Bociek, biuletyn Lubuskiego Klubu Przyrodników      [LKP Home Page]
[Bociek Home Page]
[Spis treści tego nr (1/2001)]

Flora Ojczysta. Rośliny pospolite, chronione, ciekawe. Program komputerowy. Ireneusz Moraczewski, Barbara Sudnik-Wójcikowska i inni. Stigma S.C.

Program komputerowy będący atlasem polskiej flory a zarazem elektronicznym kluczem do oznaczania roślin stanowi novum na polskim rynku. Jest to baza zdjęć i opisów 1210 gatunków roślin. Chociaż liczba ta to nieco mniej niż połowa polskiej flory, w bazie znajdziemy niemal każdy gatunek spotkany na wycieczce, na łące, przy drodze czy w lesie. Rośliny są scharakteryzowane pod względem podstawowych cech. Zwraca uwagę bogaty zbiór ludowych nazw roślin. Baza daje się przeszukiwać, zainteresowani dowiedzą się np. co to jest świerzop. Zdjęcia pokazują pokrój, kwiat, owoc i liść (nie dla wszystkich gatunków dostępne są pełne komplety zdjęć, ale zawsze jest przynajmniej zdjęcie pokrojowe)
Rozmiar: 30344 bajtówTak naprawdę jednak nie baza danych jest najatrakcyjniejszym elementem tego programu. Zaopatrzono go w unikatowe w skali świata mechanizmy oznaczania gatunków roślin. Do wyboru są trzy tryby oznaczania: kolejny wybór cech rośliny z wyświetlanej przez program listy, dialog pytanie-odpowiedź oraz bardzo oryginalny tryb "swobodnego zapytania". W tym ostatnim w odpowiednie okienko wpisujemy własnymi słowami opis znalezionego okazu (lepiej jednak, żeby były to słowa botaniczne...), a program przetwarza go na listę formalnych zapytań do bazy (możemy ją jeszcze sprawdzić) i wyszukuje jaka roślina odpowiada naszemu opisowi. Dodatkowo dla dowolnego podzbioru roślin (np. dla rodziny, rodzaju) możemy zażądać od programu tradycyjnego "dychotomicznego" klucza w formie tekstu do wydrukowania.
Podczas pierwszych zabaw programem skuteczność zastosowanych algorytmów oznaczania spróbowaliśmy sprawdzić praktycznie próbując "z pamięci" oznaczyć przylaszczkę. Przez wybór cech udało się to bezbłędnie i sprawnie. Trochę gorzej sprawdził się tryb pytanie-odpowiedź. Popełnienie jednego (lecz poważnego !) błędu na początku doprowadzało cały proces do absurdalnego wyniku (tę cechę mają jednak wszystkie "papierowe" klucze). Tryb "swobodnego opisu" nie poradził sobie z tym zadaniem, może jednak dlatego, że z pamięci opisywaliśmy przylaszczkę zbyt mało dokładnie. Nie wymagajmy jednak za wiele: akurat to rozwiązanie techniczne jest pionierskie w skali światowej.
Dla przyrodnika-amatora ten program może stanowić bardzo sprawne narzędzie do oznaczania roślin i jeden pełniejszych dostępnych w Polsce zbiorów ich ilustracji. Program jest także rewelacyjnym narzędziem dydaktycznym: można połączyć zajęcia z przyrody i z informatyki, wybierając się na łąkę z laptopem.
Strona internetowa programu to www.flora-ojczysta.pl, nie ma jednak na niej zbyt wielu informacji. Wbrew oczekiwaniom nie można też zamówić programu przez Internet.

Paweł Pawlaczyk