na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród
działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji
ekologicznych oraz przedstawicieli właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich,
samorządów gminnych i organizacji gospodarczych.
2. Członków rady parku krajobrazowego lub
rady zespołu parków krajobrazowych położonych na terenie kilku województw powołuje
wojewoda tego województwa, na którego obszarze znajduje się największa część parku
lub zespołu parków, w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
3. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu
parków krajobrazowych wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz
uchwala regulamin działania.
4. Do zadań rady parku krajobrazowego lub
rady zespołu parków krajobrazowych należy w szczególności:
1) ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody, wartości kulturowych oraz
ustaleń programów ochrony przyrody;
2) opiniowanie projektu planu ochrony;
3) ocena realizacji ustaleń planu ochrony i innych zadań z zakresu ochrony przyrody;
4) opiniowanie i ocena realizacji projektów i programów działalności parku
krajobrazowego lub zespołu parków krajobrazowych w zakresie ochrony przyrody, edukacji,
turystyki i rekreacji.
5. Wydatki związane z działalnością rady
parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych są pokrywane z budżetu
państwa, z części której dysponentem jest właściwy wojewoda.
Art. 100. Członkom organów
opiniodawczo-doradczych, o których mowa w art. 95, zamieszkałym poza miejscowością, w
której odbywa się posiedzenie, przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży i
noclegów na zasadach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków
ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze
kraju, wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.
Rozdział 6
Służby ochrony przyrody
Art. 101. 1. Parkiem
narodowym zarządza dyrektor parku narodowego.
2. Minister właściwy do spraw środowiska
powołuje dyrektora parku narodowego na okres 5 lat spośród kandydatów wyłonionych w
drodze konkursu.
3. Do konkursu mogą przystąpić wyłącznie
osoby posiadające:
1) dyplom ukończenia studiów wyższych na jednym z następujących kierunków:
a) biologia,
b) geografia,
c) geologia,
d) leśnictwo,
e) ochrona środowiska,
f) rolnictwo;
2) co najmniej dziesięcioletni staż pracy w zawodzie zgodnym z kierunkiem studiów, o
których mowa w pkt 1, w tym trzyletni staż pracy na stanowisku kierowniczym.
4. W celu przeprowadzenia konkursu minister
właściwy do spraw środowiska powołuje komisję konkursową w składzie:
1) dwóch pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
środowiska;
2) dwóch przedstawicieli Państwowej Rady Ochrony Przyrody;
3) przedstawiciel marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę
dyrekcji parku narodowego.
5. W toku konkursu sprawdzeniu podlegają
wiedza i predyspozycje niezbędne do wykonywania zadań dyrektora parku narodowego oraz
umiejętności kierownicze.
6. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, sposób ogłaszania, organizację i tryb
przeprowadzania konkursu oraz zadania komisji konkursowej, uwzględniając w
szczególności potrzebę sprawnego przeprowadzenia konkursu oraz wszechstronnej oceny
kwalifikacji kandydatów.
Art. 102. 1. Dyrektor
parku narodowego reprezentuje Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych w zakresie
zarządzanego mienia parku narodowego.
2. Dyrektor parku narodowego realizuje
ustalenia planu ochrony oraz wydaje zarządzenia określające sposoby korzystania z
obszarów parku narodowego w celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych
i sportowych.
3. Dyrektor parku narodowego ma prawo
prowadzenia postępowania w sprawach o wykroczenia oraz udziału w rozprawach przed
sądami powszechnymi w charakterze oskarżyciela publicznego i wnoszenia odwołań od
postanowień i orzeczeń tych sądów w sprawach o wykroczenia z zakresu ochrony przyrody.
4. Do wykonywania czynności, o których mowa
w ust. 3, dyrektor parku narodowego może upoważnić funkcjonariusza Straży Parku.
5. Do dyrektora parku narodowego należą
odpowiednio zadania i kompetencje określone w art. 5 ust. 2-4, art. 9 ust. 1 i 2, art.
10, art. 13 ust. 1 pkt 1-3, art. 13a, art. 14a ust. 1 i 2, art. 26 ust. 3 i 4 oraz art. 35
ust. 2 i 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach.
6. Dyrektor parku narodowego współpracuje z
Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej w zakresie niezbędnym do realizacji jego
zadań ustawowych.
Art. 103. 1. Zadania
związane z ochroną przyrody, badaniami naukowymi i działalnością edukacyjną, a
także ochroną mienia parku narodowego oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w
zakresie ochrony przyrody na terenie parku narodowego wykonuje Służba Parku Narodowego.
2. Do zadań Służby Parku Narodowego
należy:
1) realizacja ustaleń planów ochrony i zadań ochronnych;
2) informowanie i promocja w zakresie ochrony przyrody, w tym prowadzenie muzeum
przyrodniczego, ośrodków informacji i edukacji oraz publikowanie materiałów
informacyjnych i promocyjnych;
3) prowadzenie badań naukowych w celu określenia metod i sposobów ochrony przyrody,
skuteczności działań ochronnych oraz rozpoznawania różnorodności biologicznej;
4) utrzymywanie w należytym stanie infrastruktury technicznej zarządzanej przez park
narodowy;
5) udostępnianie parku narodowego do celów naukowych, edukacyjnych, rekreacyjnych,
turystycznych i sportowych.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
może powierzyć, w drodze decyzji administracyjnej, dyrektorowi parku narodowego
wykonywanie zadań poza granicami parku narodowego w zakresie związanym z funkcjonowaniem
i ochroną obszarów Natura 2000, w szczególności w zakresie ochrony siedlisk
przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz realizacji ustaleń planu ochrony.
4. Minister właściwy do spraw środowiska,
kierując się potrzebą doboru w Służbach Parków Narodowych osób o odpowiednich
kwalifikacjach zawodowych, określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska oraz wymagania
kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na poszczególnych
stanowiskach w Służbach Parków Narodowych, z uwzględnieniem wykształcenia i stażu
pracy.
Art. 104. 1. Pracownikom
Służby Parku Narodowego przysługuje:
1) bezpłatne umundurowanie, które noszą przy wykonywaniu czynności służbowych;
2) bezpłatne mieszkanie, jeżeli stanowisko oraz charakter pracy są związane z
koniecznością zamieszkania w miejscu jej wykonywania.
2. Pracownicy Służby Parku Narodowego przy
wykonywaniu czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej przewidzianej w
przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych.
3. Bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w
ust. 1 pkt 2, przysługuje pracownikom zatrudnionym na stanowiskach:
1) dyrektora parku;
2) zastępcy dyrektora parku;
3) głównego księgowego;
4) głównego specjalisty do spraw ochrony przyrody;
5) kierownika pracowni naukowo-edukacyjnej;
6) głównego specjalisty do spraw udostępniania parku;
7) nadleśniczego;
8) konserwatora obrębu ochronnego;
9) leśniczego;
10) konserwatora obwodu ochronnego;
11) podleśniczego;
12) starszego strażnika;
13) strażnika;
14) kierownika ośrodka hodowli zwierząt;
15) kierownika szkółki leśnej;
16) komendanta Straży Parku;
17) zastępcy komendanta Straży Parku;
18) dowódcy grupy terenowej Straży Parku;
19) starszego strażnika Straży Parku;
20) strażnika Straży Parku.
4. Przez bezpłatne mieszkanie należy
rozumieć przydzielony pracownikowi lokal mieszkalny w budynku wielorodzinnym lub
jednorodzinnym, za którego używanie pracownik nie wnosi opłat.
5. Członkami rodziny pracownika, których
uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający z pracownikiem we
wspólnym gospodarstwie domowym:
1) małżonek;
2) dzieci (własne lub małżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach
rodziny zastępczej) pozostające na jego utrzymaniu, nie dłużej jednak niż do
ukończenia przez nie 25 lat;
3) rodzice pracownika i jego małżonka będący na jego wyłącznym utrzymaniu lub
jeżeli ze względu na wiek albo inwalidztwo, albo inne okoliczności są niezdolni do
wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby
przysposabiające.
6. Bezpłatne mieszkanie przydziela się
pracownikowi Służby Parku Narodowego na jego wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres wnioskodawcy;
2) datę i miejsce zatrudnienia;
3) liczbę i stopień pokrewieństwa osób, o których mowa w ust. 5.
7. Bezpłatne mieszkanie przydziela się z
zasobów mieszkaniowych parku narodowego.
8. Bezpłatne mieszkanie przydziela się na
czas zatrudnienia na stanowisku, o którym mowa w ust. 3.
9. Bezpłatne mieszkanie przydziela się na
podstawie umowy zawieranej:
1) z dyrektorem parku narodowego - przez ministra właściwego do spraw środowiska;
2) z pracownikiem Służby Parku Narodowego - przez dyrektora parku narodowego.
10. W umowie, o której mowa w ust. 9, ustala
się:
1) szczegółowe warunki korzystania z bezpłatnego mieszkania;
2) termin zwolnienia bezpłatnego mieszkania, nie dłuższy niż 6 miesięcy od dnia
ustania zatrudnienia na stanowisku uprawniającym do bezpłatnego mieszkania;
3) sposób zwalniania bezpłatnego mieszkania przez pracownika Służby Parku
Narodowego przechodzącego na emeryturę lub rentę oraz możliwość przydzielenia lokalu
zamiennego.
11. Pracownik Służby Parku Narodowego
zwalnia bezpłatne mieszkanie wraz ze wszystkimi osobami pozostającymi z nim we wspólnym
gospodarstwie domowym.
12. W razie braku możliwości przydziału
bezpłatnego mieszkania lub zamieszkiwania, za zgodą dyrektora parku narodowego albo
ministra właściwego do spraw środowiska, przez pracownika Służby Parku Narodowego w
mieszkaniu stanowiącym własność tego pracownika, przysługuje pracownikowi ekwiwalent
za niewykorzystywanie bezpłatnego mieszkania.
13. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12,
przyznaje się uprawnionemu pracownikowi Służby Parku Narodowego na jego wniosek, do
którego załącza oświadczenie o liczbie i stopniu pokrewieństwa osób pozostających
we wspólnym gospodarstwie domowym.
14. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12,
pracownikowi Służby Parku Narodowego oblicza dyrektor parku narodowego, a dyrektorowi
parku narodowego - minister właściwy do spraw środowiska, przyjmując iloczyn średniej
stawki czynszu w stosunkach najmu w danej miejscowości i wielkości normatywnej
powierzchni użytkowej przysługującej pracownikowi.
15. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12, jest
wypłacany każdego miesiąca łącznie z wynagrodzeniem.
16. Na potrzeby obliczenia i wypłaty
ekwiwalentu za niewykorzystywanie bezpłatnego mieszkania ustala się następujące
wielkości normatywnej powierzchni użytkowej w przeliczeniu na liczbę osób
pozostających z pracownikiem Służby Parku Narodowego we wspólnym gospodarstwie
domowym:
1) 35 m2 - dla 1 osoby;
2) 40 m2 - dla 2 osób;
3) 45 m2 - dla 3 osób;
4) 55 m2 - dla 4 osób;
5) 65 m2 - dla 5 osób;
6) 70 m2 - dla 6 lub więcej osób.
17. Wielkość normatywnej powierzchni
użytkowej podwyższa się o 10 m2, jeżeli w lokalu mieszka osoba
niepełnosprawna, wymagająca do poruszania się wózka inwalidzkiego.
18. W przypadku gdy uprawnienia do
bezpłatnego mieszkania przysługują dwu lub więcej osobom pozostającym we wspólnym
gospodarstwie domowym, przydziela się jedno bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w ust.
3, albo przyznaje się jeden ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12.
19. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, dla pracowników Służb Parków Narodowych wzór
legitymacji służbowej, wzory umundurowania oraz oznak służbowych dla poszczególnych
stanowisk, w tym odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego i polowego na pory roku,
kolor i wzór przedmiotów uzupełniających mundury, wzór orła umieszczanego na
czapkach, a także okresy użytkowania części umundurowania, kierując się potrzebą
zapewnienia pracownikom Służb Parków Narodowych odpowiednich warunków do wykonywania
zadań wymagających przebywania w terenie w różnych porach roku oraz potrzebą
rozróżnienia cech umundurowania pracowników zatrudnionych na poszczególnych
stanowiskach.
Art. 105. 1. Parkiem
krajobrazowym kieruje dyrektor parku krajobrazowego.
2. Dyrektora parku krajobrazowego powołuje
wojewoda, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody.
3. Dyrektora parku krajobrazowego położonego
na terenie kilku województw powołuje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę parku,
w porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
4. Do zadań dyrektora parku krajobrazowego
należy:
1) ochrona przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości historycznych i
kulturowych;
2) organizacja działalności edukacyjnej, turystycznej oraz rekreacyjnej;
3) wydawanie, z upoważnienia wojewody, decyzji administracyjnych w zakresie ochrony
przyrody;
4) współdziałanie w zakresie ochrony przyrody z jednostkami organizacyjnymi oraz
osobami prawnymi i fizycznymi;
5) składanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
dotyczących zagospodarowania przestrzennego obszarów wchodzących w skład parku
krajobrazowego.
5. Na terenie zarządzanym przez Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, znajdującym się w granicach parku krajobrazowego,
zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie
z ustaleniami planu ochrony parku krajobrazowego, uwzględnionym w planie urządzenia
lasu.
Art. 106. 1. W celu
kierowania parkami krajobrazowymi mogą być tworzone zespoły parków krajobrazowych,
jako jednostki budżetowe w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
2. Do dyrektora zespołu parków
krajobrazowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące dyrektora parku
krajobrazowego.
Art. 107. 1. Zadania z
zakresu ochrony przyrody, walorów krajobrazowych, wartości historycznych i kulturowych
oraz działalności edukacyjnej na terenie parku krajobrazowego wykonuje Służba Parku
Krajobrazowego.
2. Do zadań Służby Parku Krajobrazowego
należy:
1) inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt i grzybów
objętych ochroną gatunkową oraz ich siedlisk, a także zasługujących na ochronę
tworów i składników przyrody nieożywionej;
2) identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych parku krajobrazowego oraz wnioskowanie o podejmowanie działań mających na
celu eliminowanie lub ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków, a także innych
działań w celu poprawy funkcjonowania i ochrony parku krajobrazowego;
3) gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych,
kulturowych i etnograficznych;
4) realizacja zadań związanych z ochroną innych form ochrony przyrody w granicach
parku krajobrazowego;
5) informowanie o przepisach o ochronie przyrody osób przebywających na obszarach
podlegających ochronie oraz w miejscach, w których znajdują się twory i składniki
przyrody objęte formami ochrony przyrody;
6) prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród miejscowego
społeczeństwa, a także promowanie wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych
i turystycznych parku krajobrazowego;
7) współpraca z samorządami, zarządcami obszarów parku krajobrazowego,
organizacjami ekologicznymi i z innymi podmiotami, mającymi związek z ochroną parku
krajobrazowego.
3. Wojewoda może powierzyć, w drodze decyzji
administracyjnej, dyrektorowi parku krajobrazowego wykonywanie zadań poza granicami parku
krajobrazowego w zakresie związanym z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura 2000, w
zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz realizacji
ustaleń planu ochrony.
4. Pracownik Służby Parku Krajobrazowego ma
prawo do legitymowania osób naruszających przepisy o ochronie przyrody, a w razie odmowy
okazania dokumentu pozwalającego na ustalenie tożsamości - zwracania się do Policji
lub innych właściwych organów o ustalenie tożsamości.
5. Pracownik Służby Parku Krajobrazowego
otrzymuje bezpłatne umundurowanie, które obowiązkowo nosi przy wykonywaniu czynności
służbowych.
6. Minister właściwy do spraw środowiska,
kierując się potrzebą doboru w Służbach Parków Krajobrazowych pracowników o
odpowiednich kwalifikacjach zawodowych, określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska
oraz wymagania kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na
poszczególnych stanowiskach w Służbach Parków Krajobrazowych, z uwzględnieniem
wykształcenia i stażu pracy.
7. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, dla pracowników Służb Parków Krajobrazowych wzór
legitymacji służbowej, wzory umundurowania oraz oznak służbowych dla poszczególnych
stanowisk, w tym odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego i polowego na pory roku,
kolor i wzór przedmiotów uzupełniających mundury, wzór orła umieszczanego na czapce,
a także okresy użytkowania części umundurowania, kierując się potrzebą zapewnienia
pracownikom Służb Parków Krajobrazowych odpowiednich warunków do wykonywania zadań,
wymagających przebywania w terenie w różnych porach roku, oraz potrzebą rozróżnienia
cech umundurowania pracowników zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach.
Rozdział 7
Zwalczanie przestępstw i wykroczeń na obszarach chronionych
Art. 108. 1. W parkach
narodowych zadania związane z ochroną mienia oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń
w zakresie ochrony przyrody wykonują funkcjonariusze Straży Parku zaliczani do Służby
Parku Narodowego.
2. Funkcjonariuszem Straży Parku może być
osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) ukończyła 21 lat;
3) ma pełną zdolność do czynności prawnych;
4) nie została pozbawiona praw publicznych;
5) posiada co najmniej wykształcenie średnie;
6) posiada nienaganną opinię właściwego miejscowo komendanta Policji;
7) posiada odpowiedni stan zdrowia potwierdzony orzeczeniem lekarskim i orzeczeniem
psychologicznym;
8) nie była karana za przestępstwa.
3. Koszty orzeczenia, o którym mowa w ust. 2
pkt 7, ponosi osoba kandydująca na funkcjonariusza Straży Parku.
4. Funkcjonariusz Straży Parku podlega co 5
lat okresowym badaniom lekarskim i psychologicznym, potwierdzonym orzeczeniem.
5. Funkcjonariusz Straży Parku przy
wykonywaniu zadań, o których mowa w ust. 1, ma prawo do:
1) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia oraz
świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości;
2) kontroli dowodów wniesienia opłat, o których mowa w art. 12 ust. 3;
3) zatrzymywania i przekazywania Policji lub innym właściwym organom osób w
przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
4) zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu w celu sprawdzenia ich
ładunku oraz przeglądania zawartości bagaży w razie zaistnienia uzasadnionego
podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
5) przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc w przypadkach uzasadnionego podejrzenia
popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
6) zabezpieczenia jako dowodów rzeczowych, za pokwitowaniem, przedmiotów
pochodzących z przestępstwa lub wykroczenia, a także narzędzi i środków służących
do ich popełnienia;
7) kontroli i zatrzymania, za pokwitowaniem, dokumentów w zakresie legalności
posiadania tworów lub składników przyrody i obrotu nimi, pochodzących z obszaru parku
narodowego;
8) kontroli podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na obszarze parku
narodowego w zakresie przestrzegania przepisów ustawy.
6. Uprawnienia, o których mowa w ust. 5,
przysługują dyrektorowi parku narodowego, jego zastępcy, nadleśniczemu, konserwatorowi
obrębu ochronnego, leśniczemu, konserwatorowi obwodu ochronnego, podleśniczemu,
starszemu strażnikowi i strażnikowi.
7. Czynności, o których mowa w ust. 5 pkt 1
i 3-8, funkcjonariusz Straży Parku ma prawo wykonywać w granicach parku lub poza jego
granicami w razie uzasadnionego podejrzenia, że przestępstwo lub wykroczenie zostało
popełnione na szkodę parku narodowego.
8. Przy wykonywaniu czynności, o których
mowa w ust. 5 pkt 3-6, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego lub
przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
9. Rada Ministrów, kierując się potrzebą
ustalenia jednolitych sposobów legitymowania i kontroli osób popełniających
wykroczenia i przestępstwa przeciwko ochronie przyrody, określi, w drodze
rozporządzenia, sposób i tryb wykonywania następujących czynności:
1) dla Straży Parku:
a) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia oraz
świadków przestępstwa lub wykroczenia w celu ustalenia ich tożsamości,
b) zatrzymywania osób w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa
lub wykroczenia,
c) kontroli i zatrzymania, za pokwitowaniem, dokumentów dotyczących legalności
posiadania tworów lub składników przyrody pochodzących z obszaru parku narodowego i
obrotu nimi,
d) kontroli podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na obszarze parku
narodowego w zakresie przestrzegania przepisów ustawy;
2) dla Służby Parku Krajobrazowego - legitymowania osób naruszających przepisy o
ochronie przyrody, a w razie odmowy okazania dokumentu pozwalającego na ustalenie
tożsamości - zwracania się do Policji lub innych właściwych organów o ustalenie ich
tożsamości.
10. Minister właściwy do spraw środowiska w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres i tryb współpracy Straży Parku z Policją oraz zakres działań
Straży Parku podlegających kontroli Policji i sposób sprawowania tej kontroli,
kierując się potrzebą podejmowania wspólnych działań Straży Parku z Policją na
obszarze parku narodowego w zakresie zwalczania przestępstw i wykroczeń.
Art. 109. 1.
Funkcjonariusz Straży Parku może stosować wobec osób uniemożliwiających wykonywanie
przez niego zadań określonych w ustawie następujące środki przymusu bezpośredniego:
1) siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik
obrony lub ataku;
2) kajdanki;
3) pałkę służbową;
4) ręczny miotacz gazu;
5) paralizator elektryczny.
2. Zastosowanie przez funkcjonariusza Straży
Parku środka przymusu bezpośredniego powinno odpowiadać potrzebom wynikającym z
zaistniałej sytuacji i zmierzać do podporządkowania się osoby poleceniom wydanym przez
funkcjonariusza.
3. Rada Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia, sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w
ust. 1, oraz przydziału, przechowywania i ewidencji środków, o których mowa w ust. 1
pkt 2-5, kierując się potrzebą określenia warunków użycia środków przymusu
bezpośredniego przez funkcjonariuszy Straży Parku podczas realizacji zadań związanych
z ochroną przyrody i mienia parku narodowego.
Art. 110. 1.
Funkcjonariusz Straży Parku może być wyposażony w broń bojową oraz broń
myśliwską, a pracownik Służby Parku w broń myśliwską.
2. Funkcjonariusz Straży Parku może być
dopuszczony do pracy z bronią, jeżeli:
1) odbył szkolenie podstawowe dla funkcjonariuszy Straży Parku i zdał egzamin przed
komisją egzaminacyjną;
2) zdał egzamin ze znajomości przepisów dotyczących posiadania, używania i
umiejętności posługiwania się bronią przed komisją, o której mowa w art. 16 ustawy
z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525);
3) posiada orzeczenie lekarskie i psychologiczne stwierdzające brak przeciwwskazań do
pracy z bronią.
3. Broń bojową i broń myśliwską dyrektor
parku narodowego nabywa na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego
miejscowo komendanta wojewódzkiego Policji, na wniosek dyrektora parku narodowego,
zgodnie z ustawą z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji.
4. Dyrektor parku narodowego może
przydzielić broń bojową lub broń myśliwską wraz z amunicją funkcjonariuszowi
Straży Parku.
5. Decyzję o wyposażeniu funkcjonariusza
Straży Parku w broń bojową lub broń myśliwską na czas pełnienia służby podejmuje
każdorazowo Komendant Straży Parku.
6. Broń, o której mowa w ust. 4, przydziela
się wraz ze świadectwem broni.
7. Broń bojową, o której mowa w ust. 4,
funkcjonariusz Straży Parku ma prawo użyć w następujących przypadkach:
1) w celu odparcia bezpośredniego zamachu na życie własne lub innej osoby;
2) przeciwko osobie, która, wezwana do natychmiastowego porzucenia broni lub innego
niebezpiecznego narzędzia, nie zastosuje się do tego wezwania, a jej zachowanie wskazuje
na bezpośredni zamiar ich użycia przeciwko funkcjonariuszowi Straży Parku lub innej
osobie;
3) przeciwko osobie, która usiłuje przemocą odebrać broń palną funkcjonariuszowi
Straży Parku.
8. Broń myśliwską, o której mowa w ust. 4,
funkcjonariusz Straży Parku ma prawo użyć w następujących przypadkach:
1) w celu eliminacji lub odstraszania w granicach parku narodowego zwierząt
stwarzających rzeczywiste i bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi;
2) w razie konieczności odstrzału, za zgodą dyrektora parku narodowego, zwierzęcia,
które nie ma szans na przeżycie.
9. Użycie broni bojowej powinno następować
w sposób wyrządzający najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni, i
nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo
utraty życia lub zdrowia innych osób.
10. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, zakres szkolenia podstawowego oraz tryb powoływania
komisji egzaminacyjnej, o których mowa w ust. 2 pkt 1, kierując się potrzebą
posiadania przez funkcjonariuszy Straży Parku wiedzy niezbędnej do wykonywania zadań.
11. Rada Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia, sposoby i tryb postępowania przy użyciu broni bojowej przez
funkcjonariusza Straży Parku, kierując się potrzebą wykonywania zadań w zakresie
ochrony przyrody i mienia parku narodowego przez Straż Parku.
12. Minister właściwy do spraw środowiska w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób ewidencjonowania i przechowywania broni bojowej oraz broni
myśliwskiej wraz z amunicją, kierując się potrzebą zabezpieczenia broni bojowej oraz
broni myśliwskiej wraz z amunicją, będącej w dyspozycji Straży Parku.
13. Przepisy dotyczące dopuszczania,
przydzielania i wyposażania w broń myśliwską stosuje się odpowiednio do pracowników
Służby Parku, o których mowa w ust. 1.
Rozdział 8
Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 111. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska sporządza projekt krajowej strategii ochrony i
zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z projektem programu
działań.
2. Krajową strategię ochrony i
zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, wraz z programem działań,
zatwierdza, w drodze uchwały. Rada Ministrów.
Art. 112. 1. W ramach
państwowego monitoringu środowiska prowadzi się monitoring przyrodniczy
różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
2. Monitoring przyrodniczy polega na
obserwacji i ocenie stanu oraz zachodzących zmian w składnikach różnorodności
biologicznej i krajobrazowej na wybranych obszarach, a także na ocenie skuteczności
stosowanych metod ochrony przyrody, w tym na obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz
gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
Art. 113. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska prowadzi centralny rejestr form ochrony przyrody, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-9.
2. Rejestry, o których mowa w ust. 1 i w art.
114 ust. 2, zawierają:
1) datę utworzenia lub ustanowienia formy ochrony przyrody;
2) nazwę, jeżeli istnieje, i określenie formy ochrony przyrody, rodzaju, typu i
podtypu rezerwatu przyrody oraz rodzaju użytku ekologicznego;
3) określenie położenia geograficznego i administracyjnego formy ochrony przyrody
(obręb ewidencyjny, gmina, powiat, województwo);
4) wskazanie powierzchni, jeżeli można ją określić, z wyszczególnieniem formy
własności i rodzajów gruntów;
5) powołanie oznaczenia mapy obrazującej przebieg granicy formy ochrony przyrody i
jej otuliny;
6) opis formy ochrony przyrody;
7) oznaczenie dziennika urzędowego, w którym został ogłoszony akt o utworzeniu lub
uznaniu formy ochrony przyrody;
8) informację, czy dany obszar lub obiekt albo ich część podlega ochronie zgodnie z
prawem międzynarodowym;
9) informację o planie ochrony oraz oznaczenie dziennika urzędowego, w którym
został ogłoszony akt o ustanowieniu tego planu.
3. Wyszczególnienie form własności i
rodzaju gruntów, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, nie dotyczy parków krajobrazowych,
obszarów chronionego krajobrazu i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.
4. Organ, który utworzył lub ustanowił
formę ochrony przyrody, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i 6-9, przesyła
ministrowi właściwemu do spraw środowiska, w terminie 30 dni od dnia jej utworzenia lub
ustanowienia, kopię aktu o utworzeniu lub ustanowieniu danej formy ochrony przyrody oraz
informacje, o których mowa w ust. 2.
Art. 114. 1. Wojewoda
gromadzi dokumentację dotyczącą zasobów, tworów i składników przyrody, a w
szczególności cennych ze względów naukowych tworów przyrody, stanowisk chronionych
gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także ich siedlisk oraz siedlisk
przyrodniczych.
2. Wojewoda prowadzi rejestr form ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i 6-9, położonych w całości lub w
części na obszarze jego działania.
3. Organ, który ustanowił formę ochrony
przyrody, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6-9, przesyła wojewodzie, w terminie 30
dni od dnia jej ustanowienia, kopię aktu o utworzeniu lub ustanowieniu danej formy
ochrony przyrody oraz informacje, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1-8.
Art. 115. 1. Na
obrzeżach lub w pobliżu form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3
oraz 7 i 8, umieszcza się tablice informujące o nazwie form ochrony przyrody oraz o
zakazach obowiązujących na obszarach lub w stosunku do tych form, a na obrzeżach form
ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6 i pkt 9, umieszcza się tablice
informujące o nazwie formy ochrony przyrody.
2. Na obrzeżach parku narodowego tablice, o
których mowa w ust. 1, umieszcza dyrektor parku narodowego, a na obrzeżach lub w
pobliżu form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 - organ
sprawujący nadzór nad daną formą ochrony przyrody.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, wzory tablic, o których mowa w ust. 1, kierując się
potrzebą ujednolicenia tablic, określając ich kształt i rozmiary, materiał, z jakiego
zostaną wykonane, tło tablic, wielkość i kolor liter w napisach.
Art. 116. W przypadku przebiegu drogi
publicznej przez park narodowy lub rezerwat przyrody wyznaczenie miejsc parkingowych
następuje po uzyskaniu zgody - odpowiednio - dyrektora parku narodowego lub organu
uznającego obszar za rezerwat przyrody.
Rozdział 9
Gospodarowanie zasobami i składnikami przyrody
Art. 117. 1.
Gospodarowanie zasobami dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz zasobami
genetycznymi roślin, zwierząt i grzybów użytkowanymi przez człowieka powinno
zapewniać ich trwałość, optymalną liczebność i ochronę różnorodności
genetycznej, w szczególności przez:
1) ochronę, utrzymanie lub racjonalne zagospodarowanie naturalnych i półnaturalnych
ekosystemów, w tym lasów, torfowisk, bagien, muraw, solnisk, klifów nadmorskich i wydm,
linii brzegów wód, dolin rzecznych, źródeł i źródlisk, a także rzek, jezior i
obszarów morskich oraz siedlisk i ostoi roślin, zwierząt lub grzybów;
2) stworzenie warunków do rozmnażania i rozprzestrzeniania zagrożonych wyginięciem
roślin, zwierząt i grzybów oraz ochronę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a także
ochronę tras migracyjnych zwierząt.
2. Na gruntach użytkowanych gospodarczo w
parkach narodowych lub rezerwatach przyrody stosuje się ochronę krajobrazową.
Art. 118. 1. Prowadzenie
robót polegających na regulacji wód oraz budowie watów przeciwpowodziowych, a także
robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających
stosunki wodne - na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na
terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z
punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych,
terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz
tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych,
następuje na podstawie decyzji wojewody, który ustala warunki prowadzenia robót.
2. Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1,
następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę na podstawie rozdziału 4 ustawy z dnia
7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6,
poz. 41).
Art. 119. Zabrania się wznoszenia w pobliżu
morza, jezior i innych zbiorników wodnych, rzek i kanałów obiektów budowlanych
uniemożliwiających lub utrudniających ludziom i dziko występującym zwierzętom
dostęp do wody, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej
lub rybackiej oraz związanych z bezpieczeństwem powszechnym i obronnością kraju.
Art. 120. 1. Zabrania
się wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz przemieszczania w tym środowisku
roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych, a także ich form rozwojowych.
2. Sprowadzanie do kraju roślin, zwierząt
lub grzybów gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego
mogą zagrozić gatunkom rodzimym, wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do
gatunków ryb, na których wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra właściwego do
spraw rolnictwa, wydawane na podstawie art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o
rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750, z późn. zm.6)
albo art. 26 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. Nr 129,
poz. 1441 oraz z 2002 r. Nr 181, poz. 1514).
4. Zakazów, o których mowa w ust. 1, nie
stosuje się do wprowadzania i przemieszczania roślin:
1) przy zakładaniu i utrzymywaniu terenów zieleni oraz zakładaniu i utrzymywaniu
zadrzewień poza lasami i obszarami objętymi formami ochrony przyrody;
2) wykorzystywanych w ramach racjonalnej gospodarki leśnej i rolnej.
Art. 121. 1.
Gospodarowanie zasobami przyrody nieożywionej powinno być prowadzone w sposób
zapewniający ochronę innych zasobów, tworów i składników przyrody, oszczędne
użytkowanie przestrzeni oraz zachowanie szczególnie cennych tworów i składników
przyrody nieożywionej, w tym profili geologicznych i glebowych, jaskiń, turni, skałek,
głazów narzutowych, naturalnych zbiorników i cieków wodnych, źródeł i wodospadów,
elementów dna morza, wydm i glebowych powierzchni wzorcowych, a także miejsc
występowania kopalnych szczątków roślin i zwierząt.
2. Wywóz za granicę meteorytów i kopalnych
szczątków roślin i zwierząt wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
Art. 122. 1. Kto dokona
odkrycia kopalnych szczątków roślin lub zwierząt, jest obowiązany powiadomić o tym
niezwłocznie wojewodę, a jeżeli nie jest to możliwe - właściwego wójta, burmistrza
albo prezydenta miasta.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest
obowiązany przekazać niezwłocznie wojewodzie zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1.
3. Jeżeli wojewoda ustali, że odkryte
kopalne szczątki roślin lub zwierząt są cenne dla nauki, przekazuje je do muzeum lub
placówki naukowej.
Art. 123. 1. Wojewoda
dokonuje kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego
wykorzystania zasobów i składników przyrody przez jednostki organizacyjne oraz osoby
prawne i fizyczne.
2. Czynności kontrolne są wykonywane przez
osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez wojewodę.
3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 2,
zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności, miejsca i zakresu
kontroli oraz podstawy prawnej do jej wykonywania.
4. Przed przystąpieniem do czynności
kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie,
o którym mowa w ust. 2.
5. Osoby upoważnione do wykonywania
czynności kontrolnych mają prawo do:
1) wstępu na teren należący do podmiotu kontrolowanego;
2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli;
3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich
odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów.
6. Osoba wykonująca czynności kontrolne
sporządza z tych czynności protokół.
7. Protokół podpisuje osoba wykonująca
czynności kontrolne oraz podmiot kontrolowany.
8. W przypadku odmowy podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany, protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności
kontrolne, dokonując w protokole stosownej adnotacji o odmowie podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany.
9. Wstęp oraz wykonywanie czynności
kontrolnych następują w obecności właściciela lub posiadacza nieruchomości.
Art. 124. Zabrania się wypalania łąk,
pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk
i szuwarów.
Art. 125. Rośliny, zwierzęta lub grzyby, a
także ich siedliska, nieobjęte formami ochrony przyrody mogą być niszczone lub
zabijane jedynie w związku z:
1) realizacją zadań uzasadnionych potrzebami ochrony przyrody;
2) prowadzeniem badań naukowych lub edukacją;
3) racjonalną gospodarką;
4) amatorskim połowem ryb;
5) zbiorem na własne potrzeby;
6) prowadzeniem akcji ratowniczej;
7) bezpieczeństwem powszechnym;
8) bezpieczeństwem sanitarnym i weterynaryjnym;
9) ochroną życia i zdrowia ludzi;
10) zapobieganiem skutkom klęski żywiołowej lub ich usuwaniem.
Rozdział 10
Skutki prawne objęcia ochroną
Art. 126. 1. Skarb
Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
1) żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2) wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3) rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4) niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach
rolnych;
5) bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust.
1, nie obejmuje utraconych korzyści.
3. Oględzin i szacowania szkód, o których
mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje
wojewoda, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.
4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw
rolnych i leśnych mogą współdziałać z wojewodą, a na obszarze parku narodowego - z
dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych,
lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o
których mowa w ust. 1.
5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4,
może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom,
finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub wojewody, w
ramach zawartych umów cywilnoprawnych.
6. Odszkodowanie nie przysługuje:
1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
2) jeżeli poszkodowany:
a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia
zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,
b) nie wyraził zgody na budowę przez wojewodę lub dyrektora parku narodowego
urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;
3) za szkody:
a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego
korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden
hektar uprawy,
c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów
agrotechnicznych,
d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich
pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.
7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne,
występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w
rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad
określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz.
U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984).
8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez
zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku
Narodowego, a w rezerwatach przyrody - do sprawującego nadzór nad rezerwatem.
9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez
zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku
narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody - ze środków budżetu
państwa, z części, której dysponentem jest wojewoda.
10. W sprawach spornych dotyczących
wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1,
orzekają sądy powszechne.
11. Minister właściwy do spraw środowiska w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze
rozporządzenia, sposób postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty
odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących
szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody,
kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości
wyceny szkody według cen rynkowych.
12. Rada Ministrów może określić, w drodze
rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych
wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą
utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających
szkody w gospodarce człowieka.
Rozdział 11
Przepisy karne
Art. 127. Kto umyślnie:
1) narusza zakazy obowiązujące w:
a) parkach narodowych,
b) rezerwatach przyrody,
c) parkach krajobrazowych,
d) obszarach chronionego krajobrazu,
e) obszarach Natura 2000,
2) narusza zakazy obowiązujące w stosunku do:
a) pomników przyrody,
b) stanowisk dokumentacyjnych,
c) użytków ekologicznych.
d) zespołów przyrodniczo-krajobrazowych,
e) roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową,
3) nie zgłasza do rejestru, o którym mowa w art. 64 ust. 1, posiadanych lub
hodowanych zwierząt
- podlega karze aresztu albo grzywny.
Art. 128. Kto:
1) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom albo bez świadectwa fitosanitarnego przewozi
przez granicę państwa rośliny lub zwierzęta, o których mowa w art. 61 ust. 1, a
także ich rozpoznawalne części i produkty pochodne,
2) narusza przepisy prawa Unii Europejskiej dotyczące ochrony gatunków dziko
żyjących zwierząt i roślin w zakresie regulacji obrotu nimi poprzez:
a) nieprzedkładanie zgłoszenia importowego,
b) używanie okazów określonych gatunków w innym celu niż wskazany w zezwoleniu
importowym,
c) korzystanie w sposób nieuprawniony ze zwolnień od nakazów przy dokonywaniu obrotu
sztucznie rozmnożonymi roślinami,
d) oferowanie zbycia lub nabycia, nabywanie lub pozyskiwanie, używanie lub wystawianie
publicznie w celach zarobkowych, zbywanie, przetrzymywanie lub przewożenie w celu zbycia
okazów określonych gatunków roślin lub zwierząt,
e) używanie zezwolenia albo świadectwa dla okazu innego niż ten, dla którego było
ono wydane,
f) składanie wniosku o wydanie zezwolenia importowego, eksportowego, reeksportowego,
lub świadectwa bez poinformowania o wcześniejszym odrzuceniu wniosku
- podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 129. W razie ukarania za wykroczenie
określone w art. 127 lub skazania za przestępstwo określone w art. 128, sąd może
orzec:
1) przepadek przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa
oraz przedmiotów, roślin, zwierząt lub grzybów pochodzących z wykroczenia lub
przestępstwa, chociażby nie stanowiły własności sprawcy;
2) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek taki nie byłby
wykonalny - nawiązkę do wysokości 10 000 złotych na rzecz organizacji społecznej
działającej w zakresie ochrony przyrody lub właściwego, ze względu na miejsce
popełnienia wykroczenia lub przestępstwa, wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i
gospodarki wodnej.
Art. 130. 1. Sąd
doręcza odpis wydanego prawomocnego orzeczenia o przepadku roślin, zwierząt lub
grzybów, ich rozpoznawalnych części oraz produktów pochodnych wojewodzie właściwemu
ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub przestępstwa.
2. Rośliny, zwierzęta lub grzyby, ich
rozpoznawalne części oraz produkty pochodne, o których mowa w ust. 1, podlegają
przekazaniu podmiotom uprawnionym do ich utrzymywania, wyznaczanym przez:
1) wojewodę - w stosunku do gatunków rodzimych;
2) ministra właściwego do spraw środowiska - w stosunku do gatunków obcych lub
objętych ochroną na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej.
3. Organy, o których mowa w ust. 2, mogą
zarządzić, na koszt skazanego, odesłanie roślin lub zwierząt oraz produktów
pochodnych, wobec których orzeczono przepadek, do państwa z którego dokonano ich
eksportu.
Art. 131. Kto:
1) prowadząc działalność gospodarczą w zakresie handlu zwierzętami, o których
mowa w art. 61 ust. 1, nie posiada lub nie przekazuje odpowiedniej dokumentacji
stwierdzającej legalność pochodzenia zwierzęcia,
2) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom utworzy lub prowadzi ogród botaniczny,
ogród zoologiczny lub ośrodek,
3) przeprowadzając likwidację ogrodu zoologicznego lub ośrodka nie zapewni
przebywającym tam zwierzętom warunków odpowiadających ich potrzebom biologicznym,
4) poza ogrodami zoologicznymi, placówkami naukowymi prowadzącymi badania nad
zwierzętami lub cyrkami utrzymuje lub prowadzi hodowlę zwierząt niebezpiecznych dla
życia i zdrowia ludzi, w tym drapieżnych i jadowitych,
5) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom przenosi z ogrodu botanicznego lub ogrodu
zoologicznego do środowiska przyrodniczego rośliny lub zwierzęta gatunków zagrożonych
wyginięciem,
6) wykonuje prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem sprzętu
mechanicznego lub urządzeń technicznych w obrębie bryły korzeniowej drzew lub krzewów
na terenach zieleni lub zadrzewieniach w sposób znacząco szkodzący drzewom lub krzewom,
7) stosuje środki chemiczne na drogach publicznych oraz ulicach i placach w sposób
znacząco szkodzący terenom zieleni lub zadrzewieniem,
8) bez decyzji wojewody lub wbrew ustalonym w niej warunkom prowadzi na terenach o
szczególnych wartościach przyrodniczych roboty polegające na regulacji wód oraz
budowie wałów przeciwpowodziowych, a także roboty melioracyjne, odwodnienia budowlane
oraz inne roboty ziemne zmieniające stosunki wodne,
9) wprowadza do środowiska przyrodniczego lub przemieszcza w tym środowisku rośliny,
zwierzęta lub grzyby gatunków obcych, a także ich formy rozwojowe,
10) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom sprowadza do kraju rośliny, zwierzęta lub
grzyby gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą
zagrozić gatunkom rodzimym,
11) nie powiadamia wojewody lub wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o odkryciu
kopalnych szczątków roślin lub zwierząt,
12) wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe,
trzcinowiska lub szuwary,
13) wbrew przepisom art. 125 zabija zwierzęta, niszczy rośliny lub grzyby lub niszczy
siedliska roślin, zwierząt lub grzybów
- podlega karze aresztu albo grzywny.
Art. 132. Orzekanie w sprawach, o których
mowa w art. 127 i 131, następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach
o wykroczenia.
Rozdział 12
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 133. W ustawie z dnia 18 kwietnia 1985 r.
o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750, z późn. zm.7)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 8 w ust. 1:
a) pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6) przez wytwarzanie w wodzie pola elektrycznego charakterystycznego dla prądu
zmiennego,",
b) w pkt 13 lit. a otrzymuje brzmienie:
"a) ryb łososiowatych i węgorzy,";
2) w art. 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Zabrania się:
1) przechowywania, przewożenia, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu ikry i ryb
złowionych lub pozyskanych z naruszeniem przepisów art. 8 i 9;
2) wprowadzania do obrotu ryb pochodzących z amatorskiego połowu ryb.";
3) w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Publiczne śródlądowe wody powierzchniowe płynące dzieli się na obwody
rybackie, z wyjątkiem wód znajdujących się w granicach parków narodowych i w
granicach rezerwatów przyrody, w których zabronione jest rybactwo.";
4) w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Rybackie narzędzia i urządzenia połowowe może posiadać wyłącznie
uprawniony do rybactwa oraz dyrektor parku narodowego i uprawnione przez niego osoby, w
celu wykonywania ochrony ryb na wodach parku narodowego, z wyjątkiem osób prowadzących
działalność gospodarczą w zakresie produkcji i obrotu tymi narzędziami i
urządzeniami.";
5) w art. 23a w ust. 6 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) Straży Parku Narodowego - w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie
przyrody,".
Art. 134. W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r.
o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 i Nr 200, poz. 1683 oraz
z 2003 r. Nr 96, poz. 874, Nr 110, poz. 1039, Nr 188, poz. 1840, Nr 200, poz. 1953 i Nr
203, poz. 1966) w art. 7:
1) w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
"8) grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub
krajobrazową, a także budynki i budowle trwale związane z gruntem, służące
bezpośrednio osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody - w parkach narodowych oraz w
rezerwatach przyrody,";
2) dodaje się ust. 4 i 5 w brzmieniu:
"4. Z tytułu zwolnień z podatków i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 8,
jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje z budżetu państwa zwrot utraconych
dochodów.
5. Minister właściwy do spraw finansów
publicznych określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb zwrotu utraconych dochodów,
o których mowa w ust. 4, kierując się potrzebą zabezpieczenia budżetów gmin przed
utratą dochodów z tytułu ulg w opłatach i podatkach w parkach narodowych, parkach
krajobrazowych oraz rezerwatach przyrody.".
Art. 135. W ustawie z dnia 28 września 1991
r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późn. zm.8) wprowadza się
następujące zmiany:
1) dodaje się art. 5a w brzmieniu:
"Art. 5a. Minister właściwy do spraw środowiska może powierzyć, w drodze
decyzji administracyjnej, dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych wykonywanie
zadań poza terenami jego działania w zakresie związanym z funkcjonowaniem i ochroną
obszarów Natura 2000.";
2) w art. 45 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3) zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i
ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia,";
3) w art. 54 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
"5) opracowanie planów ochrony dla rezerwatów przyrody znajdujących się w
zarządzie Lasów Państwowych, ich realizację, ochronę gatunkową roślin i zwierząt
oraz sprawowanie nadzoru nad obszarami wchodzącymi w skład sieci Natura 2000,".
Art. 136. W ustawie z dnia 19 października
1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr
57, poz. 603, z późn. zm.9) w art. 35:
1) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Nie pobiera się opłat z tytułu zarządu nieruchomościami znajdującymi
się pod drogami publicznymi i między wałami przeciwpowodziowymi a korytem rzeki.";
2) dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
"6a. Nie pobiera się opłat z tytułu zarządu nieruchomościami objętymi
formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880).".
Art. 137. W ustawie z dnia 13 października
1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984) wprowadza
się następujące zmiany:
1) w art. 26 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) parki narodowe i rezerwaty przyrody, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w
planie ochrony lub zadaniach ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody,";
2) w art. 50:
a) uchyla się ust. 1a;
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Za szkody, o których mowa w ust. 1, wyrządzane na obszarach:
1) obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe Gospodarstwo Leśne
Lasy Państwowe ze środków budżetu państwa;
2) obwodów łowieckich polnych i obszarach niewchodzących w skład obwodów
łowieckich odszkodowania wypłaca wojewoda ze środków budżetu państwa, z części,
której dysponentem jest wojewoda.".
Art. 138. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 625)
wprowadza się następujące zmiany:
1) uchyla się rozdział 5;
2) w art. 33:
a) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6) wykonywaniem zadań związanych z ochroną przyrody.",
b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:
"1b. Jeżeli minister właściwy do spraw środowiska lub wojewoda wydał
zezwolenie na zabicie zwierząt objętych ochroną gatunkową, mogą one być uśmiercone
przy użyciu broni myśliwskiej przez osoby uprawnione do posiadania tej broni.";
3) uchyla się art. 36;
4) w art. 37 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Kto narusza nakazy albo zakazy określone w art. 9, art. 12 ust. 1-6, art. 13
ust. 1, art. 14, art. 15 ust. 1-5, art. 16, art. 17 ust. 1-7, art. 18, art. 22 ust. 1,
art. 22a, art. 24 ust. 1-3, art. 25, art. 27, art. 28 ust. 1, 5 i 8-9, art. 29 ust. 1 i
art. 30,
podlega karze aresztu lub grzywny.".
Art. 139. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z późn. zm.10)
w art. 83 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały zarząd
pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki
narodowe oraz rezerwaty przyrody.".
Art. 140. W ustawie z dnia 9 września 2000 r.
o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960, z późn. zm.11) w załączniku
Szczegółowy wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki oraz zwolnienia:
1) w części II Czynności urzędowe po ust. 14 dodaje się ust. 14a w brzmieniu:
"14a. Od dokonania wpisu do rejestru zwierząt - 20 zł.";
2) w części IV Zezwolenia:
a) w ust. 41 w kolumnie 4 dodaje się pkt 1 w brzmieniu:
"1) zezwolenia na przewożenie przez granicę Rzeczypospolitej Polskiej roślin
lub zwierząt, wydawane ogrodom botanicznym lub zoologicznym.",
b) po ust. 41 dodaje się ust. 41a i 41b w brzmieniu:
"41a. Od zezwoleń na utworzenie ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego lub
ośrodka rehabilitacji zwierząt - 70 zł.
41 b. Od zezwoleń wydanych na usunięcie drzew lub krzewów osobom fizycznym na cele
niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej - 20 zł.",
c) w ust. 44 w kolumnie 4 po pkt 6 dodaje się pkt 6a w brzmieniu:
"6a) zezwolenia na działania związane z ochroną przyrody, wydawane organizacjom
ekologicznym i jednostkom naukowym działającym na rzecz ochrony przyrody,".
Art. 141. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r.
- Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.12)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 19 w ust. 2 pkt 24 otrzymuje brzmienie:
"24) z zakresu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr
92, poz. 880):
a) zezwolenia na prowadzenie ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego lub ośrodka
rehabilitacji zwierząt,
b) wnioski o wydanie zezwolenia oraz zezwolenia na pozyskiwanie roślin i zwierząt
gatunków objętych ochroną częściową,
c) wnioski o wydanie zezwolenia oraz zezwolenia na zbiór roślin i grzybów
chronionych, chwytanie, odławianie lub zabijanie zwierząt chronionych oraz wnioski o
wydanie zezwolenia i zezwolenia na inne czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom
w stosunku do gatunków objętych ochroną,
d) zezwolenia na przewożenie przez granicę państwa roślin i zwierząt należących
do gatunków podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej,
a także ich rozpoznawalnych części i produktów pochodnych,
e) wnioski o wydanie zezwolenia oraz zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów,
f) decyzje o wymiarze administracyjnych kar pieniężnych za:
- zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym
wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń
technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla
roślinności,
- usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia,
- zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień,
drzew lub krzewów,";
2) w art. 413 w ust. 5 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3) przewodniczący wojewódzkiej rady ochrony przyrody,".
Art. 142. W ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. -
Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.13) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 39 w pkt 2 lit. a otrzymuje brzmienie:
"a) jeżeli byłoby to sprzeczne z warunkami wynikającymi z utworzenia form
ochrony przyrody, stref ochronnych zwierząt łownych lub ostoi na podstawie ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880),";
2) po art. 85 dodaje się art. 85a w brzmieniu:
"Art. 85a. Decyzje, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 3 i art. 85 ust. 4,
wymagają uzgodnienia z wojewodą.";
3) w art. 132 w ust. 2 w pkt 6 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7
w brzmieniu:
"7) informację o formach ochrony przyrody utworzonych lub ustanowionych na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, występujących w
zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania
urządzeń wodnych.".
Rozdział 13
Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 143. Obrączki użyte do obrączkowania
ptaków przed dniem wejścia w życie ustawy nie podlegają wymianie na obrączki
sporządzone zgodnie ze wzorem określonym w przepisach, o których mowa w art. 55.
Art. 144. Dyrektor parku narodowego powołany
przed dniem wejścia w życie ustawy pozostaje na stanowisku do czasu powołania dyrektora
parku na podstawie art. 101 ust. 2, nie dłużej jednak niż jeden rok od dnia wejścia w
życie ustawy.
Art. 145. 1. Wojewódzcy
konserwatorzy przyrody powołani przed dniem wejścia w życie ustawy pozostają na
dotychczas zajmowanych stanowiskach.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy
dotychczasowe stosunki pracy z wojewódzkimi konserwatorami przyrody nawiązane na
podstawie powołania przekształcają się w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na
czas nieokreślony, na warunkach pracy i płacy określonych w powołaniu.
Art. 146. Przepis art. 108 ust. 2 pkt 5 nie ma
zastosowania do funkcjonariuszy Straży Parku zatrudnionych w parku narodowym przed dniem
wejścia w życie ustawy, przez okres nie krótszy niż 10 lat.
Art. 147. Umundurowanie oraz przedmioty
uzupełniające mundury pracowników Służb Parków Narodowych i Służb Parków
Krajobrazowych mogą być używane według dotychczas obowiązujących wzorów do czasu
wyczerpania zapasów.
Art. 148. 1. Ogrody
botaniczne i ośrodki istniejące przed dniem wejścia w życie ustawy mogą prowadzić
dotychczasową działalność bez zezwolenia, o którym mowa w art. 67 ust. 1 lub art. 75
ust. 1, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2005 r.
2. Ogrody botaniczne oraz ośrodki, które w
terminie, o którym mowa w ust. 1, nie uzyskają zezwolenia na prowadzenie działalności,
podlegają likwidacji.
Art. 149. Zwierzęta, o których mowa w art.
61 ust. 1, na które nie ma dokumentu stwierdzającego legalność pochodzenia lub
zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska, podlegają rejestracji, zgodnie z
art. 64 ust. 1, w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 150. Posiadacze spreparowanych zwierząt
lub ich części są obowiązani do uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 56 ust. 1
lub 2, w okresie jednego roku od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 151. Straż Parku, Służba Parku
Narodowego i Służba Parku Krajobrazowego działające przed dniem wejścia w życie
ustawy stają się odpowiednio Strażą Parku, Służbą Parku Narodowego i Służbą
Parku Krajobrazowego w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 152. 1. Zadania
Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad ochrony przyrody, rad naukowych
parków narodowych, rad parków krajobrazowych lub rad zespołów parków krajobrazowych,
do czasu powołania członków tych organów, wykonują odpowiednio Państwowa Rada
Ochrony Przyrody, wojewódzkie komisje ochrony przyrody, rady parków narodowych i rady
parków.
2. Powołanie członków Państwowej Rady
Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad ochrony przyrody, rad naukowych parków narodowych,
rad parków krajobrazowych lub rad zespołów parków krajobrazowych nastąpi w terminie 6
miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 153. Formy ochrony przyrody, o których
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-10, utworzone lub wprowadzone przed dniem wejścia w
życie ustawy stają się formami ochrony przyrody w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 154. 1. Plany
ochrony dla parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych ustanowione w
okresie od dnia 2 lutego 2001 r. do dnia wejścia w życie ustawy stają się planami
ochrony w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Dla parków narodowych, rezerwatów
przyrody, parków krajobrazowych utworzonych przed dniem wejścia w życie ustawy,
nieposiadających planu ochrony, sporządza się plan ochrony w terminie do 5 lat od dnia
wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Dla parków krajobrazowych, które miały
zatwierdzone rozporządzeniem plany ochrony do dnia 2 lutego 2001 r., sporządza się, z
ich wykorzystaniem, plany ochrony w rozumieniu niniejszej ustawy, w terminie do 6
miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 155. Parki gminne utworzone przed dniem
wejścia w życie ustawy stają się parkami gminnymi w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 156. Strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu
i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych, ustalone przed dniem wejścia w
życie ustawy, stają się strefami ochrony ostoi, miejscami rozrodu i regularnego
przebywania zwierząt gatunków chronionych w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 157. Dotychczasowe przepisy wykonawcze
wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 161, zachowują moc do czasu
wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie niniejszej ustawy.
Art. 158. Do spraw wszczętych przed dniem
wejścia w życie ustawy, a niezakończonych decyzją ostateczną stosuje się przepisy
dotychczasowe.
Art. 159. 1. Z dniem
wejścia w życie ustawy Krajowy Zarząd Parków Narodowych przechodzi w stan likwidacji.
Aktywa i pasywa Krajowego Zarządu Parków Narodowych przejmuje minister właściwy do
spraw środowiska.
2. Likwidacje Krajowego Zarządu Parków
Narodowych prowadzi się pod jego dotychczasową nazwą z dodatkiem "w
likwidacji".
3. Pracownicy Krajowego Zarządu Parków
Narodowych z dniem wejścia w życie ustawy stają się pracownikami urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw środowiska, z zastrzeżeniem art. 160.
4. Minister właściwy do spraw finansów
publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, w drodze
rozporządzenia, dokona przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych w
ramach części 41 - środowisko między działami i rozdziałami budżetu państwa w
zakresie dotyczącym zadań przejętych przez Ministerstwo Środowiska z Krajowego
Zarządu Parków Narodowych oraz określi limity zatrudnienia i kwoty wynagrodzeń w
podziale na działy i rozdziały budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków
publicznych wynikającego z ustawy budżetowej.
5. Do przeniesień, o których mowa w ust. 4,
nie stosuje się ograniczeń wynikających z art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada
1998 r. o finansach publicznych.
Art. 160. 1. Stosunki
pracy z pracownikami, o których mowa w art. 159 ust. 3, wygasają po upływie 3 miesięcy
od dnia wejścia w życie ustawy:
1) jeżeli przed upływem 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nie zostaną im
zaproponowane nowe warunki pracy i płacy na dalszy okres zatrudnienia albo
2) w razie odmowy przyjęcia nowych warunków pracy i płacy, o których mowa w pkt 1,
w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w
życie ustawy.
2. Pracodawca jest obowiązany powiadomić, w
formie pisemnej, pracownika o terminie wygaśnięcia stosunku pracy i o skutkach
nieprzyjęcia nowych warunków pracy i płacy.
3. Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy
przez pracodawcę może nastąpić za wypowiedzeniem.
4. Pracownicy, o których mowa w art. 159 ust.
3, zachowują uprawnienia pracownicze wynikające z aktów, na podstawie których powstał
ich stosunek pracy przed dniem wejścia w życie ustawy, do dnia:
1) wymienionego w ust. 1 pkt 2 - jeżeli przyjęli proponowane warunki pracy i płacy
na dalszy okres zatrudnienia, albo
2) wygaśnięcia stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1, albo
3) wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 3.
5. W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy, o
którym mowa w ust. 1, lub wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 3, pracownikom
przysługuje odprawa, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o
szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, Nr 213, poz. 2081 i Nr 223, poz.
2217).
Art. 161. Traci moc ustawa z dnia 16
października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz.
1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr
80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568 i Nr 203, poz. 1966).
Art. 162. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1
maja 2004 r., z wyjątkiem art. 39 i 134 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem 1
stycznia 2005 r.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski
___________________
1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w
Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 120 , poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr
145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz. 1682 oraz z
2003 r. Nr 80, poz. 717 i poz. 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 229, poz.
2273.
2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676,
Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz.
1682 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr 96, poz.
874, Nr 124, poz. 1152, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 217, poz. 2124 oraz z
2004 r. Nr 6, poz. 39 i Nr 19, poz. 177.
3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2003 r. Nr 170, poz. 1652 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41.
4 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 594, Nr 96, poz. 874, Nr 166, poz. 1611 i Nr 189,
poz. 1851 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177.
5 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 115,
poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz.
1957, z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, poz. 717 i 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 175, poz.
1693, Nr 190, poz. 1865 i Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz.
464 i Nr 70, poz. 631.
6 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 27, poz.
298, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 117, poz. 1007, z 2003 r. Nr 52, poz. 451, Nr 80, poz.
718 i Nr 199, poz. 1939.
7 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 81, poz. 875, Nr 110, poz. 1189 i Nr 115, poz.
1229.
8 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz.
1623, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz. 1682 oraz z 2003 r. Nr
80, poz. 717 i 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 229, poz. 2273.
9 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2001 r. Nr 115, poz. 1229, Nr 122, poz. 1323 i Nr 154, poz. 1793 i 1800, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 155, poz. 1287, z 2003 r. Nr 6, poz. 64, Nr 49, poz. 408,
Nr 64, poz. 592, Nr 80, poz. 721 i Nr 122, poz. 1143 oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 624.
10 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z
2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676,
Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz.
1682 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr 96, poz.
874, Nr 124, poz. 1152, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 217, poz. 2124 oraz z
2004 r. Nr 6, poz. 39 i Nr 19, poz. 177.
11 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz.
43, Nr 60, poz. 610, Nr 76, poz. 811, Nr 87, poz. 954, Nr 100, poz. 1085 i Nr 129, poz.
1441, z 2002 r. Nr 71, poz. 655, Nr 135, poz. 1143, Nr 141, poz. 1178 i 1180 i Nr 216,
poz. 1824, z 2003 r. Nr 7, poz. 78, Nr 96, poz. 874, Nr 124, poz. 1154, Nr 128, poz. 1176,
Nr 170, poz. 1651 i Nr 190, poz. 1864 oraz z 2004 r. Nr 49, poz. 466, Nr 54, poz. 535, Nr
62, poz. 574, Nr 70, poz. 632 i Nr 91, poz. 870.
12 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 115,
poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz.
1957, z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, poz. 717 i 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 175, poz.
1693, Nr 190, poz. 1865 i Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz.
464 i Nr 70, poz. 631.
13 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154,
poz. 1803, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz. 1112, Nr 233, poz. 1957 i Nr 238, poz.
2022 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 165, poz. 1592, Nr 190, poz. 1865 i Nr 228, poz.
2259.