ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)
z dnia 23 kwietnia 2004 r.
w sprawie sposobu przeprowadzania testów leśnego materiału podstawowego
(Dz. U. Nr 94, poz. 928)
Na podstawie art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o leśnym materiale rozmnożeniowym (Dz. U. Nr 73, poz. 761) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa sposób przeprowadzania testów potwierdzających spełnienie wymagań niezbędnych do rejestracji leśnego materiału podstawowego w części IV Krajowego Rejestru Leśnego Materiału Podstawowego, zwanych dalej "testami".
§ 2. 1. Ilekroć w niniejszym rozporządzeniu jest mowa o standardzie, należy przez to rozumieć drzewostan lub drzewo, którego cechy stanowią wzorzec dla cech testowanego leśnego materiału podstawowego, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6.
2. Standardy powinny spełniać odpowiednio wymagania niezbędne do rejestracji leśnego materiału podstawowego w części II albo III Krajowego Rejestru Leśnego Materiału Podstawowego.
3. Testy przeprowadza się, z zastrzeżeniem ust. 4-6, w odniesieniu do następujących rodzajów standardów:
1) lokalnego - odzwierciedlającego cechy leśnego materiału podstawowego optymalne dla warunków panujących w miejscu, w którym są przeprowadzane testy;
2) regionalnego - odzwierciedlającego cechy leśnego materiału podstawowego optymalne dla średnich warunków panujących w regionie pochodzenia, w którym są przeprowadzane testy;
3) ogólnopolskiego - odzwierciedlającego cechy leśnego materiału podstawowego optymalne dla średnich warunków panujących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Ze względu na statystykę wyników testów, jeżeli jest to możliwe:
1) testy przeprowadza się w odniesieniu do nie mniej niż dwóch standardów;
2) doświadczenia w ramach testów przeprowadza się w odniesieniu do tych samych standardów.
5. Jeżeli testowaniu podlegają sztuczne hybrydy drzew matecznych, za standardy przyjmuje się, o ile to możliwe, osobniki obu gatunków drzew rodzicielskich.
6. Jeżeli testowaniu podlegają drzewa mateczne, o ile jest niemożliwy wybór standardu zgodnie z § 2 ust. 1, za standard przyjmuje się średnią cech osobników testowanego leśnego materiału podstawowego.
§ 3. 1. Testy przeprowadza się zgodnie z powszechnie dostępnymi i uznanymi metodami.
2. Metodyka testów powinna umożliwiać weryfikację wyników testów przy pomocy powszechnie dostępnych metod statystycznych oraz dokonanie osobnej oceny w stosunku do każdej z badanych cech.
§ 4. 1. W czasie przeprowadzania testów sporządza się dokumentację testów, obejmującą następujące dane:
1) lokalizację leśnego materiału podstawowego;
2) cechy leśnego materiału podstawowego podlegające testowaniu;
3) plan rozmieszczenia poszczególnych osobników leśnego materiału podstawowego w terenie;
4) opis warunków glebowych i klimatycznych w miejscu, w którym są przeprowadzane testy;
5) informacje o wcześniejszym zagospodarowaniu terenu, na którym są przeprowadzane testy;
6) sposób przygotowania gleby do przeprowadzenia testów;
7) opis zabiegów pielęgnacyjnych;
8) opis uszkodzeń biotycznych i abiotycznych;
9) wiek leśnego materiału podstawowego;
10) w przypadku leśnego materiału podstawowego w postaci plantacji nasiennej, drzewa matecznego, klonu lub mieszanki klonów:
a) wzór krzyżowania, przy zastosowaniu krzyżowania kontrolowanego;
b) sposób oznaczenia osobników umożliwiający ich identyfikację, chyba że oznaczenie takie nie jest wymagane;
c) pochodzenie pierwotne;
d) opis krzyżowania osobników, z których zostały wyhodowane osobniki leśnego materiału podstawowego (rodowód leśnego materiału podstawowego).
§ 5. 1. W ramach prowadzonych testów standardy i leśny materiał podstawowy, który jest testowany przez pochodzący od niego leśny materiał rozmnożeniowy, powinny być jednakowo traktowane.
2. Testy przeprowadza się na osobnikach leśnego materiału rozmnożeniowego nasadzonego w trzech różnych lokalizacjach, w co najmniej trzech blokach rozmieszczonych losowo (układ bloków losowych).
3. Jeżeli testowaniu podlegają drzewa mateczne, klon lub mieszanka klonów, doświadczenia przeprowadza się w układzie poletek jednodrzewowych (na osobnikach nasadzonych pojedynczo) w nie mniej niż dwóch różnych lokalizacjach, z czego jedna z nich powinna znajdować się w regionie pochodzenia, w którym leśny materiał rozmnożeniowy będzie przeznaczony do nasadzenia.
4. W czasie trwania testów testowany leśny materiał rozmnożeniowy reprezentowany jest przez co najmniej:
1) 25 osobników w każdym bloku i w każdej z lokalizacji - w przypadku, o którym mowa w ust. 2;
2) 25 osobników - w przypadku, o którym mowa w ust. 3.
§ 6. 1. Testy przeprowadza się przez okres nie krótszy niż 10 lat, z zastrzeżeniem ust. 6.
2. Po pierwszym i drugim roku przeprowadzania testów ocenia się stopień przeżywalności leśnego materiału rozmnożeniowego.
3. Po piątym i w dziesiątym roku przeprowadzania testów ocenia się następujące cechy osobników leśnego materiału rozmnożeniowego:
1) przeżywalność;
2) średnicę pnia mierzoną z dokładnością do 1 mm, na wysokości 1,25-1,35 m nad powierzchnią gruntu;
3) prostość pnia;
4) szerokość korony;
5) grubość gałęzi w połowie wysokości korony;
6) podatność na choroby grzybowe;
7) podatność na szkody wyrządzane przez owady;
8) wrażliwość na przymrozki.
4. Testów na danej powierzchni nie przeprowadza się, jeżeli udatność uprawy jest po pierwszym roku jej prowadzenia niższa niż 50 %.
5. Jeżeli udatność testowanej uprawy po pierwszym roku jej prowadzenia nie jest niższa niż 50 %, dopuszcza się uzupełnienie tej uprawy osobnikami tego samego gatunku, wyhodowanymi w ten sam sposób i w tym samym czasie co osobniki testowane dotychczasowo. Informację o takim uzupełnieniu zamieszcza się w planie, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3.
6. Dopuszcza się możliwość warunkowej rejestracji leśnego materiału podstawowego będącego w trakcie testowania przed upływem 10 lat, o ile wstępne wyniki testów wskazują na cechy świadczące o przewadze testowanego materiału nad standardami. Materiał ten poddaje się ponownej ocenie w terminie nie dłuższym niż 10 lat od warunkowej rejestracji.
§ 7. 1. Testy na leśnym materiale rozmnożeniowym przeprowadza się, jeżeli materiał ten spełnia łącznie następujące warunki:
1) w produkcji leśnego materiału rozmnożeniowego uczestniczyło co najmniej 50 % osobników leśnego materiału podstawowego;
2) jest zdrowy i prawidłowo wykształcony;
3) został pozyskany ze zdrowych drzew wchodzących w skład drzewostanów, oznaczonych w terenie, wybranych losowo;
4) w przypadku jednostek nasiennych - został pozyskany w ilości zapewniającej założenie powierzchni testującej ten materiał.
2. Przepisów ust. 1 pkt 3 nie stosuje się, jeżeli leśny materiał rozmnożeniowy został pozyskany w drodze rozmnażania bezpłciowego.
3. Leśny materiał rozmnożeniowy pozyskany z poszczególnych testowanych drzewostanów lub drzew przechowuje się oddzielnie.
§ 8. 1. Wynik testów przedstawia się poprzez porównanie cech reprezentowanych przez standard z cechami testowanego leśnego materiału podstawowego oraz produkowanego z niego leśnego materiału rozmnożeniowego.
2. W wyniku testów wykazuje się:
1) stopień przystosowania leśnego materiału rozmnożeniowego wyprodukowanego z testowanego leśnego materiału podstawowego do warunków panujących w danym regionie pochodzenia oraz jego zdolności do wzrostu w tym regionie;
2) wartość genetyczną leśnego materiału rozmnożeniowego;
3) regiony pochodzenia, w których może być wykorzystany leśny materiał rozmnożeniowy;
4) warunki ograniczające wykorzystanie i przydatność materiału testowanego;
5) brak cechy leśnego materiału rozmnożeniowego, której wartość ekonomiczna jest wyższa niż wartość ekonomiczna odpowiedniej cechy reprezentowanej przez standard na poziomie istotności co najmniej 95 %.
3. W wyniku testów zamieszcza się informacje o panujących w miejscu ich przeprowadzania:
1) czynnikach biotycznych i abiotycznych;
2) warunkach ekologicznych;
3) innych czynnikach istotnych z punktu widzenia przeznaczenia leśnego materiału rozmnożeniowego produkowanego z testowanego leśnego materiału podstawowego.
4. Wyniki testów przedstawia się osobno dla każdej z badanych cech lub zestawu cech leśnego materiału rozmnożeniowego.
5. Wynik testów przedstawia się w formie numerycznej.
§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Minister Środowiska: Cz. Śleziak
1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 85, poz. 766).