USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r.
Prawo geologiczne i górnicze.
(Dz. U. z dnia 1 marca 1994 r.)

Uwzględnione zmiany: Dz.U.96.106.496, Dz.U.97.111.726, Dz.U.97.133.885, 
Dz.U.97.88.554,Dz.U.98.106.668, Ustawa o dostępie do informacji... z 9.11.2000


DZIAŁ I 
PRZEPISY OGÓLNE


Rozdział 1 

Zakres obowiązywania

Art. 1. Ustawa określa zasady i warunki:

1)wykonywania prac geologicznych,

2)wydobywania kopalin ze złóż,

3)ochrony złóż kopalin, wód podziemnych i innych składników środowiska w związku 
z wykonywaniem prac geologicznych i wydobywaniem kopalin.




Art. 2. O ile ustawa nie stanowi inaczej, jej przepisy:

1)o wydobywaniu kopalin podstawowych stosuje się odpowiednio do:

a)bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze,

b)składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych,

2)dotyczące kopalin pospolitych stosuje się odpowiednio do poszukiwania, 
rozpoznawania i wydobywania surowców mineralnych, znajdujących się w odpadach 
po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin.





Art. 3. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, objąć przepisami ustawy, 
w całości lub w części, prowadzenie określonych robót podziemnych z zastosowaniem 
techniki górniczej.





Art. 4. Ustawy nie stosuje się do:

1)korzystania z wód w zakresie uregulowanym odrębnymi przepisami,

2)geologicznych badań naukowych i działalności dydaktycznej, które są prowadzone 
bez wykonywania robót geologicznych,

3)pozyskiwania okazów minerałów, skał i skamielin w celach naukowych, 
kolekcjonerskich i dydaktycznych, które następuje bez wykonywania robót górniczych,

4)ustalania przydatności gruntów dla potrzeb budownictwa bez wykonywania robót 
geologicznych.





Art. 5. 1. Kopaliny dzieli się na podstawowe i pospolite.

2. Do kopalin podstawowych zalicza się:

1)gaz ziemny, ropę naftową oraz jej naturalne pochodne, węgiel brunatny, węgiel 
kamienny i metan z węgla kamiennego,

2)kruszce metali szlachetnych, rudy metali (z wyjątkiem darniowych rud żelaza) i 
metale w stanie rodzimym, łącznie z rudami pierwiastków rzadkich i rozproszonych 
oraz pierwiastków promieniotwórczych,

3)apatyt, baryt, fluoryt, fosforyt, gips i anhydryt, piryt, siarkę rodzimą, sole 
potasowe i potasowo-magnezowe, sole strontu, sól kamienną,

4)azbest, bentonit, diatomit, dolomit, gliny biało wypalające się i kamionkowe, 
gliny i łupki ogniotrwałe, grafit, kaolin, kamienie szlachetne i ozdobne, kwarc, 
kwarcyt, magnezyt, miki, marmury i wapienie krystaliczne, piaski formierskie i 
szklarskie, skalenie, ziemię krzemionkową.

3. Kopaliny nie wymienione w ust. 2 są kopalinami pospolitymi.

4. W rozumieniu ustawy nie są kopalinami wody podziemne, z wyjątkiem solanek, 
wód leczniczych i termalnych.

5. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi złoża wód zaliczonych do 
solanek, wód leczniczych i termalnych oraz złoża innych kopalin leczniczych.

6. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zaliczyć kopalinę pospolitą z 
określonego złoża do kopalin podstawowych, ze względu na jej rodzaj, ilość lub 
warunki zalegania.





Art. 6. W rozumieniu ustawy:

1)złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz 
innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść 
korzyść gospodarczą,

2)pracami geologicznymi jest projektowanie i prowadzenie badań, połączone z 
wykonywaniem robót geologicznych, oraz sporządzanie dokumentacji geologicznej,

3)robotą geologiczną jest wykonywanie w ramach prac geologicznych wierceń, 
szybików, sztolni, wykopów i innych robót górniczych oraz likwidacja otworów 
wiertniczych; do robót geologicznych zalicza się również badania geofizyczne 
wymagające użycia materiałów wybuchowych,

4)poszukiwaniem jest wykonywanie prac geologicznych w celu odkrycia i wstępnego 
udokumentowania zasobów złóż kopalin lub wód podziemnych,

5)rozpoznawaniem jest wykonywanie prac geologicznych na obszarze wstępnie 
udokumentowanego złoża kopaliny lub wód podziemnych,

6)przedsiębiorcą jest podmiot posiadający koncesję na prowadzenie działalności 
regulowanej ustawą,

7)zakładem górniczym jest wyodrębniony technicznie i organizacyjnie zespół 
środków służących przedsiębiorcy do bezpośredniego wydobywania kopaliny ze złoża, 
w tym wyrobiska górnicze, obiekty budowlane oraz technologicznie związane z nimi 
obiekty i urządzenia przeróbcze,

8)obszarem górniczym jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest 
uprawniony do wydobywania kopaliny objętej koncesją,

9)terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywanymi wpływami robót 
górniczych zakładu górniczego.





Rozdział 2 



Własność i użytkowanie górnicze





Art. 7. 1. Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej 
są własnością Skarbu Państwa.

2. W granicach określonych przez ustawy Skarb Państwa może, z wyłączeniem innych 
osób, korzystać ze złóż kopalin oraz rozporządzać prawem do nich przez 
ustanowienie użytkowania górniczego.

3. Uprawnienia Skarbu Państwa, o których mowa w ust. 2, wykonują organy właściwe 
do udzielania koncesji, zwane dalej "organami koncesyjnymi".





Art. 8. W sprawach nie uregulowanych w ustawie do własności złóż kopalin stosuje 
się odpowiednio przepisy o własności nieruchomości gruntowej.





Art. 9. W granicach określonych przez ustawy oraz przez umowę o ustanowieniu 
użytkowania górniczego użytkownik górniczy może, z wyłączeniem innych osób, 
poszukiwać, rozpoznawać lub wydobywać oznaczoną kopalinę. W tych samych granicach 
użytkownik górniczy może rozporządzać swym prawem.





Art. 10. 1. Ustanowienie użytkowania górniczego następuje w drodze umowy za 
wynagrodzeniem, pod warunkiem uzyskania koncesji.

2. Umowa o ustanowienie, zmianę treści lub przeniesienie użytkowania górniczego 
powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie.

3. W razie wygaśnięcia albo cofnięcia koncesji, użytkowanie górnicze wygasa.





Art. 11. 1. Ustanowienie użytkowania górniczego może być poprzedzone przetargiem.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady organizowania i tryb 
przeprowadzania przetargu na nabycie prawa użytkowania górniczego.





Art. 12. 1. Przedsiębiorca, który rozpoznał złoże i uzyskał zatwierdzenie 
dokumentacji geologicznej, może żądać ustanowienia na jego rzecz użytkowania 
górniczego z pierwszeństwem przed innymi osobami.

2. W sprawach spornych, określonych w ust. 1, orzekają właściwe sądy powszechne.





Art. 13. W sprawach nie uregulowanych w ustawie do użytkowania górniczego stosuje 
się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o użytkowaniu.





Art. 14. 1. Przepisy rozdziału stosuje się odpowiednio do innych części górotworu 
niż złoża kopalin.

2. W odniesieniu do działalności, dla której ustawa nie wymaga koncesji, 
uprawnienia Skarbu Państwa, określone w art. 7 ust. 2, wykonują wojewodowie. 
W odniesieniu do takiej działalności, lecz prowadzonej w granicach obszarów 
morskich Rzeczypospolitej Polskiej - organem właściwym jest Minister Ochrony 
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, działający w porozumieniu z 
Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej.





Rozdział 3 



Koncesje





Art. 15. Koncesji wymaga:

1)poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin,

2)wydobywanie kopalin ze złóż,

3)bezzbiornikowe magazynowanie substancji w górotworze oraz składowanie odpadów 
w podziemnych wyrobiskach górniczych,

4)poszukiwanie i wydobywanie surowców mineralnych znajdujących się w odpadach 
powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin.





Art. 16. 1. (1) Z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a koncesji udziela minister właściwy 
do spraw środowiska.

2. (2) Koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych, 
z wyjątkiem takiej działalności wykonywanej w granicach obszarów morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej, oraz na działalność, o której mowa w art. 15 pkt 4, 
udziela wojewoda, z zastrzeżeniem ust. 2a.

2a. (3) Koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych 
na powierzchni nie przekraczającej 2 ha i przewidywanym rocznym wydobyciu nie 
przekraczającym 10.000 m3, z wyjątkiem takiej działalności wykonywanej w granicach 
obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej, udziela starosta.

3. Udzielenie koncesji na:

1)wydobywanie kopalin podstawowych wymaga uzgodnienia z Ministrem Przemysłu i 
Handlu,

2)wydobywanie kopalin leczniczych wymaga uzgodnienia z Ministrem Zdrowia i Opieki 
Społecznej,

3)działalność określoną w art. 15 pkt 1-3 w granicach obszarów morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej następuje w uzgodnieniu z Ministrem Transportu i 
Gospodarki Morskiej,

4)poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie rud pierwiastków promieniotwórczych 
wymaga uzgodnienia z Prezesem Państwowej Agencji Atomistyki,

5)wydobywanie kopalin z wód powierzchniowych wymaga uzgodnienia z administratorem 
tych wód.

4. (4) Z wyjątkiem poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin w granicach obszarów 
morskich Rzeczypospolitej Polskiej, udzielenie koncesji na taką działalność wymaga 
zasięgnięcia opinii właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

5. (5) Udzielenie koncesji na działalność, o której mowa w art. 15 pkt 2-4, z 
wyjątkiem takiej działalności wykonywanej w granicach obszarów morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej, wymaga uzgodnienia z właściwym wójtem, burmistrzem 
lub prezydentem miasta. Uzgodnienie następuje w formie postanowienia wydanego 
na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na które służy 
zażalenie. Postanowienie organu odwoławczego może być zaskarżone do Naczelnego 
Sądu Administracyjnego.

6. Udzielenie koncesji nie narusza wymagań wynikających z przepisów odrębnych.





Art. 17. 1. Jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes państwa lub 
szczególnie ważny interes społeczny, związany zwłaszcza z ochroną środowiska, 
udzielenie koncesji może być uzależnione od ustanowienia zabezpieczenia roszczeń, 
mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej koncesją.

2. Formę i wielkość zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, ustala się w 
koncesji, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, przestrzeni objętej 
koncesją, czasu, na jaki koncesja została wydana, oraz stopnia szkodliwości 
zamierzonej działalności dla środowiska.





Art. 18. O ile ustawa nie stanowi inaczej, wniosek o udzielenie koncesji 
powinien zawierać:

1)oznaczenie podmiotu ubiegającego się o koncesję, jego siedziby oraz wskazanie 
pełnomocników, jeżeli zostali ustanowieni,

2)określenie przedmiotu projektowanej działalności,

3)określenie prawa wnioskodawcy do terenu (przestrzeni), w ramach którego 
projektowana działalność ma być wykonywana, lub prawa, o ustanowienie którego 
ubiega się wnioskodawca,

4)określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem 
daty rozpoczęcia działalności,

5)określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu 
zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem.





Art. 19. Wniosek o udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin, poza wymaganiami przewidzianymi w art. 18, powinien określać cel, zakres, rodzaj i harmonogram zamierzonych prac.





Art. 20. 1. Wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin, poza 
wymaganiami przewidzianymi w art. 18, powinien określać:

1)złoże kopaliny lub jego część, która ma być przedmiotem wydobycia,

2)wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny,

3)stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża, w tym kopalin towarzyszących 
i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych, jak również środki 
umożliwiające osiągnięcie tego celu,

4)projektowane położenie obszaru górniczego i jego granice.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć:

1)decyzję o zatwierdzeniu dokumentacji geologicznej złoża kopaliny oraz dowód 
istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do wykorzystywania tej dokumentacji 
w celu ubiegania się o koncesję,

2)założenia projektu zagospodarowania złoża.




Art. 21. 1. Wniosek o udzielenie koncesji na bezzbiornikowe magazynowanie 
substancji w górotworze oraz na składowanie odpadów w podziemnych wyrobiskach 
górniczych, poza wymaganiami przewidzianymi w art. 18, powinien określać:

1)rodzaj, ilość i właściwości substancji lub odpadów,

2)aktualne i przewidywane warunki geologiczne, hydrogeologiczne i geologiczno-
inżynierskie,

3)miejsce i technologię magazynowania lub składowania.

2. W przypadku zamierzonego składowania odpadów promieniotwórczych do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć także analizę zagrożenia radiacyjnego w zakresie określonym przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki.





Art. 22. Koncesja powinna określać:

1)rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją,

2)przestrzeń, w granicach której ma być prowadzona ta działalność,

3)okres ważności koncesji ze wskazaniem terminu rozpoczęcia działalności,

4)inne wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją, w 
szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska.





Art. 23. 1. Koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, poza 
wymaganiami przewidzianymi w art. 22, powinna ponadto określać:

1)cel, zakres, rodzaj i harmonogram prac geologicznych,

2)wymaganą dokładność rozpoznania geologicznego.

2. Powierzchnia terenu, na którym na podstawie jednej koncesji mogą być 
wykonywane prace, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 1200 km2.





Art. 24. 1. Koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin może 
obejmować także ich wydobywanie.

2. Do wniosku o udzielenie koncesji, o której mowa w ust. 1, stosuje się 
przepisy art. 18 i 19 oraz odpowiednio art. 20.

3. W razie udzielenia koncesji, o której mowa w ust. 1, organ koncesyjny ustala 
w drodze odrębnej decyzji szczegółowe warunki wydobywania kopaliny po 
przedstawieniu zatwierdzonej dokumentacji geologicznej.

4. (6) Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 3, wymaga uzgodnienia z właściwym 
wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta.





Art. 25. 1. Koncesja na wydobywanie kopalin, poza wymaganiami przewidzianymi w 
art. 22, powinna ponadto wyznaczać granice obszaru i terenu górniczego.

2. Granice obszaru górniczego i terenu górniczego wyznacza organ koncesyjny, w 
uzgodnieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego.

3. Jeżeli rzeczywiste wpływy robót górniczych zakładu górniczego przekroczą 
granice określonego w koncesji terenu górniczego, organ koncesyjny zmienia 
decyzję w zakresie dotyczącym granic terenu górniczego.





Art. 26. W uzasadnionych przypadkach, gdy nie zagraża to środowisku, organ 
koncesyjny może zwolnić ubiegającego się o koncesję na wydobywanie kopalin 
pospolitych z niektórych wymagań koncesji określonych ustawą. Zwolnienie to 
nie może dotyczyć wymagań określonych w art. 22 pkt 1-3.





Art. 27. 1. W razie gdy przedsiębiorca narusza przepisy ustawy, zwłaszcza w 
zakresie ochrony środowiska, racjonalnej gospodarki zasobami złóż kopalin, 
lub nie wypełnia warunków koncesji, organ koncesyjny wzywa go do niezwłocznego 
zaniechania naruszeń.

2. Jeżeli przedsiębiorca mimo wezwania, o którym mowa w ust. 1, nadal narusza 
przepisy ustawy lub nie wypełnia warunków koncesji, organ koncesyjny może 
cofnąć koncesję albo ograniczyć jej zakres bez odszkodowania. Przepisy art. 
16 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.





Art. 28. 1. Koncesja wydana na podstawie ustawy wygasa:

1)z upływem czasu, na jaki została wydana,

2)jeżeli stała się bezprzedmiotowa,

3)w razie likwidacji lub upadłości przedsiębiorcy,

4)w razie zrzeczenia się koncesji.

2. W przypadkach określonych w ust. 1 organ koncesyjny, w drodze decyzji, 
stwierdza wygaśnięcie koncesji.





Art. 29. 1. Cofnięcie albo wygaśnięcie koncesji nie zwalnia przedsiębiorcy z 
wykonania określonych w niej obowiązków dotyczących ochrony środowiska.

2. Zakres i sposób wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, ustala organ 
koncesyjny w decyzji o cofnięciu koncesji albo w decyzji stwierdzającej 
wygaśnięcie koncesji. Przepisy art. 16 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

3. W decyzji, o której mowa w ust. 2, organ koncesyjny określa termin 
wygaśnięcia obowiązku zabezpieczenia, o którym mowa w art. 17.





Art. 30. W sprawach nie uregulowanych w ustawie do koncesji stosuje się 
odpowiednio przepisy o podejmowaniu działalności gospodarczej.





DZIAŁ II 



PRACE GEOLOGICZNE





Rozdział 1 



Projektowanie i wykonywanie prac geologicznych





Art. 31. 1. Prace geologiczne mogą być wykonywane, dozorowane i kierowane tylko 
przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.

2. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w porozumieniu z 
Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje 
osób, o których mowa w ust. 1, tryb stwierdzania kwalifikacji, wysokość opłat 
związanych ze stwierdzaniem tych kwalifikacji oraz sposób uiszczania opłat.





Art. 32. 1. Prace geologiczne obejmujące roboty i badania geologiczne mogą być 
wykonywane tylko na podstawie projektu prac geologicznych.

2. Projekt prac geologicznych powinien określać:

1)cel zamierzonych prac, sposób jego osiągnięcia, wraz z określeniem rodzaju 
wymaganej dokumentacji geologicznej,

2)harmonogram prac,

3)przestrzeń, w obrębie której mają być wykonywane prace geologiczne,

4)przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska, w tym zwłaszcza 
wód podziemnych, oraz sposób likwidacji wyrobisk, otworów wiertniczych, 
rekultywacji gruntów i środki mające na celu zapobieżenie szkodom.





Art. 33. (7) 1. Projekt prac geologicznych, których wykonywanie nie wymaga 
uzyskania koncesji, podlega zatwierdzeniu przez właściwy organ administracji 
geologicznej w drodze decyzji.

2. Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1, wymaga zasięgnięcia opinii właściwego 
wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a w razie gdy prace geologiczne mają 
być wykonywane w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej - 
uzgodnienia z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej.





Art. 34. Wykonawca prac geologicznych jest obowiązany posiadać dokumentację 
prowadzonych prac i uzupełniać ją w miarę postępu robót.





Art. 35. 1. (8) Wykonawca prac geologicznych jest zobowiązany zgłosić zamiar 
przystąpienia do wykonywania prac geologicznych wojewodzie, staroście oraz 
zarządowi gminy właściwej ze względu na miejsce wykonywanych prac.

2. Jeżeli prace geologiczne mają być prowadzone na obszarach morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej, zamiar przystąpienia do wykonywania tych prac należy 
zgłosić właściwemu organowi administracji morskiej.

3. (9) Zamiar podjęcia prac określonych w art. 38 należy również zgłosić organowi 
nadzoru górniczego właściwemu w odniesieniu do kopalin podstawowych.

4. W zgłoszeniu należy określić zamierzone terminy rozpoczęcia i zakończenia 
robót, ich rodzaj, podstawowe dane dotyczące prac geologicznych oraz dane 
dotyczące osób sprawujących dozór i kierownictwo tych prac.

5. Zgłoszenia dokonuje się na piśmie najpóźniej na dwa tygodnie przed zamierzonym 
terminem rozpoczęcia prac.





Art. 36. (10) Organ administracji geologicznej może nakazać, w drodze decyzji, 
podmiotom wykonującym prace geologiczne dokonanie, za wynagrodzeniem, dodatkowych 
prac geologicznych, w szczególności badań, pomiarów oraz pobranie dodatkowych 
próbek.





Art. 37. 1. Wykonawca prac geologicznych jest zobowiązany zagospodarować kopalinę 
wydobytą lub wydobywającą się samoistnie w czasie wykonywania tych prac.

2. Do działalności, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy 
ustawy o wydobywaniu kopalin i opłacie eksploatacyjnej.





Art. 38. (11) 1. Jeżeli prace geologiczne obejmują roboty wykonywane w granicach 
obszaru górniczego utworzonego dla kopaliny podstawowej lub gdy są wykonywane 
przy użyciu materiałów wybuchowych albo gdy projektowana głębokość wyrobiska 
przekracza 30 m, do wykonywania tych robót stosuje się odpowiednio przepisy 
dotyczące ruchu zakładu górniczego. Roboty te podlegają nadzorowi i kontroli 
organów nadzoru górniczego właściwych w odniesieniu do kopalin podstawowych, 
w zakresie i trybie określonym w ustawie.

2. Prace geologiczne, do których nie mają zastosowania przepisy ust. 1, 
podlegają nadzorowi i kontroli organów nadzoru górniczego właściwych w 
odniesieniu do kopalin pospolitych.





Art. 39. O ile ustawa nie stanowi inaczej, przepisy dotyczące przedsiębiorcy 
stosuje się odpowiednio do podmiotów wykonujących prace geologiczne, które 
nie wymagają koncesji.





Rozdział 2 



Dokumentacja geologiczna





Art. 40. Wyniki prac geologicznych, wraz z ich interpretacją oraz określeniem 
stopnia osiągnięcia zamierzonego celu, należy przedstawić w dokumentacji 
geologicznej.





Art. 41. 1. Dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu 
określenia zasobów złoża oraz rozpoznania jego budowy geologicznej dla 
projektowania zakładu górniczego.

2. Dokumentacja geologiczna złoża kopaliny powinna określać:

1)rodzaj, ilość i jakość rozpoznanych kopalin, w tym także kopalin towarzyszących 
i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych oraz substancji 
szkodliwych dla środowiska występujących w złożu,

2)położenie złoża, jego budowę geologiczną, formę i granice,

3)elementy środowiska otaczającego złoże,

4)przewidywany sposób wydobycia kopaliny,

5)geologiczno-górnicze i hydrogeologiczne warunki wydobycia,

6)przewidywany wpływ wydobycia na środowisko,

7)stan zagospodarowania powierzchni.

3. W przypadku gdy dokumentacja geologiczna ma stanowić podstawę do udzielenia 
koncesji na wydobywanie kopalin, stopień rozpoznania złoża powinien umożliwiać:

1)opracowanie projektu zagospodarowania złoża,

2)ustalenie własności technologicznych kopaliny i dobór metod jej przeróbki,

3)określenie sposobu zagospodarowania wód kopalnianych,

4)określenie sposobu ograniczenia ujemnego wpływu eksploatacji na środowisko, 
zwłaszcza w zakresie ochrony przed odpadami,

5)ocenę możliwości wykorzystania zasobów złoża,

6)wskazanie możliwości i kierunków rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.

4. Dokumentację geologiczną sporządza się z uwzględnieniem kryteriów 
bilansowości zasobów złóż kopalin.





Art. 42. 1. Dokumentację hydrogeologiczną sporządza się w celu:

1)ustalenia zasobów wód podziemnych,

2)określenia warunków hydrogeologicznych w związku z:

a)wydobywaniem kopalin ze złóż,

b)wtłaczaniem wód do górotworu,

c)projektowaniem odwodnień budowlanych otworami wiertniczymi,

d)projektowaniem inwestycji mogących zanieczyścić wody podziemne,

e)magazynowaniem i składowaniem na powierzchni lub w górotworze substancji oraz 
odpadów,

f)ustanawianiem stref ochronnych zbiorników wód podziemnych.

2. Z zastrzeżeniem ust. 3, dokumentacja hydrogeologiczna powinna określać:

1)budowę geologiczną i warunki hydrogeologiczne badanego obszaru,

2)warunki występowania wód podziemnych, w tym charakterystykę warstw wodonośnych 
określonego poziomu,

3)jakość wody podziemnej, a w przypadku wody leczniczej także trwałość jej składu 
chemicznego i cechy fizyczne,

4)przedsięwzięcia niezbędne dla ochrony środowiska,

5)przedsięwzięcia niezbędne dla ochrony obiektów na powierzchni.

3. Poza wymaganiami, o których mowa w ust. 2, dokumentacja hydrogeologiczna 
powinna również określać:

1)zasoby w oznaczonych poziomach wodonośnych, w razie gdy dokumentację sporządza 
się dla ustalenia zasobów wód podziemnych, dla określenia warunków 
hydrogeologicznych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż, projektowaniem 
odwodnień budowlanych otworami wiertniczymi oraz ustanawianiem stref ochronnych 
zbiorników wód podziemnych,

2)techniczne możliwości wydobycia wody, w razie gdy dokumentację sporządza się 
dla ustalenia zasobów wód podziemnych, dla określenia warunków hydrogeologicznych 
w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż oraz projektowaniem odwodnień budowlanych 
otworami wiertniczymi,

3)techniczne możliwości zatłaczania, w razie gdy dokumentację sporządza się dla 
określenia warunków hydrogeologicznych w związku z wtłaczaniem wód do górotworu 
oraz magazynowaniem i składowaniem w górotworze i na powierzchni substancji oraz 
odpadów,

4)granice projektowanych stref ochronnych, w razie gdy dokumentację sporządza 
się dla ustalenia zasobów wód podziemnych oraz dla określenia warunków 
hydrogeologicznych w związku z ustanowieniem stref ochronnych zbiorników wód 
podziemnych.





Art. 43. 1. Dokumentację geologiczno-inżynierską sporządza się dla:

1)określenia warunków geologicznych dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego,

2)projektowania obiektów budowlanych,

3)wykonywania wyrobisk górniczych,

4)magazynowania i składowania substancji oraz odpadów.

2. Dokumentacja geologiczno-inżynierska powinna określać:

1)budowę geologiczną, warunki geologiczno-inżynierskie i hydrogeologiczne podłoża 
budowlanego lub określonej przestrzeni,

2)prognozę zmian w środowisku, mogących powstać na skutek realizacji lub 
eksploatacji obiektów inżynierskich,

3)występowanie złóż kopalin, szczególnie surowców budowlanych, nadających się 
do wykorzystania przy realizacji inwestycji.





Art. 44. Jeżeli przewidywane wpływy działalności na środowisko będą nieznaczne, 
organ właściwy do zatwierdzania dokumentacji geologicznej może zezwolić na 
sporządzenie jej w formie uproszczonej.





Art. 45. 1. (12) Dokumentację geologiczną zatwierdza w drodze decyzji właściwy 
organ administracji geologicznej.

2. Organ, o którym mowa w ust. 1, gromadzi informacje oraz próbki uzyskane w 
wyniku prowadzenia prac geologicznych w celu wykonania zadań określonych w 
ustawie.

3. Informacje oraz próbki, o których mowa w ust. 2, podlegają ochronie w 
zakresie, w jakim wymaga tego interes państwa lub ich właściciela.

4. (13) Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, 
zakres ochrony informacji oraz próbek uzyskanych w wyniku prowadzenia prac 
geologicznych.





Art. 46. 1. Dokumentacja geologiczna podlega zmianie w razie:

1)stwierdzenia istotnych różnic w budowie geologicznej w stosunku do danych 
określonych w zatwierdzonej dokumentacji,

2)zmiany przedmiotu lub zakresu działalności, dla której dokumentacja została 
sporządzona.

2. Zmiana dokumentacji geologicznej następuje w trybie przewidzianym dla jej 
zatwierdzenia.





Art. 47. 1. Prawo do informacji uzyskanych w wyniku prowadzenia prac 
geologicznych przysługuje temu, kto poniósł koszty ich wykonania.

2. (14) Przeniesienie przez przedsiębiorcę praw przysługujących mu do 
informacji uzyskanych w wyniku prowadzenia prac geologicznych wymaga 
zgody właściwego organu administracji geologicznej.

3. Skarb Państwa może żądać przeniesienia na niego, za wynagrodzeniem, 
praw przysługujących do informacji uzyskanych w wyniku prowadzenia prac 
geologicznych.

4. W sprawach spornych, o których mowa w ust. 3, decyzje podejmuje Minister 
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

5. (15) Wykonawca prac geologicznych obowiązany jest do nieodpłatnego 
udostępniania organom administracji geologicznej informacji, o których 
mowa w ust. 1, oraz próbek uzyskanych w wyniku prowadzenia robót geologicznych. 
Informacje oraz próbki nie mogą być wykorzystywane dla innych zadań niż określone 
w dziale VI ustawy.

6. (16) Jednostki samorządu terytorialnego mogą żądać nieodpłatnego 
udostępniania informacji, o których mowa w ust. 1, jeżeli dotyczą one 
ich terytorium i są niezbędne do wykonywania ich zadań. Informacje uzyskane 
w tym trybie nie mogą być wykorzystywane przez jednostki samorządu terytorialnego 
do prowadzenia działalności gospodarczej ani udostępniane innym podmiotom.





Art. 48. Udokumentowane złoża kopalin i wód podziemnych w granicach ich 
projektowanych stref ochronnych uwzględnia się w miejscowym planie 
zagospodarowania przestrzennego.





Art. 49. Na podstawie zatwierdzonych dokumentacji geologicznych i ewidencji 
zasobów Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa sporządza 
corocznie krajowy bilans zasobów złóż kopalin i wód podziemnych.





Art. 50. 1. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa określi 
w drodze rozporządzenia:

1)szczegółowe wymagania, jakim powinien odpowiadać projekt prac geologicznych,

2)tryb zatwierdzania projektu prac geologicznych, o którym mowa w art. 33,

3)szczegółowe wymagania, jakim powinna odpowiadać dokumentacja geologiczna, w 
tym dokumentacja uproszczona, oraz tryb jej zatwierdzenia, a także sposób 
postępowania z próbkami i dokumentacjami geologicznymi,

4)sposób ustalania i tryb zatwierdzania kryteriów bilansowości zasobów złóż 
kopalin,

5)zakres i sposób prowadzenia ewidencji zasobów złóż kopalin.

2. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa może określić 
w drodze rozporządzenia:

1)przypadki, w których niezbędne jest sporządzenie innej dokumentacji geologicznej 
niż określona w niniejszym rozdziale, szczegółowe wymagania, jakim powinna 
odpowiadać taka dokumentacja, oraz zasady postępowania z nią,

2)sposób i zakres wykonywania obowiązku określonego w art. 47 ust. 5.





DZIAŁ III 



WYDOBYWANIE KOPALIN





Rozdział 1 



Obszar i teren górniczy





Art. 51. 1. Obszar górniczy wyznacza się dla każdej kopaliny, chociażby złoża 
różnych kopalin występowały w bezpośrednim sąsiedztwie.

2. Obszar górniczy może obejmować część złoża, jeżeli nie zagraża to prawidłowemu 
wykorzystaniu złoża.

3. Podstawą wyznaczenia obszaru górniczego jest dokumentacja geologiczna.





Art. 52. 1. Rejestr obszarów górniczych prowadzi Minister Ochrony Środowiska, 
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

2. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w porozumieniu 
z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego określi sposób prowadzenia rejestru 
obszarów górniczych oraz zakres i sposób udostępniania danych zawartych w 
tym rejestrze.





Art. 53. 1. (17) Dla terenu górniczego sporządza się miejscowy plan 
zagospodarowania przestrzennego w trybie określonym odrębnymi przepisami, jeżeli 
ustawa nie stanowi inaczej.

2. Plan, o którym mowa w ust. 1, powinien zapewniać integrację wszelkich działań 
podejmowanych w granicach terenu górniczego w celu:

1)wykonania uprawnień określonych w koncesji,

2)zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego,

3)ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych.

3. Plan, o którym mowa w ust. 1, może w szczególności wyznaczać filar ochronny, 
w granicach którego, ze względu na ochronę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin 
nie może być prowadzone albo może być dozwolone tylko w sposób zapewniający ochronę 
tych dóbr.

4. Koszty sporządzenia projektu planu, o którym mowa w ust. 1, ponosi 
przedsiębiorca.

5. (18) Projekt planu, o którym mowa w ust. 1, wymaga uzgodnienia z właściwym 
organem nadzoru górniczego.

6. Jeżeli nie przewiduje się ujemnych wpływów na środowisko, można odstąpić od 
sporządzania planu, o którym mowa w ust. 1, dla terenu górniczego utworzonego w 
związku z wydobywaniem kopalin pospolitych.





Rozdział 2 



Projekt zagospodarowania złoża





Art. 54. Przed przystąpieniem do wydobywania kopaliny przedsiębiorca, na 
podstawie dokumentacji geologicznej oraz warunków określonych w koncesji, 
zgodnie z planem, o którym mowa w art. 53, sporządza projekt zagospodarowania 
złoża.





Art. 55. 1. Projekt zagospodarowania złoża powinien zapewniać:

1)ochronę złóż kopalin, w tym kopalin towarzyszących i pierwiastków śladowych 
występujących w złożu, zwłaszcza przez ich kompleksowe i racjonalne wykorzystanie,

2)stosowanie technologii eksploatacji ograniczających ujemny wpływ na środowisko.

2. Projekt zagospodarowania złoża wymaga zatwierdzenia, w drodze decyzji, przez 
organ koncesyjny.

3. Projekt zagospodarowania złoża kopaliny pospolitej może być sporządzany w 
formie uproszczonej.

4. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w porozumieniu 
z Ministrem Przemysłu i Handlu oraz Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego określi, 
w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, jakim powinien odpowiadać projekt 
zagospodarowania złoża, w tym projekt sporządzony w formie uproszczonej.





Art. 56. 1. Jeżeli dokumentacja geologiczna, na podstawie której sporządzono 
projekt zagospodarowania złoża, została zmieniona na skutek okoliczności 
określonych w art. 46 ust. 1, przedsiębiorca aktualizuje ten projekt.

2. Zmiana projektu zagospodarowania złoża wymaga zatwierdzenia w drodze odrębnej 
decyzji.





Rozdział 3 



Budowa obiektów zakładu górniczego





Art. 57. (19) Do projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów 
budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych zakładu górniczego stosuje 
się przepisy prawa budowlanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.





Art. 58. 1. Do obiektów budowlanych zakładu górniczego zalicza się:

1)budynki:

a)maszyn wyciągowych,

b)nadszybia,

c)stacji odmetanowania,

d)stacji wentylatorów,

2)ujęcia wód leczniczych, termalnych i solanek,

3)szybowe wieże wyciągowe,

4)urządzenia odwiertów na powierzchni oraz rurociągi związane z ruchem zakładu 
górniczego,

5)urządzenia podsadzkowe,

6)składy materiałów wybuchowych,

7)obiekty i urządzenia służące wydobywaniu kopalin metodą odkrywkową lub otworów 
wiertniczych,

8)obiekty i urządzenia przeróbcze.

2. (20) Minister Gospodarki w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i 
Administracji oraz Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, może zaliczyć do 
obiektów budowlanych zakładu górniczego inne obiekty tego zakładu niż wymienione 
w ust. 1.





Art. 59. 1. (21) Nadzór nad budową, utrzymaniem i rozbiórką obiektów budowlanych 
usytuowanych na terenie zamkniętym w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego 
zakładu górniczego sprawują organy specjalistycznego nadzoru budowlanego w 
dziedzinie górnictwa.

2. (22) Organem specjalistycznego nadzoru budowlanego w dziedzinie górnictwa 
jest właściwy organ nadzoru górniczego.





Art. 60. (23) Właściwy organ nadzoru górniczego wydaje pozwolenie na budowę, 
użytkowanie i rozbiórkę obiektów budowlanych usytuowanych na terenach 
zamkniętych zakładu górniczego.





Art. 61. Do działalności regulowanej przepisami niniejszego rozdziału stosuje 
się odpowiednio przepisy o ruchu zakładu górniczego.





Art. 62. (24) Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do remontu 
obiektów budowlanych usytuowanych na terenie zamkniętym zakładu górniczego.





Rozdział 4 



Ruch zakładu górniczego





Art. 63. Ruch zakładu górniczego odbywa się na podstawie planu ruchu, zgodnie z 
zasadami techniki górniczej.





Art. 64. 1. Na podstawie warunków określonych w koncesji, ustaleń planu, o 
którym mowa w art. 53, oraz projektu zagospodarowania złoża przedsiębiorca 
sporządza plan ruchu dla każdego zakładu górniczego.

2. Plan ruchu zakładu górniczego określa szczegółowe przedsięwzięcia niezbędne 
w celu zapewnienia:

1)bezpieczeństwa powszechnego,

2)bezpieczeństwa pożarowego,

3)bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zakładu górniczego,

4)prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem,

5)ochrony środowiska wraz z obiektami budowlanymi,

6)zapobiegania szkodom i ich naprawiania.

3. Plan ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopalinę pospolitą może być 
sporządzony w formie uproszczonej.

4. (25) Plan ruchu zakładu górniczego podlega zatwierdzeniu, w drodze decyzji, 
przez właściwy organ nadzoru górniczego.

5. (26) Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 4, wymaga uprzedniego przedłożenia 
przez przedsiębiorcę opinii właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. 
Niewyrażenie opinii w terminie 14 dni od doręczenia wniosku o wydanie opinii 
uważa się za brak zastrzeżeń do treści planu ruchu.

6. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego w porozumieniu z Ministrem Ochrony Środowiska, 
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa określi:

1)szczegółowe wymagania, jakim powinien odpowiadać plan ruchu zakładu górniczego, 
w tym plan ruchu sporządzany w formie uproszczonej,

2)tryb zatwierdzania oraz okresy, na jakie mają być sporządzane plany ruchu.





Art. 65. 1. W razie zmiany naturalnych lub technicznych warunków wydobywania 
kopaliny, plan ruchu zakładu górniczego może ulec zmianie.

2. Zmiana planu ruchu następuje w trybie przewidzianym dla jego zatwierdzenia.





Art. 66. W razie powstania zagrożenia życia, zdrowia ludzkiego, nadzwyczajnego 
zagrożenia środowiska lub bezpieczeństwa zakładu górniczego, należy niezwłocznie 
wstrzymać ruch zakładu górniczego w całości lub w części do czasu usunięcia 
zagrożenia.





Art. 67. 1. (27) Jeżeli wyniknie potrzeba natychmiastowego odstąpienia od 
zatwierdzonego planu ruchu ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa zakładu 
górniczego lub bezpieczeństwa powszechnego, przedsiębiorca może odstąpić od 
tego planu. Kierownik ruchu zakładu górniczego jest zobowiązany niezwłocznie 
zawiadomić właściwy organ nadzoru górniczego celem uzyskania zgody na odstąpienie 
od planu ruchu. W razie odmowy udzielenia zgody, dalszy ruch zakładu górniczego 
może być prowadzony tylko zgodnie z zatwierdzonym planem.

2. W razie czasowego zaniechania działalności wydobywczej wskutek okoliczności, 
o których mowa w ust. 1, przedsiębiorca jest zobowiązany zabezpieczyć wyrobiska 
górnicze oraz obiekty i urządzenia zakładu górniczego.





Art. 68. 1. Ruch zakładu górniczego może się odbywać tylko pod kierownictwem i 
dozorem osób posiadających odpowiednie kwalifikacje.

2. Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu 
Górniczego określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje wymagane od osób 
wymienionych w ust. 1, tryb stwierdzania kwalifikacji, wysokość opłat 
związanych ze stwierdzaniem tych kwalifikacji oraz sposób uiszczania opłat.





Art. 69. 1. Przedsiębiorca jest zobowiązany posiadać dokumentację mierniczo-
geologiczną i uzupełniać ją w miarę postępu robót górniczych.

2. Przedsiębiorca jest zobowiązany nieodpłatnie udostępnić właściwym organom 
dokumentację mierniczo-geologiczną w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań.

3. (28) Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, w 
porozumieniu z Ministrem Gospodarki, Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji 
oraz Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, ustala rodzaj dokumentacji mierniczo-
geologicznej, o której mowa w ust. 1, sposób i terminy sporządzania i uzupełniania 
tej dokumentacji oraz zakres obowiązków, o których mowa w ust. 2.

4. (29) Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni obowiązków, o których mowa w ust. 1, 
lub nie dokonuje pomiarów wynikających z przepisów wydanych na podstawie ust. 3, 
właściwy organ nadzoru górniczego może nakazać sporządzenie albo uzupełnienie 
pomiarów lub dokumentacji mierniczo-geologicznej przez uprawnioną osobę, na 
koszt tego przedsiębiorcy.





Art. 70. 1. Osobami uprawnionymi do sporządzania dokumentacji mierniczo-geologicznej 
są mierniczy górniczy i geolog górniczy.

2. Do sporządzania dokumentacji mierniczo-geologicznej dla kopalin pospolitych 
są uprawnione także osoby posiadające kwalifikacje do sporządzania dokumentacji 
geologicznej, stwierdzone na podstawie art. 31.

3. Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu 
Górniczego określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje wymagane od osób 
wymienionych w ust. 1, tryb stwierdzania kwalifikacji, wysokość opłat związanych 
ze stwierdzaniem tych kwalifikacji oraz sposób uiszczania opłat.





Art. 71. (30) Nadzór i kontrolę działalności służby mierniczo-geologicznej w 
zakresie pomiarów i innych czynności, wykonywanych na potrzeby zakładu górniczego, 
sprawują właściwe organy nadzoru górniczego.





Art. 72. Przedsiębiorca jest zobowiązany na bieżąco prowadzić ewidencję zasobów 
złoża.





Art. 73. 1. Przedsiębiorca jest zobowiązany w szczególności:

1)rozpoznawać zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować 
środki zmierzające do zapobiegania i usuwania tych zagrożeń,

2)posiadać odpowiednie środki materialne i techniczne oraz właściwie 
zorganizowane służby ruchu dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i 
bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego,

3)prowadzić ewidencję osób przebywających w zakładzie górniczym.

2. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i 
Handlu, określi kryteria oceny zagrożeń naturalnych oraz tryb zaliczania złóż, 
ich części lub wyrobisk górniczych do poszczególnych stopni zagrożeń. W 
odniesieniu do zagrożeń radiacyjnych Prezes Wyższego Urzędu Górniczego działa 
również w porozumieniu z Prezesem Państwowej Agencji Atomistyki.





Art. 74. Przedsiębiorca jest zobowiązany przeszkolić pracowników zakładu 
górniczego w zakresie znajomości przepisów regulujących bezpieczne wykonywanie 
pracy w zakładzie górniczym i nie może zatrudnić pracownika, który nie wykazał 
się dostateczną znajomością tych przepisów.





Art. 75. 1. Przedsiębiorca powinien:

1)posiadać zorganizowane ratownictwo górnicze,

2)zapewnić stałą możliwość udziału w akcji ratowniczej specjalistycznych służb 
Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego.

2. (31) Właściwy organ nadzoru górniczego, w uzgodnieniu z Centralną Stacją 
Ratownictwa Górniczego, może nakazać przedsiębiorcy dokonanie koniecznych zmian 
w organizacji i wyposażeniu ratownictwa górniczego, a także zwolnić przedsiębiorcę 
z obowiązku określonego w ust. 1 w całości lub w części, jeżeli zezwalają na to 
warunki bezpieczeństwa pracy.





Art. 76. Przedsiębiorca jest zobowiązany do udzielenia pomocy innemu zakładowi 
górniczemu w razie wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa pracowników lub ruchu 
tego zakładu.





Art. 77. 1. Kto spostrzeże zagrożenie dla ludzi lub ruchu zakładu górniczego 
albo uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie urządzeń tego zakładu, jest 
zobowiązany niezwłocznie ostrzec osoby zagrożone, podjąć dostępne mu środki 
w celu usunięcia niebezpieczeństwa oraz zawiadomić o niebezpieczeństwie 
najbliższą osobę kierownictwa lub dozoru ruchu.

2. W razie powstania stanu zagrożenia życia lub zdrowia pracowników zakładu 
górniczego, należy niezwłocznie wstrzymać prowadzenie robót w strefie zagrożenia 
i wycofać pracowników w bezpieczne miejsce.

3. (32) Kierownik ruchu zakładu górniczego jest zobowiązany niezwłocznie 
zawiadomić właściwy organ nadzoru górniczego o zaistniałym wypadku oraz o każdym 
zagrożeniu dla życia, zdrowia ludzkiego lub bezpieczeństwa powszechnego.





Art. 78. 1. Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Prezesem Wyższego 
Urzędu Górniczego określi, w drodze rozporządzenia, sprawy:

1)bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prowadzenia ruchu w poszczególnych 
rodzajach zakładów górniczych,

2)specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego związanego z ruchem 
poszczególnych rodzajów zakładów górniczych,

3)organizacji, zadań i wyposażenia ratownictwa górniczego przedsiębiorcy i 
podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym oraz prowadzenia akcji 
ratowniczych,

4)nabywania, przechowywania i używania środków strzałowych w zakładach górniczych 
oraz trybu postępowania w tych sprawach,

5)stanowisk w ruchu zakładu górniczego, innych niż wymienione w art. 68 i w art. 
70 ust. 1, które wymagają szczególnych kwalifikacji, rodzaju kwalifikacji, trybu 
ich stwierdzania, wysokości opłat związanych ze stwierdzeniem kwalifikacji oraz 
sposobu ich uiszczania.

2. Przepisy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, Minister Przemysłu i Handlu 
wydaje także w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.





Art. 79. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do podmiotów 
wykonujących w zakresie swej działalności zawodowej powierzone im czynności w 
ruchu zakładu górniczego.





Rozdział 5 



Likwidacja zakładu górniczego





Art. 80. W razie likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca jest zobowiązany:

1)zabezpieczyć lub zlikwidować wyrobiska górnicze oraz obiekty i urządzenia 
zakładu górniczego,

2)zabezpieczyć nie wykorzystaną część złoża kopaliny,

3)zabezpieczyć sąsiednie złoża kopalin,

4)przedsięwziąć niezbędne środki chroniące wyrobiska sąsiednich zakładów górniczych,

5)przedsięwziąć niezbędne środki w celu ochrony pozostałych elementów środowiska.





Art. 81. 1. Do likwidacji zakładu górniczego stosuje się odpowiednio przepisy o 
ruchu zakładu górniczego.

2. Plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego powinien w szczególności 
przewidywać sposób wykonania obowiązków określonych w art. 80.

3. (33) Plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego wymaga uzgodnienia z 
właściwym wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta.

4. (34) Jeżeli wymagają tego okoliczności przewidziane w art. 80, organ nadzoru 
górniczego może nakazać stosowanie przepisów niniejszego rozdziału do likwidacji 
oznaczonej części zakładu górniczego.





Art. 82. W uzasadnionych przypadkach koszty wykonania obowiązków określonych w 
art. 80 mogą być pokryte z zabezpieczenia ustalonego w koncesji.





DZIAŁ IV 



WYNAGRODZENIE ZA USTANOWIENIE UŻYTKOWANIA GÓRNICZEGO



OPŁATY





Art. 83. 1. Wysokość i sposób uiszczania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze 
określa umowa, o której mowa w art. 10 ust. 1.

2. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, może być uiszczane jednorazowo lub w 
ratach.

3. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, stanowi dochód Skarbu Państwa.





Art. 84. 1. Przedsiębiorca wydobywający kopalinę oraz przedsiębiorca wydobywający 
surowiec mineralny z odpadów po robotach górniczych lub procesach wzbogacania 
kopalin uiszcza opłatę eksploatacyjną.

2. Opłatę eksploatacyjną wymierza organ koncesyjny.

3. Opłatę eksploatacyjną wymierza się w zależności od ilości wydobytej kopaliny 
albo surowca mineralnego. Jeżeli wydobyta kopalina przed wprowadzeniem jej do 
obrotu rynkowego wymaga poddania przeróbce, opłatę wymierza się od ilości surowca 
uszlachetnionego lub wzbogaconego.

4. Stawka opłaty eksploatacyjnej nie może być wyższa niż 10% ceny sprzedaży 
kopaliny albo surowca.

5. Opłata eksploatacyjna może być podwyższona w razie eksploatacji złoża o 
szczególnie korzystnych warunkach geologiczno-górniczych.

6. Opłata eksploatacyjna może być obniżona po zasięgnięciu opinii zarządu 
właściwej gminy w razie:

1)stosowania technologii eksploatacji zapobiegających ujemnym wpływom na 
środowisko oraz obiekty i urządzenia,

2)wydobywania kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych 
pierwiastków śladowych,

3)szczególnie trudnych warunków geologicznych i górniczych eksploatowanego złoża.

7. Obniżenie albo podwyższenie opłaty eksploatacyjnej nie może przekraczać 50% 
stawki, o której mowa w ust. 4.

8. W sprawach, o których mowa w ust. 5-7, rozstrzyga w drodze decyzji organ 
koncesyjny. Jeżeli gmina zgłosi swój udział w postępowaniu w sprawach, o których 
mowa w ust. 5, przysługują jej prawa strony.





Art. 85. 1. Przedsiębiorca, który uzyskał koncesję na działalność inną niż 
określona w art. 84 ust. 1, uiszcza opłatę w zależności od rodzaju prowadzonej 
działalności, wielkości powierzchni objętej koncesją, czasu, na jaki koncesja 
została wydana, i przy uwzględnieniu stopnia szkodliwości prowadzonej 
działalności dla środowiska.

2. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, ustala się w koncesji.





Art. 86. 1. Opłaty, o których mowa w art. 84 i 85, stanowią w 60% dochód gminy, 
na terenie której jest prowadzona działalność objęta koncesją, w 40% natomiast 
dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jeżeli 
działalność ta prowadzona jest na terenie więcej niż jednej gminy, opłaty 
stanowią dochód tych gmin: w przypadkach określonych w art. 84 proporcjonalnie 
do ilości wydobytej kopaliny albo surowca mineralnego, a w przypadkach 
określonych w art. 85 proporcjonalnie do wielkości przestrzeni objętej 
działalnością.

2. Jeżeli działalność, o której mowa w art. 84 i 85, prowadzona jest w granicach 
obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej, opłaty z tego tytułu stanowią 
dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, stawki opłat, o których 
mowa w art. 84, oraz tryb wymierzania i pobierania opłat, o których mowa w art. 
84 i art. 85.





Art. 87. Do opłat, o których mowa w art. 84 i art. 85, stosuje się przepisy o 
zobowiązaniach podatkowych, z tym że określone w nich uprawnienia Ministra 
Finansów i organów podatkowych przysługują odpowiednio organom koncesyjnym.





DZIAŁ V 



STOSUNKI SĄSIEDZKIE I ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODY





Art. 88. 1. Jeżeli cudza nieruchomość lub jej część jest niezbędna do wykonywania 
działalności regulowanej ustawą, przedsiębiorcy służy roszczenie o ograniczenie 
prawa własności tej nieruchomości lub jej części za wynagrodzeniem. Jeżeli na 
skutek ograniczenia tego prawa nieruchomość lub jej część nie nadaje się do 
wykorzystania na dotychczasowe cele, podlega na wniosek właściciela wykupowi.

2. Ograniczenie prawa własności może nastąpić na czas oznaczony.





Art. 89. Przedsiębiorca jest uprawniony do bezpłatnego korzystania z wody 
kopalnianej na potrzeby zakładu górniczego.





Art. 90. 1. (35) W razie zagrożenia bezpieczeństwa życia lub zdrowia ludzkiego, 
bezpieczeństwa zakładu górniczego i jego ruchu oraz urządzeń użyteczności publicznej 
w związku z ruchem zakładu górniczego, właściwy organ nadzoru górniczego może 
wydać decyzję zezwalającą na zajęcie nieruchomości na czas niezbędny do 
usunięcia zagrożenia i jego skutków.

2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, określa nieruchomość podlegającą zajęciu, 
cel zajęcia nieruchomości oraz datę i czas trwania zajęcia. Decyzja ta podlega 
natychmiastowemu wykonaniu.

3. Właścicielowi przysługuje odszkodowanie za szkody wyrządzone wskutek zajęcia 
nieruchomości.





Art. 91. 1. Właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem 
zakładu górniczego, jeżeli ruch ten odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w 
ustawie. Może żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody zgodnie z przepisami 
tej ustawy.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do innych podmiotów zagrożonych ruchem 
zakładu górniczego.

3. Jeżeli nie zachodzą okoliczności przewidziane w ust. 1 i 2, przedsiębiorca 
odpowiada za szkodę według zasad określonych w Kodeksie cywilnym.





Art. 92. Do naprawiania szkód, o których mowa w art. 91 ust. 1 i 2, stosuje się 
przepisy Kodeksu cywilnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej.





Art. 93. 1. Jeżeli nie można ustalić, kto wyrządził szkodę, odpowiada za nią 
przedsiębiorca, który w chwili ujawnienia się szkody jest uprawniony do 
wydobywania kopaliny w granicach obszaru górniczego.

2. Jeżeli szkoda nastąpiła także z innych przyczyn niż ruch zakładu górniczego, 
odpowiedzialność przedsiębiorcy i innych osób jest solidarna.

3. Solidarna jest również odpowiedzialność przedsiębiorcy oraz podmiotów 
trudniących się zawodowo wykonywaniem powierzonych im przez tego przedsiębiorcę 
czynności.





Art. 94. 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić przez przywrócenie stanu 
poprzedniego.

2. Przywrócenie stanu poprzedniego może nastąpić przez dostarczenie gruntów, 
obiektów budowlanych, urządzeń, lokali, wody lub innych dóbr tego samego rodzaju.

3. Naprawienie szkody w gruntach rolnych i leśnych następuje w drodze 
rekultywacji, zgodnie z przepisami o ochronie tych gruntów.

4. Obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego ciąży na przedsiębiorcy.





Art. 95. 1. Jeżeli nie jest możliwe przywrócenie stanu poprzedniego lub koszty 
tego przywrócenia rażąco przekraczałyby wielkość poniesionej szkody, naprawienie 
szkody następuje przez zapłatę odszkodowania.

2. Jeżeli poszkodowany poniósł nakłady na naprawienie szkody, odszkodowanie 
ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów. Przepis 
ten nie narusza postanowień ust. 1.

3. W uzasadnionych przypadkach odszkodowanie może być wypłacone z zabezpieczenia 
ustalonego zgodnie z art. 17.





Art. 96. W razie braku przedsiębiorcy odpowiedzialnego za szkodę albo jego 
następcy prawnego, roszczenia określone niniejszym działem przysługują przeciwko 
Skarbowi Państwa.





Art. 97. 1. W sprawach o naprawienie szkód uregulowanych przepisami niniejszego 
działu orzekają sądy powszechne.

2. Sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego. 
Warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca 
odmówił zawarcia ugody albo od zgłoszenia przedsiębiorcy żądania przez 
poszkodowanego upłynęło 21 dni.

3. W sprawach, o których mowa w ust. 1, powód nie ma obowiązku uiszczenia 
kosztów sądowych. Postępowanie toczy się na koszt przedsiębiorcy, chyba że 
roszczenie okaże się oczywiście bezzasadne.





Art. 98. 1. W celu natychmiastowego zapobiegania szkodzie lub jej dalszym 
skutkom sąd może nakazać podjęcie koniecznych czynności. Jeżeli obowiązek ten 
obciąża powoda, sąd może nakazać przedsiębiorcy niezwłoczne wypłacenie 
niezbędnej kwoty pieniężnej.

2. W razie powstania szkody w postaci zaniku wody lub utraty jej przydatności, 
przedsiębiorca zobowiązany jest bezpłatnie dostarczać poszkodowanemu niezbędną 
ilość wody do czasu naprawienia szkody.

3. W sprawach uregulowanych w ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio przepisy 
Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu zabezpieczającym.





Art. 99. Przepisy dotyczące naprawiania szkód stosuje się odpowiednio do 
zapobiegania tym szkodom.





Art. 100. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do 
odpowiedzialności za szkody spowodowane inną niż wydobywanie kopalin 
działalnością regulowaną ustawą.





DZIAŁ VI 



ORGANY ADMINISTRACJI GEOLOGICZNEJ I NADZORU GÓRNICZEGO(36) 





Rozdział 1 



Organy administracji geologicznej(37) 





Art. 101. (38) Organami administracji geologicznej są:

1)Minister właściwy do spraw środowiska działający przy pomocy Głównego Geologa 
Kraju,

2)wojewodowie,

3)starostowie.





Art. 102. (39) O ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, do zakresu działania 
administracji geologicznej należy wykonywanie zadań określonych ustawą, a w 
szczególności:

1)podejmowanie decyzji niezbędnych do przestrzegania i stosowania ustawy, w tym 
udzielanie koncesji,

2)sprawowanie nadzoru i kontroli w zakresie wykonywania przez przedsiębiorcę 
uprawnień z tytułu koncesji,

3)nadzór nad projektowaniem i wykonywaniem prac geologicznych oraz prawidłowością 
sporządzania dokumentacji geologicznych,

4)bilansowanie zasobów wód podziemnych i zasobów kopalin,

5)gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie danych geologicznych,

6)kartowanie geologiczne.





Art. 103. (40) 1. Starostowie działają jako organy pierwszej instancji w 
sprawach należących do właściwości administracji geologicznej, o ile nie 
zostały one zastrzeżone dla wojewodów lub ministra właściwego do spraw środowiska.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, organy administracji 
geologicznej właściwe do:

1)stwierdzania kwalifikacji osób, o których mowa w art. 31,

2)zatwierdzania projektów prac geologicznych, o których mowa w art. 33,

3)zatwierdzania dokumentacji geologicznych,

4)zatwierdzania kryteriów bilansowości zasobów złóż kopalin,

5)wyrażania zgody na przeniesienie praw do informacji uzyskiwanych w wyniku 
prowadzenia prac geologicznych.





Art. 104. (41) Przy sprawowaniu nadzoru i kontroli pracownicy organów 
administracji geologicznej mają prawo wstępu do wszystkich miejsc wykonywania 
prac geologicznych, a jeżeli przedmiotem nadzoru i kontroli jest wykonywanie 
przez przedsiębiorcę uprawnień z tytułu koncesji, także do zakładów górniczych. 
Mogą również żądać udostępnienia niezbędnych informacji, dokumentów oraz 
udzielania wyjaśnień.





Art. 105. (42) W odniesieniu do obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej 
organy administracji geologicznej podejmują czynności określone ustawą, działając 
w porozumieniu z organami administracji morskiej.





Art. 105a. (43) 1. Jeżeli ustawa uzależnia ważność rozstrzygnięcia organu 
administracji geologicznej od jego uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny 
organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno nastąpić nie później niż w 
ciągu 14 dni od daty doręczenia tego rozstrzygnięcia lub jego projektu.

2. Jeżeli organ, o którym mowa w ust. 1, nie zajmie stanowiska w sprawie, 
rozstrzygnięcie uważa się za przyjęte w brzmieniu przedłożonym przez organ 
administracji geologicznej, z upływem terminu określonego w ust. 1.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do rozstrzygnięć organu nadzoru 
górniczego.





Rozdział 2 



Organy nadzoru górniczego(44) 





Art. 106. (45) 1. Organami nadzoru górniczego w odniesieniu do wydobywania 
kopalin podstawowych oraz kopalin pospolitych w granicach obszarów morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej są:

1)Prezes Wyższego Urzędu Górniczego,

2)dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych oraz specjalistycznych urzędów 
górniczych.

2. Organami nadzoru górniczego w odniesieniu do wydobywania kopalin 
pospolitych są:

1)minister właściwy do spraw środowiska,

2)wojewodowie,

3)starostowie.

3. Organami nadzoru górniczego w odniesieniu do bezzbiornikowego magazynowania 
substancji w górotworze oraz składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach 
górniczych są organy określone w ust. 1.

4. Organami nadzoru górniczego w odniesieniu do wydobywania surowców mineralnych 
znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach 
wzbogacania kopalin są organy określone w ust. 2.





Art. 107. 1. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest centralnym organem 
administracji państwowej i podlega Prezesowi Rady Ministrów.

2. Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.

3. Wiceprezesów oraz generalnych dyrektorów Wyższego Urzędu Górniczego powołuje 
i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

4. Organizację Wyższego Urzędu Górniczego określa statut nadany przez Radę 
Ministrów.





Art. 108. 1. Organami administracji państwowej podległymi Prezesowi Wyższego 
Urzędu Górniczego są dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych 
urzędów górniczych.

2. Dyrektorów i zastępców dyrektorów urzędów, o których mowa w ust. 1, powołuje 
i odwołuje Prezes Wyższego Urzędu Górniczego.

3. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi okręgowe urzędy 
górnicze oraz ustala ich siedzibę i właściwość miejscową.

4. Prezes Rady Ministrów może tworzyć i znosić specjalistyczne urzędy górnicze, 
obejmujące niektóre dziedziny działalności urzędów górniczych, oraz określa ich 
właściwość i siedzibę.

5. Organizację okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów 
górniczych określa Prezes Wyższego Urzędu Górniczego.





Art. 109. 1. (46) O ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, organy nadzoru 
górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych, a w 
szczególności w zakresie:

1)bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, 

2)ratownictwa górniczego,

3)gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania,

4)ochrony środowiska, w tym zapobiegania szkodom,

5)budowy i likwidacji zakładu górniczego.

2. W sprawach określonych w ust. 1 organami pierwszej instancji właściwymi do 
sprawowania nadzoru i kontroli nad ruchem zakładów górniczych wydobywających 
kopaliny podstawowe oraz kopaliny pospolite w granicach obszarów morskich 
Rzeczypospolitej Polskiej są dyrektorzy okręgowych urzędów, jeżeli sprawy te 
nie są zastrzeżone do właściwości Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego albo 
dyrektorów specjalistycznych urzędów górniczych.

3. (47) W sprawach określonych w ust. 1 organami pierwszej instancji właściwymi 
do sprawowania nadzoru i kontroli nad ruchem zakładów górniczych wydobywających 
kopaliny pospolite są wojewodowie lub starostowie, w zakresie ich właściwości.

4. (48) Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, organy państwowego 
nadzoru górniczego właściwe do stwierdzania kwalifikacji osób, o których mowa w 
art. 68 ust. 1, art. 70 ust. 1 i art. 78 ust. 1 pkt 5, oraz organy właściwe w 
sprawach, o których mowa w art. 75.





Art. 110. (49) Organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad 
podmiotami zawodowo trudniącymi się wykonywaniem czynności ratownictwa 
górniczego, w zakresie przestrzegania przez te podmioty przepisów wydanych 
na podstawie art. 78 ust. 1 pkt 3.





Art. 111. 1. W zakresie ustalonym przepisami, o których mowa w ust. 2, maszyny, 
urządzenia i materiały, a także środki strzałowe oraz sprzęt strzałowy, mogą być 
stosowane w zakładzie górniczym tylko po dopuszczeniu ich, w drodze decyzji, 
przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

2. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje maszyn, 
urządzeń i materiałów oraz środków strzałowych i sprzętu strzałowego, których 
stosowanie w zakładach górniczych wymaga dopuszczenia, oraz tryb postępowania 
w tych sprawach.





Art. 112. (50) Przy wykonywaniu nadzoru i kontroli pracownikom organów nadzoru 
górniczego przysługuje prawo wstępu do zakładów górniczych, dostępu do urządzeń 
technicznych, niezbędnych informacji i dokumentów. Mogą oni żądać udzielania 
wyjaśnień w sprawach ruchu zakładu górniczego.





Art. 113. 1. (51) Przy wykonywaniu nadzoru i kontroli organ nadzoru górniczego:

1)nakazuje usunięcie nieprawidłowości powstałych wskutek naruszenia przepisów 
o ruchu zakładu górniczego, zwłaszcza jeżeli stwarzają one zagrożenie dla 
bezpieczeństwa zakładu górniczego, jego pracowników, bezpieczeństwa powszechnego 
lub środowiska,

2)w razie bezpośredniego zagrożenia dla zakładu górniczego, jego pracowników, 
bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska, może w całości lub w części wstrzymać 
ruch tego zakładu lub jego urządzeń oraz nakazać podjęcie niezbędnych środków 
zapobiegawczych,

3)może zakazać przedsiębiorcy, na czas nie przekraczający dwóch lat, powierzania 
określonych czynności w ruchu zakładu górniczego pracownikowi rażąco naruszającemu 
dyscyplinę i porządek pracy, a zwłaszcza obowiązki określone ustawą i wydanymi na 
jej podstawie przepisami.

2. Wniesienie odwołania od decyzji wydanej na podstawie ust. 1 nie wstrzymuje 
jej wykonania.





Art. 114. (52) 1. W razie grożącego niebezpieczeństwa lub zaistnienia wypadku w 
zakładzie górniczym, organ nadzoru górniczego może ustalić stan faktyczny i 
przyczyny zagrożenia.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, organ nadzoru górniczego sprawuje 
nadzór nad akcją zapobiegawczą i ratowniczą, a w razie gdy uzna, że jest ona 
prowadzona nienależycie, może żądać zmiany jej kierownika lub objąć kierownictwo 
akcji.





Art. 115. 1. (53) Przy wykonywaniu zadań wynikających z nadzoru i kontroli nad 
ruchem zakładu górniczego właściwy organ nadzoru górniczego może badać prawidłowość 
stosowanych lub przewidzianych przez przedsiębiorcę do stosowania rozwiązań 
technicznych.

2. (54) Na żądanie właściwego organu nadzoru górniczego przedsiębiorca jest 
zobowiązany sprawdzić prawidłowość rozwiązań, o których mowa w ust. 1, w sposób 
określony przez ten organ.

3. Koszty czynności, o których mowa w ust. 2, obciążają przedsiębiorcę, chyba 
że ich żądanie było nieuzasadnione.





Art. 116. (55) W razie stwierdzenia naruszenia warunków koncesji, organ nadzoru 
górniczego powiadamia o tym niezwłocznie organ koncesyjny.





Art. 117. 1. (56) W razie zbiegu właściwości innych organów nadzoru i kontroli z 
właściwością organów nadzoru górniczego, z zastrzeżeniem przepisu ust. 2, wydanie 
decyzji dotyczącej zakładu górniczego wymaga uzgodnienia z właściwym organem 
państwowego nadzoru górniczego.

2. W odniesieniu do obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej art. 105 stosuje 
się odpowiednio.





DZIAŁ VII 



PRZEPISY KARNE I KARY PIENIĘŻNE





Art. 118. 1. Kto prowadząc bez wymaganej koncesji lub wbrew warunkom w niej 
określonym działalność w zakresie:

1)poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,

2)wydobywania kopalin ze złóż,

3)bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze,

4)składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych,

5)poszukiwania lub wydobywania surowców mineralnych, znajdujących się w odpadach 
powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin,

wyrządza poważną szkodę w mieniu

-podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. (57) Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 sprowadza bezpośrednie 
niebezpieczeństwo poważnej szkody w mieniu

-podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

3. (58) Jeżeli sprawca nieumyślnie dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 lub 
ust. 2

-podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.





Art. 119. Kto bez wymaganej koncesji lub wbrew warunkom w niej określonym 
prowadzi działalność w zakresie:

1)poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,

2)wydobywania kopalin ze złóż,

3)bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze,

4)składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych,

5)poszukiwania lub wydobywania surowców mineralnych znajdujących się w odpadach 
powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin

-podlega karze aresztu albo grzywny.





Art. 120. Kto wykonuje, dozoruje prace geologiczne lub kieruje nimi nie 
posiadając wymaganych do tego kwalifikacji

-podlega karze grzywny.





Art. 121. Kto wbrew obowiązkowi:

1)dopuszcza do prac geologicznych osoby nie posiadające wymaganych kwalifikacji,

2)wykonuje prace geologiczne bez zatwierdzonego projektu prac geologicznych lub 
niezgodnie z tym projektem,

3)nie zawiadamia właściwych organów o zamiarze przystąpienia do wykonywania 
robót geologicznych

-podlega karze grzywny.





Art. 122. 1. Kto w zakładzie górniczym wykracza przeciwko nakazom lub zakazom 
zawartym w przepisach wydanych na podstawie art. 78, dotyczących zagrożeń pożarowych, 
tąpaniami, gazowych, pyłowych, wodnych, pozostających w związku z jazdą ludzi 
szybem albo w związku z nabywaniem, przechowywaniem i używaniem materiałów 
wybuchowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych

-podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto prowadzi ruch zakładu górniczego bez 
zatwierdzonego planu ruchu albo niezgodnie z tym planem, albo nie sporządza tego 
planu w przewidzianym terminie.

3. Jeżeli sprawca nieumyślnie dopuszcza się wykroczenia określonego w ust. 1 lub 2

-podlega karze grzywny.

4. Kto:

1)wykracza przeciwko innym niż określone w ust. 1 nakazom lub zakazom zawartym w 
rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 78 albo nakazom lub zakazom 
określonym w art. 73 ust. 1, art. 75 ust. 1, art. 76 i art. 80,

2)nie dopełnia obowiązku przeszkolenia pracownika zakładu górniczego w zakresie 
przepisów i wymagań bezpieczeństwa,

3)dopuszcza do wykonywania czynności wymagających szczególnych kwalifikacji w 
zakładzie górniczym osobę, która takich kwalifikacji nie posiada

-podlega karze grzywny.





Art. 123. Kierownik ruchu zakładu górniczego, który nie dopełnia obowiązku 
określonego w art. 77 ust. 3

-podlega karze aresztu albo grzywny.





Art. 124. 1. Pracownik zakładu górniczego, który po spostrzeżeniu 
niebezpieczeństwa zagrażającego ludziom lub ruchowi zakładu górniczego albo po 
stwierdzeniu uszkodzenia lub nieprawidłowości w działaniu urządzeń zakładu 
górniczego nie ostrzega niezwłocznie osób bezpośrednio zagrożonych i nie 
zawiadamia o niebezpieczeństwie osób sprawujących kierownictwo albo dozór ruchu

-podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Karze określonej w ust. 1 podlega, kto wbrew obowiązkowi nie podejmuje 
dostępnych mu środków w celu usunięcia niebezpieczeństwa w zakładzie górniczym.

3. Jeżeli sprawca dopuszcza się nieumyślnie wykroczenia określonego w ust. 1 lub 2

-podlega karze grzywny.





Art. 125. Kto wykonuje czynności kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu 
górniczego, czynności mierniczego górniczego lub geologa górniczego nie 
posiadając wymaganych do tego kwalifikacji

-podlega karze grzywny.





Art. 126. Kto nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie sporządzania, 
aktualizowania i posiadania w zakładzie górniczym wymaganej dokumentacji 
mierniczo-geologicznej oraz w zakresie bieżącego prowadzenia ewidencji 
zasobów złoża

-podlega karze grzywny.





Art. 127. Orzekanie w sprawach określonych w art. 119-126 następuje na zasadach 
i w trybie określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.





Art. 128. 1. W razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym 
naruszeniem jej warunków, organ koncesyjny wymierza prowadzącemu taką działalność 
karę pieniężną, w wysokości od dwukrotnej do dziesięciokrotnej wartości wydobytej 
kopaliny.

2. W razie prowadzenia innej niż określona w ust. 1 działalności regulowanej 
ustawą bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, organ 
koncesyjny wymierza prowadzącemu taką działalność karę pieniężną.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje działalności oraz 
wysokości kar, o których mowa w ust. 2.

4. Do kar, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy:

1)art. 84 ust. 3 i art. 86,

2)o zobowiązaniach podatkowych, z tym że określone w nich uprawnienia organów 
podatkowych przysługują organom koncesyjnym.





DZIAŁ VIII 



PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE





Rozdział 1 



Zmiany w obowiązujących przepisach 





Art. 129. W Kodeksie cywilnym wprowadza się następujące zmiany:

1)w art. 143 w zdaniu drugim skreśla się wyrazy "i kopalin";

2)w art. 267 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2.Jednakże użytkownik gruntu może zbudować i eksploatować nowe urządzenia 
służące do wydobywania kopalin z zachowaniem przepisów prawa geologicznego i 
górniczego."





Art. 130. W Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia skreśla się 
"Dział XIII. Kolegia do spraw wykroczeń przy organach administracji górniczej.".





Art. 131. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. o ustroju kolegiów do spraw 
wykroczeń (Dz. U. Nr 12, poz. 118, z 1972 r. Nr 49, poz. 312, z 1974 r. 
Nr 24, poz. 142, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1982 r. Nr 45, poz. 291, z 1989 r. 
Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 43, poz. 251 i z 1991 r. Nr 32, poz. 131) 
wprowadza się następujące zmiany:

1)w art. 2 w § 1 skreśla się pkt 3 i 6;

2)w art. 6 skreśla się § 2;

3)w art. 8 skreśla się § 2.





Art. 132. W ustawie z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, 
poz. 230, z 1980 r. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44, poz. 201, z 1989 r. Nr 26, 
poz. 139 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 39, poz. 222, z 
1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 77, poz. 335 oraz z 1993 r. Nr 40, poz. 183) 
wprowadza się następujące zmiany:

1)w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1.Rejonowy organ rządowej administracji ogólnej może zezwolić zakładom na 
składowanie na gruntach przybrzeżnych, za odszkodowaniem, materiałów budowlanych 
i sprzętu oraz na dostęp do urządzeń wodnych i pomiarowych oraz znaków żeglugowych, 
jeżeli jest to niezbędne do wykonania, ustawiania, utrzymania i eksploatacji 
tych urządzeń i znaków.";

2)w art. 44 w ust. 2 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

"2.O obowiązku przekazywania nadwyżek wody orzeka organ właściwy do wydawania 
pozwolenia wodnoprawnego na pobór wody.";

3)art. 45 otrzymuje brzmienie:

"Art. 45. 1.Do korzystania z wód kopalnianych stosuje się przepisy ustawy.

2.Do wydobywania wód zaliczonych na podstawie prawa geologicznego i górniczego 
do solanek, wód leczniczych i termalnych, stosuje się przepisy tego prawa.";

4)w art. 53 w ust. 2 w pkt 6 skreśla się wyrazy "żwiru, piasku i innych 
materiałów oraz".





Art. 133. W ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu 
środowiska (Dz. U. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44, poz. 201, z 1987 r. Nr 33, 
poz. 180, z 1989 r. Nr 26, poz. 139 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 
i Nr 39, poz. 222, z 1991 r. Nr 77, poz. 335 i Nr 101, poz. 444 oraz z 1993 r. 
Nr 40, poz. 183) wprowadza się następujące zmiany:

1)dodaje się art. 54a w brzmieniu:

"Art. 54a. Zabrania się bezzbiornikowego składowania odpadów niebezpiecznych w 
wyrobiskach górniczych.";

2)w art. 87b w ust. 2 wyrazy "wpływy z opłat eksploatacyjnych i koncesyjnych w 
wysokości określonej w prawie górniczym i w prawie geologicznym." zastępuje się 
wyrazami "wpływy z opłat i kar, o których mowa w art. 84. 85 i 128 ustawy - 
Prawo geologiczne i górnicze.";

3)w art. 88c po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Środki pochodzące z opłat i kar, o których mowa w art. 83, 84 i 128 ustawy 
- Prawo geologiczne i górnicze, przeznacza się na finansowanie zadań określonych 
w art. 87b ust. 2 w formie dotacji. Przeznaczenie środków na finansowanie prac 
geologicznych wymaga zasięgnięcia opinii Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów 
Naturalnych i Leśnictwa, a na finansowanie potrzeb górnictwa - opinii Ministra 
Przemysłu i Handlu oraz Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.".





Art. 134. W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych 
(Dz. U. Nr 11, poz. 79, z 1984 r. Nr 35, poz. 185, z 1988 r. Nr 24, poz. 169, z 
1990 r. Nr 34, poz. 198 oraz z 1991 r. Nr 101, poz. 444, Nr 103, poz. 446 i 
Nr 114, poz. 494) wprowadza się następujące zmiany:

1)w art. 4 skreśla się pkt 8;

2)w art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1.Przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne można dokonać jedynie 
w ramach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.";

3)skreśla się art. 24.





Art. 135. W ustawie z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i 
wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127, Nr 103, 
poz. 446 i Nr 107, poz. 464 oraz z 1993 r. Nr 47, poz. 212 i Nr 131, poz. 629) 
wprowadza się następujące zmiany:

1)w art. 8:

a)pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2)terenów górniczych - wymaga, w przypadku braku miejscowego planu 
zagospodarowania przestrzennego tego terenu, porozumienia z organem właściwym 
do udzielenia koncesji na wydobywanie kopalin,";

b)skreśla się pkt 3;

2)skreśla się art. 71.





Art. 136. W ustawie z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej 
(Dz. U. Nr 41, poz. 324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. 
Nr 31, poz. 128, Nr 41, poz. 179, Nr 73, poz. 321, Nr 105, poz. 452, Nr 106, 
poz. 457 i Nr 107, poz. 460 oraz z 1993 r. Nr 28, poz. 127, Nr 47, poz. 212 i 
Nr 134, poz. 646) w art. 11 wprowadza się następujące zmiany:

1)w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1)poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin oraz surowców mineralnych 
znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach 
wzbogacania kopalin, bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze oraz 
składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych,";

2)ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3.Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określają przepisy 
prawa geologicznego i górniczego."





Art. 137. W ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej 
Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. Nr 32, poz. 131) wprowadza się 
następujące zmiany:

1)skreśla się art. 33;

2)art. 34 otrzymuje brzmienie:

"Art. 34.Do poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania zasobów mineralnych w 
polskich obszarach morskich stosuje się odpowiednie przepisy prawa geologicznego 
i górniczego oraz przepisy dotyczące ochrony środowiska morskiego, bezpieczeństwa 
żeglugi i życia na morzu.";

3)w art. 42:

a)w ust. 2 w pkt 5 dodaje się wyrazy "w zakresie nie uregulowanym przepisami 
prawa geologicznego i górniczego",

b)dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

"5.Ustawa nie narusza przepisów prawa geologicznego i górniczego."





Art. 138. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej 
(Dz. U. Nr 81, poz. 351) dodaje się art. 44a w brzmieniu:

"Art. 44a. Ustawa nie narusza przepisów prawa geologicznego i górniczego."





Art. 139. W ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji 
(Dz. U. Nr 55, poz. 250) dodaje się art. 20a w brzmieniu:

"Art. 20a. Ustawa nie narusza przepisów prawa geologicznego i górniczego."





Rozdział 2 



Przepisy przejściowe i końcowe





Art. 140. Do podmiotów, które w dniu wejścia w życie ustawy prowadzą działalność 
regulowaną ustawą, stosuje się jej przepisy, z zastrzeżeniem wyjątków 
przewidzianych w ustawie.





Art. 141. Z dniem wejścia w życie ustawy tracą moc dotychczasowe zarządzenia i 
decyzje o utworzeniu obszarów górniczych nie objętych koncesjami, o których mowa 
w art. 142.





Art. 142. 1. Pozostają w mocy koncesje wydane na podstawie przepisów, o których 
mowa w art. 158 pkt 1 i 3.

2. W terminie jednego roku od wejścia w życie ustawy podmioty prowadzące 
działalność określoną w art. 15 przedłożą właściwym organom koncesyjnym ocenę
wpływu tej działalności na środowisko, sporządzoną zgodnie z wymaganiami 
przewidzianymi w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska. Nie 
dotyczy to podmiotów, które przedłożyły taką ocenę po dniu 1 stycznia 1992 r.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą właściwego organu samorządu 
terytorialnego, organ koncesyjny może zwolnić od obowiązku sporządzenia oceny, 
o której mowa w ust. 2.

4. Organy koncesyjne, w terminie półtora roku od dnia wejścia w życie ustawy, 
dostosują do jej wymagań koncesje, o których mowa w ust. 1. W szczególności, 
jeżeli według dotychczasowych przepisów nie istniał obowiązek ustanowienia 
obszaru i terenu górniczego, właściwy organ koncesyjny niezwłocznie uzupełni 
koncesję w tym zakresie.





Art. 143. Dokumentacje geologiczne, projekty badań geologicznych oraz projekty 
zagospodarowania złoża, zatwierdzone zgodnie z dotychczasowymi przepisami, 
pozostają w mocy. Organy właściwe do ich zatwierdzenia mogą, w terminie roku 
od dnia wejścia w życie ustawy, nakazać ich zmianę lub uzupełnienie.





Art. 144. Prawa do informacji geologicznych uzyskanych przed wejściem w życie 
ustawy, w związku z prowadzeniem prac geologicznych finansowanych bezpośrednio 
lub pośrednio przez budżet państwa, przysługują Skarbowi Państwa.





Art. 145. (59) Koszty sporządzenia projektu planu zagospodarowania przestrzennego 
dla terenu górniczego przedsiębiorcy, który w dniu wejścia w życie ustawy 
wydobywa kopalinę ze złoża, ponosi w 50% przedsiębiorca i w 50% właściwa gmina.





Art. 146. (60) Do czasu uchwalenia planów, o których mowa w art. 53, pozostają 
w mocy decyzje o ustanowieniu filarów ochronnych oraz zezwolenia na eksploatację 
w granicach tych filarów, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów.





Art. 147. W terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy plan ruchu zakładu 
górniczego powinien zostać sporządzony, uzupełniony lub zmieniony, stosownie 
do wymagań art. 64.





Art. 148. Pozostają w mocy decyzje o stwierdzeniu (zatwierdzeniu) kwalifikacji 
osób, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów.





Art. 149. Sprawy o zapobieganie i naprawę szkód górniczych, nie zakończone w 
dniu wejścia w życie ustawy ostatecznym orzeczeniem komisji do spraw szkód 
górniczych, podlegają rozpoznaniu w trybie określonym tą ustawą, jeżeli przepisy 
ustawy nie stanowią inaczej.





Art. 150. 1. Odwołania od orzeczeń komisji do spraw szkód górniczych w sprawach, 
o których mowa w art. 149, przekazuje się właściwym sądom jako drugiej instancji 
w tych sprawach. Do postępowania przed przekazaniem odwołania właściwemu sądowi, 
do terminu jego wniesienia, podstawy oraz formy stosuje się odpowiednio przepisy 
Kodeksu postępowania administracyjnego.

2. Sąd, do którego przesłane zostało odwołanie, może, w uzasadnionych wypadkach 
na posiedzeniu niejawnym, wstrzymać natychmiastowe wykonanie orzeczenia komisji 
do spraw szkód górniczych.

3. Do wznowienia postępowania, uchylenia, zmiany, stwierdzenia nieważności, 
stwierdzenia wydania zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wygaśnięcia 
ostatecznych orzeczeń komisji do spraw szkód górniczych, właściwy jest Prezes 
Wyższego Urzędu Górniczego. Jeżeli w wyniku tego ma nastąpić ponowne rozpatrzenie 
sprawy - podlega ona przekazaniu właściwemu sądowi powszechnemu.

4. Do rozpoznania skargi wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego na 
ostateczne orzeczenie komisji do spraw szkód górniczych stosuje się przepisy 
Kodeksu postępowania administracyjnego. W razie uchylenia przez ten sąd 
orzeczenia komisji do spraw szkód górniczych albo stwierdzenia jego nieważności, 
sprawę rozpoznaje właściwy sąd powszechny.

5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do postanowień i zarządzeń komisji 
do spraw szkód górniczych lub jej przewodniczącego.

6. Po wejściu w życie ustawy Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, po porozumieniu 
z Ministrem Sprawiedliwości, niezwłocznie przekaże właściwym sądom pierwszej 
instancji akta spraw rozpoznawanych dotychczas przez komisje do spraw szkód 
górniczych.

7. Do wykonania ostatecznych orzeczeń, zarządzeń tymczasowych i ugód w sprawach 
zakończonych przed wejściem w życie ustawy, w których nie została wszczęta 
egzekucja administracyjna, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.





Art. 151. 1. Terminy dochodzenia roszczeń o zapobieżenie szkodom górniczym oraz 
o ich naprawę, które powstały po zniesieniu obszaru górniczego, a przed wejściem 
w życie ustawy, biegną na nowo od dnia jej wejścia w życie.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli przed dniem wejścia w życie 
ustawy inwestor, z naruszeniem art. 37 dekretu, o którym mowa w art. 158 pkt 1 
ustawy, został zobowiązany do zabezpieczenia przed powstaniem szkody górniczej.

3. Strona, której roszczenie o zapobieżenie szkodzie górniczej zostało 
ostatecznie oddalone przez komisję do spraw szkód górniczych z tym uzasadnieniem, 
że przedsiębiorstwo górnicze nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 50 
ust. 3 pkt 1 dekretu, o którym mowa w art. 158 pkt 1 ustawy, albo że komisje do 
spraw szkód górniczych nie są właściwe do rozpoznania tego rodzaju sporów, może 
żądać w terminie jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ponownego 
rozpoznania tego roszczenia. Orzeczenie komisji do spraw szkód górniczych 
uznaje się w tym przypadku za niebyłe.





Art. 152. 1. Jeżeli wydane przed dniem wejścia w życie ustawy pozwolenie na 
budowę na obszarze górniczym, w granicach którego żaden podmiot gospodarczy nie 
uzyskał prawa do wydobywania kopaliny, zawiera obowiązek zabezpieczenia obiektu
 budowlanego przed wpływami eksploatacji górniczej, ustanowiony na podstawie 
 art. 37 ust. 1 dekretu, o którym mowa w art. 158 pkt 1 ustawy, roszczenia o 
 zwrot kosztów tych zabezpieczeń, na zasadach określonych ustawą, przysługują 
 przeciwko Skarbowi Państwa.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli obowiązek zabezpieczenia 
został nałożony w związku z budową wykonywaną poza granicami terenu górniczego.





Art. 153. 1. W terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, Krajowa 
Rada Sądownictwa przedstawi Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o 
powołanie sędziów sądów rejonowych spośród przewodniczących komisji do spraw szkód 
górniczych, ich zastępców i przewodniczących zespołów orzekających zgłoszonych przez 
zgromadzenia ogólne sędziów w sądach wojewódzkich oraz przez Ministra 
Sprawiedliwości - o ile osoby te spełniają wymagania określone w art. 51 § 1 
pkt 1-5 i 7 i nie zachodzą wobec nich przeszkody wymienione w art. 53 i 54 
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

2. Stosunek pracy z przewodniczącymi komisji do spraw szkód górniczych, ich 
zastępcami i przewodniczącymi zespołów orzekających, których kandydatury na 
stanowiska sędziów nie zostały zgłoszone Krajowej Radzie Sądownictwa, oraz 
przewodniczącymi komisji do spraw szkód górniczych, ich zastępcami i 
przewodniczącymi zespołów orzekających, o których powołanie na stanowiska 
sędziów Krajowa Rada Sądownictwa nie przedstawiła wniosku Prezydentowi - 
ulega rozwiązaniu na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 września 
1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.

3. Pracownicy administracyjni i obsługi komisji do spraw szkód górniczych z 
dniem wejścia w życie ustawy stają się pracownikami sądów rejonowych właściwych 
ze względu na miejsce ich zamieszkania.

4. Przewodniczący komisji do spraw szkód górniczych i ich zastępcy oraz 
pozostali pracownicy mianowani komisji do spraw szkód górniczych mogą, w terminie 
trzech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, złożyć Prezesowi Wyższego Urzędu 
Górniczego pisemne oświadczenia o odmowie dalszego zatrudnienia. W tym przypadku 
stosunek pracy rozwiązuje się po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia 
oświadczenia, w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego. Pracownicy komisji do 
spraw szkód górniczych zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mogą, w tym 
samym czasie, złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu stosunku pracy albo wniosek 
o jego rozwiązanie za porozumieniem stron, który powinien być uwzględniony w 
terminie nie dłuższym niż obowiązujący w danych stosunkach okres wypowiedzenia. 
Rozwiązanie stosunku pracy na zasadach przewidzianych w niniejszym ustępie 
pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę 
przez zakład pracy za wypowiedzeniem z powodu likwidacji zakładu pracy.





Art. 154. Z dniem wejścia w życie ustawy Minister Sprawiedliwości utworzy w 
Sądzie Wojewódzkim w Katowicach odrębny wydział do spraw z zakresu regulowanego 
prawem geologicznym i górniczym pod nazwą "Wydział Spraw Geologicznych i 
Górniczych". W razie potrzeby Minister Sprawiedliwości utworzy takie wydziały w 
innych sądach wojewódzkich.





Art. 155. 1. Umarza się postępowanie w sprawach dotychczas prawomocnie nie 
zakończonych przez komisje dyscyplinarne przy urzędach górniczych.

2. Zatarcie dotychczas orzeczonych kar dyscyplinarnych następuje z mocy prawa z 
upływem 2 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia komisji dyscyplinarnej.





Art. 156. Członkowie kolegium do spraw wykroczeń przy Wyższym Urzędzie Górniczym 
i przy okręgowych urzędach górniczych stają się, odpowiednio do miejsca 
zamieszkania, członkami kolegiów do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych.





Art. 157. 1. Sprawy, które do dnia wejścia w życie ustawy nie zostały zakończone 
orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń przy okręgowym urzędzie górniczym, 
przekazuje się właściwym kolegiom do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych.

2. Sprawy, w których nie zostały rozpoznane środki zaskarżenia przez kolegium 
do spraw wykroczeń przy Wyższym Urzędzie Górniczym, i sprawy, w których 
postępowanie toczy się przed komisją orzecznictwa do spraw wykroczeń przy 
Prezesie Wyższego Urzędu Górniczego - przekazuje się odpowiednio właściwym 
sądom rejonowym i wojewódzkim.





Art. 157a. (61) 1. Ilekroć w przepisach ustawy mówi się o starostach, rozumie 
się przez to burmistrzów i prezydentów miast na prawach powiatów.

2. Przepisy ustawy dotyczące powiatów stosuje się odpowiednio do miast na 
prawach powiatów.





Art. 158. Z dniem wejścia w życie ustawy tracą moc:

1)dekret z dnia 6 maja 1953 r. - Prawo górnicze (Dz. U. z 1978 r. Nr 4, poz. 12, 
z 1984 r. Nr 35, poz. 186, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, 
z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 14, poz. 89 i z 1991 r. Nr 31, poz. 128),

2)dekret z dnia 21 października 1954 r. o urzędach górniczych (Dz. U. z 1961 r. 
Nr 23, poz. 114),

3)ustawa z dnia 16 listopada 1960 r. o prawie geologicznym (Dz. U. Nr 52, poz. 
303, z 1974 r. Nr 38, poz. 230, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 35, 
poz. 192 i z 1991 r. Nr 31, poz. 129).





Art. 159. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z 
wyjątkiem przepisów art. 153 ust. 1 i 4, które wchodzą w życie po upływie 14 
dni od dnia ogłoszenia.