[LKP Home Page] [Bociek Home Page] [Spis treści tego nr (2/2001)]

PRZYRODA NA SZALI


W pobliżu wsi Buków w gminie Sulechów wycięto dąb o obwodzie 420 cm. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, nie takie rzeczy "robilim ze śwagrem", gdyby nie fakt, że kilka lat wcześniej dąb ten został uchwała Rady Miejskiej w Sulechowie objęty ochroną jako pomnik przyrody. Jak udało nam się wcześniej ustalić dąb rósł na gruncie będącym w zarządzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w Zielonej Górze. Poza tym nikt nic nie wie i, co gorsza, nikogo to w zasadzie nie interesuje.


Brazylijski parlament głosuje obecnie za przyjęciem projektu, który ma zredukować tropikalny las amazoński do 50% swego obszaru. Obszar do wykarczowania jest 4 razy większy od terytorium Portugalii i ma być użyty głównie do celów rolniczych i pasterskich. Całe drewno ma być sprzedane na rynki międzynarodowe w formie drobnego materiału drzewnego przez wielonarodowe firmy. Prawda jest taka, ze gleba lasu amazońskiego jest bezużyteczna bez tego lasu. Jest to gleba bardzo kwaśna i cały region jest podatny na ciągłe powodzie. Obecnie 160 tys. km kwadratowych wykarczowanej ziemi do tych samych celów jest porzucone i staje się pustynią.


WWF, światowa organizacja zajmująca się ochroną przyrody, przedstawiła swoje stanowisko w sprawie raportu Światowej Komisji ds. Zapór (World Commission on Dams) zatytułowanego Zapory a rozwój: Nowe zasady podejmowania decyzji.
Raport Komisji opublikowany 16 listopada 2000 spotkał się z ogromnym zainteresowaniem na wszystkich kontynentach. Instytucje rządowe wielu państw, prywatne firmy zajmujące się budową zapór, międzynarodowe instytucje finansowe oraz organizacje pozarządowe poddają go obecnie gruntownej analizie i ocenie. WWF ogłosił swoje stanowisko na temat wdrożenia zaleceń raportu. ostrzegając, że jeśli nie podejmie się szeregu konkretnych działań, w ciągu najbliższego dziesięciolecia jedna trzecia niezmienionych jeszcze w znaczącym stopniu rzek świata zostanie zniszczona na skutek budowy nowych zapór, przesiedlenia zaś obejmą 10 mln ludzi.
Do tej pory wybudowano na świecie 45 000 wielkich zapór, które spowodowały przesiedlenia 40-80 mln ludzi. W fazie przygotowawczej jest dalszych 1700 zapór, głównie w Indiach, Chinach i Turcji. Kontynuacja tych projektów oznaczać będzie, utratę pracy przez wiele tysięcy drobnych rolników, rosnącą przepaść ekonomiczną między bogatymi a biednymi, narastające konflikty społeczne oraz wzrost liczby gatunków zagrożonych wyginięciem.
W opublikowanym stanowisku WWF wymienił szereg sugestii i proponowanych działań dla wszystkich zainteresowanych stron, które miałyby powstrzymać dalsze przesiedlanie ludzi i straty ekosystemów czy zasobów naturalnych wskutek budowy zapór. WWF jest przekonany, że instytucje finansowe, takie jak Bank Światowy, muszą przyjąć takie zasady postępowania, w myśl których odrzucenie projektu przez jedną instytucję finansową, z powodu niespełnienia istotnych kryteriów, powinno powstrzymać inne instytucje przed finansowaniem takiego przedsięwzięcia. W podobnym duchu brzmi apel WWF, aby państwa OECD nie budowały nowych dużych zapór (o wysokości powyżej 15 m) w ciągu najbliższych 20 lat, jak również ogłosiły całkowite moratorium na wielkie zapory (powyżej 100 m wysokości). Zdaniem WWF, tam gdzie nie jest możliwa likwidacja zapory, uwaga powinna być skupiona na łagodzeniu niekorzystnych efektów ekologicznych poprzez odtwarzanie ekosystemów rzecznych i terenów zalewowych.