IDENTYFIKACJA I OPIS ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ SPOSOBY ICH ELIMINACJI

Lp.	Identyfikacja i opis zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych	Sposoby eliminacji zagrożeń
1	2	3
1	Wydeptywanie pokrywy glebowej, uszkadzanie brzegów rzek i jezior przez pieszych.	Wykonanie zabezpieczeń technicznych, polegających na naprawie kładek, poręczy i schodków oraz pomostów wędkarskich. Oznakowanie i utrzymanie szlaków turystycznych, miejsc postoju i biwakowania, przystani wodnych i miejsc rekreacyjnych.
2	Zaburzenie naturalnego odpływu wód z jezior.	Stabilizacja odpływów poprzez utrzymanie urządzeń piętrzących na ciekach wodnych.
3	Obumieranie drzew uszkadzanych przez owady, grzyby i czynniki abiotyczne.	Wykładanie pułapek na owady, usuwanie drzew opanowanych przez grzyby i owady. Usuwanie drzew wywróconych i złamanych.
4	Uszkadzanie odnowień naturalnych drzewostanów, upraw leśnych i młodników oraz szkody na gruntach rolnych powodowane nadmierną ilością jeleni, saren i dzików.	Zabezpieczenie środkami zapachowymi (repelentami), grodzenie terenów oraz regulacja liczebności zwierząt łownych.
5	Nieprawidłowy skład gatunkowy drzewostanów w stosunku do siedliska oraz ich nieprawidłowa struktura przestrzenna i wiekowa.	Regulacja składu gatunkowego i struktury przestrzennej drzewostanów przez sadzenie gatunków drzew zgodnych z siedliskiem.
6	Zły stan odnowień naturalnych sosny na skutek nadmiernego ocienienia przez macierzysty drzewostan.	Przerzedzenie drzewostanu macierzystego.
7	Zagrożenie pożarami.	Orka pasów przeciwpożarowych (mineralizacja), usuwanie roślin z pasów przeciwpożarowych, utrzymanie w sprawności punktów czerpania wody, przejezdności dróg pożarowych. Zabezpieczanie miejsc wyznaczonych na ogniska.
8	Opanowanie powierzchni niezalesionych przez trzcinnika piaskowego.	Niszczenie trzcinnika, odnowienie powierzchni czasowo pozbawionej leśnej roślinności drzewiastej.
9	Zarastanie drzewami i krzewami oraz niepożądanymi gatunkami roślin zielnych lądowych ekosystemów nieleśnych, powodujące obniżenie różnorodności biologicznej.	Usuwanie drzew i krzewów. Eliminacja niepożądanych gatunków roślin zielnych.
10	Niewłaściwy skład gatunkowy ryb w wodach Parku.	Regulacja składu gatunkowego i struktury wiekowej populacji ryb poprzez odłowy regulacyjne, zarybienia, ochronę tarlisk i zimowisk.
11	Zagrożenie ssaków i ptaków w okresie zimowym.	Dokarmianie w okresie śnieżnej i mroźnej zimy.
12	Zanikanie terenów bytowania płazów i gadów.	Odtworzenie zniekształconych miejsc rozrodu. Wyznaczanie stref ochronnych. Ograniczenia czasowe w dostępności terenu.
13	Zagrożenie wyginięciem rzadkich gatunków ptaków.	Wyznaczanie stref ochronnych dla gatunków zagrożonych. Wywieszanie budek lęgowych.
14	Zagrożenie wyginięciem populacji nietoperzy.	Zawieszanie zadaszeń dla nietoperzy.
15	Zagrożenie wścieklizną.	Wykładanie szczepionek i redukcja osobników rozprzestrzeniających chorobę.
16	Zanikanie istniejących śladów po obiektach dawnej kultury materialnej.	Odsłanianie śladów dawnej kultury materialnej, oznakowanie tych miejsc tablicami informacyjnymi.

SPOSOBY I ZAKRES PROWADZENIA OCHRONY CZYNNEJ

Czynność	Sposób wykonania i zakres	Lokalizacja*
1	2	3
1. Ochrona przyrody nieożywionej.	Naprawa i utrzymanie zastawek w celu stabilizacji odpływu wody ze stawów Rynny Moczelskiej, w ilości 3 sztuk.	(276c, d, 297a)2).
	Wzmocnienie ściany Larsena w celu stabilizacji odpływu z Jeziora Ostrowieckiego.	(415a)2).
2. Ochrona ekosystemów leśnych.	Wykładanie pułapek zapachowych (feromonowych) na:	Obszar objęty ochroną częściową.
	- strzygonię choinówkę - 70 sztuk,
	- brudnicę mniszkę - 120 sztuk,
	- drwalnika paskowanego - 60 sztuk,
	- cetyńce - 110 sztuk.
	Usuwanie drzew z drzewostanów opanowanych przez owady lub grzyby pasożytnicze, wywróconych lub złamanych, z pozostawieniem części drzew niezagrażających zdrowotności drzewostanów (cięcia sanitarne i przygodne).	Obszar objęty ochroną częściową.
	Kontrolne poszukiwanie owadów w ściółce, w ilości 290 prób.	Obszar objęty ochroną częściową.
	Kontrolne poszukiwania pędraków w glebie, zebranie pędraków i zasypanie dołów. Wykopanie 25 dołów.	134h.
	Wykonanie ogrodzeń z siatki w celu ochrony upraw leśnych przed zwierzętami, na długości 19.900 m.b.	8a, f, g, h, 9d, 14b, d, 15b, 42a, h, 51c, i, k, n, 52f, 69b, 71g, 82h, 83j, 91h, k, l, 98d, 99m, 105f, 229b, 234h, 260d, 271d, 302g, h, 304b.
	Naprawa słupków w starych ogrodzeniach, w ilości 60 sztuk.	225c, 259c, l.
	Zabezpieczenie upraw leśnych środkami zapachowymi (repelentami) przed zwierzętami, na powierzchni 211,38 ha.	8b, c, 10d, g, 18r, x, 21g, j, 22a, 24c, f, j, k, 40h, 44d, 46i, 47j, 53f, l, 66b, 74g, f, 89a, 95h, 132j, 134j, 140a, i, j, 157d, g, i, 158m, 159g, i, p, r, s, 165c, 167b, 169d, 170c, 171k, l, 174d, 175f, g, 178a, 179b, c, d, f, 188h, 189a, b, 192f, d, 194b, d, g, i, 195a, 196g, 207h, 209a, 217g, 223h, 249c, 250c, d, 251c, 253d, 271d, 311b, 322d, 323c.
	Przebudowa drzewostanów sosnowych przez wykonanie cięć gniazdowych, w celu wprowadzenia drzew gatunków liściastych zgodnych z siedliskiem, na powierzchni 51,20 ha.	69p, 71g, 82h, 234h, 260d, 302h, 317f.
	Przebudowa drzewostanów brzozowych przez wykonanie cięć polegających na przerzedzeniu drzewostanu w celu wprowadzenia drzew gatunków liściastych, na powierzchni 5,12 ha.	304b.
	Odsłanianie naturalnego odnowienia sosny, na powierzchni 10,51 ha.	108i, 109b.
	Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach (trzebież wczesna i późna), na powierzchni 347,61 ha.	10d, g, 19i, 20j, 31g, 39f, 40f, m, 43g, h, k, 48f, g, h, n, 58a, 63h, i, j, k, 64c, g, h, j, 65h, 130j, l, 147g, h, i, j, 148g, m, n, r, 149d, g, i, o, n, l, 150b, h, i, j, 153d, g, h, i, j, 161a, b, 192g, 211a, b, c, 223j, 224b, 228b, 241a, c, 242l, 260g, h, 261f, h, 262i, j, 263i, 285b, 286g, 307h, 322a, b, c, f, 323a, 363i, 377j, 378c, 379b, 397f, g, h, 398s, 399a, b, c, f, h, l, m, n, o, r, 403f.
	Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach (czyszczenia późne), na powierzchni 204,43 ha.	8b, c, 10c, 15h, 16l, 19m, 20i, 24b, 31f, g, 34b, 39f, 40g, h, m, 41d, 43f, d, c, i, 44d, 47j, 48a, h, i, 49i, 50b, 51a, b, 52a, 58a, 63k, 64a, c, g, k, 65h, 66f, 87b, 89a, c, 91b, 94c, 127j, 149d, g, i, o, 185l, 186h, 228b, 261g, 264b, 307h, 322b, c, f, 323a, 359j, 381c, d, f, h, i, j, 397j.
	Pielęgnowanie upraw leśnych poprzez usuwanie drzew chorych, uszkodzonych oraz regulację zagęszczenia drzew (czyszczenia wczesne), na powierzchni 1,25 ha.	131i.
	Hodowla sadzonek w szkółkach leśnych, na powierzchni 2,60 ha.	134h, 219n.
	Zbiór nasion:	Drzewostany Parku.
	- dębu bezszypułkowego, w ilości 2.000 kg,
	- buka, w ilości 200 kg.
	Dosadzanie (w gniazdach) drzew gatunków liściastych pod osłoną drzewostanu (przebudowa struktury gatunkowej), na powierzchni 10,39 ha.	22a, 83j, 91h, k, l, 98d, 99m, 105f, 302g, h, 304b.
	Dosadzanie drzew gatunków liściastych pod osłoną drzewostanu na całej powierzchni (przebudowa składu gatunkowego), razem 114,17 ha.	10d, g, 18r, x, 21g, j, 24c, f, j, k, 46i, 132j, 134j, 157g, 159g, i, p, r, s, 160f, 165c, 171k, l, 178a, 188h, 189a, b, 311b, 322d, 323c.
	Sadzenie drzew gatunków liściastych na uprawach leśnych (poprawki i uzupełnienia), na powierzchni 5,60 ha.	8a, d, g, h, 9d, 13d, 14d, 15b, 16h, 19f, 20f, 22c, d, 24d, f, 33d, i, 42a, 47k, 51c, h, k, 52f, 167b.
	Wykaszanie roślin zielnych na uprawach leśnych (pielęgnacja upraw), na powierzchni 236,47 ha.	5b, j, 8a, b, d, f, g, h, 9d, 10g, d, 12a, 13d, 14b, d, 15b, 16h, 18o, r, w, x, 19f, 20f, 21g, 22a, c, d, 24c, d, f, h, 33d, i, 42a, 46i, 47k, 51c, h, k, 52f, 53f, 66h, 69n, 74h, 83a, j, 89b, 91h, k, l, 96a, b, 98d, 99h, m, 103g, 105d, f, 113f, 114a, d, 116a, 117f, 118c, 120a, 131i, 135b1, 139b, 140f, 142b, 167b, 168b, 169d, 170c, 177a, 179b, c, d, 192h, 201g, 202b, c, d, 207h, 221g, 229b, 242f, 244c, 249c, 269d, 271d, 292g, 302g, h, 303f, 304b.
	Przygotowanie gleby w drzewostanach przeznaczonych do przebudowy przez wyoranie bruzd dla sadzenia drzew gatunków liściastych, na powierzchni 9,65 ha.	12c, 69p, 82h, 71g, 234h, 260d, 317f.
	Kontrola rozwoju brudnicy mniszki (zbieranie różnych form rozwojowych owada).	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec i Kamienna.
	Regulacja liczebności populacji zwierząt łownych przez redukcję: 97 sztuk jeleni, 170 sztuk saren, 100 sztuk dzików.	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec i Kamienna.
	Oczyszczenie pasów przeciwpożarowych przez obcięcie części gałęzi drzew i wyniesienie gałęzi poza pas, na powierzchni 343,00 ha.	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec, Kamienna.
	Remont mostów przez umocnienie przyczółków i wymianę nawierzchni, w ilości 2 sztuk.	(62l - na kanale, 1c - na rzece Runicy)2).
	Utrzymanie infrastruktury technicznej (naprawa nawierzchni dróg i konserwacja mostów).	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec, Kamienna.
	Utrzymanie 17 punktów czerpania wody dla celów gaśniczych. Naprawa pomostów, wycięcie krzewów oraz pochylonych drzew i zwisających gałęzi. Utrzymanie przejezdności dróg pożarowych i dojazdowych do punktów czerpania wody. Odnowienie oznakowań.	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec, Kamienna.
	Oranie pasów przeciwpożarowych (mineralizowanie), na długości 108,2 km.	Obwody Ochronne: Sitno, Pustelnia, Knieja, Dębina, Ostrowiec i Kamienna (drogi publiczne i granica lasu z nieużytkami).
3. Ochrona nieleśnych ekosystemów lądowych.	Usunięcie drzew i krzewów na bagnach, na powierzchni 1,21 ha.	(260f, j)2).
	Wykaszanie ręczne i mechaniczne roślinności zielnej na bagnach, na powierzchni 11,37 ha.	12b, 126b, 228k, 262c, 353f, 392b, 403d.
	Wykaszanie ręczne i mechaniczne roślinności zielnej na łąkach oraz usuwanie drzew i krzewów, na powierzchni 74,29 ha.	10i, 12d, l, 13a, 17c, 19a, b, 20a, 21b, 40j, 49f, k, 51f, 52d, g, 53i, 56d, c, 78d, 103h, 110c, 121bx, 126a, 143g, 200h, 213j, 360f, 386n, 393r, x, 394d, 401d, 402s, 403g, n.
	Wykaszanie ręczne i mechaniczne roślinności zielnej na pastwiskach oraz usuwanie drzew i krzewów, na powierzchni 17,88 ha.	13b, 16i, 31j, 126c, 143h, 145b, 150l, 184c, 201j, 213i, 370g, 385o, 394m, 397i, 398p, 402t, 404h, m.
	Wykaszanie ręczne i mechaniczne roślinności zielnej na nieużytkowanych rolach, na powierzchni 19,07 ha.	121a, 142a, 393o, w, 394g, k, 398n, 404n.
4. Ochrona ekosystemów wodnych.	Zarybienie smoltami łososia, w ilości 55.000 sztuk**.	Rzeka Drawa.
	Zarybienie narybkiem łososia, w ilości 30.000 sztuk**.	Rzeka Płociczna.
	Zarybienie narybkiem pstrąga potokowego, w ilości 25.000 sztuk**.	Rzeka Drawa, Płociczna.
	Zarybienie narybkiem wczesnym certy, w ilości 40.000 sztuk**.	Jezioro Ostrowieckie.
	Zarybienie narybkiem jesiennym suma, w ilości 1.500 sztuk**.	Rzeka Drawa.
	Zarybienie wylęgiem żerującym szczupaka, w ilości 200.000 sztuk**.	Jezioro Ostrowieckie, Płociczno, Jamno.
	Zarybienie narybkiem szczupaka, 20.000 sztuk.	Jezioro Ostrowieckie, Płociczno, Jamno.
	Pozyskanie tarlaków certy, 20 sztuk.	Jezioro Ostrowieckie.
	Pozyskanie tarlaków sielawy, 300 sztuk.	Jezioro Płociowe.
	Pozyskanie produktów płciowych (ikra i mlecz) szczupaka - 5 kg.	Jezioro Ostrowieckie, Płociczno, Drogie (Zdroje).
	Pozyskanie produktów płciowych (ikra i mlecz) pstrąga potokowego - 10 kg.	Rzeka Drawa, Słopica, Płociczna.
	Próba pozyskania tarlaków troci wędrownej (w ramach programu restytucji gatunku) - 5 sztuk.	Rzeka Drawa, Płociczna.
	Pozyskanie tarlaków siei - 6 sztuk.	Jezioro Czarne.
	Połowy regulacyjne ryb, w ilości nie mniejszej niż:	Jezioro Ostrowieckie. Jezioro Sitno.
	- płoć 2.500 kg,
	- leszcz 1.100 kg,
	- wzdręga 600 kg,
	- krąp 460 kg,
	- kleń 30 kg,
	nie więcej niż:
	- węgorz 50 kg,
	- okoń 350 kg,
	- szczupak 25 kg.
	Odłowy kontrolne ryb, w ilości:
	6 kontroli - do 200 kg	Jezioro Marta.
	6 kontroli - do 200 kg	Jezioro Płociowe.
	6 kontroli - do 200 kg	Jezioro Arkońskie.
	3 kontrole - do 50 kg.	Jezioro Pustelnik.
	Odłowy ryb w celu kontroli stanu ich populacji (kontrolne odłowy przyżyciowe):
	10 kontroli	Rzeka Drawa.
	6 kontroli	Rzeka Płociczna.
	6 kontroli	Rzeka Cieszynka.
	3 kontrole	Rzeka Runica.
	6 kontroli	Jezioro Marta.
	6 kontroli	Jezioro Płociowe.
	6 kontroli	Jezioro Arkońskie.
	3 kontrole.	Jezioro Pustelnik.
5. Ochrona zwierząt.	Redukcja lisa, w ilości 20 sztuk i jenota w ilości 10 sztuk.	Obszar objęty ochroną częściową.
	Zamontowanie budek lęgowych dla traczy i gągołów, w ilości 150 sztuk.	Wyspy na Jeziorze Ostrowieckim.
	Wywieszenie zadaszeń dla nietoperzy, w ilości 300 sztuk.	Obszar objęty ochroną częściową.
6. Ochrona wartości kulturowych.	Ustawienie tablic informacyjnych informujących o miejscach historycznych, w ilości 10 sztuk.	(Miejsca historyczne: Święta Hala, Kamienna, Pustelnia, Węgornia, Jezioro Ostrowieckie, Zatom, Moczele, cmentarz w Ostrowcu)1).
	Utrzymywanie porządku na cmentarzu i zabytkowej alei klonowej, naprawa i konserwacja ogrodzeń, konserwacja obiektów.	Osada Ostrowiec.
	Zabezpieczenie studni płytą betonową z kratą dla nietoperzy.	228n (dawna huta szkła).
	Oznakowanie i wyznaczenie ścieżek na terenie zabytkowego parku podworskiego.	Wieś Barnimie.
7. Udostępnienie Parku dla turystyki.	Udostępnienie dla turystów 6 miejsc biwakowych, remont bieżący wiat, tablic informacyjnych, pomostów do cumowania kajaków oraz utrzymanie 2 Punktów Informacji Turystycznej.	Miejsca biwakowania: Drawnik, Barnimie, Bogdanka, Sitnica, Pstrąg, Kamienna, Punkt Informacji Turystycznej w Głusku, Punkt Informacji Turystycznej i Przystań Wodna w Drawnie.
	Udostępnienie dla turystów dziewięciu miejsc postoju pojazdów, remont bieżący wiat, tablic informacyjnych, ogrodzeń.	Drewniany Kamień, Sitno, Pustelnia, Międzybór, Rogoźnica, Ostrowiec, Zakręt Raka, Jezioro Ostrowieckie, Sitnica.
	Wykonanie jednego nowego miejsca postoju pojazdów.	(144a)2).
	Udostępnienie szlaków pieszych oraz odnowienie oznakowania, na odcinku 77 km.	Szlak czerwony: Drawno - Stare Osieczno, szlak żółty: Pustelnia - Jezioro Ostrowieckie, szlak niebieski: Springe - Jezioro Ostrowieckie, szlak niebieski Głodne Jeziorka, szlak niebieski: Nowa Korytnica - Miradz, szlak niebieski: Jagoda - Stara Węgornia, szlak żółty: Człopa - Stare Osieczno, szlak czarny: Jezioro Ostrowieckie - Ostrowiec, szlak zielony: Nowa Korytnica - Zatom, szlak czerwony: Człopa - Tuczno.
	Wytyczenie szlaków alternatywnych dla rowerów, na odcinku 25 km	Szlak żółty: Pustelnia - Jezioro Ostrowieckie, szlak czerowny: Drawno - Stare Osieczno, szlak niebieski: Springe - Jezioro Ostrowieckie, szlak czerwony: Człopa - Tuczno.
	Udostępnienie i odnowienie dwóch ścieżek dydaktycznych.	Ścieżka dydaktyczna Barnimie i Międzybór.
	Wykonanie pięciu nowych ścieżek dydaktycznych.	(Głusko, Międzybór - Zatom, Drawnik, Jez. Ostrowieckie, Barnimie biwak - Zatom)2).
	Remont bieżący pomostów wędkarskich - 25 sztuk.	(Jezioro Ostrowieckie, Jezioro Sitno)1).
	Udostępnienie wód do spływów kajakowych, od 1 lipca do 15 marca.	Rzeka Drawa.
	Udostępnienie wód do amatorskiego połowu ryb, od 1 stycznia do 31 grudnia.	Rzeka Drawa.
	Udostępnienie wód do amatorskiego połowu ryb, od 1 kwietnia do 30 listopada.	Jezioro Ostrowieckie, Jezioro Sitno.
8. Ochrona walorów krajobrazowych	Wykaszanie łąk wokół osady Ostrowiec, na powierzchni 5,22 ha oraz formowanie pryzmy kompostowej z pozyskanej biomasy.	318d, f, g, k.

Objaśnienia:

* Podział na oddziały oznaczone liczbą oraz obwody ochronne podano zgodnie z mapą przeglądową Drawieńskiego Parku Narodowego, sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Gorzowie Wielkopolskim w skali 1 : 25.000, według stanu na 1.01.1998 r.

Podział na pododdziały oznaczone literą podano zgodnie z mapą drzewostanów Drawieńskiego Parku Narodowego, sporządzoną przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Gorzowie Wielkopolskim w skali 1 : 10.000, według stanu na 1.01.1998 r.

Podział na obszary objęte ochroną częściową podano zgodnie z mapą ochrony ścisłej, częściowej i krajobrazowej sporządzoną przez Drawieński Park Narodowy w skali 1 : 25.000, według stanu na 31.12.2001 r.

** Zarybienie powinno być dokonane w oparciu o materiał zarybieniowy o cechach właściwych dla lokalnych populacji ryb, w celu stabilizacji składów jakościowych i ilościowych populacji ryb występujących na terenie parku narodowego.

¹⁾ Zadania kontynuowane z 2002 r.

²⁾ Zadania niewykonane w 2002 r. z braku środków finansowych i przeniesione w całości na 2003 r.

1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 85, poz. 766).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623 oraz z 2002 r. Nr 130, poz. 1112.