W lipcu 2000r. Wojewoda Lubuski oraz Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego złożyli wniosek w Ministerstwie Środowiska, o utworzenie z dniem 1 stycznia 2001r. Parku Narodowego Ujście Warty
Głównym celem ochrony projektowanego Parku jest zachowanie cennego biotopu lęgowego wielu rzadkich gatunków ptaków wodnych i błotnych oraz żerowisk, pierzowisk i miejsc odpoczynku ptaków przelotnych.
Powierzchnia projektowanego Parku wynosi 7673,55 ha i składają się na nią następujące obszary:
Kostrzyński Zbiornik Retencyjny, w tym Rezerwat Przyrody Słońsk 4517,48 ha
Polder Północny 3160,79 ha.
Obszar Ujścia Warty to jeden z najważniejszych terenów lęgowych ptaków wodnych i błotnych w Polsce stwierdzono tu lęgi ponad 140 gatunków ptaków - są to między innymi: 4 gatunki perkozów, 7-8 gatunków kaczek, 5 gatunków chruścieli, 9-10 gatunków ptaków siewkowych. Dla wielu z nich rezerwat Słońsk to jedno z ważniejszych miejsc lęgowych w Polsce. Aż 26 gatunków ptaków gniazdujących w rezerwacie należy do zagrożonych wyginięciem w świetle międzynarodowej klasyfikacji BirdLife International, jak np.: wodniczka, derkacz, rycyk, żuraw, bąk, bączek, czy też występująca tutaj dość pospolicie rybitwa czarna. Rezerwat Słońsk odgrywa ważną rolę dla ptaków również poza sezonem rozrodczym. Bardzo licznie pierzą się na tym terenie kaczki krzyżówki, cyraneczki, a także gęsi gęgawy i łabędzie nieme, łyski. W okresie migracji jesiennej rezerwat Słońsk to miejsce koncentracji ptaków wodnych i błotnych głównie gęsi zbożowej i białoczelnej - liczba nocujących tu gęsi dochodzi do 200 tys. osobników. W okresie zimowym rejon ujścia Warty to największe zimowisko w Polsce łabędzia krzykliwego do 2500 osobników, a także ważne zimowisko bielika do 50 osobników.
Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 34 gatunków ssaków z 13 rodzin. Spośród tych, które znajdują się w Polskiej Czerwonej Księdze wymienić należy wydrę Lutra lutra ( kategoria R) i bobra europejskiego Castor fiber ( kategoria E).
Ogół zbiorowisk roślinnych rezerwatu reprezentują wysoki poziom różnorodności biologicznej. Ponad 390 gatunków roślin naczyniowych to około 30% flary całej Krainy Wielkopolsko-Kujawskiej. O dużym zróżnicowaniu świadczy też występowanie na tym terenie blisko 50 zespołów roślinnych.
Szata roślinna rezerwatu ma w dominującej części charakter naturalny, choć struktura roślinności rzeczywistej odbiega od potencjalnej. Pośrednie i bezpośrednie oddziaływanie człowieka, dokumentowane już kilka stuleci, zaznaczyło się przede wszystkim zanikiem roślinności leśnej o charakterze łęgowym oraz rozpowszechnieniem tzw. zbiorowisk auksochorycznych. Na tle innych odcinków rzeki Warty szata roślinna projektowanego parku narodowego wyróżnia się wysokim poziomem naturalności, a w pewnym sensie także unikatowym charakterem. Na ten ostatni składa się między innymi występowanie kilku bardzo rzadkich z zagrożonych roślin naczyniowych. Szata roślinna projektowanego parku narodowego jest bardzo interesującym obiektem badawczym oraz dydaktycznym. Stwarza możliwości prowadzenia studiów nad strukturą i dynamiką flory oraz roślinności. Dodatkowo możliwe jest monitorowanie zmian wynikających ze świadomych manipulacji hydrologicznych. Roślinność dolin rzecznych w całej Europie została już w większości bardzo silnie przekształcona. Wiele badań współczesnych skoncentrowano na problemie renaturalizacji tego typu ekosystemów.
Głównymi celami funkcjonowania Parku są:
1. ochrona zasobów przyrodniczych, przede wszystkim unikalnych siedlisk zalewowych ważnych dla ptaków wodnych i błotnych w ciągu całego roku;
2. objęcie ochroną całego obszaru Parku konwencją Ramsar;
3. przywrócenie naturalnego i seminaturalnego charakteru obszaru;
4. rozwój badań naukowych, w tym szczególnie w dziedzinie nauk przyrodniczych na terenie parku;
5. rozwój turystyki ekologicznej i edukacji przyrodniczej w celu upowszechnienia wartości przyrodniczych;
6. sprzyjanie ekonomicznemu rozwojowi regionu Ujścia Warty i podnoszenia poziomu życia jego mieszkańców;
Założone cele będą realizowane poprzez:
1. objęcie ochroną w ramach parku narodowego wszystkich najcenniejszych siedlisk zalewowych ważnych dla ptaków wodnych i błotnych w różnych okresach fenologicznych;
2. udostępnienie naukowe, turystyczne i edukacyjne zasobów przyrodniczych Parku w sposób nie kolidujący z potrzebami ich ochrony;
3. realizacja programów inwentaryzacji i ochrony wybranych elementów różnorodności biologicznej oraz zrównoważone ich użytkowanie
4. współpracę Dyrekcji Parku z samorządami lokalnymi celem promocji i zrównoważonego rozwoju regionu;
5. wypracowanie zasad modelu funkcjonowania obszarów cennych przyrodniczo, ekstensywnie użytkowanych rolniczo, a także spełniających funkcje przeciwpowodziowe.
