Ustawa
z 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody
Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.
tekst jednolity na 1.08.2005, z uwzgl. zmian wniesionych ustawami zm. Prawo Ochrony Środowiska z 18.05.2005 i Prawo Wodne z 3.06.2005
1.
Przepisy
ogólne.
2.
Formy ochrony przyrody.
3.
Ogrody
botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji
zwierząt.
4.
Ochrona
terenów zieleni i zadrzewień.
5.
Organy
ochrony przyrody.
6.
| Służby ochrony
przyrody.
7.
Zwalczanie
przestępstw i wykroczeń na obszarach
chronionych.
8.
Wykonywanie
ochrony przyrody.
9.
Gospodarowanie
zasobami i składnikami przyrody.
10.
Skutki
prawne objęcia ochroną.
11.
Przepisy
karne.
12.
Zmiany w
przepisach obowiązujących.
| 13.
| Przepisy
przejściowe, dostosowujące
i końcowe.
Rozdział
1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa
cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz
krajobrazu.
Art. 2. 1. Ochrona przyrody, w rozumieniu
ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu
zasobów, tworów i składników przyrody:
1) dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów;
2) roślin,
zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową;
3) zwierząt
prowadzących wędrowny tryb życia;
4) siedlisk
przyrodniczych;
5) siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i
chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów;
6) tworów przyrody
żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt;
7)
krajobrazu;
8) zieleni w miastach i wsiach;
9)
zadrzewień.
2. Celem ochrony przyrody jest:
1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności
ekosystemów;
2) zachowanie różnorodności biologicznej;
3)
zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
4)
zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz
z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego
stanu ochrony;
5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w
miastach i wsiach oraz zadrzewień;
6) utrzymywanie lub przywracanie
do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych
zasobów, tworów i składników przyrody;
7) kształtowanie właściwych
postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w
dziedzinie ochrony przyrody.
Art. 3. Cele ochrony
przyrody są realizowane przez:
1) uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej
państwa, programach ochrony środowiska przyjmowanych przez organy
jednostek samorządu terytorialnego, koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju, strategiach rozwoju województw, planach
zagospodarowania przestrzennego województw, strategiach rozwoju gmin,
studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin,
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i planach
zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza
terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz w działalności
gospodarczej i inwestycyjnej;
2) obejmowanie zasobów, tworów i
składników przyrody formami ochrony przyrody;
3) opracowywanie i
realizację ustaleń planów ochrony dla obszarów podlegających ochronie
prawnej, programów ochrony gatunków, siedlisk i szlaków migracji gatunków
chronionych;
4) realizację krajowej strategii ochrony i
zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem
działań;
5) prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i
promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody;
6) prowadzenie badań
naukowych nad problemami związanymi z ochroną
przyrody.
Art. 4. 1. Obowiązkiem organów
administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych
oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i
bogactwem narodowym.
2. Organy administracji publicznej są
obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych
dla ochrony przyrody.
3. Obowiązkiem organów administracji
publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także publicznych
środków masowego przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej,
informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody.
Art.
5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) gatunek - zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą
niższą od gatunku biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a
także mieszańce tego gatunku w pierwszym lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem
form, ras i odmian udomowionych, hodowlanych lub uprawnych;
2)
korytarz ekologiczny - obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub
grzybów;
3) obszar specjalnej ochrony ptaków - obszar wyznaczony,
zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko
występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki
mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego
okresie albo stadium rozwoju;
4) ochrona częściowa - ochronę
gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczającą możliwość redukcji
liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich
części;
5) ochrona czynna - stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów
ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników
przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin,
zwierząt lub grzybów;
6) ochrona ex situ - ochronę gatunków roślin,
zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego występowania oraz ochronę
skat, skamieniałości i minerałów w miejscach ich przechowywania;
7)
ochrona in situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także
elementów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego
występowania;
8) ochrona krajobrazowa - zachowanie cech
charakterystycznych danego krajobrazu;
9) ochrona ścisła -
całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan
ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów
przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków -
całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich
rozwoju;
10) ogród botaniczny - urządzony i zagospodarowany teren
wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim
związanymi, będący miejscem ochrony ex situ, uprawy roślin różnych stref
klimatycznych i siedlisk, uprawy roślin określonego gatunku oraz
prowadzenia badań naukowych i edukacji;
11) ogród zoologiczny -
urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą techniczną i
budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie zwierzęta gatunków dziko
występujących są hodowane i utrzymywane w celu ochrony ex situ,
prowadzenia badań naukowych i edukacji oraz w celu ich publicznej
ekspozycji nie mniej niż 7 dni w roku;
12) ostoja - miejsce o
warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub grzybów
zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;
13) ośrodek
rehabilitacji zwierząt - miejsce, w którym jest prowadzone leczenie i
rehabilitacja zwierząt dziko występujących, wymagających okresowej opieki
człowieka w celu przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;
14)
otulina - strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną
indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed
zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności
człowieka;
15) pozyskiwanie:
a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze
stanowisk naturalnych do celów gospodarczych,
b) chwytanie,
łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich części i
produktów pochodnych do celów gospodarczych,
c) eksploatację lub
wydobywanie skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin lub
zwierząt;
16) różnorodność biologiczna - zróżnicowanie żywych
organizmów występujących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między
gatunkami, oraz zróżnicowanie ekosystemów;
17) siedlisko
przyrodnicze - obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub
antropogeniczny, wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i
biotyczne;
18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko
grzybów - obszar występowania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego
życia lub dowolnym stadium ich rozwoju;
19) specjalny obszar
ochrony siedlisk - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii
Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji
zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu
odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub
właściwego stanu ochrony tych gatunków;
20) środowisko przyrodnicze
- krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej oraz naturalnymi i
przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występującymi na nich
roślinami, zwierzętami i grzybami;
21) tereny zieleni - tereny wraz
z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi,
pokryte roślinnością, znajdujące się w granicach wsi o zwartej zabudowie
lub miast, pełniące funkcje estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne lub
osłonowe, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody
botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe oraz cmentarze, a także
zieleń towarzyszącą ulicom, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom,
składowiskom, lotniskom oraz obiektom kolejowym i przemysłowym;
22)
udostępnianie - umożliwianie fotografowania lub filmowania w celach
zarobkowych oraz korzystania z zasobów, tworów i składników przyrody w
celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i
sportowych;
23) walory krajobrazowe - wartości ekologiczne,
estetyczne lub kulturowe obszaru oraz związane z nim rzeźbę terenu, twory
i składniki przyrody, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność
człowieka;
24) właściwy stan ochrony gatunku - stan, w którym dane
o dynamice liczebności populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest
trwałym składnikiem właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg
gatunku nie zmniejsza się ani nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się
przewidzieć przyszłości oraz odpowiednio duże siedlisko dla utrzymania się
populacji tego gatunku istnieje i prawdopodobnie nadal będzie
istniało;
25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego -
stan, w którym naturalny zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte
przez to siedlisko w obrębie jego zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają
się, struktura i funkcje, które są konieczne do długotrwałego utrzymania
się siedliska, istnieją i prawdopodobnie nadal będą istniały oraz typowe
dla tego siedliska gatunki znajdują się we właściwym stanie
ochrony;
26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody -
wejście lub wjazd na obszar objęty ochroną ścisłą lub czynną w celu
naukowym, edukacyjnym, turystycznym lub rekreacyjnym;
27)
zadrzewienie - drzewa i krzewy w granicach pasa drogowego, pojedyncze
drzewa lub krzewy albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu art. 3
ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz.
679, z późn. zm.1), wraz z terenem, na którym występują, i
pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego terenu, spełniające cele
ochronne, produkcyjne lub społeczno-kulturowe;
28) zagrożenie
wewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych,
chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej
przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych,
wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka w granicach
obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej;
29)
zagrożenie zewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech
fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników
chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów
przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności
człowieka, mający swoje źródło poza granicami obszarów lub obiektów
podlegających ochronie prawnej.
Rozdział
2
Formy ochrony przyrody
Art. 6. 1.
Formami ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki
krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary
Natura 2000;
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska
dokumentacyjne;
8) użytki ekologiczne;
9) zespoły
przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i
grzybów.
2. W drodze porozumienia z sąsiednimi
państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary cenne pod względem
przyrodniczym w celu ich wspólnej ochrony.
Art. 7. 1.
Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu
przyrody jest celem publicznym w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997
r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z
późn. zm.2).
2. Utworzenie lub powiększenie
obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody obejmujące obszary, które
stanowią nieruchomości niebędące własnością Skarbu Państwa, następuje za
zgodą właściciela, a w razie braku jego zgody - w trybie wywłaszczenia
określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami.
Art. 8. 1. Park narodowy obejmuje
obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie
mniejszej niż 1 000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz
walory krajobrazowe.
2. Park narodowy tworzy się w celu
zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników
przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego
stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych
siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk
grzybów.
3. Park narodowy jest państwową jednostką budżetową
w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
4. Minister
właściwy do spraw środowiska, w drodze zarządzenia, nadaje parkowi
narodowemu statut określający jego strukturę organizacyjną.
Art.
9. 1. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy
do spraw środowiska.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1,
obejmuje:
1) zatwierdzanie planów finansowych oraz sporządzanie sprawozdań
zbiorczych z działalności parków narodowych;
2) zatwierdzanie
rocznych zadań rzeczowych wynikających z planu ochrony lub zadań
ochronnych;
3) koordynowanie działalności naukowej i
edukacyjnej;
4) kontrolę funkcjonowania parków
narodowych;
5) funkcjonowanie Służb Parków
Narodowych.
Art. 10. 1. Utworzenie parku
narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze
rozporządzenia Rady Ministrów, które określa jego nazwę, obszar, przebieg
granicy, otulinę i nieruchomości Skarbu Państwa nieprzechodzące w trwały
zarząd parku narodowego. Rada Ministrów, wydając rozporządzenie, kieruje
się rzeczywistym stanem wartości przyrodniczych obszaru. Likwidacja lub
zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje wyłącznie w razie
bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego
obszaru.
2. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic
lub likwidacja może nastąpić po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo
organami uchwałodawczymi jednostek samorządu terytorialnego, na których
obszarze działania planuje się powyższe zmiany, oraz po zaopiniowaniu, w
terminie 30 dni od dnia przedłożenia tych zmian, przez zainteresowane
organizacje pozarządowe. Niezłożenie opinii w przewidzianym terminie
uznaje się za brak uwag.
3. Nieruchomości Skarbu Państwa
położone w granicach parku narodowego i służące realizacji jego celów
zostają oddane w trwały zarząd parku narodowego, na zasadach określonych w
rozdziale 5 działu II ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami.
4. Administrowanie obszarami morskimi
położonymi w granicach parku narodowego odbywa się na podstawie działu III
ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z
późn. zm.3).
5. Parkowi narodowemu przysługuje
prawo pierwokupu nieruchomości położonej w granicach parku narodowego na
rzecz Skarbu Państwa.
6. Projekty studiów uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego
województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w
części dotyczącej parku narodowego i jego otuliny wymagają uzgodnienia z
dyrektorem parku narodowego w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć
negatywny wpływ na ochronę przyrody parku narodowego.
Art.
11. 1. Na obszarach graniczących z parkiem narodowym wyznacza
się otulinę parku narodowego.
2. W otulinie może być
utworzona strefa ochronna zwierząt łownych ze względu na potrzebę ochrony
zwierząt w parku narodowym.
3. Strefa ochronna zwierząt
łownych nie podlega włączeniu w granice obwodów
łowieckich.
4. Minister właściwy do spraw środowiska
ustanawia, w drodze rozporządzenia, strefę ochronną zwierząt łownych,
określając obszary wchodzące w jej skład oraz kryteria i sposoby
utrzymania właściwej liczebności i struktury populacji poszczególnych
gatunków zwierząt łownych, kierując się potrzebą:
1) ochrony gatunków zwierząt łownych w parkach narodowych;
2)
tworzenia strefy bezpieczeństwa dla gatunków zwierząt łownych wychodzących
na żerowiska poza obszar parku narodowego;
3) utrzymywania
właściwej liczebności i struktury populacji poszczególnych gatunków
zwierząt łownych na obszarze parku narodowego w celu zachowania równowagi
przyrodniczej.
5. Ochrona zwierząt łownych w strefie
ochronnej zwierząt łownych należy do zadań dyrektora parku
narodowego.
Art. 12. 1. Obszar parku narodowego jest
udostępniany w celach naukowych, edukacyjnych, kulturowych, turystycznych,
rekreacyjnych i sportowych w sposób, który nie wpłynie negatywnie na
przyrodę w parku narodowym.
2. W planie ochrony parku
narodowego, a do czasu jego sporządzenia - w zadaniach ochronnych ustala
się miejsca, które mogą być udostępniane, oraz maksymalną liczbę osób
mogących przebywać jednocześnie w tych miejscach.
3. Za
wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary oraz za
udostępnianie parku narodowego lub niektórych jego obszarów mogą być
pobierane opłaty.
4. Wysokość opłat, o których mowa w ust.
3, ustala dyrektor parku narodowego.
5. Opłata za
jednorazowy wstęp do parku nie może przekraczać kwoty 6 zł waloryzowanej o
prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których
mowa w ust. 3, uiszcza się w formie wykupu biletu wstępu jednorazowego lub
wstępu wielokrotnego w miejscach pobierania opłat lub wnosi się na
rachunek bankowy parku narodowego.
7. Opłat za wstęp do
parku narodowego lub na niektóre jego obszary nie pobiera się od:
1) dzieci w wieku do 7 lat;
2) osób, które posiadają
zezwolenie dyrektora parku narodowego na prowadzenie badań naukowych w
zakresie ochrony przyrody;
3) uczniów szkół i studentów
odbywających zajęcia dydaktyczne w parku narodowym w zakresie uzgodnionym
z dyrektorem parku narodowego;
4) mieszkańców gmin położonych w
granicach parku narodowego i gmin graniczących z parkiem
narodowym;
5) osób udających się do wyznaczonych w parku narodowym
plaż;
6) osób udających się do miejsc kultu
religijnego.
8. Opłatę za wstęp do parku narodowego
lub na niektóre jego obszary w wysokości 50% stawki opłaty ustalonej przez
dyrektora parku narodowego pobiera się od:
1) uczniów szkół i studentów;
2) emerytów i
rencistów;
3) osób niepełnosprawnych;
4) żołnierzy służby
czynnej.
9. Opłaty, o których mowa w ust. 3, są
przychodami gospodarstw pomocniczych przy parkach narodowych w rozumieniu
art. 20 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.4) i są przeznaczone na
tworzenie i utrzymanie infrastruktury turystycznej i edukacyjnej parku
narodowego oraz na ochronę przyrody. Opłaty pobierane za wstęp do parku
narodowego, w wysokości 15% wpływów za każdy kwartał, przeznacza się na
dofinansowanie działalności ratowniczej specjalistycznych organizacji
ratowniczych - Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz
Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, działających na terenie
danego parku narodowego.
10. Minister właściwy do spraw
środowiska, uwzględniając zróżnicowanie walorów przyrodniczych i
krajobrazowych parków narodowych, nasilenie ruchu turystycznego i jego
oddziaływanie na przyrodę parków narodowych, określi, w drodze
rozporządzenia, parki narodowe lub niektóre ich obszary, gdzie za wstęp
pobiera się opłaty.
Art. 13. 1. Rezerwat przyrody
obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym,
ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin,
siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody
nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
2. Na
obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona
otulina.
3. Uznanie za rezerwat przyrody obszarów, o których
mowa w ust. 1, następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa
jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została
wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a
także sprawującego nadzór nad rezerwatem. Wojewoda, w drodze
rozporządzenia, za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska i po
zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody, może zmniejszyć
lub zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony, a w razie
bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat został
powołany - zlikwidować rezerwat przyrody.
4. Wojewoda, w
drodze rozporządzenia, może wprowadzić opłaty za wstęp na obszar rezerwatu
przyrody, kierując się potrzebą ochrony przyrody.
5.
Wojewoda ustala stawki opłat, o których mowa w ust. 4, przy czym opłata za
jednorazowy wstęp do rezerwatu nie może przekraczać kwoty 6 zł
waloryzowanej o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6.
Opłaty, o których mowa w ust. 4, są przeznaczane na ochronę
przyrody.
Art. 14. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje, typy i podtypy rezerwatów
przyrody, kierując się potrzebą zapewnienia na obszarach cennych
przyrodniczo, zróżnicowanych pod względem wartości przyrodniczych, ochrony
rezerwatowej oraz wytypowania reprezentatywnej liczby rezerwatów przyrody
ze względu na dominujący przedmiot ochrony i główny typ
ekosystemu.
Art. 15. 1. W parkach narodowych oraz w
rezerwatach przyrody zabrania się:
1) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych,
z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo
rezerwatu przyrody;
2) rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w
planie ochrony albo w zadaniach ochronnych;
3) chwytania lub
zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj,
postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia
zwierząt kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i
innych schronień zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;
4) polowania, z
wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych
ustanowionych dla rezerwatu przyrody;
5) pozyskiwania, niszczenia
lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
6) użytkowania,
niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian
obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników
przyrody;
7) zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków,
jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody;
8) pozyskiwania skał,
w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i
zwierząt, minerałów i bursztynu;
9) niszczenia gleby lub zmiany
przeznaczenia i użytkowania gruntów;
10) palenia ognisk i wyrobów
tytoniowych oraz używania źródeł światła o otwartym płomieniu, z wyjątkiem
miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie
przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
11)
prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem
miejsc wyznaczonych w planie ochrony;
12) stosowania chemicznych i
biologicznych środków ochrony roślin i nawozów;
13) zbioru dziko
występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody -
przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
14) amatorskiego
połowu ryb, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach
ochronnych;
15) ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy
konnej wierzchem, z wyjątkiem szlaków i tras narciarskich wyznaczonych
przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ
uznający obszar za rezerwat przyrody;
16) wprowadzania psów na
obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w
planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary objęte
ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają
wypas;
17) wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z
wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat
przyrody;
18) ruchu pojazdów poza drogami publicznymi oraz poza
drogami położonymi na nieruchomościach będących w trwałym zarządzie parku
narodowego, wskazanymi przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie
przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
19)
umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków
niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku albo rezerwatu
przyrody, edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych
znaków związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku
powszechnego;
20) zakłócania ciszy;
21) używania łodzi
motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów wodnych i
motorowych, pływania i żeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody -
przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
22) wykonywania
prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
23)
biwakowania, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku
narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za
rezerwat przyrody;
24) prowadzenia badań naukowych - w parku
narodowym bez zgody dyrektora parku, a w rezerwacie przyrody - bez zgody
organu uznającego obszar za rezerwat przyrody;
25) wprowadzania
gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, bez zgody ministra właściwego do
spraw środowiska;
26) wprowadzania organizmów genetycznie
zmodyfikowanych;
27) organizacji imprez rekreacyjno-sportowych - w
parku narodowym bez zgody dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie
przyrody bez zgody organu uznającego obszar za rezerwat
przyrody.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) wykonywania zadań wynikających z planu ochrony lub zadań
ochronnych;
2) likwidacji nagłych zagrożeń oraz wykonywania
czynności nieujętych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych, za zgodą
organu ustanawiającego plan ochrony lub zadania ochronne;
3)
prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem
powszechnym;
4) wykonywania zadań z zakresu obronności kraju w
przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;
5) obszarów objętych
ochroną krajobrazową w trakcie ich gospodarczego wykorzystywania przez
jednostki organizacyjne, osoby prawne lub fizyczne oraz wykonywania prawa
własności, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
3.
Minister właściwy do spraw środowiska może zezwolić na odstępstwa od
zakazów, o których mowa w ust. 1, jeżeli jest to uzasadnione potrzebą
ochrony przyrody, wykonywaniem badań naukowych, celami edukacyjnymi,
kulturowymi, turystycznymi, rekreacyjnymi i sportowymi, celami kultu
religijnego lub realizacją inwestycji liniowych celu publicznego w
przypadku braku rozwiązań alternatywnych, pod warunkiem przeprowadzenia
przez inwestora działań kompensujących utratę wartości przyrodniczych
danego obszaru.
Art. 16. 1. Park krajobrazowy
obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne
i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych
wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
2. Na obszarach
graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona
otulina.
3. Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie
jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa
jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona,
szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku
krajobrazowego lub jego części wybrane spośród zakazów, o których mowa w
art. 17 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub
zmniejszenie obszaru parku krajobrazowego następuje w drodze
rozporządzenia wojewody, po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami
gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, historycznych
i kulturowych oraz walorów krajobrazowych na obszarach projektowanych do
wyłączenia spod ochrony.
4. Projekt rozporządzenia w sprawie
utworzenia, zmiany granic lub likwidacji parku krajobrazowego wymaga
uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy.
5. Statut parku
krajobrazowego lub zespołu parków krajobrazowych określający strukturę
organizacyjną parku lub zespołu parków nadaje wojewoda, w drodze
zarządzenia.
6. Grunty rolne i leśne oraz inne nieruchomości
znajdujące się w granicach parku krajobrazowego pozostawia się w
gospodarczym wykorzystaniu.
7. Projekty studiów uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego
województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w
części dotyczącej parku krajobrazowego i jego otuliny wymagają uzgodnienia
z właściwym miejscowo wojewodą.
Art. 17. 1. W parku
krajobrazowym mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn.
zm.5>);
2) umyślnego zabijania dziko występujących
zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu
oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz
wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej,
rybackiej i łowieckiej;
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień
śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby
ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego
lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy
urządzeń wodnych;
4) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w
tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i
zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
5) wykonywania prac
ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac
związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą
urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli
zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej,
leśnej, wodnej lub rybackiej;
7) budowania nowych obiektów
budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i
innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce
wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
8) lokalizowania obiektów
budowlanych w pasie szerokości 200 m od krawędzi brzegów klifowych oraz w
pasie technicznym brzegu morskiego;
9) likwidowania, zasypywania i
przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów
wodno-błotnych;
10) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia
własnych gruntów rolnych;
11) prowadzenia chowu i hodowli zwierząt
metodą bezściółkową;
12) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i
zbiorników ściekowych;
13) organizowania rajdów motorowych i
samochodowych;
14) używania łodzi motorowych i innego sprzętu
motorowego na otwartych zbiornikach wodnych.
2.
Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:
1) wykonywania zadań wynikających z planu ochrony;
2)
wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa
państwa;
3) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z
bezpieczeństwem powszechnym;
4) realizacji inwestycji celu
publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 oraz z
2004 r. Nr 6, poz. 41), zwanej dalej "inwestycją celu
publicznego".
3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko
nie jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na
środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku
krajobrazowego.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 14, nie
dotyczy statków jednostek ratowniczych, jednostek organizacyjnych
właściciela wód lub urządzeń wodnych zlokalizowanych na wodach,
inspektorów żeglugi śródlądowej. Państwowej i Społecznej Straży Rybackiej,
promów w ciągu dróg publicznych, prowadzenia racjonalnej gospodarki
rybackiej oraz wykonywania zadań z zakresu ochrony przyrody przez Służbę
Parku Krajobrazowego.
Art. 18. 1. Dla parków
narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych sporządza się i
realizuje plan ochrony.
2. Plan ochrony, o którym mowa w
ust. 1, ustanawia się w terminie 5 lat od dnia utworzenia parku
narodowego, uznania obszaru za rezerwat przyrody albo utworzenia parku
krajobrazowego.
Art. 19. 1. Projekt planu ochrony
sporządza dla:
1) parku narodowego - dyrektor parku narodowego;
2) rezerwatu
przyrody - organ, który uznał dany obszar za rezerwat przyrody lub po
uzgodnieniu z tym organem - zarządzający rezerwatem albo sprawujący nadzór
nad rezerwatem;
3) parku krajobrazowego - dyrektor parku
krajobrazowego lub dyrektor zespołu parków
krajobrazowych.
2. Projekt planu ochrony, o którym
mowa w ust. 1, wymaga:
1) zaopiniowania przez właściwe miejscowo rady gmin, z zastrzeżeniem
pkt. 2;
2) uzgodnienia z właściwymi miejscowo radami gmin ustaleń
dotyczących infrastruktury technicznej, zagospodarowania turystycznego,
sposobu użytkowania gruntów, eliminacji lub ograniczania zagrożeń
zewnętrznych oraz ustaleń do studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, w odniesieniu do nieruchomości
niebędących własnością Skarbu Państwa.
3. Przepisy
ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku dokonywania zmiany planu
ochrony.
4. Projekt planu ochrony dla rezerwatu przyrody
wymaga uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw
środowiska.
5. Minister właściwy do spraw środowiska
ustanawia, w drodze rozporządzenia, plan ochrony dla parku narodowego w
terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania projektu planu lub odmawia jego
ustanowienia, jeżeli projekt planu jest niezgodny z celami ochrony
przyrody, uwzględniając konieczność dostosowania działań ochronnych do
celów ochrony parku narodowego. Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli
wynika to z potrzeb ochrony przyrody.
6. Wojewoda ustanawia,
w drodze rozporządzenia, plan ochrony dla rezerwatu przyrody i parku
krajobrazowego w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania projektu planu lub
odmawia jego ustanowienia, jeżeli projekt planu jest niezgodny z celami
ochrony przyrody. Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli wynika to z
potrzeb ochrony przyrody.
7. Plan ochrony dla rezerwatu
przyrody położonego na terenie kilku województw ustanawia wojewoda, na
którego terenie znajduje się największa powierzchnia tego rezerwatu, w
porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
8. Plan ochrony dla
parku krajobrazowego położonego na terenie kilku województw ustanawia
wojewoda właściwy ze względu na siedzibę dyrekcji parku, w porozumieniu z
pozostałymi wojewodami.
Art. 20. 1. Plan ochrony dla
parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego sporządza
się na okres 20 lat, z uwzględnieniem:
1) charakterystyki i oceny stanu przyrody;
2) identyfikacji i
oceny istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych;
3) charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i
gospodarczych;
4) analizy skuteczności dotychczasowych sposobów
ochrony;
5) charakterystyki i oceny stanu zagospodarowania
przestrzennego.
2. Prace przy sporządzaniu planów
ochrony, o których mowa w ust. 1, polegają na:
1) ocenie stanu zasobów, tworów i składników przyrody, walorów
krajobrazowych, wartości kulturowych oraz istniejących i potencjalnych
zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, która może być wykonana w formie
szczegółowych opisów;
2) opracowaniu koncepcji ochrony zasobów,
tworów i składników przyrody oraz wartości kulturowych, a także eliminacji
lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych;
3) wskazaniu zadań ochronnych, z podaniem rodzaju,
zakresu i lokalizacji.
3. Plan ochrony dla parku
narodowego oraz rezerwatu przyrody zawiera:
1) cele ochrony przyrody oraz wskazanie przyrodniczych i społecznych
uwarunkowań ich realizacji;
2) identyfikację oraz określenie
sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń
wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków;
3) wskazanie obszarów
ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej;
4) określenie działań
ochronnych na obszarach ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej, z
podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji tych działań;
5) wskazanie
obszarów i miejsc udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych,
turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, amatorskiego połowu ryb i
rybactwa oraz określenie sposobów ich udostępniania;
6) wskazanie
miejsc, w których może być prowadzona działalność wytwórcza, handlowa i
rolnicza;
7) ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz
planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza
terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub
ograniczenia zagrożeń zewnętrznych.
4. Plan ochrony
dla parku krajobrazowego zawiera:
1) cele ochrony przyrody oraz przyrodnicze, społeczne i gospodarcze
uwarunkowania ich realizacji;
2) identyfikację oraz określenie
sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń
wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków;
3) wskazanie obszarów
realizacji działań ochronnych;
4) określenie zakresu prac
związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu;
5)
wskazanie obszarów udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych,
turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i dla innych form
gospodarowania oraz określenie sposobów korzystania z tych
obszarów;
6) ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz
planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza
terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub
ograniczenia zagrożeń zewnętrznych.
Art. 21. Minister
właściwy do spraw środowiska określi dla parku narodowego, rezerwatu
przyrody, parku krajobrazowego, w drodze rozporządzenia:
1) tryb sporządzania projektu planu ochrony,
2) zakres prac na
potrzeby sporządzenia projektu planu ochrony,
3) tryb dokonywania
zmian w planie ochrony,
4) zakres i sposoby ochrony zasobów, tworów
i składników przyrody
- kierując się potrzebą ochrony zasobów,
tworów i składników przyrody żywej i nieożywionej w parkach narodowych,
rezerwatach przyrody oraz parkach krajobrazowych, z uwzględnieniem
możliwości technicznych, organizacyjnych i finansowych oraz poziomu wiedzy
i nauki w zakresie ochrony przyrody.
Art. 22.
1. Dla parku narodowego lub rezerwatu przyrody, do czasu
ustanowienia planu ochrony, sprawujący nadzór sporządza projekt zadań
ochronnych.
2. Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1,
ustanawia, w drodze zarządzenia:
1) minister właściwy do spraw środowiska - dla parku
narodowego;
2) wojewoda, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego
do spraw środowiska - dla rezerwatu przyrody.
3.
Zadania ochronne, o których mowa w ust. 1, uwzględniają:
1) identyfikację i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń
wewnętrznych i zewnętrznych oraz sposoby eliminacji lub ograniczania tych
zagrożeń i ich skutków;
2) opis sposobów ochrony czynnej
ekosystemów, z podaniem rodzaju, rozmiaru i lokalizacji poszczególnych
zadań;
3) opis sposobów czynnej ochrony gatunków roślin, zwierząt
lub grzybów;
4) wskazanie obszarów objętych ochroną ścisłą, czynną
oraz krajobrazową.
4. Zadania ochronne, o których mowa
w ust. 1, mogą być ustanawiane na rok lub równocześnie na kolejne lata,
nie dłużej jednak niż na 5 lat.
Art. 23. 1. Obszar
chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na
wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze
względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i
wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy
ekologicznych.
2. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu
następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę,
położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej
ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego
krajobrazu lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24
ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic
obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze rozporządzenia wojewody,
po zaopiniowaniu przez wojewódzką radę ochrony przyrody oraz właściwe
miejscowo rady gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wyróżniającego się
krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach i możliwości zaspokajania potrzeb
związanych z turystyką i wypoczynkiem.
3. Projekt
rozporządzenia w sprawie wyznaczenia lub powiększenia obszaru chronionego
krajobrazu wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą
gminy.
4. Jeżeli wojewoda nie wyznaczył obszaru chronionego
krajobrazu, obszar ten może być wyznaczony przez radę gminy, w drodze
uchwały, która określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór,
ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla
danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane spośród
zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony.
Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w
drodze uchwały rady gminy.
5. Projekty studiów uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego
województw i planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, w
części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu, wymagają uzgodnienia z
właściwym wojewodą.
Art. 24. 1. Na obszarze
chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor,
legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z
wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z
racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
2)
realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w
rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska;
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych,
przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony
przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub
wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń
wodnych;
4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu,
oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także
minerałów i bursztynu;
5) wykonywania prac ziemnych trwale
zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z
zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem
urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli
służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie
użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub
rybacka;
7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych,
starorzeczy i obszarów wodno-błotnych;
8) lokalizowania obiektów
budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i
innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów
służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub
rybackiej;
9) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości
200 m od linii brzegów klifowych oraz w pasie technicznym brzegu
morskiego.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa
państwa;
2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z
bezpieczeństwem powszechnym;
3) realizacji inwestycji celu
publicznego.
Art. 25. 1. Sieć obszarów Natura
2000 obejmuje:
1) obszary specjalnej ochrony ptaków;
2) specjalne obszary
ochrony siedlisk.
2. Obszar Natura 2000 może obejmować
część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-9.
Art. 26.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze wskazaniem
typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym,
wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także
kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk
przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w
formie obszarów Natura 2000, mając na uwadze zachowanie szczególnie
cennych i zagrożonych składników różnorodności
biologicznej.
Art. 27. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska opracowuje projekt listy obszarów Natura 2000, zgodnie z
przepisami prawa Unii Europejskiej.
2. Projekt, o którym
mowa w ust. 1, wymaga zasięgnięcia opinii właściwych miejscowo rad gmin.
Nie-złożenie opinii w terminie 30 dni od dnia otrzymania projektu uznaje
się za brak uwag.
3. Minister właściwy do spraw środowiska,
po uzyskaniu zgody Rady Ministrów, przekazuje Komisji Europejskiej:
1) projekt listy specjalnych obszarów ochrony siedlisk;
2)
szacunek dotyczący współfinansowania przez Wspólnotę Europejską ochrony
obszarów wyznaczonych ze względu na typy siedlisk przyrodniczych oraz
gatunki roślin i zwierząt o znaczeniu priorytetowym.
Art.
28. 1. Wyznaczenie obszaru Natura 2000, zmiana jego granic lub
likwidacja następuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
rolnictwa, ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi i z ministrem
właściwym do spraw gospodarki wodnej, w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw środowiska, które określa nazwę, położenie
administracyjne, obszar i mapę obszaru, cel i przedmiot ochrony oraz
sprawującego nadzór nad obszarem. Minister właściwy do spraw środowiska,
wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Po
wyznaczeniu obszarów specjalnej ochrony ptaków minister właściwy do spraw
środowiska przekazuje listę tych obszarów Komisji
Europejskiej.
3. Specjalne obszary ochrony siedlisk minister
właściwy do spraw środowiska wyznacza po uzgodnieniu z Komisją
Europejską.
Art. 29. 1. Dla obszaru Natura 2000
minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze rozporządzenia,
plan ochrony na okres 20 lat, uwzględniający ekologiczne właściwości
siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których
ochrony obszar ten został wyznaczony, wykorzystując, obejmujące obszar
Natura 2000, plany ochrony ustanowione dla parku narodowego, rezerwatu
przyrody i parku krajobrazowego oraz plany urządzenia lasu. Plan ochrony
może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt.
2. Projekt
planu ochrony obszaru Natura 2000 sporządza sprawujący nadzór nad obszarem
w terminie 5 lat od dnia wyznaczenia tego obszaru, w uzgodnieniu z
właściwymi miejscowo radami gmin.
3. Plan ochrony obszaru
Natura 2000 zawiera:
1) opis i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i
zewnętrznych oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania tych
zagrożeń i ich skutków;
2) opis warunków zachowania lub
przywrócenia właściwego stanu ochrony siedlisk i gatunków, o których mowa
w ust. 1;
3) wykaz zadań ochronnych, z określeniem sposobu ich
wykonywania, rodzaju, zakresu i lokalizacji, na okres stosowny do
potrzeb;
4) określenie zakresu monitoringu
przyrodniczego;
5) opis przebiegu granic obszaru Natura
2000.
Art. 30. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, tryb i zakres opracowania
projektu planu ochrony, o którym mowa w art. 29 ust. 1, w tym sposoby
ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, dla których
ochrony wyznacza się obszary Natura 2000, kierując się potrzebą ochrony
tych obszarów.
2. Plan ochrony ustanowiony dla parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego oraz plan urządzenia
lasu powinny być zgodne z planem ochrony ustanowionym dla obszaru Natura
2000, jeżeli obszar ten obejmuje teren parku narodowego, rezerwatu
przyrody, parku krajobrazowego lub obszar objęty planem urządzenia
lasów.
Art. 31. Sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000
sporządza i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska, co 6 lat
w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w
odniesieniu do obszaru specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony
tego obszaru, zawierającą informacje dotyczące podejmowanych działań
ochronnych oraz wpływu tych działań na stan ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został
wyznaczony obszar Natura 2000, a także wyniki monitorowania i nadzoru tych
działań.
Art. 32. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska nadzoruje funkcjonowanie obszarów Natura 2000, prowadząc
ewidencję danych niezbędnych do podejmowania działań w zakresie ich
ochrony.
2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, polega na:
1) wydawaniu zaleceń i wytycznych w zakresie ochrony i funkcjonowania
obszarów Natura 2000;
2) określaniu zakresu i żądaniu informacji
dotyczących ochrony i funkcjonowania obszarów Natura 2000;
3)
kontroli realizacji ustaleń planów ochrony obszarów Natura
2000.
3. Wojewoda koordynuje funkcjonowanie obszarów
Natura 2000 na obszarze swojego działania.
4. Na terenie
zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe znajdującym
się na obszarze Natura 2000 zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje
samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu ochrony
obszaru Natura 2000 uwzględnionym w planie urządzenia lasu.
Art.
33. 1. Zabrania się podejmowania działań mogących w znaczący sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i
zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla
których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, z zastrzeżeniem art.
34.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do
projektowanych obszarów Natura 2000, znajdujących się na liście, o której
mowa w art. 27 ust. 1, do czasu odmowy zatwierdzenia albo zatwierdzenia
tych obszarów przez Komisję Europejską jako obszary Natura 2000 i ich
wyznaczenia w trybie przepisów, o których mowa w art. 28.
3.
Projekty planów i projekty zmian do przyjętych planów oraz planowane
przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru
Natura 2000 lub obszarów, o których mowa w ust. 2, lub nie wynikają z tej
ochrony, a które mogą na te obszary znacząco oddziaływać, wymagają
przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,
na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska.
Art. 34. 1. Jeżeli przemawiają za
tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o
charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań
alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich
dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu
lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska
przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został
wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji
przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego
funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust.
2.
2. Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub
gatunek o znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
może zostać udzielone wyłącznie w celu:
1) ochrony zdrowia i życia ludzi;
2) zapewnienia
bezpieczeństwa powszechnego;
3) uzyskania korzystnych następstw o
pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego;
4)
wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po
uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej.
Art. 35.
1. Wydając zezwolenie, o którym mowa w art. 34 ust. 1, wojewoda lub
dyrektor urzędu morskiego ustala zakres, miejsce, termin i sposób
wykonania kompensacji przyrodniczej.
2. Koszty kompensacji
przyrodniczej ponosi podmiot realizujący plan lub
przedsięwzięcie.
3. Wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego
nadzoruje wykonanie kompensacji przyrodniczej.
4. Wojewoda
lub dyrektor urzędu morskiego informuje ministra właściwego do spraw
środowiska o zezwoleniach, o których mowa w art. 34, o ich wykorzystaniu
oraz o skutkach realizacji planu lub przedsięwzięcia i wykonanej
kompensacji przyrodniczej.
Art. 35a. W przypadku planowanych
przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie
są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z
tej ochrony, zezwolenie, o którym mowa w art. 34 ust. 1, zastępuje się
decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację
przedsięwzięcia, w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska; do decyzji stosuje się odpowiednio art. 34 i
35.
Art. 36. 1. Na obszarach Natura 2000, z
zastrzeżeniem ust. 2, nie podlega ograniczeniu działalność związana z
utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu
przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i
rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie zagrażają one zachowaniu
siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin lub zwierząt ani nie wpływają
w sposób istotny negatywnie na gatunki roślin i zwierząt, dla których
ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
2. Prowadzenie
działalności, o której mowa w ust. 1, na obszarach Natura 2000 wchodzących
w skład parków narodowych i rezerwatów przyrody, jest dozwolone wyłącznie
w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów obowiązujących na tych
obszarach.
3. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna, leśna,
łowiecka lub rybacka wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura
2000, na którym nie mają zastosowania programy wsparcia z tytułu obniżenia
dochodowości, wojewoda może zawrzeć umowę z właścicielem lub posiadaczem
obszaru, z wyjątkiem zarządców nieruchomości Skarbu Państwa, która zawiera
wykaz niezbędnych działań, sposoby i terminy ich wykonania oraz warunki i
terminy rozliczenia należności za wykonane czynności, a także wartość
rekompensaty za utracone dochody wynikające z wprowadzonych
ograniczeń.
Art. 37. Jeżeli działania na obszarze Natura
2000 zostały podjęte bez przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko, o którym mowa w art. 33 ust. 3, wojewoda, a
na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, nakazuje ich
natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie w wyznaczonym terminie niezbędnych
czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, jego
części lub chronionych na nim gatunków.
Art. 38. Minister
właściwy do spraw środowiska składa do Komisji Europejskiej raporty i
notyfikacje dotyczące obszarów Natura 2000 oraz występuje o opinie w
sprawie tych obszarów.
Art. 39. Koszty związane z wdrożeniem
i funkcjonowaniem sieci obszarów Natura 2000 w zakresie nieobjętym
finansowaniem przez Wspólnotę Europejską są finansowane z budżetu państwa
z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska,
oraz z funduszy celowych.
Art. 40. 1. Pomnikami
przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich
skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej,
historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi
cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów
drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady,
wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
2.
Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi
lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do
ich samoistnego, całkowitego rozpadu.
3. Minister właściwy
do spraw środowiska może określić, w drodze rozporządzenia, kryteria
uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody,
kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze względu na ich wielkość,
wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów przyrody
nieożywionej - ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i
krajobrazowe.
Art. 41. 1. Stanowiskami
dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do
wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca
występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów
mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz
fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i
podziemnych.
2. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także
miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub
zwierząt.
Art. 42. Użytkami ekologicznymi są zasługujące na
ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania
różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i
śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy,
płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy,
kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych
gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania
lub miejsca sezonowego przebywania.
Art. 43. Zespołami
przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i
kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub
estetyczne.
Art. 44. 1. Ustanowienie pomnika
przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody
albo uchwały rady gminy, jeżeli wojewoda nie ustanowił tych form ochrony
przyrody.
2. Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy,
o których mowa w ust. 1, określają nazwę danego obiektu lub obszaru, jego
położenie, sprawującego nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby
ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego
obiektu, obszaru lub jego części, wybrane spośród zakazów wymienionych w
art. 45 ust. 1.
3. Zniesienia formy ochrony przyrody, o
której mowa w ust. 1, dokonuje organ, który ustanowił daną formę ochrony
przyrody; wojewoda - w drodze rozporządzenia, rada gminy - w drodze
uchwały.
4. Zniesienie formy ochrony przyrody, o której mowa
w ust. 1, następuje w razie utraty wartości przyrodniczych, ze względu na
które ustanowiono formę ochrony przyrody, lub w razie konieczności
realizacji inwestycji celu publicznego lub zapewnienia bezpieczeństwa
powszechnego.
Art. 45. 1. W stosunku do pomnika
przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub
obszaru;
2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających
rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem
przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową,
utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
3)
uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
4) dokonywania zmian
stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo
racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
5)
likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników
wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
6) wylewania
gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych;
7)
zmiany sposobu użytkowania ziemi;
8) wydobywania do celów
gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych
szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu;
9)
umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk
zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu
ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną,
leśną, rybacką i łowiecką;
10) zbioru, niszczenia, uszkadzania
roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu
ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów
chronionych;
11) umieszczania tablic
reklamowych.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie
dotyczą:
1) prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z
organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;
2) realizacji
inwestycji celu publicznego po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną
formę ochrony przyrody;
3) zadań z zakresu obronności kraju w
przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;
4) likwidowania
nagłych zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji
ratowniczych.
Art. 46. 1. Ochrona gatunkowa ma
na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko
występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków
rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych
wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a
także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej.
2.
W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną
gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt
objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy
ochrony.
Art. 47. 1. Rośliny, zwierzęta i grzyby
gatunków zagrożonych wyginięciem w środowisku przyrodniczym podlegają
ochronie ex situ w ogrodach zoologicznych, ogrodach botanicznych lub
bankach genów.
2. Ochrona ex situ gatunków, o których mowa w
ust. 1, powinna zmierzać do przywrócenia osobników tych gatunków do
środowiska przyrodniczego.
Art. 48. Minister właściwy do
spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących roślin:
a) objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających
ochrony czynnej,
b) objętych ochroną częściową,
c) objętych
ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich
pozyskiwania,
d) wymagających ustalenia stref ochrony ich ostoi lub
stanowisk,
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub
grup gatunków roślin, wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 51
ust. 1, i odstępstwa od zakazów, wybrane spośród odstępstw, o których mowa
w art. 51 ust. 2,
3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref
ochrony
- kierując się potrzebą ochrony dziko występujących roślin,
ich siedlisk, ostoi lub stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi,
naukowymi i kulturowymi, a także biorąc pod uwagę obowiązujące w tym
zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.
Art. 49.
Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących:
a) zwierząt objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków
wymagających ochrony czynnej,
b) zwierząt objętych ochroną
częściową,
c) zwierząt objętych ochroną częściową, które mogą być
pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
d) ptaków, które mogą
być sprzedawane, transportowane i przetrzymywane w celach handlowych,
jeżeli zostały legalnie upolowane,
e) zwierząt wymagających
ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego
przebywania,
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków
lub grup gatunków zwierząt, wybrane spośród zakazów, o których mowa w art.
52 ust. 1, i odstępstwa od zakazów, wybrane spośród odstępstw, o których
mowa w art. 52 ust. 2,
3) sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość
stref ochrony
- kierując się potrzebą ochrony dziko występujących
zwierząt, ich siedlisk, ostoi lub stanowisk oraz wymaganiami
ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także biorąc pod uwagę
obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii
Europejskiej.
Art. 50. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia:
1) gatunki dziko występujących grzybów:
a) objętych ochroną ścisłą,
b) objętych ochroną
częściową,
c) objętych ochroną częściową, które mogą być
pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
d) wymagających
ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk,
2) zakazy
właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów, wybrane
spośród zakazów, o których mowa w art. 51 ust. 1, i odstępstwa od zakazów,
wybrane spośród odstępstw, o których mowa w art. 51 ust. 2,
3)
sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony
- kierując
się potrzebą ochrony dziko występujących grzybów, ich siedlisk, ostoi lub
stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także
biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii
Europejskiej.
Art. 51. 1. W stosunku do dziko
występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być
wprowadzone następujące zakazy:
1) zrywania, niszczenia i uszkadzania;
2) niszczenia ich
siedlisk i ostoi;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych,
stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej i gleby w
ostojach;
4) pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania,
preparowania i przetwarzania całych roślin oraz grzybów i ich
części;
5) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i
darowizny roślin i grzybów żywych, martwych, przetworzonych i
spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
6)
wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa roślin i grzybów
żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i
produktów pochodnych.
2. W stosunku do dziko
występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być
wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące:
1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej
gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac
uniemożliwia przestrzeganie zakazów;
2) usuwania roślin oraz
grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane;
3)
pozyskiwania gatunków roślin, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c, oraz
grzybów, o których mowa w art. 50 pkt 1 lit. c, lub ich części i produktów
pochodnych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie wojewody na ich
pozyskiwanie;
4) przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania
do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa
żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych roślin, o których mowa w
pkt 3, oraz ich części i produktów pochodnych.
Art.
52. 1. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych
ochroną gatunkową mogą być wprowadzone następujące zakazy:
1) zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania,
przetrzymywania, a także posiadania żywych zwierząt;
2) zbierania,
przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych, w tym spreparowanych, a
także ich części i produktów pochodnych;
3) niszczenia ich jaj,
postaci młodocianych i form rozwojowych;
4) niszczenia ich siedlisk
i ostoi;
5) niszczenia ich gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi,
tam, tarlisk, zimowisk i innych schronień;
6) wybierania,
posiadania i przechowywania ich jaj;
7) wyrabiania, posiadania i
przechowywania wydmuszek;
8) preparowania martwych zwierząt lub ich
części, w tym znalezionych;
9) zbywania, nabywania, oferowania do
sprzedaży, wymiany i darowizny zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i
spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
10)
wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa zwierząt żywych,
martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów
pochodnych;
11) umyślnego płoszenia i niepokojenia;
12)
fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować ich płoszenie
lub niepokojenie;
13) przemieszczania z miejsc regularnego
przebywania na inne miejsca;
14) przemieszczania urodzonych i
hodowanych w niewoli do stanowisk naturalnych.
2. W
stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą
być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące:
1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek
dla ptaków i ssaków;
2) usuwania od dnia 16 października do końca
lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli
wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;
3) chwytania na
terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez wojewodę
zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego
przebywania;
4) chwytania zwierząt rannych i osłabionych w celu
udzielenia im pomocy weterynaryjnej i przemieszczania do ośrodków
rehabilitacji zwierząt oraz przetrzymywania w tych ośrodkach na czas
odzyskania zdolności samodzielnego życia i przywrócenia ich do środowiska
przyrodniczego;
5) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem
racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia
prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;
6) pozyskiwania gatunków
zwierząt, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. c, lub ich części i
produktów pochodnych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie wojewody na
to pozyskiwanie;
7) przetrzymywania, zbywania, nabywania,
oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza
granicę państwa żywych, martwych i spreparowanych zwierząt, o których mowa
w pkt 6, oraz ich części i produktów pochodnych.
Art.
53. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na terenie
województwa, na czas określony, ochronę gatunków roślin, zwierząt lub
grzybów nieobjętych ochroną określoną w przepisach, o których mowa w art.
48-50, a także właściwe dla nich zakazy wybrane spośród zakazów, o których
mowa w art. 51 ust. 1 oraz art. 52 ust. 1, a także odstępstwa od zakazów,
o których mowa w art. 51 ust. 2 oraz art. 52 ust. 2.
Art.
54. Chwytanie lub zabijanie dziko występujących zwierząt, o których
mowa w art. 49 pkt 1 lit. b, nie może być wykonywane przy użyciu:
1) oślepionych lub okaleczonych zwierząt jako wabików;
2)
urządzeń odtwarzających nagrania głosów zwierząt;
3) urządzeń
elektrycznych lub elektronicznych, mogących zabijać lub
ogłuszać;
4) sztucznych źródeł światła;
5) luster i innych
urządzeń oślepiających;
6) urządzeń wizyjnych ułatwiających
strzelanie w nocy, w tym powiększających lub przetwarzających obraz oraz
oświetlających cel;
7) materiałów wybuchowych;
8) sieci
działających niewybiórczo;
9) pułapek działających
niewybiórczo;
10) kusz;
11) trucizn lub przynęt zatrutych
albo zawierających środki usypiające;
12) gazów i dymów stosowanych
do wypłaszania;
13) automatycznej lub półautomatycznej broni z
magazynkiem mieszczącym więcej niż 2 naboje;
14) statków
powietrznych;
15) pojazdów silnikowych w ruchu;
16) sideł,
lepów i haków;
17) łodzi prowadzonych z prędkością większą niż 5
kilometrów na godzinę.
Art. 55. Minister właściwy do
spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, sposoby obrączkowania
ptaków, wzory obrączek oraz materiały, z jakich mogą być wykonane
obrączki, kierując się potrzebą ochrony ptaków przed niekontrolowanym i
niewłaściwym obrączkowaniem.
Art. 56. 1. Minister
właściwy do spraw środowiska może zezwolić na zbiór roślin i grzybów
objętych ochroną gatunkową , chwytanie, odławianie lub zabijanie zwierząt
objętych ochroną gatunkową oraz na inne czynności podlegające zakazom lub
ograniczeniom w stosunku do gatunków:
1) objętych ochroną ścisłą;
2) objętych ochroną częściową,
jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego poza granice jednego
województwa lub jeżeli ma to związek z działaniami podejmowanymi przez
ministra właściwego do spraw środowiska, w tym dotyczącymi realizacji
krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej, programów ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem lub
realizacji umów międzynarodowych.
2. Wojewoda na
obszarze swojego działania może zezwolić:
1) w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową - na
pozyskiwanie lub zbiór roślin lub grzybów, ich części i produktów
pochodnych oraz pozyskiwanie, chwytanie lub zabijanie zwierząt, a także na
inne czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom;
2) w stosunku
do gatunków objętych ochroną ścisłą - na zbieranie, przetrzymywanie i
posiadanie martwych, w tym spreparowanych zwierząt, ich części i produktów
pochodnych, a także na fotografowanie i filmowanie mogące powodować
niepokojenie lub płoszenie.
3. Zezwolenia na
pozyskiwanie roślin, zwierząt i grzybów w lasach wydaje się w porozumieniu
z właścicielem lub zarządcą lasu.
4. Zezwolenia, o których
mowa w ust. 1 i 2, z zastrzeżeniem ust. 5, mogą być wydane w przypadku
braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla
dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub
grzybów oraz:
1) wynikają z potrzeby ochrony innych dziko występujących gatunków
roślin, zwierząt, grzybów oraz ochrony siedlisk przyrodniczych
lub
2) wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w
gospodarce, w szczególności rolnej, leśnej lub rybackiej, lub
3)
leżą w interesie zdrowia i bezpieczeństwa powszechnego, lub
4)
wynikają z innych koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w
tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów
związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska,
lub
5) są niezbędne w realizacji badań naukowych i programów
edukacyjnych lub w realizacji celów związanych z odbudową populacji,
reintrodukcją gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, albo do celów działań
reprodukcyjnych, w tym do sztucznego rozmnażania roślin, lub
6)
umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w
ograniczonym stopniu, zbiór lub przetrzymywanie roślin i grzybów oraz
chwytanie lub przetrzymywanie zwierząt gatunków objętych ochroną ścisłą w
liczbie określonej przez wydającego zezwolenie.
5.
Zezwolenia na pozyskiwanie roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową
mogą być wydane, jeżeli nie spowodują zagrożenia dla dziko występujących
populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub
grzybów.
6. Zezwolenie może być wydane na wniosek, który
zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) cel wykonania wnioskowanych czynności;
3)
opis czynności, na którą może być wydane zezwolenie;
4) nazwę
gatunku lub gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
5) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy
wniosek;
6) sposób, miejsce i czas wykonania czynności;
7)
wskazanie podmiotu, który będzie uśmiercał
zwierzęta.
7. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2,
zawierają:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku lub gatunków w języku łacińskim i
polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
3) liczbę lub ilość
osobników, których dotyczy zezwolenie;
4) opis czynności, na które
wydaje się zezwolenie;
5) wskazanie dozwolonych środków i sposobów
chwytania, odławiania lub zabijania zwierząt albo sposobów zbioru roślin i
grzybów lub sposobów wykonania innych czynności, na które wydaje się
zezwolenie;
6) określenie czasu i miejsca wykonania czynności,
których dotyczy zezwolenie;
7) wskazanie podmiotu, który będzie
uśmiercał zwierzęta;
8) określenie terminu złożenia informacji o
wykorzystaniu zezwolenia.
8. Wojewoda do dnia 31
stycznia każdego roku składa ministrowi właściwemu do spraw środowiska
raport o wydanych zezwoleniach w roku poprzednim, zawierający informacje,
o których mowa w ust. 7 pkt 2-7, oraz informację o wykorzystaniu
zezwoleń.
9. Minister właściwy do spraw środowiska
przygotowuje i przedstawia Komisji Europejskiej raporty dotyczące ochrony
gatunkowej, których obowiązek sporządzania wynika z przepisów prawa Unii
Europejskiej.
Art. 57. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska opracowuje programy ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków
roślin, zwierząt i grzybów.
2. Programy, o których mowa w
ust. 1, zawierają:
1) opis sposobów prowadzenia działań ochronnych zmierzających do
odbudowy populacji zagrożonych wyginięciem gatunków;
2) określenie
czasu i miejsca wykonania działań ochronnych;
3) wskazanie
odpowiedzialnego za wykonanie działań ochronnych;
4) informacje o
kosztach i źródłach finansowania.
Art. 58. 1.
Wojewoda, do dnia 31 marca każdego roku, przekazuje ministrowi właściwemu
do spraw środowiska informację za rok poprzedni w sprawie przypadkowego
schwytania lub zabicia zwierząt gatunków objętych ochroną
ścisłą.
2. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 1,
minister właściwy do spraw środowiska może podjąć badania lub działania
ochronne, zapobiegające przypadkowemu chwytaniu lub zabijaniu
zwierząt.
Art. 59. Organy ochrony przyrody są obowiązane do
inicjowania i wspierania badań naukowych w zakresie:
1) ochrony siedlisk przyrodniczych;
2) ochrony siedlisk roślin
i siedlisk zwierząt objętych ochroną gatunkową;
3) ochrony zwierząt
prowadzących wędrowny tryb życia oraz ich siedlisk położonych na trasach
wędrówek, a także miejsc ich zimowania lub gniazdowania;
4)
ustalania zmienności liczebności populacji gatunków roślin i
zwierząt;
5) opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania
szkodom powodowanym przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową;
6)
opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania przypadkowemu chwytaniu
lub zabijaniu zwierząt objętych ochroną gatunkową.
7) określania
wpływu niekorzystnych skutków zanieczyszczania chemicznego na liczebność
populacji roślin i zwierząt objętych ochroną
gatunkową.
Art. 60. 1. Organy ochrony przyrody
podejmują działania w celu ratowania zagrożonych wyginięciem gatunków
roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, polegające na
przenoszeniu tych gatunków do innych miejsc, eliminowaniu przyczyn ich
zagrożenia, podejmowaniu ochrony ex situ oraz tworzeniu warunków do ich
rozmnażania.
2. Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany w
środowisku zagrażają lub mogą zagrażać roślinom, zwierzętom lub grzybom
objętych ochroną gatunkową, wojewoda, a na obszarach morskich minister
właściwy do spraw środowiska, jest obowiązany, po zasięgnięciu opinii
właściwej wojewódzkiej rady ochrony przyrody oraz zarządcy lub właściciela
terenu, podjąć działania w celu zapewnienia trwałego zachowania gatunku,
jego siedliska lub ostoi, eliminowania przyczyn powstawania zagrożeń oraz
poprawy stanu ochrony jego siedliska lub ostoi.
3. Wojewoda
może ustalać i likwidować, w drodze decyzji administracyjnej:
1) strefy ochrony ostoi oraz stanowisk roślin objętych ochroną
gatunkową, o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. d;
2) strefy ochrony
ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną
gatunkową, o których mowa w art. 49 pkt 1 lit. e;
3) strefy ochrony
ostoi oraz stanowisk grzybów objętych ochroną gatunkową, o których mowa w
art. 50 pkt 1 lit. d.
4. Granice stref ochrony, o
których mowa w ust. 3, oznacza się tablicami z napisem, odpowiednio:
"ostoja roślin", "ostoja zwierząt" albo "ostoja grzybów" i informacją:
"osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony".
5. Wojewoda
prowadzi rejestr stref ochrony, o których mowa w ust. 3.
6.
W strefach ochrony, o których mowa w ust. 3, zabrania się:
1) przebywania osób, z wyjątkiem właściciela nieruchomości objętej
strefą ochrony oraz osób sprawujących zarząd i nadzór nad obszarami
objętymi strefą ochronną;
2) wycinania drzew lub krzewów bez
zezwolenia wojewody;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli
nie jest to związane z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków;
4)
wznoszenia obiektów, urządzeń i instalacji.
Art. 61.
1. Przewożenie przez granicę państwa roślin i zwierząt należących
do gatunków, podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii
Europejskiej, a także ich rozpoznawalnych części i produktów pochodnych,
wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska, z
zastrzeżeniem ust. 2.
2. Wywóz żywych roślin należących do
gatunków, o których mowa w ust. 1, pochodzących z uprawy jest dozwolony na
podstawie świadectw fitosanitarnych.
3. Do wniosku o wydanie
zezwolenia na import żywych zwierząt lub jaj gatunków, o których mowa w
ust. 1, dołącza się opinię lub orzeczenie lekarsko-weterynaryjne
powiatowego lekarza weterynarii stwierdzające spełnienie przez importera
warunków przetrzymywania tych gatunków, odpowiadających ich potrzebom
biologicznym.
4. Do wniosku o wydanie zezwolenia na eksport
gatunków, o których mowa w ust. 1, dołącza się:
1) zezwolenie na pozyskiwanie ze środowiska gatunków wymienionych we
wniosku albo
2) wypis z dokumentacji hodowlanej lub orzeczenie
lekarsko-weterynaryjne powiatowego lekarza weterynarii potwierdzające
urodzenie w hodowli okazów i ich rodziców - w przypadku zwierząt,
albo
3) oświadczenie wnioskodawcy o pochodzeniu roślin z
uprawy.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest
wydawane na wniosek, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony
Przyrody, w przypadkach określonych przepisami prawa Unii
Europejskiej.
6. Opinię, o której mowa w ust. 5, Państwowa
Rada Ochrony Przyrody wyraża w ciągu 14 dni od dnia wystąpienia o
opinię.
7. Minister właściwy do spraw środowiska może
odmówić wydania zezwolenia, jeżeli importer, eksporter lub reeksporter,
podany we wniosku o wydanie zezwolenia, był skazany prawomocnym wyrokiem
sądu za przestępstwo mające związek z przewożeniem przez granicę państwa
roślin lub zwierząt gatunków, o których mowa w ust. 1, w okresie 3 lat od
dnia uprawomocnienia się wyroku.
8. Minister właściwy do
spraw środowiska cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli:
1) po wydaniu zezwolenia zostaną ujawnione okoliczności, o których
mowa w ust. 7, uzasadniające odmowę wydania zezwolenia;
2)
zezwolenie zostało użyte niezgodnie z warunkami w nim
zawartymi.
Art. 62. 1. Koszty transportu oraz
utrzymywania roślin lub zwierząt, o których mowa w art. 61 ust. 1,
przewożonych przez granicę państwa bez zezwolenia i zatrzymanych przez
organy celne, ponosi Skarb Państwa, a ich rozliczenia dokonuje wojewoda
właściwy ze względu na położenie podmiotu, któremu zostały przekazane
zatrzymane rośliny lub zwierzęta.
2. Zatrzymane żywe rośliny
lub zwierzęta mogą być przekazywane do ogrodów botanicznych, ogrodów
zoologicznych lub ośrodków rehabilitacji zwierząt.
3.
Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób
postępowania z żywymi roślinami lub zwierzętami, o których mowa w ust. 1,
oraz rozliczania kosztów, o których mowa w ust. 1, kierując się potrzebą
zapewnienia właściwych warunków przetrzymania roślin i
zwierząt.
Art. 63. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska prowadzi rejestr instytucji naukowych uprawnionych do
przewożenia w celach naukowych przez granicę państwa bez zezwolenia, o
którym mowa w art. 61 ust. 1, okazów zielnikowych lub okazów muzealnych
zakonserwowanych, zasuszonych albo w inny sposób utrwalonych lub żywego
materiału roślinnego, w celu nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub
darowizny.
2. Instytucja naukowa ubiegająca się o wpis do
rejestru powinna spełniać następujące warunki:
1) okazy, o których mowa w ust. 1, są gromadzone w
kolekcje;
2) kolekcja jest wykorzystywana jedynie w celach
naukowych i dydaktycznych;
3) kolekcję stanowią jedynie okazy,
których pozyskiwanie nastąpiło zgodnie z przepisami ustawy;
4)
kolekcja jest przechowywana pod opieką osoby wyznaczonej przez kierownika
instytucji naukowej w warunkach uniemożliwiających jej
zniszczenie;
5) okazy w kolekcji są oznakowane w sposób
umożliwiający ich identyfikację;
6) posiadają katalog
przetrzymywanych w kolekcji okazów, z wyszczególnieniem okazów, które mogą
być udostępniane w drodze nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub
darowizny;
7) katalog, o którym mowa w pkt 6, jest udostępniany
zainteresowanym instytucjom naukowym.
3. Wpisanie do
rejestru, o którym mowa w ust. 1, następuje na wniosek zainteresowanej
instytucji naukowej. Do wniosku dołącza się kopię katalogu okazów, o
którym mowa w ust. 2 pkt 6, oraz oświadczenia: o zgodności kopii katalogu
okazów z oryginałem oraz o spełnieniu warunków, o których mowa w ust.
2.
4. Minister właściwy do spraw środowiska, po wpisaniu
instytucji naukowej do rejestru, o którym mowa w ust. 1, wydaje
zaświadczenie.
5. Instytucja naukowa wpisana do rejestru, o
którym mowa w ust. 1, jest obowiązana do:
1) aktualizacji katalogu okazów, o których mowa w ust. 1:
a) stanowiących kolekcję,
b) przekazanych innym, uprawnionym
na podstawie umów międzynarodowych, instytucjom naukowym;
2)
składania ministrowi właściwemu do spraw środowiska, do dnia 31 stycznia
każdego roku, raportu za rok ubiegły z działalności w zakresie
nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub darowizny okazów, o których mowa w
ust. 1, oraz informacji o celu wykorzystania otrzymanych
okazów.
6. Wykreślenie instytucji naukowej z rejestru
może nastąpić, jeżeli instytucja naukowa przestała spełniać warunki, o
których mowa w ust. 2, lub nie aktualizuje katalogu.
7.
Przewożenie przez granicę państwa okazów, o których mowa w ust. 1, wymaga
oznakowania etykietą opakowania, w którym okazy są przewożone, zgodnie z
przepisami prawa Unii Europejskiej.
8. Wojewoda właściwy ze
względu na miejsce siedziby instytucji naukowej dokonuje kontroli
aktualizacji katalogu oraz spełnienia warunków, o których mowa w ust.
2.
9. O wynikach kontroli wojewoda powiadamia ministra
właściwego do spraw środowiska w terminie 30 dni od dnia zakończenia
kontroli.
Art. 64. 1. Posiadacz zwierząt, o których
mowa w art. 61 ust. 1, zaliczonych do płazów, gadów, ptaków lub ssaków, a
także prowadzący ich hodowlę, jest obowiązany do pisemnego zgłoszenia ich
do rejestru.
2. Obowiązek zgłoszenia do rejestru, o którym
mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1) ogrodów zoologicznych;
2) podmiotów prowadzących
działalność gospodarczą w zakresie handlu zwierzętami, o których mowa w
art. 61 ust. 1;
3) czasowego przetrzymywania zwierząt w celu
leczenia i rehabilitacji.
3. Rejestr, o którym mowa w
ust. 1, prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce przetrzymywania
zwierząt lub prowadzenia ich hodowli.
4. Rejestr, o którym
mowa w ust. 1, powinien zawierać następujące dane:
1) datę:
a) dokonania wpisu,
b) dokonania zmiany danych wpisanych do
rejestru,
c) wykreślenia z rejestru;
2) imię, nazwisko
i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza lub prowadzącego
hodowlę;
3) adres miejsca przetrzymywania zwierząt lub prowadzenia
hodowli;
4) liczbę zwierząt posiadanych lub hodowanych;
5)
nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
6) datę, miejsce urodzenia lub wyklucia
zwierzęcia;
7) datę wejścia w posiadanie zwierzęcia oraz źródło
jego pochodzenia;
8) płeć zwierzęcia, jeżeli jest możliwa do
ustalenia;
9) opis trwałego oznakowania zwierzęcia, jeżeli jest
oznakowane;
10) cel przetrzymywania lub prowadzenia hodowli
zwierzęcia;
11) numer i datę wydania:
a) zezwolenia na import zwierzęcia do kraju albo
b) zezwolenia
na schwytanie zwierzęcia w środowisku, albo
c) dokumentu wydanego
przez powiatowego lekarza weterynarii, potwierdzającego urodzenie
zwierzęcia w hodowli, albo
d) innego dokumentu stwierdzającego
legalność pochodzenia zwierzęcia.
5. Obowiązek
zgłoszenia do rejestru lub wykreślenia z rejestru powstaje z dniem nabycia
lub zbycia, wwozu do kraju lub wywozu za granicę państwa, wejścia w
posiadanie zwierzęcia, jego utraty lub śmierci. Wniosek o dokonanie wpisu
lub wykreślenia z rejestru powinien być złożony właściwemu staroście w
terminie 14 dni od dnia powstania tego obowiązku.
6. Do
wniosku o dokonanie wpisu do rejestru załącza się kopię dokumentu, o
którym mowa w ust. 4 pkt 11.
7. W razie zmiany danych, o
których mowa w ust. 4 pkt 2-11, przepis ust. 5 stosuje się
odpowiednio.
8. Wpisanie do rejestru starosta potwierdza
wydaniem zaświadczenia.
9. Podmioty, o których mowa w ust. 2
pkt 2, są obowiązane do posiadania i przekazania wraz ze sprzedawanym
zwierzęciem oryginału lub kopii dokumentu, o którym mowa w ust. 4 pkt 11.
Kopia ta powinna być, przez podmiot sprzedający zwierzę, zaopatrzona w
numer nadawany według numeracji ciągłej, datę wystawienia, pieczęć i
podpis osoby sprzedającej, informację o liczbie zwierząt, dla których
została wystawiona, a jeżeli kopiowany dokument dotyczy więcej niż jednego
gatunku, także o ich przynależności gatunkowej.
10. Koszty
związane ze znakowaniem, zgodnym z przepisami prawa Unii Europejskiej,
zwierząt, o których mowa w ust. 1, pokrywa posiadacz zwierzęcia lub
prowadzący hodowlę.
Rozdział
3
Ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji
zwierząt
Art. 65. 1. Ogrody botaniczne,
ogrody zoologiczne oraz tereny przewidziane w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego na rozbudowę istniejących lub budowę
nowych ogrodów podlegają ochronie w celu zapewnienia ich prawidłowej
działalności i rozwoju.
2. Ochrona, o której mowa w ust. 1,
polega na zakazie:
1) wznoszenia na terenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego
obiektów budowlanych i urządzeń niezwiązanych z ich
działalnością;
2) zmniejszenia obszaru ogrodu botanicznego lub
zoologicznego na rzecz działalności niezwiązanej z ich rolą i
przeznaczeniem;
3) zmiany na terenie ogrodu botanicznego lub
zoologicznego lub w ich sąsiedztwie stosunków wodnych, w tym obniżenia
poziomu wód gruntowych;
4) zanieczyszczania na terenie ogrodu
botanicznego lub zoologicznego lub w ich sąsiedztwie powierzchni ziemi,
wód i powietrza;
5) wznoszenia w sąsiedztwie ogrodu botanicznego
lub zoologicznego obiektów budowlanych lub urządzeń przeznaczonych do
prowadzenia działalności produkcyjnej lub usługowej, wpływających
szkodliwie na warunki przyrodnicze niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania ogrodów.
3. Sposoby korzystania z
ogrodu botanicznego lub zoologicznego ustala w regulaminie zarządzający
ogrodem.
Art. 66. 1. W studiach uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się potrzeby funkcjonowania i
rozwoju istniejących lub projektowanych ogrodów botanicznych lub
zoologicznych.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta
przed wydaniem decyzji w sprawie ustalenia warunków zabudowy lub decyzji o
ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w sąsiedztwie ogrodu
botanicznego lub zoologicznego informuje o planowanej inwestycji
zarządzającego ogrodem, który w terminie 30 dni może zgłosić zastrzeżenia
i wnioski.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio przy
rozpatrywaniu wniosku o wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania
obiektu budowlanego znajdującego się w sąsiedztwie ogrodu botanicznego lub
zoologicznego, jeżeli zmiana ta mogłaby mieć niekorzystny wpływ na
funkcjonowanie ogrodu.
Art. 67. 1. Utworzenie i
prowadzenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego wymaga uzyskania
zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
2.
Zezwolenie wydaje się po zasięgnięciu opinii wojewody właściwego ze
względu na miejsce położenia ogrodu botanicznego lub zoologicznego, a
także opinii organizacji zrzeszającej przedstawicieli ogrodów botanicznych
lub zoologicznych.
3. Wniosek o wydanie zezwolenia, o którym
mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) wskazanie podmiotu zarządzającego ogrodem
botanicznym lub zoologicznym, odpowiedzialnego za jego
funkcjonowanie;
3) projekt zagospodarowania terenu ogrodu
botanicznego lub zoologicznego;
4) wskazanie położenia i obszaru
ogrodu botanicznego lub zoologicznego;
5) opis zakresu działalności
ogrodu botanicznego lub zoologicznego.
4. Do wniosku,
o którym mowa w ust. 3, należy dołączyć:
1) wyrys z mapy ewidencji gruntów, na których ma być utworzony ogród
botaniczny lub zoologiczny;
2) wypis z miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego lub informację na temat warunków zabudowy
terenu projektowanej lokalizacji ogrodu botanicznego lub
zoologicznego.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia i obszaru ogrodu botanicznego
lub zoologicznego;
3) opis zakresu działalności ogrodu botanicznego
lub zoologicznego;
4) warunki prowadzenia działalności ogrodu
botanicznego lub zoologicznego oraz termin, w którym mają one być
spełnione.
6. Zezwolenie wydaje się na czas
nieokreślony. Sprawdzenie warunków, o których mowa w ust. 5 pkt 4,
następuje po upływie wyznaczonego terminu.
Art. 68.
1. Minister właściwy do spraw środowiska może cofnąć lub zmienić
zezwolenie, o którym mowa w art. 67 ust. 1, jeżeli podmiot, który uzyskał
to zezwolenie:
1) nie spełnia warunków prowadzenia działalności ogrodu botanicznego
lub zoologicznego;
2) nie przestrzega zakresu działalności ogrodu
botanicznego lub zoologicznego;
3) nie spełnia obowiązków, o
których mowa w art. 69 ust. 1;
4) nie zapewnia warunków określonych
w przepisach, o których mowa w art. 70;
5) nie usunie w wyznaczonym
terminie, nie dłuższym niż 2 lata, nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku
kontroli przeprowadzonej przez wojewodę i inne organy uprawnione na
podstawie odrębnych przepisów.
2. Jeżeli zezwolenie, o
którym mowa w art. 67 ust. 1, zostanie cofnięte, ogród botaniczny lub
zoologiczny podlega likwidacji.
3. W razie likwidacji ogrodu
zoologicznego podmiot zarządzający tym ogrodem jest obowiązany zapewnić
utrzymywanym zwierzętom warunki odpowiadające ich potrzebom
biologicznym.
4. W decyzji o cofnięciu zezwolenia podaje się
termin jej wykonania oraz wskazuje organ nadzorujący likwidację ogrodu
botanicznego lub zoologicznego.
Art. 69. 1. Do
obowiązków podmiotów, które uzyskały zezwolenie, o którym mowa w art. 67
ust. 1, należy:
1) uczestnictwo w badaniach naukowych, które mają na celu ochronę
gatunków zagrożonych wyginięciem w stanie wolnym;
2) edukacja w
zakresie ochrony gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów, z uwzględnieniem
ochrony różnorodności biologicznej;
3) prowadzenie upraw roślin
oraz hodowli zwierząt gatunków zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony
ex situ, a następnie wprowadzenie do środowiska przyrodniczego w ramach
programów ochrony tych gatunków;
4) przetrzymywanie roślin lub
zwierząt w warunkach odpowiadających ich potrzebom biologicznym;
5)
prowadzenie dokumentacji hodowlanej.
2. Dokumentacja
hodowlana, o której mowa w ust. 1 pkt 5, powinna zawierać następujące
dane:
1) datę:
a) dokonania wpisu,
b) dokonania zmiany danych,
c)
wykreślenia z dokumentacji hodowlanej;
2) liczbę posiadanych
zwierząt;
3) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli
polska nazwa istnieje;
4) datę i miejsce urodzenia lub wyklucia
zwierzęcia;
5) datę wejścia w posiadanie zwierzęcia oraz źródło
jego pochodzenia;
6) płeć zwierzęcia, jeżeli jest możliwa do
ustalenia;
7) opis trwałego oznakowania zwierzęcia, jeżeli jest
oznakowane;
8) numer i datę wydania zezwolenia na import zwierzęcia
do kraju lub zezwolenia na jego pozyskanie albo innego dokumentu
stwierdzającego legalność jego pochodzenia.
Art. 70.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
warunki hodowli i utrzymywania poszczególnych grup gatunków zwierząt w
ogrodzie zoologicznym, w tym:
1) niezbędne pomieszczenia i wyposażenie w urządzenia techniczne
miejsc przebywania zwierząt poszczególnych gatunków lub grup
gatunków,
2) minimalne warunki przestrzenne dla hodowli i
utrzymywania zwierząt poszczególnych gatunków lub grup gatunków,
3)
niezbędne warunki do prowadzenia reprodukcji zwierząt poszczególnych
gatunków lub grup gatunków
- kierując się potrzebą zapewnienia
zwierzętom hodowanym i utrzymywanym w ogrodach zoologicznych warunków
odpowiadających potrzebom biologicznym poszczególnych gatunków lub grup
gatunków.
Art. 71. W ogrodach zoologicznych hoduje się
i utrzymuje zwierzęta:
1) urodzone i wychowane poza środowiskiem przyrodniczym;
2)
które poza ogrodem nie mają szansy przeżycia;
3) jeżeli wymaga tego
ochrona populacji lub gatunku albo realizacja celów
naukowych.
Art. 72. 1. Do ogrodów zoologicznych
sprowadza się tylko te zwierzęta, którym w ogrodzie można zapewnić warunki
odpowiadające potrzebom biologicznym danego gatunku.
2.
Zwierzęta w ogrodach zoologicznych nie mogą być rozmnażane, jeżeli ich
potomstwu nie zapewni się właściwych warunków hodowli i
utrzymywania.
Art. 73. 1. Zabrania się hodowli i
utrzymywania, poza ogrodami zoologicznymi i placówkami naukowymi
prowadzącymi badania nad zwierzętami, a także cyrkami, zwierząt
niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w tym drapieżnych i
jadowitych.
2. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, gatunki lub grupy gatunków zwierząt, o
których mowa w ust. 1, wskazując kategorie zwierząt według stopnia
zagrożenia dla człowieka, kierując się potrzebą przeciwdziałania
sprowadzaniu, oferowaniu, nabywaniu i przetrzymywaniu zwierząt gatunków
niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w celu ochrony ludzi przed tymi
zwierzętami.
Art. 74. 1. Przeniesienie z ogrodu
botanicznego lub ogrodu zoologicznego do środowiska przyrodniczego roślin
lub zwierząt gatunków zagrożonych wyginięciem następuje po uzyskaniu
zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.
2.
Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli
polska nazwa istnieje;
3) sposób realizacji i oceny planowanego
przedsięwzięcia;
4) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy
wniosek;
5) termin, miejsce i sposób przeniesienia roślin lub
zwierząt do środowiska przyrodniczego.
3. Zezwolenie,
o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) imię, nazwisko, adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku w języku łacińskim i polskim, jeżeli
polska nazwa istnieje;
3) liczbę lub ilość osobników, których
dotyczy zezwolenie;
4) termin, miejsce i sposób przeniesienia
roślin lub zwierząt do środowiska przyrodniczego;
5) termin
złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.
Art.
75. 1. Utworzenie i prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt,
zwanego dalej "ośrodkiem", wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego
do spraw środowiska.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
wydaje się na wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia ośrodka;
3) opis
pomieszczeń do leczenia i rehabilitacji zwierząt;
4) wykaz gatunków
lub grup gatunków zwierząt, które mogą być leczone i rehabilitowane w
ośrodku, zawierający nazwę gatunków lub wyższych jednostek systematycznych
grup gatunków w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa
istnieje;
5) wskazanie osoby odpowiedzialnej za prowadzenie
ośrodka;
6) informację o możliwości zapewnienia opieki
lekarsko-weterynaryjnej;
7) opinię właściwej miejscowo rady
gminy.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę
wnioskodawcy;
2) wskazanie położenia ośrodka;
3) wykaz
gatunków lub grup gatunków zwierząt, które mogą być leczone i
rehabilitowane w ośrodku, zawierający nazwę gatunków lub wyższych
jednostek systematycznych grup gatunków w języku łacińskim i polskim,
jeżeli polska nazwa istnieje.
4. Minister właściwy do
spraw środowiska odmawia wydania zezwolenia, jeżeli wnioskodawca nie
spełnia warunków leczenia i rehabilitacji zwierząt odpowiadających
potrzebom biologicznym danego gatunku.
5. Zezwolenie, o
którym mowa w ust. 1, może być cofnięte przez ministra właściwego do spraw
środowiska w przypadku niespełnienia warunków leczenia i rehabilitacji
zwierząt odpowiadających potrzebom biologicznym danego gatunku albo
nieusunięcia, w wyznaczonym przez ministra właściwego do spraw środowiska
terminie, nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli przeprowadzonej
przez wojewodę.
6. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w ust.
1, zostanie cofnięte, ośrodek podlega likwidacji.
7. W razie
likwidacji ośrodka osoba odpowiedzialna za prowadzenie ośrodka jest
obowiązana zapewnić leczonym i rehabilitowanym tam zwierzętom warunki
odpowiadające ich potrzebom biologicznym.
Art. 76. 1.
Zwierzęta objęte leczeniem i rehabilitacją w ośrodku nie mogą być
sprzedawane.
2. Warunki przebywania zwierząt w ośrodku
powinny odpowiadać potrzebom biologicznym zwierząt w okresie ich leczenia
i rehabilitacji.
3. Wojewoda może dofinansowywać z własnych
środków budżetowych leczenie i rehabilitację zwierząt w
ośrodkach.
Art. 77. 1. Wojewoda właściwy ze względu
na miejsce położenia ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego lub ośrodka
przeprowadza kontrole ogrodów botanicznych, ogrodów zoologicznych i
ośrodków w zakresie ich działalności.
2. Kontroli, o której
mowa w ust. 1, nie rzadziej niż raz na 3 lata, dokonuje wojewoda z własnej
inicjatywy lub na wniosek ministra właściwego do spraw
środowiska.
3. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby
posiadające imienne upoważnienie wydane przez wojewodę.
4.
Upoważnienie, o którym mowa w ust. 3, zawiera wskazanie osoby upoważnionej
do wykonywania czynności, wskazanie ogrodu botanicznego, ogrodu
zoologicznego lub ośrodka, który ma być kontrolowany, zakresu kontroli
oraz podstawy prawnej do jej wykonywania.
5. Przed
przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich
wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust.
3.
6. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych
mają prawo do:
1) wstępu na teren ogrodu botanicznego, ogrodu zoologicznego lub
ośrodka;
2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z
przedmiotem kontroli;
3) wglądu do dokumentów związanych z
przedmiotem kontroli, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz
zabezpieczania tych dokumentów.
7. Osoba wykonująca
czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół.
8.
Protokół podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot
kontrolowany.
9. W przypadku odmowy podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany, protokół podpisuje tylko osoba wykonująca
czynności kontrolne, dokonując w protokole stosownej adnotacji o odmowie
podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany.
10.
Protokół, o którym mowa w ust. 7, wraz z zaleceniami pokontrolnymi,
wojewoda przekazuje podmiotowi kontrolowanemu oraz ministrowi właściwemu
do spraw środowiska w terminie 14 dni od dnia zakończenia
kontroli.
11. Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo do
wniesienia umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w wynikach
kontroli oraz zaleceniach pokontrolnych do ministra właściwego do spraw
środowiska.
12. Umotywowane zastrzeżenia należy zgłosić na
piśmie w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyników kontroli i zaleceń
pokontrolnych.
13. Minister właściwy do spraw środowiska, w
terminie 14 dni od dnia otrzymania umotywowanych zastrzeżeń, uwzględnia je
albo odmawia ich uwzględnienia.
Rozdział
4
Ochrona terenów zieleni i zadrzewień
Art.
78. Rada gminy jest obowiązana zakładać i utrzymywać w należytym
stanie tereny zieleni i zadrzewienia.
Art. 79. Zadrzewienia
mogą być zakładane poza obszarami o zwartej zabudowie za zgodą właściciela
gruntu.
Art. 80. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczno-przyrodnicze
zakładania zadrzewień, sposoby ich ochrony oraz dobór gatunków i odmian
drzew i krzewów dla poszczególnych rodzajów gleb, a także określi
wskaźniki powierzchniowe tych zadrzewień, kierując się potrzebą
zapewnienia ochrony krajobrazu, różnorodności biologicznej, tworzenia
korytarzy ekologicznych oraz potrzebą zapewnienia racjonalnej gospodarki
rolnej.
2. Minister właściwy do spraw transportu w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska określi, w drodze
rozporządzenia, warunki techniczno-przyrodnicze zakładania zadrzewień w
granicach pasa drogowego, sposoby ich ochrony oraz dobór gatunków drzew i
krzewów, kierując się potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej oraz odpowiednich warunków
utrzymania dróg i bezpieczeństwa korzystania z dróg.
Art.
81. Teren położony poza obrębem miast i wsi o zwartej zabudowie,
pokryty drzewostanem i nieobjęty ochroną na podstawie ustawy z dnia 23
lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162,
poz. 1568), rada gminy może uznać za park gminny, jeżeli stanowi własność
gminy, a jeżeli stanowi własność innego podmiotu - za zgodą
właściciela.
Art. 82. 1. Prace ziemne oraz inne prace
związane z wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych,
prowadzone w obrębie bryły korzeniowej drzew lub krzewów na terenach
zieleni lub zadrzewieniach powinny być wykonywane w sposób najmniej
szkodzący drzewom lub krzewom.
2. Na drogach publicznych
oraz ulicach i placach środki chemiczne powinny być stosowane w sposób
najmniej szkodzący terenom zieleni oraz zadrzewieniem.
3.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
rodzaje środków, jakie mogą być używane w miejscach, o których mowa w ust.
2, a także warunki ich stosowania, kierując się potrzebą zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego, ochrony krajobrazu i różnorodności
biologicznej oraz odpowiednich warunków utrzymania dróg i bezpieczeństwa
korzystania z dróg.
Art. 83. 1. Usunięcie drzew lub
krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2, po
uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta
miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości
nie jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę jej
właściciela.
2. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z
terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki
konserwator zabytków.
3. Wydanie zezwolenia, o którym mowa w
ust. 1 i 2, może być uzależnione od przesadzenia drzew lub krzewów w
miejsce wskazane przez wydającego zezwolenie albo zastąpienia ich innymi
drzewami lub krzewami, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew
lub krzewów.
4. Wniosek o wydanie zezwolenia powinien
zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i
właściciela nieruchomości;
2) tytuł prawny władania
nieruchomością;
3) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
4) obwód
pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;
5) przeznaczenia
terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;
6) przyczynę i termin
zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;
7) wielkość powierzchni,
z której zostaną usunięte krzewy.
5. Wydanie
zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na obszarach objętych ochroną
krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody wymaga
uzyskania zgody odpowiednio dyrektora parku narodowego albo organu
uznającego obszar za rezerwat przyrody.
6. Przepisów ust. 1
i 2 nie stosuje się do drzew lub krzewów:
1) w lasach;
2) owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku
narodowego lub rezerwatu przyrody - na obszarach nieobjętych ochroną
krajobrazową;
3) na plantacjach drzew i krzewów;
4) których
wiek nie przekracza 5 lat;
5) usuwanych w związku z funkcjonowaniem
ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
6)
[skreślone]
7) usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu
z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub
naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego,
z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od
stopy wału;
8) które utrudniają widoczność sygnalizatorów i
pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo
powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie
decyzji właściwego organu;
9) stanowiących przeszkody lotnicze,
usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu.
Art.
84. 1. Posiadacz nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzew
lub krzewów.
2. Opłaty nalicza i pobiera organ właściwy do
wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów.
3. Opłaty
za usunięcie drzew lub krzewów ustala się w wydanym
zezwoleniu.
4. Organ właściwy do wydania zezwolenia na
usunięcie drzew lub krzewów odracza, na okres 3 lat od dnia wydania
zezwolenia, termin uiszczenia opłaty za ich usunięcie, jeżeli zezwolenie
przewiduje przesadzenie ich w inne miejsce lub zastąpienie innymi drzewami
lub krzewami.
5. Jeżeli przesadzone albo posadzone w zamian
drzewa lub krzewy zachowały żywotność po upływie 3 lat od dnia ich
przesadzenia albo posadzenia lub nie zachowały żywotności z przyczyn
niezależnych od posiadacza nieruchomości, należność z tytułu ustalonej
opłaty za usunięcie drzew lub krzewów podlega umorzeniu przez organ
właściwy do naliczania i pobierania opłat.
6. Opłaty za
usunięcie drzew lub krzewów, związane z budową dróg publicznych,
pomniejsza się o koszty poniesione na tworzenie zadrzewień w miejsce
usuniętych drzew lub krzewów, w granicach pasa drogowego.
Art.
85. 1. Opłatę za usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki
zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunku drzewa.
2.
Stawki opłat za usuwanie drzew nie mogą przekraczać za jeden centymetr
obwodu pnia mierzonego na wysokości 130 cm:
1) 270 zł - przy obwodzie do 25 cm;
2) 410 zł - przy obwodzie
od 26 do 50 cm;
3) 640 zł - przy obwodzie od 51 do 100
cm;
4) 1 000 zł - przy obwodzie od 101 do 200 cm;
5)
1 500 zł - przy obwodzie od 201 do 300 cm;
6) 2 100 zł -
przy obwodzie od 301 do 500 cm;
7) 2 700 zł - przy obwodzie od
501 do 700 cm;
8) 3 500 zł - przy obwodzie powyżej 700
cm.
3. Jeżeli drzewo rozwidla się na wysokości poniżej
130 cm, każdy pień traktuje się jako odrębne drzewo.
4.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:
1) stawki dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew,
2)
współczynniki różnicujące stawki w zależności od obwodu pnia
-
kierując się zróżnicowanymi kosztami produkcji poszczególnych rodzajów i
gatunków drzew oraz wielkościami przyrostu obwodu pni
drzew.
5. Stawkę za usunięcie jednego metra
kwadratowego powierzchni pokrytej krzewami ustala się w wysokości 200
zł.
6. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z terenu
uzdrowisk, obszaru ochrony uzdrowiskowej, terenu nieruchomości wpisanej do
rejestru zabytków oraz terenów zieleni są o 100% wyższe od opłat
ustalonych na podstawie stawek, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust.
5.
7. Stawki, o których mowa w ust. 2, ust. 4 pkt 1 i ust.
5, podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany
średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty
w ustawie budżetowej.
8. Minister właściwy do spraw
środowiska, w terminie do dnia 31 października każdego roku, ogłasza, w
drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski", wysokość stawek, o których mowa w ust. 7 i art. 89 ust.
8.
Art. 86. 1. Nie pobiera się opłat za usunięcie
drzew:
1) na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
2) na
których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z
prowadzeniem działalności gospodarczej;
3) jeżeli usunięcie jest
związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości
wpisanej do rejestru zabytków;
4) które zagrażają bezpieczeństwu
ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych;
5) które
zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo
bezpieczeństwu żeglugi;
6) w związku z przebudową dróg publicznych
i linii kolejowych;
7) które posadzono lub wyrosły na nieruchomości
po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego na cele budowlane;
8) z terenów zieleni komunalnej,
z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z
zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów;
9) które obumarły lub
nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza
nieruchomości;
10) topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm,
mierzonego na wysokości 130 cm, nienależących do gatunków rodzimych,
jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami
innych gatunków;
11) jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony
roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk
przyrodniczych;
12) z grobli stawów rybnych;
13)jeżeli
usunięcie było związane z regulacją i utrzymaniem koryt cieków
naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących k
ształtowaniu zasobów wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie
niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń.
2.
Przepisy ust. 1 pkt 1-9 i 11-13 stosuje
się odpowiednio do usuwania krzewów.
Art. 87. 1.
Obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w art. 84 ust. 1, przedawnia
się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin
uiszczenia opłaty.
2. Nie można wydać decyzji w sprawie
ustalenia wysokości opłaty, jeżeli od końca roku, w którym usunięto drzewa
lub krzewy, upłynęło 5 lat.
3. Uiszczenie opłaty następuje w
terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość opłaty stała
się ostateczna.
4. W razie nieterminowego uiszczenia opłaty
pobiera się odsetki za zwłokę w wysokości odsetek pobieranych za
nieterminowe regulowanie zobowiązań podatkowych.
5. Opłaty
nieuiszczone w terminie, o którym mowa w ust. 3, podlegają wraz z
odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w
przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6.
Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja, o której
mowa w ust. 2, stała się ostateczna, opłatę można rozłożyć na raty lub
przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli
przemawia za tym sytuacja materialna wnioskodawcy.
7.
Decyzje w sprawach rozłożenia opłaty na raty lub przesunięcia terminu
płatności podejmuje organ wydający zezwolenie na usunięcie drzew lub
krzewów.
8. Jeżeli zaległości płatności rat wyniosą
równowartość trzech kolejnych rat, uiszczenie opłaty staje się wymagane w
całości.
Art. 88. 1. Wójt, burmistrz albo prezydent
miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
1) zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane
niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu
mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków
chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności;
2) usuwanie drzew
lub krzewów bez wymaganego zezwolenia;
3) zniszczenie spowodowane
niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień, drzew lub
krzewów.
2. Uiszczenie kary następuje w terminie 14
dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość kary stała się
ostateczna.
3. Termin płatności kar wymierzonych na
podstawie ust. 1 odracza się na okres 3 lat, jeżeli stopień uszkodzenia
drzew lub krzewów nie wyklucza zachowania ich żywotności oraz możliwości
odtworzenia korony drzewa i jeżeli posiadacz nieruchomości podjął
działania w celu zachowania żywotności tych drzew lub
krzewów.
4. Kara jest umarzana po upływie 3 lat od dnia
wydania decyzji o odroczeniu kary i po stwierdzeniu zachowania żywotności
drzewa lub krzewu albo odtworzeniu korony drzewa.
5. W razie
stwierdzenia braku żywotności drzewa lub krzewu albo nieodtworzenia korony
drzewa karę uiszcza się w pełnej wysokości, chyba że drzewa lub krzewy nie
zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza
nieruchomości.
6. Karę nałożoną za zniszczenie terenów
zieleni umarza się w całości, jeżeli posiadacz nieruchomości odtworzył w
najbliższym sezonie wegetacyjnym zniszczony teren
zieleni.
7. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w
którym decyzja o wymierzeniu kary, o której mowa w ust. 1, stała się
ostateczna, karę można rozłożyć na raty na okres nie dłuższy niż 5
lat.
8. Decyzje w sprawach, o których mowa w ust. 3- 7,
podejmuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Art. 89.
1. Administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1,
ustala się, z zastrzeżeniem ust. 5, w wysokości trzykrotnej opłaty za
usunięcie drzew lub krzewów ustalonej na podstawie stawek, o których mowa
w art. 85 ust. 4 pkt 1, ust. 5 i 6.
2. Jeżeli ustalenie
obwodu lub gatunku zniszczonego lub usuniętego bez zezwolenia drzewa jest
niemożliwe, z powodu wykarczowania pnia i braku kłody, dane do wyliczenia
administracyjnej kary pieniężnej ustala się na podstawie informacji
zebranych w toku postępowania administracyjnego, powiększając ją o
50%.
3. Jeżeli ustalenie obwodu zniszczonego lub usuniętego
bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu braku kłody, obwód do
wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując
najmniejszy promień pnia i pomniejszając wyliczony obwód o
10%.
4. Jeżeli ustalenie wielkości powierzchni zniszczonych
lub usuniętych bez zezwolenia krzewów nie jest możliwe, z powodu usunięcia
gałęzi i korzeni, wielkość tę przyjmuje się na podstawie informacji
zebranych w toku postępowania administracyjnego.
5. Stawki
kar za zniszczenie jednego metra kwadratowego terenu zieleni wynoszą:
1) dla trawników - 46 zł;
2) dla kwietników - 395
zł.
6. Kary ustalone, nieuiszczone w wyznaczonym
terminie, podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w
trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji.
7. Kary nie uiszcza się po upływie 5 lat od
końca roku, w którym upłynął termin jej wniesienia.
8.
Stawki kar, o których mowa w ust. 5, podlegają z dniem 1 stycznia każdego
roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
9.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
tryb nakładania administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w art.
88 ust. 1, kierując się potrzebą przeciwdziałania niszczeniu terenów
zieleni, drzew i krzewów oraz usuwaniu drzew i krzewów bez wymaganego
zezwolenia.
Art. 90. Czynności, o których mowa w art. 83-89,
w zakresie, w jakim wykonywane są one przez wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta, w odniesieniu do nieruchomości będących własnością
gminy, wykonuje starosta.
Rozdział
5
Organy ochrony przyrody
Art. 91. Organami
w zakresie ochrony przyrody są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2)
wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo prezydent
miasta.
Art. 92. 1. Minister właściwy do spraw
środowiska wykonuje zadania organu administracji rządowej w zakresie
ochrony przyrody przy pomocy Głównego Konserwatora Przyrody, będącego
sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego
ministra.
2. Głównego Konserwatora Przyrody powołuje i
odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw
środowiska.
Art. 93. Wojewoda wykonuje zadania organu
administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy
wojewódzkiego konserwatora przyrody.
Art. 94. Zadania
wojewody w zakresie ochrony przyrody na terenie parku narodowego wykonuje
dyrektor tego parku.
Art. 95. Organami
opiniodawczo-doradczymi w zakresie ochrony przyrody są:
1) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, działająca przy ministrze
właściwym do spraw środowiska;
2) wojewódzka rada ochrony przyrody,
działająca przy wojewodzie;
3) rada naukowa parku narodowego,
działająca przy dyrektorze parku narodowego;
4) rada parku
krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych, działająca przy
dyrektorze parku krajobrazowego lub dyrektorze zespołu parków
krajobrazowych.
Art. 96. 1. Członków Państwowej
Rady Ochrony Przyrody w liczbie 40 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w
drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród
działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i
organizacji ekologicznych.
2. Państwowa Rada Ochrony
Przyrody wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz
uchwala regulamin działania.
3. Do zadań Państwowej Rady
Ochrony Przyrody należy w szczególności:
1) ocena realizacji ustawy;
2) opiniowanie strategii, planów i
programów dotyczących ochrony przyrody;
3) ocena realizacji
krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej;
4) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących
ochrony przyrody;
5) przedstawianie wniosków i opinii w sprawach
ochrony przyrody;
6) popularyzowanie ochrony
przyrody.
4. Wydatki związane z działalnością
Państwowej Rady Ochrony Przyrody są pokrywane z budżetu państwa z części,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw
środowiska.
Art. 97. 1. Członków wojewódzkiej rady
ochrony przyrody w liczbie od 20 do 30 na kadencję trwającą 5 lat
powołuje, w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz
ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki, organizacji
ekologicznych i Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz
sejmiku województwa.
2. Wojewódzka rada ochrony przyrody
wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala
regulamin działania.
3. Do zadań wojewódzkiej rady ochrony
przyrody należy w szczególności:
1) ocena realizacji zadań w zakresie ochrony przyrody;
2)
opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie ochrony przyrody
wydawanych przez wojewodę;
3) przedstawianie wniosków i opinii w
sprawach ochrony przyrody;
4) opiniowanie planów rozwoju i
strategii wojewódzkich w zakresie ochrony przyrody.
4.
Wydatki związane z działalnością wojewódzkiej rady ochrony przyrody są
pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest
wojewoda.
Art. 98. 1. Członków rady naukowej parku
narodowego w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje, w
drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw środowiska spośród
działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i
organizacji ekologicznych oraz właściwych miejscowo samorządów
wojewódzkich i samorządów gminnych.
2. Rada naukowa parku
narodowego wybiera ze swojego grona przewodniczącego i zastępcę oraz
uchwala regulamin działania.
3. Do zadań rady naukowej parku
narodowego należy w szczególności:
1) ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody;
2)
opiniowanie projektu planu ochrony i zadań ochronnych;
3) ocena
realizacji ustaleń planu ochrony, rocznych zadań ochronnych i skuteczności
zabiegów ochronnych;
4) opiniowanie programów badawczych i
naukowych w zakresie ochrony przyrody;
5) przedstawianie wniosków i
opinii w sprawach ochrony przyrody i funkcjonowania parku
narodowego.
4. Wydatki związane z działalnością rady
naukowej parku narodowego są pokrywane z budżetu państwa, z części
przeznaczonej na działalność parków narodowych.
Art. 99.
1. Członków rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków
krajobrazowych w liczbie od 10 do 20 na kadencję trwającą 5 lat powołuje,
w drodze zarządzenia, wojewoda spośród działających na rzecz ochrony
przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych oraz
przedstawicieli właściwych miejscowo samorządów wojewódzkich, samorządów
gminnych i organizacji gospodarczych.
2. Członków rady parku
krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych położonych na
terenie kilku województw powołuje wojewoda tego województwa, na którego
obszarze znajduje się największa część parku lub zespołu parków, w
porozumieniu z pozostałymi wojewodami.
3. Rada parku
krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych wybiera ze swojego
grona przewodniczącego i zastępców oraz uchwala regulamin
działania.
4. Do zadań rady parku krajobrazowego lub rady
zespołu parków krajobrazowych należy w szczególności:
1) ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody, wartości
kulturowych oraz ustaleń programów ochrony przyrody;
2) opiniowanie
projektu planu ochrony;
3) ocena realizacji ustaleń planu ochrony i
innych zadań z zakresu ochrony przyrody;
4) opiniowanie i ocena
realizacji projektów i programów działalności parku krajobrazowego lub
zespołu parków krajobrazowych w zakresie ochrony przyrody, edukacji,
turystyki i rekreacji.
5. Wydatki związane z
działalnością rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków
krajobrazowych są pokrywane z budżetu państwa, z części której dysponentem
jest właściwy wojewoda.
Art. 100. Członkom organów
opiniodawczo-doradczych, o których mowa w art. 95, zamieszkałym poza
miejscowością, w której odbywa się posiedzenie, przysługują diety oraz
zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach
dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, wydanych na
podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.
Rozdział
6
Służby ochrony przyrody
Art. 101.
1. Parkiem narodowym zarządza dyrektor parku
narodowego.
2. Minister właściwy do spraw środowiska
powołuje dyrektora parku narodowego na okres 5 lat spośród kandydatów
wyłonionych w drodze konkursu.
3. Do konkursu mogą
przystąpić wyłącznie osoby posiadające:
1) dyplom ukończenia studiów wyższych na jednym z następujących
kierunków:
a) biologia,
b) geografia,
c) geologia,
d)
leśnictwo,
e) ochrona środowiska,
f)
rolnictwo;
2) co najmniej dziesięcioletni staż pracy w
zawodzie zgodnym z kierunkiem studiów, o których mowa w pkt 1, w tym
trzyletni staż pracy na stanowisku kierowniczym.
4. W
celu przeprowadzenia konkursu minister właściwy do spraw środowiska
powołuje komisję konkursową w składzie:
1) dwóch pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do
spraw środowiska;
2) dwóch przedstawicieli Państwowej Rady Ochrony
Przyrody;
3) przedstawiciel marszałka województwa właściwego ze
względu na siedzibę dyrekcji parku narodowego.
5. W
toku konkursu sprawdzeniu podlegają wiedza i predyspozycje niezbędne do
wykonywania zadań dyrektora parku narodowego oraz umiejętności
kierownicze.
6. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, sposób ogłaszania, organizację i tryb
przeprowadzania konkursu oraz zadania komisji konkursowej, uwzględniając w
szczególności potrzebę sprawnego przeprowadzenia konkursu oraz
wszechstronnej oceny kwalifikacji kandydatów.
Art. 102.
1. Dyrektor parku narodowego reprezentuje Skarb Państwa w
stosunkach cywilnoprawnych w zakresie zarządzanego mienia parku
narodowego.
2. Dyrektor parku narodowego realizuje ustalenia
planu ochrony oraz wydaje zarządzenia określające sposoby korzystania z
obszarów parku narodowego w celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych,
rekreacyjnych i sportowych.
3. Dyrektor parku narodowego ma
prawo prowadzenia postępowania w sprawach o wykroczenia oraz udziału w
rozprawach przed sądami powszechnymi w charakterze oskarżyciela
publicznego i wnoszenia odwołań od postanowień i orzeczeń tych sądów w
sprawach o wykroczenia z zakresu ochrony przyrody.
4. Do
wykonywania czynności, o których mowa w ust. 3, dyrektor parku narodowego
może upoważnić funkcjonariusza Straży Parku.
5. Do dyrektora
parku narodowego należą odpowiednio zadania i kompetencje określone w art.
5 ust. 2-4, art. 9 ust. 1 i 2, art. 10, art. 13 ust. 1 pkt 1-3, art. 13a,
art. 14a ust. 1 i 2, art. 26 ust. 3 i 4 oraz art. 35 ust. 2 i 3 ustawy z
dnia 28 września 1991 r. o lasach.
6. Dyrektor parku
narodowego współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej
w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.
Art.
103. 1. Zadania związane z ochroną przyrody, badaniami
naukowymi i działalnością edukacyjną, a także ochroną mienia parku
narodowego oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony
przyrody na terenie parku narodowego wykonuje Służba Parku
Narodowego.
2. Do zadań Służby Parku Narodowego należy:
1) realizacja ustaleń planów ochrony i zadań ochronnych;
2)
informowanie i promocja w zakresie ochrony przyrody, w tym prowadzenie
muzeum przyrodniczego, ośrodków informacji i edukacji oraz publikowanie
materiałów informacyjnych i promocyjnych;
3) prowadzenie badań
naukowych w celu określenia metod i sposobów ochrony przyrody,
skuteczności działań ochronnych oraz rozpoznawania różnorodności
biologicznej;
4) utrzymywanie w należytym stanie infrastruktury
technicznej zarządzanej przez park narodowy;
5) udostępnianie parku
narodowego do celów naukowych, edukacyjnych, rekreacyjnych, turystycznych
i sportowych.
3. Minister właściwy do spraw środowiska
może powierzyć, w drodze decyzji administracyjnej, dyrektorowi parku
narodowego wykonywanie zadań poza granicami parku narodowego w zakresie
związanym z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura 2000, w
szczególności w zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin
i zwierząt oraz realizacji ustaleń planu ochrony.
4.
Minister właściwy do spraw środowiska, kierując się potrzebą doboru w
Służbach Parków Narodowych osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych,
określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska oraz wymagania
kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na
poszczególnych stanowiskach w Służbach Parków Narodowych, z uwzględnieniem
wykształcenia i stażu pracy.
Art. 104. 1. Pracownikom
Służby Parku Narodowego przysługuje:
1) bezpłatne umundurowanie, które noszą przy wykonywaniu czynności
służbowych;
2) bezpłatne mieszkanie, jeżeli stanowisko oraz
charakter pracy są związane z koniecznością zamieszkania w miejscu jej
wykonywania.
2. Pracownicy Służby Parku Narodowego
przy wykonywaniu czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej
przewidzianej w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy
publicznych.
3. Bezpłatne mieszkanie, o którym mowa w ust. 1
pkt 2, przysługuje pracownikom zatrudnionym na stanowiskach:
1) dyrektora parku;
2) zastępcy dyrektora parku;
3)
głównego księgowego;
4) głównego specjalisty do spraw ochrony
przyrody;
5) kierownika pracowni naukowo-edukacyjnej;
6)
głównego specjalisty do spraw udostępniania parku;
7)
nadleśniczego;
8) konserwatora obrębu ochronnego;
9)
leśniczego;
10) konserwatora obwodu ochronnego;
11)
podleśniczego;
12) starszego strażnika;
13)
strażnika;
14) kierownika ośrodka hodowli zwierząt;
15)
kierownika szkółki leśnej;
16) komendanta Straży Parku;
17)
zastępcy komendanta Straży Parku;
18) dowódcy grupy terenowej
Straży Parku;
19) starszego strażnika Straży Parku;
20)
strażnika Straży Parku.
4. Przez bezpłatne mieszkanie
należy rozumieć przydzielony pracownikowi lokal mieszkalny w budynku
wielorodzinnym lub jednorodzinnym, za którego używanie pracownik nie wnosi
opłat.
5. Członkami rodziny pracownika, których uwzględnia
się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający z pracownikiem we
wspólnym gospodarstwie domowym:
1) małżonek;
2) dzieci (własne lub małżonka, przysposobione
lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej) pozostające na
jego utrzymaniu, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 25
lat;
3) rodzice pracownika i jego małżonka będący na jego wyłącznym
utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek albo inwalidztwo, albo inne
okoliczności są niezdolni do wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa
się również ojczyma i macochę oraz osoby
przysposabiające.
6. Bezpłatne mieszkanie przydziela
się pracownikowi Służby Parku Narodowego na jego wniosek, który zawiera:
1) imię, nazwisko i adres wnioskodawcy;
2) datę i miejsce
zatrudnienia;
3) liczbę i stopień pokrewieństwa osób, o których
mowa w ust. 5.
7. Bezpłatne mieszkanie przydziela się
z zasobów mieszkaniowych parku narodowego.
8. Bezpłatne
mieszkanie przydziela się na czas zatrudnienia na stanowisku, o którym
mowa w ust. 3.
9. Bezpłatne mieszkanie przydziela się na
podstawie umowy zawieranej:
1) z dyrektorem parku narodowego - przez ministra właściwego do spraw
środowiska;
2) z pracownikiem Służby Parku Narodowego - przez
dyrektora parku narodowego.
10. W umowie, o której
mowa w ust. 9, ustala się:
1) szczegółowe warunki korzystania z bezpłatnego
mieszkania;
2) termin zwolnienia bezpłatnego mieszkania, nie
dłuższy niż 6 miesięcy od dnia ustania zatrudnienia na stanowisku
uprawniającym do bezpłatnego mieszkania;
3) sposób zwalniania
bezpłatnego mieszkania przez pracownika Służby Parku Narodowego
przechodzącego na emeryturę lub rentę oraz możliwość przydzielenia lokalu
zamiennego.
11. Pracownik Służby Parku Narodowego
zwalnia bezpłatne mieszkanie wraz ze wszystkimi osobami pozostającymi z
nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
12. W razie braku
możliwości przydziału bezpłatnego mieszkania lub zamieszkiwania, za zgodą
dyrektora parku narodowego albo ministra właściwego do spraw środowiska,
przez pracownika Służby Parku Narodowego w mieszkaniu stanowiącym własność
tego pracownika, przysługuje pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystywanie
bezpłatnego mieszkania.
13. Ekwiwalent, o którym mowa w ust.
12, przyznaje się uprawnionemu pracownikowi Służby Parku Narodowego na
jego wniosek, do którego załącza oświadczenie o liczbie i stopniu
pokrewieństwa osób pozostających we wspólnym gospodarstwie
domowym.
14. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12,
pracownikowi Służby Parku Narodowego oblicza dyrektor parku narodowego, a
dyrektorowi parku narodowego - minister właściwy do spraw środowiska,
przyjmując iloczyn średniej stawki czynszu w stosunkach najmu w danej
miejscowości i wielkości normatywnej powierzchni użytkowej przysługującej
pracownikowi.
15. Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 12, jest
wypłacany każdego miesiąca łącznie z wynagrodzeniem.
16. Na
potrzeby obliczenia i wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystywanie
bezpłatnego mieszkania ustala się następujące wielkości normatywnej
powierzchni użytkowej w przeliczeniu na liczbę osób pozostających z
pracownikiem Służby Parku Narodowego we wspólnym gospodarstwie domowym:
1) 35 m2 - dla 1 osoby;
2) 40 m2 - dla 2
osób;
3) 45 m2 - dla 3 osób;
4) 55 m2
- dla 4 osób;
5) 65 m2 - dla 5 osób;
6) 70
m2 - dla 6 lub więcej osób.
17. Wielkość
normatywnej powierzchni użytkowej podwyższa się o 10 m2, jeżeli
w lokalu mieszka osoba niepełnosprawna, wymagająca do poruszania się wózka
inwalidzkiego.
18. W przypadku gdy uprawnienia do
bezpłatnego mieszkania przysługują dwu lub więcej osobom pozostającym we
wspólnym gospodarstwie domowym, przydziela się jedno bezpłatne mieszkanie,
o którym mowa w ust. 3, albo przyznaje się jeden ekwiwalent, o którym mowa
w ust. 12.
19. Minister właściwy do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, dla pracowników Służb Parków Narodowych
wzór legitymacji służbowej, wzory umundurowania oraz oznak służbowych dla
poszczególnych stanowisk, w tym odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego
i polowego na pory roku, kolor i wzór przedmiotów uzupełniających mundury,
wzór orła umieszczanego na czapkach, a także okresy użytkowania części
umundurowania, kierując się potrzebą zapewnienia pracownikom Służb Parków
Narodowych odpowiednich warunków do wykonywania zadań wymagających
przebywania w terenie w różnych porach roku oraz potrzebą rozróżnienia
cech umundurowania pracowników zatrudnionych na poszczególnych
stanowiskach.
Art. 105. 1. Parkiem krajobrazowym
kieruje dyrektor parku krajobrazowego.
2. Dyrektora parku
krajobrazowego powołuje wojewoda, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady
ochrony przyrody.
3. Dyrektora parku krajobrazowego
położonego na terenie kilku województw powołuje wojewoda właściwy ze
względu na siedzibę parku, w porozumieniu z pozostałymi
wojewodami.
4. Do zadań dyrektora parku krajobrazowego
należy:
1) ochrona przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości
historycznych i kulturowych;
2) organizacja działalności
edukacyjnej, turystycznej oraz rekreacyjnej;
3) wydawanie, z
upoważnienia wojewody, decyzji administracyjnych w zakresie ochrony
przyrody;
4) współdziałanie w zakresie ochrony przyrody z
jednostkami organizacyjnymi oraz osobami prawnymi i fizycznymi;
5)
składanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
dotyczących zagospodarowania przestrzennego obszarów wchodzących w skład
parku krajobrazowego.
5. Na terenie zarządzanym przez
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, znajdującym się w granicach
parku krajobrazowego, zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje
samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu ochrony
parku krajobrazowego, uwzględnionym w planie urządzenia
lasu.
Art. 106. 1. W celu kierowania parkami
krajobrazowymi mogą być tworzone zespoły parków krajobrazowych, jako
jednostki budżetowe w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych.
2. Do dyrektora zespołu parków krajobrazowych
stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące dyrektora parku
krajobrazowego.
Art. 107. 1. Zadania z zakresu
ochrony przyrody, walorów krajobrazowych, wartości historycznych i
kulturowych oraz działalności edukacyjnej na terenie parku krajobrazowego
wykonuje Służba Parku Krajobrazowego.
2. Do zadań Służby
Parku Krajobrazowego należy:
1) inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt
i grzybów objętych ochroną gatunkową oraz ich siedlisk, a także
zasługujących na ochronę tworów i składników przyrody
nieożywionej;
2) identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych
zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych parku krajobrazowego oraz
wnioskowanie o podejmowanie działań mających na celu eliminowanie lub
ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków, a także innych działań w celu
poprawy funkcjonowania i ochrony parku krajobrazowego;
3)
gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych,
kulturowych i etnograficznych;
4) realizacja zadań związanych z
ochroną innych form ochrony przyrody w granicach parku
krajobrazowego;
5) informowanie o przepisach o ochronie przyrody
osób przebywających na obszarach podlegających ochronie oraz w miejscach,
w których znajdują się twory i składniki przyrody objęte formami ochrony
przyrody;
6) prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród
miejscowego społeczeństwa, a także promowanie wartości przyrodniczych,
historycznych, kulturowych i turystycznych parku krajobrazowego;
7)
współpraca z samorządami, zarządcami obszarów parku krajobrazowego,
organizacjami ekologicznymi i z innymi podmiotami, mającymi związek z
ochroną parku krajobrazowego.
3. Wojewoda może
powierzyć, w drodze decyzji administracyjnej, dyrektorowi parku
krajobrazowego wykonywanie zadań poza granicami parku krajobrazowego w
zakresie związanym z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura 2000, w
zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz
realizacji ustaleń planu ochrony.
4. Pracownik Służby Parku
Krajobrazowego ma prawo do legitymowania osób naruszających przepisy o
ochronie przyrody, a w razie odmowy okazania dokumentu pozwalającego na
ustalenie tożsamości - zwracania się do Policji lub innych właściwych
organów o ustalenie tożsamości.
5. Pracownik Służby Parku
Krajobrazowego otrzymuje bezpłatne umundurowanie, które obowiązkowo nosi
przy wykonywaniu czynności służbowych.
6. Minister właściwy
do spraw środowiska, kierując się potrzebą doboru w Służbach Parków
Krajobrazowych pracowników o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych,
określi, w drodze rozporządzenia, stanowiska oraz wymagania
kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na
poszczególnych stanowiskach w Służbach Parków Krajobrazowych, z
uwzględnieniem wykształcenia i stażu pracy.
7. Minister
właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, dla
pracowników Służb Parków Krajobrazowych wzór legitymacji służbowej, wzory
umundurowania oraz oznak służbowych dla poszczególnych stanowisk, w tym
odpowiedni wzór umundurowania wyjściowego i polowego na pory roku, kolor i
wzór przedmiotów uzupełniających mundury, wzór orła umieszczanego na
czapce, a także okresy użytkowania części umundurowania, kierując się
potrzebą zapewnienia pracownikom Służb Parków Krajobrazowych odpowiednich
warunków do wykonywania zadań, wymagających przebywania w terenie w
różnych porach roku, oraz potrzebą rozróżnienia cech umundurowania
pracowników zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach.
Rozdział
7
Zwalczanie przestępstw i wykroczeń na obszarach
chronionych
Art. 108. 1. W parkach
narodowych zadania związane z ochroną mienia oraz zwalczaniem przestępstw
i wykroczeń w zakresie ochrony przyrody wykonują funkcjonariusze Straży
Parku zaliczani do Służby Parku Narodowego.
2.
Funkcjonariuszem Straży Parku może być osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) ukończyła 21
lat;
3) ma pełną zdolność do czynności prawnych;
4) nie
została pozbawiona praw publicznych;
5) posiada co najmniej
wykształcenie średnie;
6) posiada nienaganną opinię właściwego
miejscowo komendanta Policji;
7) posiada odpowiedni stan zdrowia
potwierdzony orzeczeniem lekarskim i orzeczeniem
psychologicznym;
8) nie była karana za
przestępstwa.
3. Koszty orzeczenia, o którym mowa w
ust. 2 pkt 7, ponosi osoba kandydująca na funkcjonariusza Straży
Parku.
4. Funkcjonariusz Straży Parku podlega co 5 lat
okresowym badaniom lekarskim i psychologicznym, potwierdzonym
orzeczeniem.
5. Funkcjonariusz Straży Parku przy wykonywaniu
zadań, o których mowa w ust. 1, ma prawo do:
1) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub
wykroczenia oraz świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia
ich tożsamości;
2) kontroli dowodów wniesienia opłat, o których
mowa w art. 12 ust. 3;
3) zatrzymywania i przekazywania Policji lub
innym właściwym organom osób w przypadku uzasadnionego podejrzenia
popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
4) zatrzymywania i
dokonywania kontroli środków transportu w celu sprawdzenia ich ładunku
oraz przeglądania zawartości bagaży w razie zaistnienia uzasadnionego
podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
5)
przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc w przypadkach uzasadnionego
podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
6)
zabezpieczenia jako dowodów rzeczowych, za pokwitowaniem, przedmiotów
pochodzących z przestępstwa lub wykroczenia, a także narzędzi i środków
służących do ich popełnienia;
7) kontroli i zatrzymania, za
pokwitowaniem, dokumentów w zakresie legalności posiadania tworów lub
składników przyrody i obrotu nimi, pochodzących z obszaru parku
narodowego;
8) kontroli podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą na obszarze parku narodowego w zakresie przestrzegania
przepisów ustawy.
6. Uprawnienia, o których mowa w
ust. 5, przysługują dyrektorowi parku narodowego, jego zastępcy,
nadleśniczemu, konserwatorowi obrębu ochronnego, leśniczemu,
konserwatorowi obwodu ochronnego, podleśniczemu, starszemu strażnikowi i
strażnikowi.
7. Czynności, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i
3-8, funkcjonariusz Straży Parku ma prawo wykonywać w granicach parku lub
poza jego granicami w razie uzasadnionego podejrzenia, że przestępstwo lub
wykroczenie zostało popełnione na szkodę parku
narodowego.
8. Przy wykonywaniu czynności, o których mowa w
ust. 5 pkt 3-6, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania
karnego lub przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o
wykroczenia.
9. Rada Ministrów, kierując się potrzebą
ustalenia jednolitych sposobów legitymowania i kontroli osób
popełniających wykroczenia i przestępstwa przeciwko ochronie przyrody,
określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb wykonywania następujących
czynności:
1) dla Straży Parku:
a) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub
wykroczenia oraz świadków przestępstwa lub wykroczenia w celu ustalenia
ich tożsamości,
b) zatrzymywania osób w przypadku uzasadnionego
podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia,
c) kontroli i
zatrzymania, za pokwitowaniem, dokumentów dotyczących legalności
posiadania tworów lub składników przyrody pochodzących z obszaru parku
narodowego i obrotu nimi,
d) kontroli podmiotów prowadzących
działalność gospodarczą na obszarze parku narodowego w zakresie
przestrzegania przepisów ustawy;
2) dla Służby Parku
Krajobrazowego - legitymowania osób naruszających przepisy o ochronie
przyrody, a w razie odmowy okazania dokumentu pozwalającego na ustalenie
tożsamości - zwracania się do Policji lub innych właściwych organów o
ustalenie ich tożsamości.
10. Minister właściwy do
spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb współpracy
Straży Parku z Policją oraz zakres działań Straży Parku podlegających
kontroli Policji i sposób sprawowania tej kontroli, kierując się potrzebą
podejmowania wspólnych działań Straży Parku z Policją na obszarze parku
narodowego w zakresie zwalczania przestępstw i wykroczeń.
Art.
109. 1. Funkcjonariusz Straży Parku może stosować wobec osób
uniemożliwiających wykonywanie przez niego zadań określonych w ustawie
następujące środki przymusu bezpośredniego:
1) siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych
technik obrony lub ataku;
2) kajdanki;
3) pałkę
służbową;
4) ręczny miotacz gazu;
5) paralizator
elektryczny.
2. Zastosowanie przez funkcjonariusza
Straży Parku środka przymusu bezpośredniego powinno odpowiadać potrzebom
wynikającym z zaistniałej sytuacji i zmierzać do podporządkowania się
osoby poleceniom wydanym przez funkcjonariusza.
3. Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposoby użycia środków
przymusu bezpośredniego, o których mowa w ust. 1, oraz przydziału,
przechowywania i ewidencji środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2-5,
kierując się potrzebą określenia warunków użycia środków przymusu
bezpośredniego przez funkcjonariuszy Straży Parku podczas realizacji zadań
związanych z ochroną przyrody i mienia parku narodowego.
Art.
110. 1. Funkcjonariusz Straży Parku może być wyposażony w broń
bojową oraz broń myśliwską, a pracownik Służby Parku w broń
myśliwską.
2. Funkcjonariusz Straży Parku może być
dopuszczony do pracy z bronią, jeżeli:
1) odbył szkolenie podstawowe dla funkcjonariuszy Straży Parku i zdał
egzamin przed komisją egzaminacyjną;
2) zdał egzamin ze znajomości
przepisów dotyczących posiadania, używania i umiejętności posługiwania się
bronią przed komisją, o której mowa w art. 16 ustawy z dnia 21 maja 1999
r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525);
3)
posiada orzeczenie lekarskie i psychologiczne stwierdzające brak
przeciwwskazań do pracy z bronią.
3. Broń bojową i
broń myśliwską dyrektor parku narodowego nabywa na podstawie decyzji
administracyjnej wydanej przez właściwego miejscowo komendanta
wojewódzkiego Policji, na wniosek dyrektora parku narodowego, zgodnie z
ustawą z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji.
4.
Dyrektor parku narodowego może przydzielić broń bojową lub broń myśliwską
wraz z amunicją funkcjonariuszowi Straży Parku.
5. Decyzję o
wyposażeniu funkcjonariusza Straży Parku w broń bojową lub broń myśliwską
na czas pełnienia służby podejmuje każdorazowo Komendant Straży
Parku.
6. Broń, o której mowa w ust. 4, przydziela się wraz
ze świadectwem broni.
7. Broń bojową, o której mowa w ust.
4, funkcjonariusz Straży Parku ma prawo użyć w następujących przypadkach:
1) w celu odparcia bezpośredniego zamachu na życie własne lub innej
osoby;
2) przeciwko osobie, która, wezwana do natychmiastowego
porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, nie zastosuje się
do tego wezwania, a jej zachowanie wskazuje na bezpośredni zamiar ich
użycia przeciwko funkcjonariuszowi Straży Parku lub innej
osobie;
3) przeciwko osobie, która usiłuje przemocą odebrać broń
palną funkcjonariuszowi Straży Parku.
8. Broń
myśliwską, o której mowa w ust. 4, funkcjonariusz Straży Parku ma prawo
użyć w następujących przypadkach:
1) w celu eliminacji lub odstraszania w granicach parku narodowego
zwierząt stwarzających rzeczywiste i bezpośrednie zagrożenie dla życia i
zdrowia ludzi;
2) w razie konieczności odstrzału, za zgodą
dyrektora parku narodowego, zwierzęcia, które nie ma szans na
przeżycie.
9. Użycie broni bojowej powinno następować
w sposób wyrządzający najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto
broni, i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na
niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.
10.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
zakres szkolenia podstawowego oraz tryb powoływania komisji
egzaminacyjnej, o których mowa w ust. 2 pkt 1, kierując się potrzebą
posiadania przez funkcjonariuszy Straży Parku wiedzy niezbędnej do
wykonywania zadań.
11. Rada Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia, sposoby i tryb postępowania przy użyciu broni bojowej
przez funkcjonariusza Straży Parku, kierując się potrzebą wykonywania
zadań w zakresie ochrony przyrody i mienia parku narodowego przez Straż
Parku.
12. Minister właściwy do spraw środowiska w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób ewidencjonowania i przechowywania broni bojowej
oraz broni myśliwskiej wraz z amunicją, kierując się potrzebą
zabezpieczenia broni bojowej oraz broni myśliwskiej wraz z amunicją,
będącej w dyspozycji Straży Parku.
13. Przepisy dotyczące
dopuszczania, przydzielania i wyposażania w broń myśliwską stosuje się
odpowiednio do pracowników Służby Parku, o których mowa w ust. 1.
Rozdział
8
Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 111.
1. Minister właściwy do spraw środowiska sporządza projekt krajowej
strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
wraz z projektem programu działań.
2. Krajową strategię
ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, wraz z
programem działań, zatwierdza, w drodze uchwały. Rada
Ministrów.
Art. 112. 1. W ramach państwowego
monitoringu środowiska prowadzi się monitoring przyrodniczy różnorodności
biologicznej i krajobrazowej.
2. Monitoring przyrodniczy
polega na obserwacji i ocenie stanu oraz zachodzących zmian w składnikach
różnorodności biologicznej i krajobrazowej na wybranych obszarach, a także
na ocenie skuteczności stosowanych metod ochrony przyrody, w tym na
obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla
których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
Art.
113. 1. Minister właściwy do spraw środowiska prowadzi
centralny rejestr form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1
pkt 1-9.
2. Rejestry, o których mowa w ust. 1 i w art. 114
ust. 2, zawierają:
1) datę utworzenia lub ustanowienia formy ochrony przyrody;
2)
nazwę, jeżeli istnieje, i określenie formy ochrony przyrody, rodzaju, typu
i podtypu rezerwatu przyrody oraz rodzaju użytku ekologicznego;
3)
określenie położenia geograficznego i administracyjnego formy ochrony
przyrody (obręb ewidencyjny, gmina, powiat, województwo);
4)
wskazanie powierzchni, jeżeli można ją określić, z wyszczególnieniem formy
własności i rodzajów gruntów;
5) powołanie oznaczenia mapy
obrazującej przebieg granicy formy ochrony przyrody i jej
otuliny;
6) opis formy ochrony przyrody;
7) oznaczenie
dziennika urzędowego, w którym został ogłoszony akt o utworzeniu lub
uznaniu formy ochrony przyrody;
8) informację, czy dany obszar lub
obiekt albo ich część podlega ochronie zgodnie z prawem
międzynarodowym;
9) informację o planie ochrony oraz oznaczenie
dziennika urzędowego, w którym został ogłoszony akt o ustanowieniu tego
planu.
3. Wyszczególnienie form własności i rodzaju
gruntów, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, nie dotyczy parków krajobrazowych,
obszarów chronionego krajobrazu i zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych.
4. Organ, który utworzył lub
ustanowił formę ochrony przyrody, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i
6-9, przesyła ministrowi właściwemu do spraw środowiska, w terminie 30 dni
od dnia jej utworzenia lub ustanowienia, kopię aktu o utworzeniu lub
ustanowieniu danej formy ochrony przyrody oraz informacje, o których mowa
w ust. 2.
Art. 114. 1. Wojewoda gromadzi dokumentację
dotyczącą zasobów, tworów i składników przyrody, a w szczególności cennych
ze względów naukowych tworów przyrody, stanowisk chronionych gatunków
roślin, zwierząt i grzybów, a także ich siedlisk oraz siedlisk
przyrodniczych.
2. Wojewoda prowadzi rejestr form ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-4 i 6-9, położonych w
całości lub w części na obszarze jego działania.
3. Organ,
który ustanowił formę ochrony przyrody, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt
4 i 6-9, przesyła wojewodzie, w terminie 30 dni od dnia jej ustanowienia,
kopię aktu o utworzeniu lub ustanowieniu danej formy ochrony przyrody oraz
informacje, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1-8.
Art.
115. 1. Na obrzeżach lub w pobliżu form ochrony przyrody, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 oraz 7 i 8, umieszcza się tablice
informujące o nazwie form ochrony przyrody oraz o zakazach obowiązujących
na obszarach lub w stosunku do tych form, a na obrzeżach form ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6 i pkt 9, umieszcza się
tablice informujące o nazwie formy ochrony przyrody.
2. Na
obrzeżach parku narodowego tablice, o których mowa w ust. 1, umieszcza
dyrektor parku narodowego, a na obrzeżach lub w pobliżu form ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 - organ sprawujący nadzór
nad daną formą ochrony przyrody.
3. Minister właściwy do
spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wzory tablic, o których
mowa w ust. 1, kierując się potrzebą ujednolicenia tablic, określając ich
kształt i rozmiary, materiał, z jakiego zostaną wykonane, tło tablic,
wielkość i kolor liter w napisach.
Art. 116. W przypadku
przebiegu drogi publicznej przez park narodowy lub rezerwat przyrody
wyznaczenie miejsc parkingowych następuje po uzyskaniu zgody - odpowiednio
- dyrektora parku narodowego lub organu uznającego obszar za rezerwat
przyrody.
Rozdział
9
Gospodarowanie zasobami i składnikami
przyrody
Art. 117. 1. Gospodarowanie
zasobami dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz zasobami
genetycznymi roślin, zwierząt i grzybów użytkowanymi przez człowieka
powinno zapewniać ich trwałość, optymalną liczebność i ochronę
różnorodności genetycznej, w szczególności przez:
1) ochronę, utrzymanie lub racjonalne zagospodarowanie naturalnych i
półnaturalnych ekosystemów, w tym lasów, torfowisk, bagien, muraw,
solnisk, klifów nadmorskich i wydm, linii brzegów wód, dolin rzecznych,
źródeł i źródlisk, a także rzek, jezior i obszarów morskich oraz siedlisk
i ostoi roślin, zwierząt lub grzybów;
2) stworzenie warunków do
rozmnażania i rozprzestrzeniania zagrożonych wyginięciem roślin, zwierząt
i grzybów oraz ochronę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a także ochronę
tras migracyjnych zwierząt.
2. Na gruntach
użytkowanych gospodarczo w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody
stosuje się ochronę krajobrazową.
Art. 118. 1.
Prowadzenie robót polegających na regulacji wód oraz budowie watów
przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych,
oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne - na terenach o
szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których
znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu
widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i
ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień
gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej
migracji ryb i innych organizmów wodnych, następuje na podstawie decyzji
wojewody, który ustala warunki prowadzenia robót.
2. Wydanie
decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje przed uzyskaniem pozwolenia na
budowę na podstawie rozdziału 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6, poz.
41).
Art. 119. Zabrania się wznoszenia w pobliżu morza,
jezior i innych zbiorników wodnych, rzek i kanałów obiektów budowlanych
uniemożliwiających lub utrudniających ludziom i dziko występującym
zwierzętom dostęp do wody, z wyjątkiem obiektów służących turystyce
wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej oraz związanych z bezpieczeństwem
powszechnym i obronnością kraju.
Art. 120. 1.
Zabrania się wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz
przemieszczania w tym środowisku roślin, zwierząt lub grzybów gatunków
obcych, a także ich form rozwojowych.
2. Sprowadzanie do
kraju roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych, które w przypadku
uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym,
wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.
3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do
gatunków ryb, na których wprowadzanie jest wymagane zezwolenie ministra
właściwego do spraw rolnictwa, wydawane na podstawie art. 3 ustawy z dnia
18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz.
750, z późn. zm.6) albo art. 26 ustawy z dnia 6 września 2001
r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. Nr 129, poz. 1441 oraz z 2002 r. Nr 181,
poz. 1514).
4. Zakazów, o których mowa w ust. 1, nie stosuje
się do wprowadzania i przemieszczania roślin:
1) przy zakładaniu i utrzymywaniu terenów zieleni oraz zakładaniu i
utrzymywaniu zadrzewień poza lasami i obszarami objętymi formami ochrony
przyrody;
2) wykorzystywanych w ramach racjonalnej gospodarki
leśnej i rolnej.
Art. 121. 1. Gospodarowanie
zasobami przyrody nieożywionej powinno być prowadzone w sposób
zapewniający ochronę innych zasobów, tworów i składników przyrody,
oszczędne użytkowanie przestrzeni oraz zachowanie szczególnie cennych
tworów i składników przyrody nieożywionej, w tym profili geologicznych i
glebowych, jaskiń, turni, skałek, głazów narzutowych, naturalnych
zbiorników i cieków wodnych, źródeł i wodospadów, elementów dna morza,
wydm i glebowych powierzchni wzorcowych, a także miejsc występowania
kopalnych szczątków roślin i zwierząt.
2. Wywóz za granicę
meteorytów i kopalnych szczątków roślin i zwierząt wymaga zezwolenia
ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 122. 1.
Kto dokona odkrycia kopalnych szczątków roślin lub zwierząt, jest
obowiązany powiadomić o tym niezwłocznie wojewodę, a jeżeli nie jest to
możliwe - właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta
miasta.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest
obowiązany przekazać niezwłocznie wojewodzie zawiadomienie, o którym mowa
w ust. 1.
3. Jeżeli wojewoda ustali, że odkryte kopalne
szczątki roślin lub zwierząt są cenne dla nauki, przekazuje je do muzeum
lub placówki naukowej.
Art. 123. 1. Wojewoda dokonuje
kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie
gospodarczego wykorzystania zasobów i składników przyrody przez jednostki
organizacyjne oraz osoby prawne i fizyczne.
2. Czynności
kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie
wydane przez wojewodę.
3. Upoważnienie, o którym mowa w ust.
2, zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności, miejsca
i zakresu kontroli oraz podstawy prawnej do jej
wykonywania.
4. Przed przystąpieniem do czynności
kontrolnych osoba upoważniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać
upoważnienie, o którym mowa w ust. 2.
5. Osoby upoważnione
do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do:
1) wstępu na teren należący do podmiotu kontrolowanego;
2)
żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem
kontroli;
3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem
kontroli, sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz
zabezpieczania tych dokumentów.
6. Osoba wykonująca
czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół.
7.
Protokół podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot
kontrolowany.
8. W przypadku odmowy podpisania protokołu
przez podmiot kontrolowany, protokół podpisuje tylko osoba wykonująca
czynności kontrolne, dokonując w protokole stosownej adnotacji o odmowie
podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany.
9. Wstęp
oraz wykonywanie czynności kontrolnych następują w obecności właściciela
lub posiadacza nieruchomości.
Art. 124. Zabrania się
wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków
kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.
Art. 125. Rośliny,
zwierzęta lub grzyby, a także ich siedliska, nieobjęte formami ochrony
przyrody mogą być niszczone lub zabijane jedynie w związku z:
1) realizacją zadań uzasadnionych potrzebami ochrony
przyrody;
2) prowadzeniem badań naukowych lub edukacją;
3)
racjonalną gospodarką;
4) amatorskim połowem ryb;
5) zbiorem
na własne potrzeby;
6) prowadzeniem akcji ratowniczej;
7)
bezpieczeństwem powszechnym;
8) bezpieczeństwem sanitarnym i
weterynaryjnym;
9) ochroną życia i zdrowia ludzi;
10)
zapobieganiem skutkom klęski żywiołowej lub ich usuwaniem.
Rozdział
10
Skutki prawne objęcia ochroną
Art. 126.
1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
1) żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie
leśnym;
2) wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3)
rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4) niedźwiedzie - w
pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach
rolnych;
5) bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub
rybackim.
2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1,
nie obejmuje utraconych korzyści.
3. Oględzin i szacowania
szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania
i jego wypłaty, dokonuje wojewoda, a na obszarze parku narodowego dyrektor
tego parku.
4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw
rolnych i leśnych mogą współdziałać z wojewodą, a na obszarze parku
narodowego - z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania
upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami
powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.
5.
Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub
wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu
właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub wojewody, w ramach
zawartych umów cywilnoprawnych.
6. Odszkodowanie nie
przysługuje:
1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu
Państwa;
2) jeżeli poszkodowany:
a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od
zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,
b) nie
wyraził zgody na budowę przez wojewodę lub dyrektora parku narodowego
urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;
3)
za szkody:
a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do
gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
b)
nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na
jeden hektar uprawy,
c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem
powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,
d) wyrządzone
przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich
pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej
opieki.
7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta
łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt
łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty
odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13
października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i
Nr 113, poz. 984).
8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez
zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań
Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody - do sprawującego nadzór
nad rezerwatem.
9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez
zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze
środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody -
ze środków budżetu państwa, z części, której dysponentem jest
wojewoda.
10. W sprawach spornych dotyczących wysokości
odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1,
orzekają sądy powszechne.
11. Minister właściwy do spraw
środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia, sposób postępowania przy szacowaniu
szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1,
a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania
odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się
potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości
wyceny szkody według cen rynkowych.
12. Rada Ministrów może
określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki
zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb
Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt
zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce
człowieka.
Rozdział
11
Przepisy karne
Art. 127. Kto umyślnie:
1) narusza zakazy obowiązujące w:
a) parkach narodowych,
b) rezerwatach przyrody,
c)
parkach krajobrazowych,
d) obszarach chronionego
krajobrazu,
e) obszarach Natura 2000,
2) narusza
zakazy obowiązujące w stosunku do:
a) pomników przyrody,
b) stanowisk dokumentacyjnych,
c)
użytków ekologicznych.
d) zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych,
e) roślin, zwierząt lub grzybów
objętych ochroną gatunkową,
3) nie zgłasza do rejestru, o
którym mowa w art. 64 ust. 1, posiadanych lub hodowanych
zwierząt
- podlega karze aresztu albo grzywny.
Art. 128.
Kto:
1) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom albo bez świadectwa
fitosanitarnego przewozi przez granicę państwa rośliny lub zwierzęta, o
których mowa w art. 61 ust. 1, a także ich rozpoznawalne części i produkty
pochodne,
2) narusza przepisy prawa Unii Europejskiej dotyczące
ochrony gatunków dziko żyjących zwierząt i roślin w zakresie regulacji
obrotu nimi poprzez:
a) nieprzedkładanie zgłoszenia importowego,
b) używanie okazów
określonych gatunków w innym celu niż wskazany w zezwoleniu
importowym,
c) korzystanie w sposób nieuprawniony ze zwolnień od
nakazów przy dokonywaniu obrotu sztucznie rozmnożonymi
roślinami,
d) oferowanie zbycia lub nabycia, nabywanie lub
pozyskiwanie, używanie lub wystawianie publicznie w celach zarobkowych,
zbywanie, przetrzymywanie lub przewożenie w celu zbycia okazów określonych
gatunków roślin lub zwierząt,
e) używanie zezwolenia albo
świadectwa dla okazu innego niż ten, dla którego było ono
wydane,
f) składanie wniosku o wydanie zezwolenia importowego,
eksportowego, reeksportowego, lub świadectwa bez poinformowania o
wcześniejszym odrzuceniu wniosku
- podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat
5.
Art. 129. W razie ukarania za wykroczenie określone
w art. 127 lub skazania za przestępstwo określone w art. 128, sąd może
orzec:
1) przepadek przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia lub
przestępstwa oraz przedmiotów, roślin, zwierząt lub grzybów pochodzących z
wykroczenia lub przestępstwa, chociażby nie stanowiły własności
sprawcy;
2) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli
obowiązek taki nie byłby wykonalny - nawiązkę do wysokości 10 000
złotych na rzecz organizacji społecznej działającej w zakresie ochrony
przyrody lub właściwego, ze względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub
przestępstwa, wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki
wodnej.
Art. 130. 1. Sąd doręcza odpis wydanego
prawomocnego orzeczenia o przepadku roślin, zwierząt lub grzybów, ich
rozpoznawalnych części oraz produktów pochodnych wojewodzie właściwemu ze
względu na miejsce popełnienia wykroczenia lub
przestępstwa.
2. Rośliny, zwierzęta lub grzyby, ich
rozpoznawalne części oraz produkty pochodne, o których mowa w ust. 1,
podlegają przekazaniu podmiotom uprawnionym do ich utrzymywania,
wyznaczanym przez:
1) wojewodę - w stosunku do gatunków rodzimych;
2) ministra
właściwego do spraw środowiska - w stosunku do gatunków obcych lub
objętych ochroną na podstawie przepisów prawa Unii
Europejskiej.
3. Organy, o których mowa w ust. 2, mogą
zarządzić, na koszt skazanego, odesłanie roślin lub zwierząt oraz
produktów pochodnych, wobec których orzeczono przepadek, do państwa z
którego dokonano ich eksportu.
Art. 131. Kto:
1) prowadząc działalność gospodarczą w zakresie handlu zwierzętami, o
których mowa w art. 61 ust. 1, nie posiada lub nie przekazuje odpowiedniej
dokumentacji stwierdzającej legalność pochodzenia zwierzęcia,
2)
bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom utworzy lub prowadzi ogród
botaniczny, ogród zoologiczny lub ośrodek,
3) przeprowadzając
likwidację ogrodu zoologicznego lub ośrodka nie zapewni przebywającym tam
zwierzętom warunków odpowiadających ich potrzebom biologicznym,
4)
poza ogrodami zoologicznymi, placówkami naukowymi prowadzącymi badania nad
zwierzętami lub cyrkami utrzymuje lub prowadzi hodowlę zwierząt
niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w tym drapieżnych i
jadowitych,
5) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom przenosi z
ogrodu botanicznego lub ogrodu zoologicznego do środowiska przyrodniczego
rośliny lub zwierzęta gatunków zagrożonych wyginięciem,
6) wykonuje
prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem sprzętu
mechanicznego lub urządzeń technicznych w obrębie bryły korzeniowej drzew
lub krzewów na terenach zieleni lub zadrzewieniach w sposób znacząco
szkodzący drzewom lub krzewom,
7) stosuje środki chemiczne na
drogach publicznych oraz ulicach i placach w sposób znacząco szkodzący
terenom zieleni lub zadrzewieniem,
8) bez decyzji wojewody lub
wbrew ustalonym w niej warunkom prowadzi na terenach o szczególnych
wartościach przyrodniczych roboty polegające na regulacji wód oraz budowie
wałów przeciwpowodziowych, a także roboty melioracyjne, odwodnienia
budowlane oraz inne roboty ziemne zmieniające stosunki wodne,
9)
wprowadza do środowiska przyrodniczego lub przemieszcza w tym środowisku
rośliny, zwierzęta lub grzyby gatunków obcych, a także ich formy
rozwojowe,
10) bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom sprowadza do
kraju rośliny, zwierzęta lub grzyby gatunków obcych, które w przypadku
uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom
rodzimym,
11) nie powiadamia wojewody lub wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta o odkryciu kopalnych szczątków roślin lub
zwierząt,
12) wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy
przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary,
13) wbrew
przepisom art. 125 zabija zwierzęta, niszczy rośliny lub grzyby lub
niszczy siedliska roślin, zwierząt lub grzybów
- podlega karze
aresztu albo grzywny.
Art. 132. Orzekanie w sprawach,
o których mowa w art. 127 i 131, następuje na podstawie przepisów Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozdział
12
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art.
133. W ustawie z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.
U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750, z późn. zm.7) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 8 w ust. 1:
a) pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6) przez wytwarzanie w wodzie pola elektrycznego charakterystycznego
dla prądu zmiennego,",
b) w pkt 13 lit. a otrzymuje
brzmienie:
"a) ryb łososiowatych i węgorzy,";
2) w art. 10
ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Zabrania się:
1) przechowywania, przewożenia, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu
ikry i ryb złowionych lub pozyskanych z naruszeniem przepisów art. 8 i
9;
2) wprowadzania do obrotu ryb pochodzących z amatorskiego połowu
ryb.";
3) w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Publiczne śródlądowe wody powierzchniowe płynące dzieli się na
obwody rybackie, z wyjątkiem wód znajdujących się w granicach parków
narodowych i w granicach rezerwatów przyrody, w których zabronione jest
rybactwo.";
4) w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Rybackie narzędzia i urządzenia połowowe może posiadać wyłącznie
uprawniony do rybactwa oraz dyrektor parku narodowego i uprawnione przez
niego osoby, w celu wykonywania ochrony ryb na wodach parku narodowego, z
wyjątkiem osób prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji i
obrotu tymi narzędziami i urządzeniami.";
5) w art. 23a w
ust. 6 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) Straży Parku Narodowego - w zakresie przestrzegania przepisów o
ochronie przyrody,".
Art. 134. W ustawie z dnia
12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr
9, poz. 84 i Nr 200, poz. 1683 oraz z 2003 r. Nr 96, poz. 874, Nr 110,
poz. 1039, Nr 188, poz. 1840, Nr 200, poz. 1953 i Nr 203, poz. 1966) w
art. 7:
1) w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
"8) grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub
krajobrazową, a także budynki i budowle trwale związane z gruntem, służące
bezpośrednio osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody - w parkach
narodowych oraz w rezerwatach przyrody,";
2) dodaje się ust.
4 i 5 w brzmieniu:
"4. Z tytułu zwolnień z podatków i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt
8, jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje z budżetu państwa zwrot
utraconych dochodów.
5. Minister właściwy do
spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb
zwrotu utraconych dochodów, o których mowa w ust. 4, kierując się potrzebą
zabezpieczenia budżetów gmin przed utratą dochodów z tytułu ulg w opłatach
i podatkach w parkach narodowych, parkach krajobrazowych oraz rezerwatach
przyrody.".
Art. 135. W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o
lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późn. zm.8)
wprowadza się następujące zmiany:
1) dodaje się art. 5a w brzmieniu:
"Art. 5a. Minister właściwy do spraw środowiska może powierzyć, w
drodze decyzji administracyjnej, dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów
Państwowych wykonywanie zadań poza terenami jego działania w zakresie
związanym z funkcjonowaniem i ochroną obszarów Natura
2000.";
2) w art. 45 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3) zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa
leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie
ochrony mienia,";
3) w art. 54 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
"5) opracowanie planów ochrony dla rezerwatów przyrody znajdujących
się w zarządzie Lasów Państwowych, ich realizację, ochronę gatunkową
roślin i zwierząt oraz sprawowanie nadzoru nad obszarami wchodzącymi w
skład sieci Natura 2000,".
Art. 136. W ustawie z
dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 603, z późn. zm.9)
w art. 35:
1) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Nie pobiera się opłat z tytułu zarządu nieruchomościami
znajdującymi się pod drogami publicznymi i między wałami
przeciwpowodziowymi a korytem rzeki.";
2) dodaje się ust. 6a
w brzmieniu:
"6a. Nie pobiera się opłat z tytułu zarządu nieruchomościami objętymi
formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz.
880).".
Art. 137. W ustawie z dnia 13
października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i
Nr 113, poz. 984) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 26 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) parki narodowe i rezerwaty przyrody, z wyjątkiem obszarów
wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych ustanowionych dla
rezerwatu przyrody,";
2) w art. 50:
a) uchyla się ust. 1a;
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Za szkody, o których mowa w ust. 1, wyrządzane na obszarach:
1) obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe ze środków budżetu państwa;
2)
obwodów łowieckich polnych i obszarach niewchodzących w skład obwodów
łowieckich odszkodowania wypłaca wojewoda ze środków budżetu państwa, z
części, której dysponentem jest
wojewoda.".
Art. 138. W ustawie z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106,
poz. 1002 oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 625) wprowadza się następujące
zmiany:
1) uchyla się rozdział 5;
2) w art. 33:
a) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6) wykonywaniem zadań związanych z ochroną
przyrody.",
b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:
"1b. Jeżeli minister właściwy do spraw środowiska lub wojewoda wydał
zezwolenie na zabicie zwierząt objętych ochroną gatunkową, mogą one być
uśmiercone przy użyciu broni myśliwskiej przez osoby uprawnione do
posiadania tej broni.";
3) uchyla się art.
36;
4) w art. 37 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Kto narusza nakazy albo zakazy określone w art. 9, art. 12 ust.
1-6, art. 13 ust. 1, art. 14, art. 15 ust. 1-5, art. 16, art. 17 ust. 1-7,
art. 18, art. 22 ust. 1, art. 22a, art. 24 ust. 1-3, art. 25, art. 27,
art. 28 ust. 1, 5 i 8-9, art. 29 ust. 1 i art. 30,
podlega karze aresztu lub grzywny.".
Art.
139. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z późn.
zm.10) w art. 83 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały
zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody
zoologiczne, parki narodowe oraz rezerwaty
przyrody.".
Art. 140. W ustawie z dnia 9 września 2000
r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960, z późn. zm.11)
w załączniku Szczegółowy wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki oraz
zwolnienia:
1) w części II Czynności urzędowe po ust. 14 dodaje się ust. 14a w
brzmieniu:
"14a. Od dokonania wpisu do rejestru zwierząt - 20
zł.";
2) w części IV Zezwolenia:
a) w ust. 41 w kolumnie 4 dodaje się pkt 1 w brzmieniu:
"1) zezwolenia na przewożenie przez granicę Rzeczypospolitej Polskiej
roślin lub zwierząt, wydawane ogrodom botanicznym lub
zoologicznym.",
b) po ust. 41 dodaje się ust. 41a i 41b w
brzmieniu:
"41a. Od zezwoleń na utworzenie ogrodu botanicznego, ogrodu
zoologicznego lub ośrodka rehabilitacji zwierząt - 70 zł.
41 b. Od
zezwoleń wydanych na usunięcie drzew lub krzewów osobom fizycznym na cele
niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej - 20
zł.",
c) w ust. 44 w kolumnie 4 po pkt 6 dodaje się pkt 6a w
brzmieniu:
"6a) zezwolenia na działania związane z ochroną przyrody, wydawane
organizacjom ekologicznym i jednostkom naukowym działającym na rzecz
ochrony przyrody,".
Art. 141. W ustawie z
dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.
627, z późn. zm.12) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 19 w ust. 2 pkt 24 otrzymuje brzmienie:
"24) z zakresu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(Dz. U. Nr 92, poz. 880):
a) zezwolenia na prowadzenie ogrodu botanicznego, ogrodu
zoologicznego lub ośrodka rehabilitacji zwierząt,
b) wnioski o
wydanie zezwolenia oraz zezwolenia na pozyskiwanie roślin i zwierząt
gatunków objętych ochroną częściową,
c) wnioski o wydanie
zezwolenia oraz zezwolenia na zbiór roślin i grzybów chronionych,
chwytanie, odławianie lub zabijanie zwierząt chronionych oraz wnioski o
wydanie zezwolenia i zezwolenia na inne czynności podlegające zakazom lub
ograniczeniom w stosunku do gatunków objętych ochroną,
d)
zezwolenia na przewożenie przez granicę państwa roślin i zwierząt
należących do gatunków podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów
prawa Unii Europejskiej, a także ich rozpoznawalnych części i produktów
pochodnych,
e) wnioski o wydanie zezwolenia oraz zezwolenia na
usunięcie drzew lub krzewów,
f) decyzje o wymiarze
administracyjnych kar pieniężnych za:
- zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane
niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu
mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków
chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności,
- usuwanie drzew
lub krzewów bez wymaganego zezwolenia,
- zniszczenie spowodowane
niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień, drzew lub
krzewów,";
2) w art. 413 w ust. 5 pkt 3 otrzymuje
brzmienie:
"3) przewodniczący wojewódzkiej rady ochrony
przyrody,".
Art. 142. W ustawie z dnia 18 lipca
2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.13)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 39 w pkt 2 lit. a otrzymuje brzmienie:
"a) jeżeli byłoby to sprzeczne z warunkami wynikającymi z utworzenia
form ochrony przyrody, stref ochronnych zwierząt łownych lub ostoi na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr
92, poz. 880),";
2) po art. 85 dodaje się art. 85a w
brzmieniu:
"Art. 85a. Decyzje, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 3 i art. 85
ust. 4, wymagają uzgodnienia z wojewodą.";
3) w art. 132 w
ust. 2 w pkt 6 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7 w
brzmieniu:
"7) informację o formach ochrony przyrody utworzonych lub
ustanowionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody, występujących w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z
wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych.".
Rozdział
13
Przepisy przejściowe, dostosowujące i
końcowe
Art. 143. Obrączki użyte do obrączkowania
ptaków przed dniem wejścia w życie ustawy nie podlegają wymianie na
obrączki sporządzone zgodnie ze wzorem określonym w przepisach, o których
mowa w art. 55.
Art. 144. Dyrektor parku narodowego powołany
przed dniem wejścia w życie ustawy pozostaje na stanowisku do czasu
powołania dyrektora parku na podstawie art. 101 ust. 2, nie dłużej jednak
niż jeden rok od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 145.
1. Wojewódzcy konserwatorzy przyrody powołani przed dniem wejścia w
życie ustawy pozostają na dotychczas zajmowanych
stanowiskach.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy
dotychczasowe stosunki pracy z wojewódzkimi konserwatorami przyrody
nawiązane na podstawie powołania przekształcają się w stosunki pracy na
podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na warunkach pracy i płacy
określonych w powołaniu.
Art. 146. Przepis art. 108 ust. 2
pkt 5 nie ma zastosowania do funkcjonariuszy Straży Parku zatrudnionych w
parku narodowym przed dniem wejścia w życie ustawy, przez okres nie
krótszy niż 10 lat.
Art. 147. Umundurowanie oraz przedmioty
uzupełniające mundury pracowników Służb Parków Narodowych i Służb Parków
Krajobrazowych mogą być używane według dotychczas obowiązujących wzorów do
czasu wyczerpania zapasów.
Art. 148. 1. Ogrody
botaniczne i ośrodki istniejące przed dniem wejścia w życie ustawy mogą
prowadzić dotychczasową działalność bez zezwolenia, o którym mowa w art.
67 ust. 1 lub art. 75 ust. 1, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia
2005 r.
2. Ogrody botaniczne oraz ośrodki, które w terminie,
o którym mowa w ust. 1, nie uzyskają zezwolenia na prowadzenie
działalności, podlegają likwidacji.
Art. 149. Zwierzęta, o
których mowa w art. 61 ust. 1, na które nie ma dokumentu stwierdzającego
legalność pochodzenia lub zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska, podlegają rejestracji, zgodnie z art. 64 ust. 1, w okresie 6
miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 150.
Posiadacze spreparowanych zwierząt lub ich części są obowiązani do
uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 56 ust. 1 lub 2, w okresie
jednego roku od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 151. Straż
Parku, Służba Parku Narodowego i Służba Parku Krajobrazowego działające
przed dniem wejścia w życie ustawy stają się odpowiednio Strażą Parku,
Służbą Parku Narodowego i Służbą Parku Krajobrazowego w rozumieniu
niniejszej ustawy.
Art. 152. 1. Zadania Państwowej
Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad ochrony przyrody, rad naukowych
parków narodowych, rad parków krajobrazowych lub rad zespołów parków
krajobrazowych, do czasu powołania członków tych organów, wykonują
odpowiednio Państwowa Rada Ochrony Przyrody, wojewódzkie komisje ochrony
przyrody, rady parków narodowych i rady parków.
2. Powołanie
członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkich rad ochrony
przyrody, rad naukowych parków narodowych, rad parków krajobrazowych lub
rad zespołów parków krajobrazowych nastąpi w terminie 6 miesięcy od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 153. Formy ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-10, utworzone lub
wprowadzone przed dniem wejścia w życie ustawy stają się formami ochrony
przyrody w rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 154. 1.
Plany ochrony dla parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków
krajobrazowych ustanowione w okresie od dnia 2 lutego 2001 r. do dnia
wejścia w życie ustawy stają się planami ochrony w rozumieniu niniejszej
ustawy.
2. Dla parków narodowych, rezerwatów przyrody,
parków krajobrazowych utworzonych przed dniem wejścia w życie ustawy,
nieposiadających planu ochrony, sporządza się plan ochrony w terminie do 5
lat od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust.
3.
3. Dla parków krajobrazowych, które miały zatwierdzone
rozporządzeniem plany ochrony do dnia 2 lutego 2001 r., sporządza się, z
ich wykorzystaniem, plany ochrony w rozumieniu niniejszej ustawy, w
terminie do 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy.
Art. 155. Parki gminne utworzone przed dniem wejścia
w życie ustawy stają się parkami gminnymi w rozumieniu niniejszej
ustawy.
Art. 156. Strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu i
regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych, ustalone przed
dniem wejścia w życie ustawy, stają się strefami ochrony ostoi, miejscami
rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych w
rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 157. Dotychczasowe
przepisy wykonawcze wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w
art. 161, zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych
wydanych na podstawie niniejszej ustawy.
Art. 158. Do spraw
wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, a niezakończonych decyzją
ostateczną stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 159.
1. Z dniem wejścia w życie ustawy Krajowy Zarząd Parków Narodowych
przechodzi w stan likwidacji. Aktywa i pasywa Krajowego Zarządu Parków
Narodowych przejmuje minister właściwy do spraw
środowiska.
2. Likwidacje Krajowego Zarządu Parków
Narodowych prowadzi się pod jego dotychczasową nazwą z dodatkiem "w
likwidacji".
3. Pracownicy Krajowego Zarządu Parków
Narodowych z dniem wejścia w życie ustawy stają się pracownikami urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw środowiska, z zastrzeżeniem
art. 160.
4. Minister właściwy do spraw finansów
publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, w
drodze rozporządzenia, dokona przeniesienia planowanych dochodów i
wydatków budżetowych w ramach części 41 - środowisko między działami i
rozdziałami budżetu państwa w zakresie dotyczącym zadań przejętych przez
Ministerstwo Środowiska z Krajowego Zarządu Parków Narodowych oraz określi
limity zatrudnienia i kwoty wynagrodzeń w podziale na działy i rozdziały
budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych
wynikającego z ustawy budżetowej.
5. Do przeniesień, o
których mowa w ust. 4, nie stosuje się ograniczeń wynikających z art. 96
ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach
publicznych.
Art. 160. 1. Stosunki pracy z
pracownikami, o których mowa w art. 159 ust. 3, wygasają po upływie 3
miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy:
1) jeżeli przed upływem 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nie
zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy i płacy na dalszy okres
zatrudnienia albo
2) w razie odmowy przyjęcia nowych warunków pracy
i płacy, o których mowa w pkt 1, w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie
przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
2. Pracodawca jest obowiązany powiadomić, w
formie pisemnej, pracownika o terminie wygaśnięcia stosunku pracy i o
skutkach nieprzyjęcia nowych warunków pracy i płacy.
3.
Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę może nastąpić za
wypowiedzeniem.
4. Pracownicy, o których mowa w art. 159
ust. 3, zachowują uprawnienia pracownicze wynikające z aktów, na podstawie
których powstał ich stosunek pracy przed dniem wejścia w życie ustawy, do
dnia:
1) wymienionego w ust. 1 pkt 2 - jeżeli przyjęli proponowane warunki
pracy i płacy na dalszy okres zatrudnienia, albo
2) wygaśnięcia
stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1, albo
3) wypowiedzenia, o
którym mowa w ust. 3.
5. W przypadku wygaśnięcia
stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1, lub wypowiedzenia, o którym mowa w
ust. 3, pracownikom przysługuje odprawa, o której mowa w art. 8 ustawy z
dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz.
844, Nr 213, poz. 2081 i Nr 223, poz. 2217).
Art. 161. Traci
moc ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z
2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145,
poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr
162, poz. 1568 i Nr 203, poz. 1966).
Art. 162. Ustawa
wchodzi w życie z dniem 1 maja 2004 r., z wyjątkiem art. 39 i 134 pkt 2,
które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A.
Kwaśniewski
___________________ 1 Zmiany
tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r.
Nr 86, poz. 958 i Nr 120 , poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr
145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz.
1682 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i poz. 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 203,
poz. 1966 i Nr 229, poz. 2273. 2 Zmiany tekstu jednolitego
wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 129, poz. 1447
i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113,
poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200,
poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717,
720 i 721, Nr 96, poz. 874, Nr 124, poz. 1152, Nr 162, poz. 1568, Nr 203,
poz. 1966 i Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 39 i Nr 19, poz.
177. 3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały
ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 170, poz. 1652 oraz z 2004 r. Nr 6, poz.
41. 4 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały
ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 594, Nr 96, poz.
874, Nr 166, poz. 1611 i Nr 189, poz. 1851 oraz z 2004 r. Nr 19, poz.
177. 5 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U.
z 2001 r. Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984,
Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957, z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80,
poz. 717 i 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 175, poz. 1693, Nr 190, poz. 1865 i
Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz. 464 i Nr 70,
poz. 631. 6 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w
Dz. U. z 2001 r. Nr 27, poz. 298, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 117, poz.
1007, z 2003 r. Nr 52, poz. 451, Nr 80, poz. 718 i Nr 199, poz.
1939. 7 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały
ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 81, poz.
875, Nr 110, poz. 1189 i Nr 115, poz. 1229. 8 Zmiany tekstu
jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 86,
poz. 958 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz.
1623, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz. 1682 oraz
z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i 721, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr
229, poz. 2273. 9 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej
ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229, Nr 122,
poz. 1323 i Nr 154, poz. 1793 i 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74,
poz. 676 i Nr 155, poz. 1287, z 2003 r. Nr 6, poz. 64, Nr 49, poz. 408, Nr
64, poz. 592, Nr 80, poz. 721 i Nr 122, poz. 1143 oraz z 2004 r. Nr 69,
poz. 624. 10 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy
zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz.
1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr
126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i
Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr
96, poz. 874, Nr 124, poz. 1152, Nr 162, poz. 1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr
217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 39 i Nr 19, poz.
177. 11 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U.
z 2001 r. Nr 5, poz. 43, Nr 60, poz. 610, Nr 76, poz. 811, Nr 87, poz.
954, Nr 100, poz. 1085 i Nr 129, poz. 1441, z 2002 r. Nr 71, poz. 655, Nr
135, poz. 1143, Nr 141, poz. 1178 i 1180 i Nr 216, poz. 1824, z 2003 r. Nr
7, poz. 78, Nr 96, poz. 874, Nr 124, poz. 1154, Nr 128, poz. 1176, Nr 170,
poz. 1651 i Nr 190, poz. 1864 oraz z 2004 r. Nr 49, poz. 466, Nr 54, poz.
535, Nr 62, poz. 574, Nr 70, poz. 632 i Nr 91, poz. 870. 12
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 115,
poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271
i Nr 233, poz. 1957, z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, poz. 717 i 721, Nr
162, poz. 1568, Nr 175, poz. 1693, Nr 190, poz. 1865 i Nr 217, poz. 2124
oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 49, poz. 464 i Nr 70, poz.
631. 13 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U.
z 2001 r. Nr 154, poz. 1803, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz.
1112, Nr 233, poz. 1957 i Nr 238, poz. 2022 oraz z 2003 r. Nr 80, poz.
717, Nr 165, poz. 1592, Nr 190, poz. 1865 i Nr 228, poz.
2259.
|