Najpospolitsze drzewo Puszczy Drawskiej to oczywiście sosna, której drzewostany rozciągają się kilometrami. Jak i na całym Pomorzu, drugi co do pospolitości jest buk, tworzący najpiękniejsze lasy Puszczy. Tym dwóm sztandarowym gatunkom towarzyszą dęby: szypułkowy i bezszypułkowy. Lasy łęgowe w dolinach rzek oraz lasy w miejscach bagiennych, ale żyznych, zdominowane są przez olszę czarną. W obniżeniach terenu i wokół torfowisk spotkamy ciemne skupienia świerka, gatunku o nieco tajemniczym pochodzeniu na tym terenie.

Podstawowym gatunkom lasotwórczym towarzyszy wszędobylska brzoza i nieco mniej pospolita jarzębina. W wilgotnych miejscach zdarza się domieszka jesionu, wiązu górskiego i szypułkowego Na dnach i na zboczach dolin rzecznych spotyka się skupienia graba. Rzadko w lasach spotyka się i inne domieszki: iwę, osikę, wiązy, lipę, wierzbę biała i kruchą, klony i jawory, oczywiście każde z tych drzew na odpowiednich dla niego siedliskach.

Najpospolitsze krzewy Puszczy Drawskiej to chyba tak charakterystyczne dla niej jałowce i żarnowce. Te gatunki związane są z nieco uboższymi siedliskami, towarzysząc dębom i sośnie. W miejscach nieco żyźniejszych, na tzw. siedliskach grądowych, spotykana jest znana z orzechów leszczyna. W podmokłych łęgach regularnie występuje odurzająca w maju zapachem swych kwiatów czeremcha. W lasach spotkamy pospolicie różne gatunki jeżyn, suchodrzew, a niekiedy także dziki agrest i porzeczki.

Zarośla na skrajach lasów, wśród pól i sporadycznie pod rozluźnionymi drzewostanami budują: tarnina, głogi, bez czarny, efektowna jesienią trzmielina. Na ciepłych siedliskach spotyka się berberys i szakłak, a na miejscach wilgotnych - trzmielinę, kalinę, derenia świdwę i kruszynę. Torfowiska i porzucone łąki porastają łozy. Na torfowiskach wysokich znajdziemy skupienia odurzająco pachnącego bagna i brzozy omszonej. Na torfowiskach źródliskowych i gdzieniegdzie w dolinach rzecznych są niewielkie laski olszy szarej.

Dawnym osadom ludzkim towarzyszą krzewy bzu-lilaka, stare jabłonie, grusze i śliwy. Wzdłuż dróg i przy osadach sadzone są: lipy drobno- i szerokolistne, klony, jawory, limaki, brzosty i kasztanowce

Do skrajnie rzadkich i zasługujących na ochronę drzew Puszczy należą: brzęk, cis i rodzime topole. Bardzo rzadkie są dzikie formy gruszy i jabłoni. Coraz rzadszy w Puszczy jest też wiąz szypułkowy i górski, a także klon polny. Jednym z najrzadszych krzewów jest borówka bagienna. Tylko w jednym miejscu rośnie bardzo rzadka brzoza niska. Dość często za to spotyka się chroniony i efektowny wawrzynek wilczełyko.

Oprócz rodzimych drzew i krzewów w Puszczy Drawskiej spotkamy też wiele gatunków obcego pochodzenia, sadzonych przez człowieka. Należą do nich powszechnie znane kasztanowce, a także drzewa leśne: daglezja, dąb czerwony, modrzew, wejmutka, jesion pensylwański, jodła i uprawne topole. W pobliżu Głuska jest interesująca powierzchnia z brzozą żółtą. W uprawach sosnowych leśnicy sadzą olsze szara.. Sadzona niegdyś robinia rozprzestrzenia się wszędzie sama. W podszycie wielu lasów panoszy się, rozsadzona niegdyś przez leśników, czeremcha amerykańska, a w kilku miejscach nad Drawą rośnie bez koralowy. Przy osadach i w żywopłotach wokół szkółek leśnych pospolita jest róża pomarszczona.

Specjaliści doliczyli się w środkowej części Puszczy Drawskiej około 150 różnych gatunków drzew i krzewów. Jest to niemal komplet gatunków, jakie można spotkać na niżu Polski.

W Drawieńskim Parku Narodowym rośnie blisko 900 różnych gatunków roślin W całej. środkowej części Puszczy Drawskiej liczba odnotowanych dotąd gatunków wynosi 1143. Do największych osobliwości botanicznych należą te rośliny, które bardzo rzadko występują w Polsce - przede wszystkim chamedafne północna, storczyk lipiennik, turzyca ptasie łapki. Kilka dalszych gatunków jest bardzo rzadkich w regionie, np. bażyna, lilia złotogłów, kopytnik, wiciokrzew pomorski. Za florystyczny wyróżnik Puszczy Drawskiej przyjmuje się też dość obfite występowanie kłoci wiechowatej, nie wszędzie w kraju spotykanej.

Nie znajdziemy już w Puszczy okazałych: wężymordu purpurowego, pajęcznicy liliowatej ani rojnika pospolitego, które na tym terenie zaliczyć musieliśmy do gatunków wymarłych w wyniku gospodarki leśnej. Z kolei inne gatunki - np. niecierpek drobnokwiatowy lub moczarka kanadyjska - przybyła na ten teren niedawno, w ślad za człowiekiem.

Jednak zasadniczy zrąb flory Puszczy Drawskiej jest wciąż bogaty i nieznacznie naruszony przez człowieka. Zainteresowanie botaników budzą np. storczyki, a wśród nich: stoplamki, podkolan, kruszczyk błotny, rdzawoczerwony i szerokolistny, lipiennik Loesela, gnieźnik leśny. Występują tu też cztery gatunki widłaków: spłaszczony, goździsty, jałowcowaty i wroniec

Szczególnie cenna jest, ginąca w innych regionach Polski, flora typowa dla torfowisk, Nalezą do niej np.: żurawina błotna, wełnianki, przygiełka biała, rosiczki, czermień błotna i bardzo rzadka bażyna czarna, chamedafne, torfowce, mech płonnik, fiołek błotny i torfowy, pływacze.

W lasach znajdziemy zawilce, ziarnopłon wiosenny, fiołki leśne, gajowca żółtego, przylaszczkę, marzankę, perłówkę, miodunkę, oraz paprocie: paprotkę, orlicę, narecznicę krótkoostną i inne. Dla lasów typowe są też: konwalia, konwalijka, kokoryczka. Na pniach drzew rosną epifityczne mchy i porosty. W runie kwasnych buczyn dużo jest typowych dla tego ekosystemu mchów. W wilgotnych łęgach w runie rośnie niecierpek pospolity. Na skrajach lasów barwnie kwitną tzw. gatunki okrajkowe, np. groszek skrzydlasty, pszeniec gajowy, rzadka w Puszczy naparstnica pospolita czy pospolity fiołek wonny. Zręby wśród lasów to kraina trzcinnika piaskowego, wierzbówki kiprzycy, malin i jeżyn.

Zupełnie inna jest flora sosnowych borów: pomocnik baldaszkowaty, widłaki, borówka, śmiałek pogięty, mchy borowe, wrzos, chrobotki to niemal wszystkie gatunki jakie można w nich spotkać.

Na poboczach dróg znajdziemy kwiaty piaskowych muraw: macierzanki, wrzos, jasieńce, dziewanny, koniczynę polną, traganki piaskowe, przetaczniki kłosowe goździki piaskowe i kropkowane i inne. Bardzo interesujące florystycznie są też zagubione wśród lasów łąki; rosną na nich np.: turzyce, jaskry, goździk pyszny, nasięźrzał i symbolizujące wiosną pierwiosnki

Ciekawa jest flora wód Puszczy Drawskiej. W jeziorach znajdziemy rdestnice, rogatki, ramienice, moczarkę, grzybienie i inne. Typowe rośliny nurtu rzeki to np. włosieniczniki i krasnorost hildenbrandtia. W szuwarach na brzegach wód dominuje trzcina i turzyce, oprócz nich jednak w wilgotnych miejscach na brzegach cieszą oczy: sadziec konopiasty, kaczeńce, kosaćce i niezapominajki. Torfowiska porastają niekiedy zwarte i rozległe szuwary mannowe, kłociowe, turzycowe lub trzcinowe.

Specyficzna jest flora dawnych cmentarzy i resztek dawnych osad. Typowe dla nich są np.: barwniki, przebiśniegi, orliki...

Wśród roślin Puszczy są efektowne i niepozorne, rzadkie i pospolite, lecznicze i trujące. Są takie, które były tu zawsze i takie, które przywlókł człowiek dopiero w ostatnich latach. Wszystkie one jednak składają się na bogactwo tego zakątka.

Puszcza Drawska słynie z grzybów. Wciąż jeszcze można tu zbierać koszami szlachetne borowiki i koźlarze, a przy odrobinie szczęścia spotkać można nawet rydze. Miejscowa ludność czyha na pomarańczowe kurki, chętnie skupowane i eksportowane do Niemiec. Bardzo pospolite w sosnowych borach podgrzybki uchodzą za grzyby pośledniejszego gatunku, po które nie zawsze warto się schylać. Podobnie gąski, maślaki i kanie. Stosunkowo często można tez znaleźć chronionego szmaciaka.

Przyrodnika zaciekawić powinny jednak nie tylko jadalne grzyby. Czerwone muchomory dodają jesienią uroku brzozowym i sosnowym zagajnikom. Nie tylko jednak w borach rosną grzyby. W ciemnych bukowych lasach znajdziemy barwne i oryginalne: lakówki, monetki, twardzioszki, maślanki, purchawki i wiele innych...

W najcenniejszych, najbardziej naturalnych fragmentach lasu, na przykład w uroczysku Radęcin, na martwych i rozkładających się pniach drzew wyrastają jesienią owocniki soplówki, jednego z najpiękniejszych grzybów polskich lasów. A na osłabionych, zamierających i zamarłych drzewach znaleźć można różnorodne i różnobarwne owocniki hub, np. lakownicy spłaszczonej.

Warto wybrać się do jesiennego lasu nie tylko w poszukiwaniu borowika, ale także by po prostu przyjrzeć się różnorodności grzybowego świata.

Najważniejszym i podstawowym sposobem ochrony bogactwa florystycznego jest chronienie biotopów roślin. Park narodowy, a także inne formy ochrony przyrody Puszczy: rezerwaty przyrody, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, służą zabezpieczeniu fragmentów terenu przed nadmierną, niszczącą różnorodność przyrody eksploatacją. Również współczesna gospodarka leśna, wraz z całym arsenałem służących przyrodzie technik, sprzyja zachowaniu bogactwa flory lasów.

Najbardziej wymagające gatunki leśnej flory wymagają uwolnienia lasu spod presji gospodarki ludzkiej. Służą temu strefy ochrony ścisłej, gdzie nie ingeruje się w ogóle. Stare drzewa, martwe i rozkładające się drewno, nienaruszone runo leśne są biotopami cennych składników leśnej flory, tak roślin naczyniowych jak i mchów oraz grzybów i porostów.

Równie ważne i cenne są biotopy wodne (w tym rzeki) i torfowiskowe, które trzeba ochronić przed zniszczeniem.

Niektóre biotopy, np. łąki, aby zachowały swoje bogactwo, muszą być użytkowane w tradycyjny sposób. W parku narodowym kosimy wybrane łąki tylko po to, by zachować różnorodność ich flory i fauny, mimo że jest to obecnie zabieg ekonomicznie nieopłacalny, a na siano nie ma zbytu. Ważne jest kiedy i w jaki sposób wykonuje się pokosy. Szczegóły określa specjalny plan ochrony parku.

Najważniejsza jest ochrona tych gatunków, które w całej Polsce albo w regionie są zagrożone wyginięciem. Zestawione są one na tzw. Czerwonych Listach. Być może właśnie skuteczne ochronienie populacji z Puszczy Drawskiej przyczyni się do tego, że nie znikną one z naszego świata.

Uzupełniającą metodą zabezpieczenia przed wyniszczeniem rzadkich i cennych gatunków, szczególnie tych powszechnie znanych i efektownie kwitnących, jest tzw. ochrona gatunkowa, czyli zakaz zrywania i niszczenia roślin. Rośliny będące surowcem zielarskim podlegają natomiast tzw. ochronie częściowej, podlegającej na ograniczeniach w ich zbieraniu, co ma zabezpieczyć je przed nadmierną eksploatacją.