ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA

z dnia 6 stycznia 1995 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.
(Dz. U. z dnia 16 lutego 1995 r.)

Na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie 
przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i z 1994 r. Nr 89, 
poz. 415) zarządza się, co następuje:

§ 1. Uznaje się za podlegające ochronie następujące gatunki zwierząt, zwane 
dalej "gatunkami chronionymi":


Pijawki (Hirudinea):

1)pijawka lekarska (Hirudo medicinalis);



Pająki (Araneae):

2)gryziele (Atypus) - wszystkie gatunki,

3)poskocz krasny (Eresus niger),

4)skakun (Philaeus chrysops),

5)tygrzyk paskowany (Argyope bruennichi);



Owady (Insecta):

6)straszka północna (Sympecma braueri),

7)żagnica zielona (Aeshna viridis),

8)gadziogłówka żółtonoga (Stylurus flavipes),

9)trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia),

10)zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons),

11)zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis),

12)zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis),

13)modliszka zwyczajna (Mantis religiosa),

14)tęczniki (Calosoma) - wszystkie gatunki,

15)biegacze (Carabus) - wszystkie gatunki,

16)pachnica dębowa (Osmoderma eremita),

17)jelonek rogacz (Lucanus cervus),

18)wynurt (Ceruchus chrysomelinus),

19)sichrawa karpacka (Gaurotes excellens),

20)kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo),

21)kozioróg bukowiec (Cerambyx scopolii),

22)nadobnica alpejska (Rosalia alpina),

23)mieniak strużnik (Apatura ilia),

24)mieniak tęczowy (Apatura iris),

25)paź królowej (Papilio machaon),

26)paź żeglarz (Iphiclides podalirius),

27)niepylak apollo (Parnassius apollo),

28)niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne),

29)przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

30)górówka sudecka (Erebia sudetica),

31)strzępotek eudypus (Coenonymha oedippus),

32)modraszek telejus (Maculinea teleius),

33)modraszek nausitous (Maculinea nausithous),

34)postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina),

35)zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos),

36)trzmiele (Bombus) - wszystkie gatunki;



Mięczaki (Mollusca):

37)ślimak żółtawy (Helix lutescens),

38)ślimak winniczek (Helix pomatia),

39)skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera),

40)skójka malarska (Unio pictorum),

41)szczeżuja wielka (Anodonta cygnea),

42)szczeżuja spłaszczona (Anodonta complanata);



Krągłouste (Cyclostomata):

43)minog morski (Petromyzon marinus),

44)minog rzeczny (Lampetra fluviatilis) - w stadium larwalnego rozwoju w rzekach,

45)minog strumieniowy (Lampetra planeri),

46)minog ukraiński (Eudontomyzon mariae);



Ryby (Pisces):

47)jesiotr zachodni (Acipenser sturio),

48)parposz (Alosa fallax),

49)alosa (Alosa alosa),

50)łosoś (Salmo salar) - poza obszarem Morza Bałtyckiego, wód przymorskich, ujść 
rzecznych do Morza Bałtyckiego oraz rzek: Drwęcy, Drawy i Wisły od Włocławka do 
ujścia,

51)strzeble (Phoxinus) - wszystkie gatunki,

52)kiełb Kesslera (Gobio kessleri),

53)kiełb białopłetwy (Gobio albipinnatus),

54)piekielnica (Alburnoides bipunctatus),

55)ciosa (Pelecus cultratus) - poza obszarem wód Zalewu Wiślanego,

56)różanka (Rhodeus sericeus),

57)śliz (Nemachilus barbatulus),

58)koza (Cobitis taenia),

59)koza złotawa (Cobitis aurata),

60)piskorz (Misgurnus fossilis),

61)pocierniec (Spinachia spinachia),

62)iglicznia (Syngnathus typhle),

63)babka mała (Pomatoschistus minutus),

64)babka piaskowa (Pomatoschistus microps),

65)kur rogacz (Myoxocephalus quadricornis),

66)głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus),

67)dennik (Liparis liparis);



Płazy (Amphibia):

68)salamandra plamista (Salamandra salamandra),

69)traszki (Triturus) - wszystkie gatunki,

70)kumaki (Bombina) - wszystkie gatunki,

71)grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus),

72)ropuchy (Bufo) - wszystkie gatunki,

73)rzekotka drzewna (Hyla arborea),

74)żaby (Rana) - wszystkie gatunki, przy czym:

a)żaba jeziorkowa (Rana lessonae),

b)żaba wodna (Rana esculenta),

c)żaba śmieszka (Rana ridibunda)

- tylko w okresie od dnia 1 marca do dnia 31 maja;



Gady (Reptilia):

75)żółw błotny (Emys orbicularis),

76)jaszczurki (Lacertilia) - wszystkie gatunki,

77)węże (Serpentes) - wszystkie gatunki;



Ptaki (Aves):

78)z rzędu nurów (Gaviiformes) - wszystkie gatunki,

79)z rzędu perkozów (Podicipediformes) - wszystkie gatunki,

80)z rzędu rurkonosych (Procellariiformes) - wszystkie gatunki,

81)z rzędu pełnopłetwych (Pelecaniformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem 
kormorana czarnego (Phalacrocorax carbo), bytującego na obszarze stawów rybnych, 
uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu ustawy o rybactwie śródlądowym, od dnia 
15 sierpnia do odlotu,

82)z rzędu brodzących (Ciconiiformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem czapli 
siwej (Ardea cinerea),

83)z rzędu blaszkodziobych (Anseriformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem kaczek: 
krzyżówki (Anas platyrhynchos), cyraneczki (Anas crecca), głowienki (Aythya ferina), 
czernicy (Aythya fuligula) i gęsi: gęgawy (Anser anser), zbożowej (Anser fabalis), 
białoczelnej (Anser albifrons),

84)z rzędu jastrzębiowych (Accipitriformes) - wszystkie gatunki,

85)z rzędu sokołów (Falconiformes) - wszystkie gatunki,

86)z rzędu żurawiowych (Gruiformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem łyski 
(Fulica atra),

87)z podrzędu siewkowców (Charadrii) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem słonki 
(Scolopax rusticola),

88)z podrzędu mewowców (Larii) - wszystkie gatunki,

89)z podrzędu alkowców (Alcae) - wszystkie gatunki,

90)z rzędu kuraków (Galliformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem kuropatwy 
(Perdix perdix), bażanta (Phasianus colchicus) i jarząbka (Tetrastes bonasia),

91)z rzędu gołębiowych (Columbiformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem gołębia 
grzywacza (Columba palumbus) i miejskiej formy gołębia skalnego (Columba livia 
domestica),

92)kukułka (Cuculus canorus),

93)lelek kozodój (Caprimulgus europaeus),

94)z rzędu sów (Strigiformes) - wszystkie gatunki,

95)jerzyk (Apus apus),

96)z rzędu kraskowych (Coraciiformes) - wszystkie gatunki,

97)z rzędu dzięciołów (Piciformes) - wszystkie gatunki,

98)z rzędu wróblowych (Passeriformes) - wszystkie gatunki, przy czym:

a)sroka (Pica pica),

a)wrona siwa (Corvus corone cornix),

c)gawron (Corvus frugilegus),

- tylko w okresie od dnia 15 marca do dnia 30 czerwca;



Ssaki (Mammalia):

99)jeże (Erinaceus) - wszystkie gatunki,

100)kret (Talpa europaea) - z wyjątkiem występującego w zamkniętych ogrodach, 
szkółkach i na lotniskach,

101)ryjówkowate (Soricidae) - wszystkie gatunki,

102)nietoperze (Chiroptera) - wszystkie gatunki,

103)zając bielak (Lepus timidus),

104)wiewiórka (Sciurus vulgaris),

105)świstak (Marmota marmota),

106)susły (Spermophilus) - wszystkie gatunki,

107)bóbr europejski (Castor fiber),

108)smużka (Sicista betulina),

109)popielicowate (Gliridae) - wszystkie gatunki,

110)chomik europejski (Cricetus cricetus),

111)darniówka tatrzańska (Pitymys tatricus),

112)nornik śnieżny (Microtus nivalis),

113)walenie (Cetacea) - wszystkie gatunki,

114)niedźwiedź brunatny (Ursus arctos),

115)(1) wilk (Canis lupus),

116)wydra (Lutra lutra),

117)gronostaj (Mustela erminea),

118)łasica (Mustela nivalis),

119)tchórz (Mustela eversmanni),

120)norka europejska (Mustela lutreola),

121)żbik (Felis silvestris),

122)ryś (Felis lynx),

123)płetwonogie (Pinnipedia) - wszystkie gatunki,

124)kozica (Rupicapra rupicapra),

125)żubr (Bison bonasus).



§ 2. 1. W stosunku do gatunków chronionych, z zastrzeżeniem ust. 2, zabrania się:

1)umyślnego zabijania, okaleczania, płoszenia, chwytania oraz przetrzymywania i 
preparowania,

2)umyślnego niszczenia ich gniazd, legowisk, nor i żeremi oraz jaj, postaci 
młodocianych i form rozwojowych, a w szczególności larw, poczwarek, kijanek, 
piskląt,

3)filmowania, fotografowania ich w miejscach rozrodu i regularnego przebywania - 
w okresie rozrodu i wychowu młodych,

4)przemieszczania:

a)z miejsc rozrodu i regularnego przebywania na inne miejsca,

b)z ośrodków hodowli, ogrodów zoologicznych, zwierzyńców na stanowiska naturalne,

5)zbywania, nabywania żywych, martwych lub spreparowanych - w całości lub ich 
części,

6)wwożenia i wywożenia poza granice Państwa w stanie żywym lub martwym całych 
zwierząt oraz ich części lub pochodnych.

2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą:

1)usuwania w okresie od dnia 1 września do końca lutego gniazd ze skrzynek dla 
ptaków oraz gniazd znajdujących się w pielęgnowanych remizach i zagajnikach oraz 
miejscach specjalnie urządzonych dla ptaków,

2)usuwania w okresie od dnia 1 września do końca lutego gniazd ptasich z 
zabudowań, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne,

3)ślimaka winniczka (Helix pomatia) o średnicy muszli powyżej 30 mm, zbieranego 
od dnia 1 maja do dnia 31 maja dla przetwórstwa spożywczego w miejscach wyznaczonych 
przez wojewodę,

4)filmowania i fotografowania w obrębie zabudowań i w miejscach udostępnionych 
do przebywania.

3. Zabrania się niszczenia i usuwania krzewów i drzew (szczególnie dziuplastych), 
skarp i urwisk, śródpolnych i śródleśnych "oczek wodnych", bagien, torfowisk oraz 
wydm, które są miejscami rozrodu i regularnego przebywania gatunków chronionych; 
zakaz nie dotyczy usuwania drzew i krzewów w związku z potrzebami wykonywania 
ochrony oraz potrzebami wynikającymi z prowadzenia racjonalnej gospodarki człowieka, 
a szczególnie rolnej, leśnej, rybackiej.

4. W odniesieniu do miejsc rozrodu i regularnego przebywania gatunków chronionych: 
orła bielika (Haliaeetus albicilla), orła przedniego (Aquila chrysaetos), orlika 
krzykliwego (Aquila pomarina), orlika grubodziobego (Aquila clanga), rybołowa 
(Pandion haliaetus), gadożera (Circaetus gallicus), orzełka włochatego 
(Hieraetus pennatus), sokoła wędrownego (Falco peregrinus), kani rudej 
(Milvus milvus), kani czarnej (Milvus migrans), cietrzewia (Tetrao tetrix), głuszca 
(Tetrao urogallus), puchacza (Bubo bubo), bociana czarnego (Ciconia nigra), kulona 
(Burhinus oedicnemus), kraski (Coracias garrulus), żołny (Merops apiaster), 
żółwia błotnego (Emys orbicularis), węża Eskulapa (Elaphe longissima) zabrania się - 
w odległości do 200 metrów od tych miejsc w okresie całego roku, a w odległości 
do 500 metrów od tych miejsc w okresie od dnia 1 lutego do dnia 31 sierpnia - 
dokonywania zmian obejmujących wycinanie drzew i krzewów, prowadzenie robót 
melioracyjnych, wznoszenie obiektów, urządzeń i instalacji oraz innych prac 
mających wpływ na ochronę miejsc rozrodu i regularnego przebywania gatunków 
chronionych, a także zabrania się przebywania poza miejscami wyznaczonymi.

5. Wojewoda wyznacza granice miejsc rozrodu i regularnego przebywania gatunków 
chronionych oraz prowadzi ich wykaz.


§ 3. Zabrania się niszczenia mrowisk w lasach.


§ 4. Jeżeli zmiany środowiska wywołane działalnością człowieka spowodują 
zagrożenie gatunków chronionych, wojewoda jest obowiązany, po zasięgnięciu 
opinii wojewódzkiej komisji ochrony przyrody, podjąć stosowne działania w 
celu zapewnienia trwałego zachowania danego gatunku, jego miejsc rozrodu i 
regularnego przebywania bądź zapobieżenia szkodom lub ich ograniczenia.


§ 5. Traci moc rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 
30 grudnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony zwierząt (Dz. U. 
z 1984 r. Nr 2, poz. 11).


§ 6. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1995 r.