Przypisy i zalecana literatura

167 ... 1000 lat – zgodnie z moją arbitralną definicją na tyle wystarczy węgla przy jego „zrównoważonym” zużyciu. Wcześniej podobnego wyliczenia dokonał Hansen z zespołem (2007), stawiając znak równości pomiędzy „na więcej niż 500 lat” i „na zawsze” .

– Tona ekwiwalentu węgla = 29,3 GJ = 8000 kWh energii chemicznej. Liczba ta nie uwzględnia kosztów energetycznych wydobycia węgla, transportu oraz wychwytu i składowania dwutlenku węgla .

– Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS). Istnieje kilka technologii CCS. Jedna to wychwytywanie CO2 ze strumienia spalin wylatujących kominem, inne polegają na zgazowaniu węgla i oddzieleniu CO2 przed spalaniem. Więcej w: Metz i inni (2005). Pierwsza prototypowa elektrownia węglowa z CCS została otwarta 9 września 2008 roku przez szwedzki koncern Vattenfall. [5kpjk8] .

– Brytyjski węgiel. We wrześniu 2005 roku rezerwy i zasoby w istniejących kopalniach szacowane były na 350 mln ton. W listopadzie 2005 roku potencjalne rezerwy w odkrywkach szacowano na 620 mln ton, a potencjał podziemnego zgazowania węgla – na 7 mld ton. [yebuk8] .

168 Polski węgiel. Dane pochodzą z ‚Przeglądu Energetycznego” BP 2010 [2uc2vry] oraz opracowania M. Bartosika Globalne zasoby energii pierwotnej a kryzys energetyczny, maj 2009. [33na87j] .

– Wydobyciu węgla towarzyszy emisja gazów cieplarnianych. Więcej na temat emisji metanu z wydobycia węgla znaleźć można na stronie: www.epa.gov/cmop/, u Jacksona i Kershawa (1996) oraz Thakura i innych (1996). Globalne emisje metanu z wydobycia węgla wynoszą około 400 Mt CO2e rocznie. Odpowiada to około 2% emisji gazów cieplarnianych związanych ze spalaniem węgla .

Przeciętna zawartość metanu w brytyjskich pokładach węgla wynosi 4,7 m3 na tonę węgla (Jackson i Kershaw, 1996); metan jest uwalniany do atmosfery i ma globalny potencjał tworzenia efektu cieplarnianego odpowiadający około 5% potencjału, jaki ma CO2 ze spalania węgla – Zasoby bilansowe węgla w Polsce…Zasoby bilansowe to takie, które są możliwe i opłacalne w wydobyciu według aktualnych kryteriów wykorzystania gospodarczego .

– Jeżeli wycieka 5% gazu, odpowiada to 40-procentowemu wzrostowi emisji CO2. Przypadkowe zanieczyszczenie metanem ma prawie ośmiokrotnie większy potencjał ocieplania klimatu niż zanieczyszczenie CO2 powstałe w wyniku spalenia tego metanu. Dlaczego ośmiokrotnie większy, a nie – jak się zazwyczaj podaje – 23-krotnie większy? 23-krotność to stosunek potencjału ocieplenia wyliczony w oparciu o równe masy metanu i CO2. W procesie spalania każda tona metanu (CH4) zamienia się w 2,75 tony CO2; natomiast jeżeli wycieka – odpowiada 23 tonom CO2. 23 dzielone przez 2,75 daje 8,4 .

169 Jeżeli każda nowa elektrownia węglowa w Polsce zostanie wyposażona w instalację CCS (…). Instalacja CCS ma powstać w należącej do Polskiej Grupy Energetycznej elektrowni Bełchatów. Bełchatowski CCS energetycy podsumowują hasłem „Ekologia, która zabija wydajność”. Sprawność nowego bloku zostanie obniżona z 41,7% do 36,8% i będzie podobna do uzyskiwanej w przestarzałych, nieefektywnych blokach .

– światowe rezerwy węgla, jeszcze w 2001 roku szacowane na 250 lat bieżącego zużycia, w roku 2010 były już szacowane jedynie na 119 lat. Patrz: przeglądy energetyczne British Petroleum, dostępne w [3yto6z4] (lata 2001 – 2008) oraz [273yzqs] (2010) .

Rekomendacje lektur: World Energy Council. [yhxf8b] .

Lektury na temat podziemnego zgazowania węgla: [e2m9n].