Recenzja

operatu planu ochrony ekosystemów leśnych i nieleśnych
Drawieńskiego Parku Narodowego

Wykonał: dr inż. Mirosław Grzyb




Warszawa maj 2000

Plan ochrony ekosystemów leśnych Drawieńskiego Parku Narodowego został wykonany przez Zakład Usług Leśnych "Eko-Las - Projekt S.C". z Zielonej Góry wg stanu na 01.01.1998 r. na okres od 01.01.1998r. do 31.12.2017r.
Plan obejmuje:
  • tom I elaborat (opisanie ogólne)
  • tom II opis taksacyjny wyłączeń leśnych i nieleśnych
  • tom III plan zabiegów ochronnych - sporządzony osobno dla projektowanych cięć (w rozbiciu na cięcia związane z przebudową drzewostanów oraz trzebieże) i zadań z zakresu hodowli lasu. Tom III zawiera również zestawienia tabelaryczne dotyczące planu cięć (tabele XVIa,b; XVII; XXa,b,c,d; XXI; XXII) oraz planu hodowli (tabela XXIV) w układzie przewidzianym przez Instrukcję Urządzania Lasu z 1994 r.
  • materiały mapowe:
    a) mapa podstawowa w skali 1 : 5 000
    b) mapa przeglądowa w skali 1 : 25 000: drzewostanów, siedlisk, zabiegów ochronnych, zagrożenia środowiska leśnego, ochrony ppoż, nasiennictwa i selekcji
    c) mapa obszaru terytorialnego zasięgu działania Parku Narodowego w skali 1 : 50 000

    Operat opracowano w oparciu o Instrukcję sporządzania planów ochrony parków narodowych (MOŚZNiL 1994r.) oraz Instrukcję Urządzania Lasu (MOŚZNiL 1994r.), ze zmianami przedstawionymi w protokole z posiedzenia II Komisji Planu w dniu 04.12.1998r. - wykazy zabiegów ochronnych zostały wykonane jako odrębne zestawienia.

    Podstawowym elementem planu ochrony ekosystemów leśnych, który może budzić kontrowersje jest problem przebudowy drzewostanów.

    1. W rozdziale 9 opisania ogólnego podano wykazy wydzieleń, w których fitocenozy mają charakter naturalny lub zbliżony do naturalnego (łącznie 369 wydzieleń) oraz wydzieleń, w których fitocenozy mają charakter najbardziej zniekształcony (nie zawierają elementów naturalnych i nie rokują nadziei na spontaniczne ich unaturalnienie w ciągu najbliższych 50 lat - łącznie1181 wydzieleń). W pierwszej grupie wydzieleń (fitocenozy naturalne) zaplanowano do przebudowy (cięcia rębne) 21% drzewostanów. W grupie drugiej (fitocenozy najbardziej zniekształcone) zaplanowano rozpoczęcie procesu przebudowy również w 21% drzewostanów, przy czym tylko 2 % poprzez cięcia rębne (wszystkie drzewostany w wieku powyżej 100 lat), 1 % poprzez odnowienia gatunkami odpowiadającymi siedlisku (halizny) oraz 18% poprzez podsadzenia, poprawki i uzupełnienia. Biorąc pod uwagę liczbę wyłączeń w obydwu grupach należy stwierdzić dużo większe nasilenie cięć w grupie o fitocenozach naturalnych, w której to grupie przebudowa nie jest konieczna, natomiast stosunkowo niski procent przebudowy (w każdej postaci) w drugiej grupie, gdzie proces przebudowy powinien być rozpoczęty jak najszybciej.

    2. Zgodnie z wykazem projektowanych cięć (przebudowy) zaplanowano cięcia rębne w 239 drzewostanach, z czego tylko 55% stanowiły drzewostany z młodym pokoleniem (podrost i nalot Bk, Db, Gb lub So na co najmniej 20% powierzchni; dolne piętro Bk, Db, Gb wymagające odsłaniania).
    Przebudowę tych drzewostanów zaplanowano w oparciu o trzy rodzaje rębni:
  • rębnia częściowa wielkopowierzchniowa IIa (149 drzewostanów), którą zastosowano zarówno w drzewostanach sosnowych, brzozowych jak i bukowych na różnych siedliskach;
  • rębnia gniazdowo-częściowa IIe (83 drzewostany) zastosowana do przebudowy drzewostanów sosnowych i brzozowych
  • rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona IIId (7 drzewostanów) z panującą sosną).

    • Poniżej przedstawiono intensywność cięć w poszczególnych rodzajach rębni oraz zestawienie powierzchni cięć wg gatunków panujących i klas wieku:
    1. intensywność cięć

    Rębnia IIe 30 - 80% masy w cięciu; średnio 36% masy - dotyczy drzewostanów z panującą sosna i brzozą
    Rębnia IIId 30 - 60% masy w cięciu; średnio 45% masy - dotyczy drzewostanów z panującą sosną
    Rębnia IIa 20 - 90% masy w cięciu; średnio 51% masy - łacznie wszystkie drzewostany
     20 - 80% masy w cięciu; średnio 55% masy - dotyczy drzewostanów z panującym bukiem
    20 - 90% masy w cięciu; średnio 51% masy - dotyczy drzewostanów z panującą sosną
    50 - 60% masy w cięciu; średnio 53% masy - dotyczy drzewostanów z panującą brzozą

    2. procent udziału powierzchni cięć wg gatunków i klas wieku:
                   V klw i młodsze VI klw        VII klw i starsze
    Sosna       11% 66% 23%
    Buk 6% 18% 76%
    Brzoza 100%
    W przypadku sosny
    użytkowanie rębne w VI-ej klw obejmuje 50% powierzchni drzewostanów w tej klasie wieku,
    użytkowanie rębne w VII-ej i starsze klw obejmuje 61% powierzchni drzewostanów w tej klasie wieku,
    W przypadku buka
    użytkowanie rębne w VI-ej klw obejmuje 52% powierzchni drzewostanów w tej klasie wieku,
    użytkowanie rębne w VII-ej i starsze klw obejmuje 72% powierzchni drzewostanów w tej klasie wieku.

    Wydaje się, że w świetle przedstawionych danych, przy planowaniu przebudowy drzewostanów uwagę skupiono przede wszystkim na odsłanianiu młodego pokolenia w drzewostanach najstarszych klas wieku. W drzewostanach, w których rozpoczęcie procesu przebudowy jest konieczne ze względu na stopień degradacji siedliska cięcia rębne również zaplanowano tylko w najstarszych klasach wieku (tylko jeden drzewostan w wieku 93 lat oraz jeden z panującą brzoza w II klw - pozostałe w wieku powyżej 100 lat).

    Projektowane rodzaje rębni oraz stopień nasilenia cięć niosą niebezpieczeństwo uzyskania drzewostanów o składzie zgodnym z typem fitocenozy, ale o stosukowo wyrównanej strukturze wiekowej. Prowadzić to może do zubożenia różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych Parku.

    W związku z powyższym proponuje się zastosowanie do przebudowy drzewostanów na obszarze Drawieńskiego Parku Narodowego przede wszystkim rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej IIId o wydłużonym okresie odnowienia (nawet do 50 lat) i mniejszej intensywności cięć prowadzonych w wielu nawrotach. Jest to rębnia pozwalająca na bardzo indywidualne i elastyczne podejście do potrzeb hodowlanych przebudowywanego drzewostanu. Przebudowa prowadzona jest na całej powierzchni drzewostanu co pozwala na zastosowanie różnego rodzaju cięć w poszczególnych partiach drzewostanu w zależności od potrzeb. Proces przebudowy trwa dostatecznie długo dla uzyskania wielogatunkowego drzewostanu o skomplikowanej strukturze wiekowej. Rębnia ta spełnia wszelkie oczekiwania w uzyskaniu odpowiedniego zróżnicowania oraz bogactwa różnorodności biologicznej ekosystemu leśnego (zarówno drzewostanu jak i całego obszaru Parku Narodowego).

    Zaleca się także zwrócenie większej uwagi na rozpoczęcie procesu przebudowy drzewostanów w młodszych klasach wieku (II - IV klw.).Chodzi tu nie tylko o przebudowę z wykorzystaniem rębni stopniowej udoskonalonej, ale także o zwiększenie areału wyprzedzającego wprowadzania młodego pokolenia pod okap drzewostanu w formie podsadzeń (Bk, Dbs, Dbb, Gb w potencjalnych fitocenozach Querco-Fagetum, Luzulo-Fagetum i Melico Fagetum). Jednocześnie, tam gdzie planuje się wprowadzanie podsadzeń powinno się projektować intensywność cięć trzebieżowych rzędu 15 - 25% masy. Warunek ten nie jest przestrzegany w planie trzebieży.

    Zaleca się także szczegółowe przeanalizowanie konieczności przebudowy oraz intensywności cięć rębnych drzewostanów bukowych starszych klas wieku - przypominam, że użytkowaniu rębnemu podlega 60-70% łącznej powierzchni tych drzewostanów, a intensywność cięć w jednym nawrocie wynosi średnio 55% masy. Ochrona tego typu zbiorowisk jest jednym z priorytetów ochrony przyrody w Drawieńskim Parku Narodowym Podobnie dotyczy to drzewostanów sosnowych na siedlisku boru świeżego. Są to z reguły naturalne ftocenozy i jako takie powinny podlegać ochronie. Pozostawienie ich do osiągnięcia stadium rozpadu drzewostanu przyczyni się do zwiększenia różnorodności struktury wiekowej ekosystemów leśnych Parku. Zachowanie puli takich ekosystemów nie jest możliwe do osiągnięcia w normalnych lasach gospodarczych (aczkolwiek się do tego dąży), jest więc również priorytetem i celem prowadzenia ich ochrony w parkach narodowych.

    Także zaplanowanie zabiegów trzebieży w drzewostanach sosnowych III - IV klw na siedliskach boru świeżego nie znajduje żadnego uzasadnienia w warunkach gospodarowania (ochrony) w ekosystemach leśnych Parku. Uzasadnione cięcia o charakterze sanitarnym Park może każdorazowo prowadzić na podstawie aktualnej oceny potrzeb.

    3. w ramach użytków przygodnych (w instrukcji urządzania lasu określonych jako „nie wchodzących na etat powierzchniowy) zaplanowano poszerzenie linii podziału powierzchniowego. Czy koniecznie trzeba na terenie Parku Narodowego przecinać linie podziału powierzchniowego? Każda sztucznie wykonana przerwa w drzewostanie powoduje powstanie swego rodzaju bariery ekologicznej. Proponowałbym wyznaczenie linii podziału powierzchniowego poprzez pomalowanie znaków na drzewach.

    4. W ramach planu hodowli lasu przewidziano zalesienie 260.65 ha gruntów porolnych. W operacie planu ochrony ekosystemów leśnych nie sprecyzowano w jaki sposób zostaną zalesione te grunty. Proponuje się pozostawienie ich do naturalnej sukcesji. Jest to najlepszy i najbardziej naturalny sposób uzyskania formy pionierskiej ekosystemu leśnego, który pozwala jednocześnie uniknąć problemów z uruchomieniem inwazyjnego wystąpienia korzeniowca (huby korzeniowej). Część powstałych pionierskich form drzewostanu można następnie przebudować, a część pozostawić bez żadnej ingerencji (ochrona ścisła) w celach badawczych (generalnie brak jest tego typu obiektów, a Park ma wszelkie predyspozycje do prowadzenia badań na sukcesją leśną gruntów porolnych).

    Przeanalizowania wymaga także potrzeba wprowadzania podszytów w drzewostanach sosnowych II-IV klw. na siedliskach boru świeżego (47,0 ha), boru mieszanego świeżego (6,0 ha) oraz lasu mieszanego świeżego (1,2 ha). Na siedliskach borów świeżych jako gatunki podszytowe przewiduje się jałowiec pospolity (Juniperus communis) oraz kruszynę (Frangula alnus); gatunków tych na ogół nie hoduje się w szkółkach, pozostaje więc podsiew. Tak czy inaczej jest to ingerencja w ekosystem. W przypadku drzewostanów na siedliskach borów i lasów mieszanych, które wymagają przebudowy, celowym byłoby wprowadzenia młodego pokolenia pod okap drzewostanu (podsadzenia) lub rozpoczęcie procesu przebudowy rębnią stopniową.

    5. Operat zawiera liczne dane i wskazania do wykonania zabiegów ochronnych powodujące konflikt z innymi operatami.
    W stosunku do operatu glebowo siedliskowego przyjęto inne dla niektórych siedlisk inne zbiorowiska roślinne:
    dla Bśw - Vavaccinio myrtilli - Pinetum
    w operacie glebowo-siedliskowym Leucobryo - Pinetum
    dla BMb - Betuletum pubescentis oraz Sphagno squarrosi - Alnetum
    w operacie glebowo-siedliskowym tylko Betuletum pubescentis.
    (Ols torfowcowy typologicznie odpowiada lasom mieszanym bagiennym),
    dla Lśw - Melico - Fagetum i Galio silvatici - Carpinetum
    w operacie glebowo-siedliskowym także żyzne formy Luzulo pilosae - Fagetum co jest zgodne z prawdą, ponieważ tego typu zbiorowiska rzeczywiście odpowiadają lasom świeżym, chociaż w nieco uboższej postaci,
    dla OlJ - Circaeo - Alnetum oraz Ficario - Ulmetum. Obydwa typy zbiorowisk odpowiadają siedliskom lasu łęgowego. Pierwsze z nich reprezentuje bagienny wariant tego siedliska nazywany zwyczajowo (chociaż błędnie) olsem jesionowym. Drugie zbiorowisko odpowiada typowym łęgom i jako takie powinno być kwalifikowane jako las łęgowy (Lł).
    W opisach taksacyjnych w wielu pododdziałach podane zbiorowiska absolutnie nie odpowiadają określonym typom siedliskowym. Przykładowo podam opis oddz. 320a gdzie typ siedliskowy określono jako Bśw (umiarkowanie świeży naturalny) a zbiorowisko okreslono jako Fago-Quercetum czyli co najmniej na BMśw. Nie muszę mówić jakie to rodzi konsekwencje. Sosnowy drzewostan w wieku 58 lat na Bśw nie wymaga praktycznie żadnych zabiegów. Jeżeli jest to BMśw drzewostan powinien być przebudowywany. Takich przykładów jest niestety dość dużo.

    Podsumowanie
    Operat ochrony ekosystemów leśnych został wykonany zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zawiera on jednak liczne niedociągnięcia, błędy i sprzeczności nie sprzyjające ochronie zasobów przyrodniczych Parku Narodowego. Część inwentaryzacyjna, pomimo stwierdzonych niedociągnięć i błędów może stanowić podstawę do planowania ochrony ekosystemów leśnych, natomiast część dotycząca zaplanowanych zabiegów ochronnych wymaga poprawienia, zgodnie z uwagami zawartymi w recenzji.

    Formularz do recenzji operatów cząstkowych

    Proszę odpowiedzieć kolejno na wszystkie poniższe pytania i krótko uzasadnić odpowiedź. Jeżeli któreś z pytań nie dotyczy recenzowanego operatu, proszę wpisać "nie dotyczy"

    Materiały pomocnicze do recenzji:
    1. Recenzowany operat
    2. Macierz zidentyfikowanych konfliktów między operatami
    3. Tabela "Analiza generalna" (plik Excela) identyfikująca zapisy poszczególnych operatów dla wydzieleń leśnych oraz komentarz do niej (plik Worda)
    4. Przedmiot poszczegolnych operatów w ujęciu analizy SWOT

    Operat EKOSYSTEMÓW LEŚNYCH (wpisać nazwę)

    1. Czy operat jest kompletny ? Czy analizuje wycinek przyrody będący jego przedmiotem we wszystkich aspektach potrzebnych do jego skutecznej ochrony ?

    Operat jest kompletny. Jednak schematyzm w podejściu do sposobu planowania ochrony wycinka przyrody, którego dotyczy operat przypomina typową gospodarkę leśną niż ochronę przyrody w Parku Narodowym.

    2. Czy operat jest wiarygodny ? Czy inwentaryzacja terenowa została przeprowadzona w sposób rzetelny? Czy nie zawiera sprzeczności wewnętrznych ? Czy zostały zidentyfikowane wszystkie istotne obiekty?

    Inwentaryzacja terenowa została wykonana w sposób pozwalający na przyjęcie jej jako podstawy do planowania zabiegów ochronnych, chociaż zawiera wiele błędów i uogólnień wynikających ze schematycznego podejścia do niektórych elementów taksacyjnych - np. w wielu wypadkach zapisy odnoszące się do zbiorowiska roślinnego i typu siedliskowego lasu wzajemnie się wykluczają co powoduje, że niemożliwa staje się ocena zaplanowanych zabiegów ochronnych. Świadczy to o nieznajomości tematu lub jego lekceważeniu.

    3. Czy operat jest spójny ? Czy nie zawiera sprzeczności pomiędzy poszczególnymi swoimi częściami ? Czy nie zawiera sprzeczności zaplanowanych zapisów ochrony ?

    Skład i "budowa logiczna" operatu jest spójna i nie ma sprzeczności pomiędzy jego częściami. Natomiast przesłanki, na których autorzy oparli planowanie zabiegów ochronnych w dużej mierze pomijają cele jakim miało służyć powołanie DPN - w tym sensie zapisy ochronne operatu są w dużej mierze niespójne z ideą ochrony przyrody w Parku Narodowym.

    4. Czy operat jest zrozumiały ? Czy użyta terminologia jest zrozumiała dla pracowników parku narodowego ? Czy konsekwencje stwierdzonych faktów są jasne i zrozumiałe dla pracowników parku narodowego ? Czy schemat wnioskowania, prowadzący do wypracowania zapisów ochronnych jest czytelny, logiczny i zrozumiały?

    Co do terminologii nie mam uwag. Schematy wnioskowania są czytelne i zrozumiałe, ale w bardzo wielu wypadkach błędne w stosunku do celów jakim miały służyć.

    5. Czy operat jest precyzyjny ? Czy zapisy operatu są precyzyjnie zaadresowane co do miejsca ? Czy zapisy dotyczące planowanych zabiegów sa precyzyjne na tyle, aby zabiegi te można wykonać ? Czy autorzy zapisów zdają sobie sprawę z ich znaczenia i konsekwencji ?

    Zapisy dotyczące planowanych zabiegów nie określają precyzyjnie ich wykonania, pozostawiając wykonawcy pewien margines dowolności w zakreślonych poprzez rodzaj zabiegu ramach (dotyczy to całości planu zabiegów ochronnych). W pewnym sensie jest to plus, ponieważ wykonawca zabiegu ma możliwość wykonania go w sposób wynikający z aktualnego stanu fitocenozy, co w wielu przypadkach pozwoli na skorygowanie błędnego za lub niekompletnego zapisu. Odnoszę natomiast wrażenie, że autorzy planu zupełnie nie zdają sobie sprawy ze znaczenia, a przede wszystkim z konsekwencji swoich zapisów. Całość planu zabiegów cechuje znaczny schematyzm i brak "wyczucia" specyfiki celów ochrony ekosystemów leśnych DPN.

    6. Czy zaplanowane działania w operacie nie zagrażają zidentyfikowanym wartościom rozpatrywanego fragmentu przyrody ?

    Istotnym zagrożeniem dla wartości przyrodniczych ekosystemów leśnych jest lekceważenie faktu, iż planowane zabiegi mogą doprowadzić do względnego obniżenia i wyrównania wieku drzewostanów, co z kolei może zaowocować zubożeniem różnorodności biologicznej ekosystemu. Wydaje się, że tego faktu autorzy planu nie dostrzegają.

    7. Czy zaplanowane w operacie działania poprawiają słabe strony rozpatrywanego fragmentu przyrody ?

    W założeniach tak. Natomiast proponowany sposób poprawienia słabych aktualnie stron ekosystemów leśnych (porolność, zniekształcenie fitocenoz lub degradacja siedlisk) delikatnie mówiąc mija się z celem.

    8. Czy zróżnicowano sposoby ochrony wewnątrz zbiorów podobnych obiektów

    Nie. Proponowany sposób ochrony cechuje duży schematyzm, przypominający podejście do lasu gospodarczego - najważniejsze jest uzyskać odnowienie i nie dopuścić do "deprecjacji surowca". Ingerencja w ekosystem dotyczy wszystkich możliwych jego fragmentów.

    9. Czy zachowano zasadę wydłużonej perspektywy czasowej w sensie rozumianym przez Olaczka (Instrukcja sporządzania planów ochrony rezerwatów...), to znaczy czy obecny plan jest ujęty jako element długofalowej, w założeniu wieczystej ochrony ?

    Jak w p. 7. Po wprowadzeniu proponowanych poprawek do planu zabiegów ochronnych, które to zabiegi będą dodatkowo weryfikowane poprzez uaktualnianie potrzeb indywidualnych biocenoz (z zaniechaniem włącznie), zasada wydłużonej perspektywy zostanie zachowana.

    10. Czy zachowano zasadę holitycznego podejscia do przyrody, to znaczy czy oprócz tematu operatu rozważano inne elementy przyrody, czy konsultowano się z innymi zespołami branżowymi, czy uwzględniano ich wyniki i postulaty ?

    Ilość i zakres konfliktów pomiędzy poszczególnymi operatami cząstkowymi wskazuje, że holistyczne podejście do ekosystemu DPN jest bardzo słabo zarysowane. Autorzy generalnie przestrzegali jedynie komisyjnie uzgodnionej ochrony ścisłej lub biernej.

    11. Czy zachowano zasadę pierwszeństwa natury, tj. niewykonywania zabiegów, których sens polega tylko na przyspieszaniu naturalnych procesów ?

    Absolutnie nie! Szczególnie widoczne jest to w przypadku drzewostanów bukowych (a także sosnowych0 najstarszych klas wieku, które użytkuje się rębniami przyspieszającymi ich rozpad o kilkadziesiąt lat oraz w przypadku gruntów porolnych, gdzie w sposób sztuczny planuje się uaktywnienie pewnych elementów sukcesji lasu.

    12. Czy zachowano zasadę poszanowania dokonanego, tzn. czy operat szanuje dotychczasowe metody osiagnięcia ochrony terenu parku ?

    Nie. Nie każdy fragment Parku musi od razu przypominać rezerwat "Radęcin", żadnych wniosków z faktu istnienia tego przykładu nie wyciągnięto i nie zastosowano.

    13. Czy gospodarowanie zasobami przyrody przewidziane w operacie dla terenu parku narodowego różni się istotnie od zrównoważonego użytkowania zasobów przyrody, bedącego elementem zrównoważonego rozowju obszaru nie chronionego ?

    Wydaje mi się, że operat, a właściwie jego część dotycząca planowania ochronnego ma niewiele wspólnego ze zrównoważonym użytkowaniem zasobów przyrodniczych. Sposób planowania, zakładający, że w każdym fragmencie biocenozy leśnej (lub mającej stać się lasem), a nie objętej ochrona ścisła bądź bierną należy coś zmienić ingerując sztucznie w ekosystem jest świadectwem pewnego lekceważenia przyrody w Parku.

    14. Czy wykonanie zapisów operatu może doprowadzić do choćby przejściowego obniżenia się walorów przyrodniczych parku (tego fragmentu przyrody parku, który jest tematem operatu) ?

    Może. I to w stosunkowo niedługiej perspektywie 30 - 40 lat (proszę porównać punkt 6.)

    15. Czy wykonanie zapisów operatu prowadzi do uzyskania przez przedmiot planowania większej autonomii, niezależności funkcjonowania od zabiegów ochronnych prowadzonych przez człowieka ?

    Zgodnie z tym co napisałem do tej pory - na pewno nie!

    16. Czy propozycje operatu są zgodne z prawem ?

    Operat został wykonany w oparciu o instrukcje i inne dokumenty zgodne z prawem o ochronie przyrody. Natomiast propozycje zawarte w operacie w dużej mierze nie odpowiadają celom jakie określono powołując DPN i w tym sensie zgodny z prawem nie jest.

    17. Czy propozycje operatu są realne ekonomicznie ?
    Całkowicie! Aspekt ekonomiczny planu , choć zawoalowany, jest dostatecznie widoczny.





    Czy proponowane rozwiązania planistyczne są zgodne ze współczesną sztuką ochrony przyrody ?

    Nie. Zastosowano metody, od których w ostatnich latach proponuje się odstąpić nawet w lasach gospodarczych. Chodzi tu o zastosowanie rębni częściowej wielkopowierzchniowej (IIa) w buczynach, która nieumiejętnie zastosowana przynosi znaczne szkody w postaci zniekształcenia warunków siedliskowych. Rębnię stopniową udoskonalona zastosowano tylko w kilku przypadkach w sposób schematyczny, nie wykorzystując jej walorów do przebudowy drzewostanów w obiektach chronionych czynnie. Adekwatne są tu również uwagi zawarte w punktach; 10 (holistyczne podejście do ochrony przyrody) oraz 11, 12 i 13.




    Czy wykonanie zapisów operatu rodzi prawdopodbienstwo wystąpienia konfliktów społecznych ?

    Może rodzic takie prawdopodobieństwo. Parki Narodowe są ostatnio postrzegane poprzez pryzmat "użytkowania lasu". Rodzi to różnego rodzaju reperkusje, chociażby w podejściu do "inwestowania w przyrodę" - coraz większe problemy z uzyskaniem środków pomocowych i i ze Skarbu Pństwa. Ma to również pewien wydźwięk antyedukacyjny.




    Jakie skutki dla części przyrody będącej przedmiotem operatu miałoby ewentualne niewykonanie zapisów operatu?

    Na pewno żadnych skutków negatywnych. Spowolnienie pewnych procesów, które i tak będą zachodziły, wyjdzie środowisku przyrodniczemu DPN "na zdrowie". Wystarczy przykład rezerwatu "Radęcin" lub kilkunastoletnia strefa ścisła ochrony bielika.




    Jakie skutki dla części przyrody będącej przedmiotem operatu miałoby wykonanie zamiast jego zapisów - zapisow tych inych operatów, które wchodzą z nim w konflikt ?

    Należałoby odpowiedzieć na pytanie dotyczące każdego konfliktu: co jest celem ochrony i jak można go osiągnąć? Generalnie uważam, że skutki będą pozytywne. Lepsze skutki osiąga się nie ingerując w ogóle w ekosystem, niż podejmując takie próby metodami, służącymi przede wszystkim ingerującemu.


    Inne uwagi na temat operatu
    Jest to operat dla towarowego nadleśnictwa. I tona dodatek w stylu sprzed ładnych kilku lat. Aktualnie próbuje się to robić trochę inaczej.

    [Główny tekst]